ΚΥΡΙΑ ΛΙΝΑ ΜΕΝΔΩΝΗ, ΕΝΤΑΥΘΑ
Κυρία ΓΓ του Υπουργείου Πολιτισμού,
Σας γράφω αυτήν την επιστολή γιά να σας στείλω μιά φωτογραφία που τράβηξα χτες στην Πλατεία Κλαυθμώνος. Και να σας πώ ευθύς εξ αρχής, πως –παραδόξως- η φωτογραφία αυτή δεν είναι το θέμα της επιστολής.
Πρόκειται γιά την εικόνα των αρχαίων καταλοίπων κάτω από το νεόδμητο κτίριο του ΤΕΕ. Εκεί έγινε μιά ζημιά. Το μασίφ μπετόν διέκοψε γιά πάντα από τέσσερεις πλευρές τον αρχαίο δρομίσκο με το άριστο αποχετευτικό δίκτυο στο πλάϊ του. Αλλά και λίγο πιό πάνω το ίδιο θα είχε γίνει σε χρόνους άλλους με το γκαράζ της Κλαυθμώνος. Η νοερή συνέχεια της Κοραή, ο δρόμος που το αρχικό πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας αποκαλούσε "Περικλέους και Ασπασίας" και που θα ένωνε την Σταδίου με το Μοναστηράκι δεν θα διανοιχθεί ποτέ, ούτε ο αρχαίος πρόδρομός του θα αναδυθεί ποτέ στην επιφάνεια. Αλλά αυτά έγιναν. Κι ως εδώ φτάνει η αξία της φωτογραφίας.
Εγώ σας γράφω γιά το κοντινό κενό οικόπεδο, πρώην υπαίθριο πάρκινγκ, παρακείμενο στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών - Ίδρυμα Βούρου Ευταξία. Ένα οικόπεδο ενός περίπου στρέμματος, στα σπλάχνα του οποίου σίγουρα θα υπάρχουν υπολείμματα της ίδιας αυτής αρχαίας συνοικίας και ενδεχομένως και τμήμα του αρχαίου τείχους (αν ύποθέσει κανείς ότι το αρχαίο τείχος ακολουθούσε την νοητή ευθεία μέχρι την Δραγατσανίου 6 όπου έχει βρεθεί και σώζεται ένα κομμάτι του στά έγκατα του εκεί μεγάρου γραφείων). Και θα ήθελα να σας ζητήσω να το απαλλοτριώσετε αυτό το οικόπεδο και να το σκάψετε με την σοβαρότητα και την επιμέλεια που οι Υπηρεσίες του Υπουργείου σας γνωρίζουν. Και να το παραδώσετε στην πόλη με όποιον τρόπο νομίζετε, χωρίς καταστροφές.
Και μιάς και τυχαίνει να έχετε αυτήν την αδικαιολόγητη εμμονή με την δημιουργία ενός Μουσείου της Πόλης των Αθηνών στην Ακαδημία Πλάτωνος, μήπως η εμμονή σας αυτή θα μπορούσε να βρεί πολύ καταλληλότερη στέγη στο οικόπεδο αυτό που ακριβώς σας αναφέρω;
Θα με ρωτήσετε –και ορθά- πώς τολμώ να χαρακτηρίσω την προσπάθειά σας γιά την δημιουργία ενός Μουσείου της Πόλεως τών Αθηνών «εμμονή» και μάλιστα «αδικαιολόγητη». Να σας απαντήσω ευχαρίστως, έστω και εκτός θέματος, ότι είναι αδικαιολόγητη διότι εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα δεν μπορείτε κάν να εξασφαλίσετε την εύρυθμη λειτουργία έστω του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου ή δεκάδων σημαντικών μουσείων της Αθήνας και της Ελλάδας, πόσω μάλλον να προσθέσετε και την δαπάνη ενός ακόμη μουσείου (και τριών ακόμη στον προβλήτα του Πειραιά). Και να σας απαντήσω εξ ίσου ευχαρίστως πως είναι εμμονή, διότι τα σκοπούμενα σημαντικότατα εκθέματα του υπό μελέτην μουσείου τα έχετε έως και 50 χρόνια καταχωνιασμένα στις αποθήκες της οδού Άρεως και αλλού, χρησιμοποιώντας την δικαιολογία του νέου μουσείου γιά να καλύπτετε το έγκλημα της μη δημοσίευσής τους από κάποιους (οκνηρούς;) αρχαιολόγους της Υπηρεσίας σας. Και θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι είναι «εμμονή» να κρατούνται λευκές λήκυθοι και αγγεία του Δούριδος μακρυά από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα και από τα εκατομμύρια των φιλοτέχνων διεθνώς, χάριν ενός (αβέβαιου?) μελλοντικού σχεδίου. Αλλά να παραδεχτώ και ότι χάριν εμμονής έγιναν μεν μεγάλα εγκλήματα, αλλά έγιναν και σπουδαία ευεργετήματα στον κόσμο.
Η πρόταση που σας κάνω παραδέχεται την «εμμονή» σας και προσπαθεί να την δεί θετικά. Και έχει επιχειρήματα. Τρία και σημαντικά : (1) Το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών θα συστεγάζεται με το ομώνυμο Μουσείο Βούρου-Ευταξία εξασφαλίζοντας την επιθυμητή διαχρονία της θεματικής του Μουσείου, αλλά και ευνόητες οικονομίες κλίμακος, (2) θα είναι στο Κέντρο της Αθήνας, όντας καλύτερα προσβάσιμο στους επισκέπτες του, αλλά, κυρίως, συμβάλλοντας έμπρακτα στην αναγέννηση του πιό καθημαγμένου κομματιού της πόλης και (3) θα φιλοξενεί με τον καλύτερο τρόπο τις όποιες (ενδεχομένως σημαντικές) αρχαιότητες που θα αποκαλυφθούν στα έγκατά του.
Επειδή κυρία ΓΓ του ΥΠΠΟ(Α) θα σας πάρει δεκαετίες, τόσο σε εσάς ως κυβέρνησης όσο και στον Δήμο Αθηναίων ως υπεύθυνου γιά την διαχείριση της κατάντιας του κέντρου της πόλης, μέχρι να εκπονήσετε ένα βιώσιμο και λογικό σχέδιο γιά την σωτηρία της και επειδή έχετε ουσία παροπλίσει την Εταιρεία Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων (του μόνου φορέα που θα μπορούσε να είναι χρήσιμος στις παρούσες περιστάσεις) και, τέλος, επειδή αρέσκεστε να εκχωρείτε τον (μη) σχεδιασμό του μέλλοντός μας σε ευαγή ιδρύματα που σχεδιάζουν πανάκριβες πεζοδρομήσεις με το αντίθετο από το προσδοκώμενο αποτέλεσμα (που είναι η επιστροφή των κατοίκων στο Κέντρο) και με προϋπολογισμό που τις καταδικάζει να παραμείνουν εσαεί στο συρτάρι, θα μπορούσατε να ζητήσετε από το Ίδρυμα Ωνάση να χρηματοδοτήσει μία μελέτη πάνω σ' αυτήν την εφικτή ιδέα και μετά να έχει την τιμή να χρηματοδοτήσει και την υλοποίησή της; Ή έστω να την συγχρηματοδοτήσει μαζί με κεφάλαια από το ΕΣΠΑ; Και να παραδεχθώ και πάλι, ότι στην απορρόφηση τέτοιων κονδυλίων είστε εξαιρετικά ικανή. Και να σας συγχαρώ γι αυτό.
Σας ευχαριστώ γιά την ενδεχόμενη προσοχή σας.
ΓΚ/γκ 14.10.13
σχόλια