Μάιος, 1980. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοινώνει την εξάλειψη της ευλογιάς, μιας θανάσιμης ασθένειας, η οποία ευθύνεται για τον θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων, επειδή οι άνθρωποι εμβολιάστηκαν μαζικά. Οι δύσκολες μάχες πάντα κερδίζονταν χάρη στα εμβόλια, ενώ οι «selfies» δεν έλειπαν ούτε σε παλιότερες εποχές, με πιο εμβληματική εκείνη του Έλβις Πρίσλεϊ το 1956, που, ενώ εμβολιαζόταν για την πολιομυελίτιδα, πόζαρε στον φακό με σηκωμένο το μανίκι.
Μάιος, 2021. Στη λεωφόρο Κηφισίας και στο εμβολιαστικό κέντρο «Προμηθέας» του Αμαρουσίου άνθρωποι όλων των ηλικιών, ένα ετερόκλητο πλήθος, περιμένουν στωικά να έρθει η σειρά για τον εμβολιασμό τους. Στην είσοδο οι υπεύθυνοι ασφαλείας θερμομετρούν όσους έχουν κλείσει ραντεβού, στις κυλιόμενες σκάλες διακρίνεις ηλικιωμένα ζευγάρια που έχουν έρθει μαζί να κάνουν το εμβόλιο, ενώ οι καρέκλες των εσωτερικών θαλάμων είναι όλες γεμάτες. Παντού υπάρχουν ενημερωτικές πινακίδες που σε κατευθύνουν ώστε να μεταβείς στο σωστό σημείο, ενώ σχεδόν όλοι οι τοίχοι είναι καλυμμένοι με συνθήματα όπως: «Προστατευόμαστε, εμβολιαζόμαστε, βγαίνουμε νικητές».
Στο γειτονικό κτίριο βρίσκεται το γραφείο του συντονιστή του εμβολιαστικού σχεδίου «Ελευθερία» και γενικού γραμματέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριου Θεμιστοκλέους. Αναμφίβολα, είναι το πρόσωπο των ημερών, αφού ο εμβολιασμός αποτελεί το γιγαντιαίο στοίχημα, προκειμένου να χτιστεί το μεγάλο τείχος ανοσίας.
Tον Ιούνιο θα πετύχουμε να ανοίξει και η πλατφόρμα για την ηλικιακή ομάδα των δεκαοκτώ και άνω. Eντός του Μαΐου η Ελλάδα αναμένει 2,15 εκατ. δόσεις εμβολίων από την Pfizer, 350.000 από τη Moderna και 220.000 από την Johnson & Johnson, και αναμένεται επιβεβαίωση για ακόμη 80.000, ενώ από την AstraZeneca περιμένουμε την επιβεβαίωση των παραδόσεων, ώστε να φτάνουν στην Ελλάδα 450.000 δόσεις τον μήνα.
Έξω από το γραφείο του υπάρχει μια γιγαντοοθόνη που μεταδίδει ζωντανά εικόνες από τα εμβολιαστικά κέντρα αλλά και πίνακες με τα στατιστικά στοιχεία των εμβολιασμών. Γύρω μας διακρίνω άλλα γραφεία συσκέψεων, πολυάριθμους υπολογιστές αλλά και τηλέφωνα που χτυπούν διαρκώς.
Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας μιλά για όλα όσα αφορούν το εθνικό σχέδιο εμβολιαστικής κάλυψης.
— Κ. Θεμιστοκλέους, τελικά όλα έχουν γίνει σωστά με τους εμβολιασμούς;
Αναμφίβολα, πρόκειται για ένα μεγάλο εγχείρημα. Έχουμε φτάσει στο σημείο να κάνουμε 100.000 εμβολιασμούς την ημέρα και είναι πολύ πιθανό να προκύπτουν κάποια επιχειρησιακά προβλήματα. Οι συνθήκες είναι για όλους πρωτόγνωρες. Όλοι είμαστε αγχωμένοι, αλλά ο σχεδιασμός μας έχει αποδώσει. Αντιμετωπίζουμε με αποτελεσματικότητα όλα τα θέματα που ανακύπτουν και, κυρίως, με διαφάνεια.
— Δηλαδή δεν έχει γίνει κανένα λάθος;
Με την έννοια του λάθους όχι, αλλά πράγματι υπήρξαν μεμονωμένα περιστατικά, τα οποία χρειάστηκαν χρόνο για να επιλυθούν.
— Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε ένα ενδεχόμενο διάκρισης μεταξύ δύο κατηγοριών πολιτών, εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων;
Είναι μια συζήτηση που έχει ξεκινήσει αυτές τις μέρες και είναι βέβαιο ότι θα μας απασχολήσει στο άμεσο μέλλον. Μάλιστα, είναι ένα θέμα που έχει ανοίξει από διεθνείς οργανισμούς, όπως το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, και έχουμε ήδη τις πρώτες τους τοποθετήσεις που αναγνωρίζουν κάποιες μεγαλύτερες ελευθερίες στους εμβολιασμένους σε σχέση με τους ανεμβολίαστους. Δεν τίθεται κανένα θέμα διάκρισης, τίθεται όμως θέμα διευκόλυνσης για όσους έχουν κάνει και τις δύο δόσεις του εμβολίου: λιγότεροι έλεγχοι, τεστ, περιορισμοί κ.λπ.
— Έχετε σκοπό να δώσετε επιπλέον προνόμια στους εμβολιασμένους;
Ο εμβολιασμός δεν είναι θέμα προνομίων αλλά μια συνειδητοποιημένη πράξη προκειμένου να προστατεύσεις την υγεία σου. Μάλιστα, η επεξεργασία των στοιχείων μέχρι στιγμής δείχνει πως το εμβόλιο εξασφαλίζει συντριπτική προστασία από τον ιό. Επομένως, ο εμβολιασμός σώζει ζωές. Χρειάζεται κι άλλο προνόμιο πέρα απ’ αυτό;
— Στους νησιωτικούς προορισμούς παρατηρείται χαμηλή κινητικότητα, εν όψει, μάλιστα, του ανοίγματος του τουρισμού. Για παράδειγμα, η Μύκονος, ένα από τα πιο διάσημα ελληνικά νησιά, βρίσκεται στην τελευταία θέση της λίστας, με 2.600 εμβολιασμούς. Δεν θα έπρεπε να έχει δοθεί προτεραιότητα;
Από την πρώτη στιγμή τα νησιά ήταν βασική μας προτεραιότητα και λόγω τουρισμού αλλά και λόγω προστασίας των μόνιμων κατοίκων. Έχουμε ξεκινήσει τον οριζόντιο εμβολιασμό τους από τον Φεβρουάριο. Ήδη έχει ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός σε τριάντα δύο νησιά και μέχρι τέλος Μαΐου θα έχει ολοκληρωθεί σε άλλα τριάντα έξι. Αυτός είναι ο λόγος που εφαρμόζουμε την επιχείρηση «Γαλάζια Ελευθερία», στην οποία προβλέπεται ο πλήρης εμβολιασμός των μόνιμων κατοίκων δεκαεννέα νησιών το αργότερο έως τα τέλη Ιουνίου με εμβόλια της Johnson & Johnson.
Πάντως, να επισημάνουμε ότι κάποια νησιά δεν αξιοποίησαν τα διαθέσιμα ραντεβού για εμβόλια. Αν είχε γίνει αυτό, οι αριθμοί θα ήταν πολύ καλύτεροι και θα είχαμε επιτύχει ένα ποσοστό άνω του 20%. Επομένως, μέσω του νέου μας σχεδιασμού, η πρώτη μεγάλη παραλαβή των μονοδοσικών εμβολίων της εταιρείας, στα τέλη του μήνα, θα κατευθυνθεί σε αυτά τα δεκαεννέα νησιά, ώστε να χτιστεί ένα ικανό τείχος ανοσίας.
— Ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας μας διστάζει να κάνει το εμβόλιο. Μάλιστα, διαβάζοντας ότι χώρες όπως η Γερμανία ή η Μεγάλη Βρετανία δεν χορηγούν πλέον το AstraZeneca στους κάτω των 50 ετών, θολώνει περισσότερο η κρίση. Τι απαντάτε;
Ο ενδοιασμός σχετικά με το εμβόλιο αυτής της εταιρείας έχει επιταθεί εξαιτίας των αποφάσεων κάποιων χωρών, που δεν είχαν ομοφωνία σχετικά με τη χορήγησή του. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων, λαμβάνοντας υπ’ όψιν του όλα τα διαθέσιμα ως τώρα στοιχεία, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εκδηλώσεις θρόμβωσης, σε συνδυασμό με τη θρομβοπενία, αποτελούν πολύ σπάνιες ενδεχόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες του εμβολίου της AstraZeneca.
Ωστόσο, να υπογραμμίσουμε ότι αναθεωρήθηκαν οι συστάσεις εμβολιασμού στις δύο ευρωπαϊκές χώρες που αναφέρατε σχετικά με το εμβόλιο της AstraZeneca. Ειδικότερα, στο Ηνωμένο Βασίλειο το ηλικιακό όριο εμβολιασμού με AstraZeneca, από τα τριάντα, μετατέθηκε στα σαράντα, ενώ στη Γερμανία, που η σύσταση ήταν εμβολιασμός μέχρι την ηλικία των εξήντα ετών, τροποποιήθηκε με σύσταση για εμβολιασμό σε όλες τις ηλικίες από δεκαοκτώ και άνω. Αυτές οι τροποποιήσεις θα πρέπει να πούμε ότι λαμβάνουν υπ’ όψιν τους και τα επιδημιολογικά δεδομένα κάθε χώρας.
— Είναι, πιστεύετε, σωστή η στιγμή για την ανακοίνωση του τέλους των εμβολίων της AstraZeneca για την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Η απόφαση δεν σχετίζεται με την ασφάλεια του εμβολίου αλλά με το αν η εταιρεία ήταν τυπική στις παραδόσεις και στις συμφωνίες που είχε συνάψει με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και, προφανώς, δεν τήρησε το πλάνο παραδόσεων για το οποίο είχε δεσμευτεί. Τα εμβόλια της AstraZeneca είναι ασφαλή και οι κίνδυνοι εξαιρετικά χαμηλοί. Στη χώρα μας έχουν εμβολιαστεί περισσότεροι από περίπου 660.000 πολίτες, ενώ σε Ευρώπη και Ηνωμένο Βασίλειο περισσότεροι από 50 εκατ. πολίτες.
— Στη χώρα μας το ποσοστό συμπολιτών μας που ανήκουν στο αντιεμβολιαστικό κίνημα υπολογίζεται περί το 25%. Τι θα λέγατε σε αυτούς τους ανθρώπους προκειμένου να τους πείσετε να εμβολιαστούν;
Δεν νομίζω ότι το αντιεμβολιαστικό κίνημα βρίσκεται σε τόσο υψηλά ποσοστά. Αντιθέτως, στη χώρα μας κινούμαστε σε πολύ καλύτερα επίπεδα σε σχέση με άλλες χώρες. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι διαπιστώνουμε πως υπάρχουν πολίτες που είναι πιο διστακτικοί απέναντι στα εμβόλια. Άλλο αυτό και άλλο οι αρνήσεις ή οι δοξασίες. Χρέος μας, όμως, είναι να τους πείσουμε, λέγοντας ότι τα εμβόλια είναι ο καλύτερος τρόπος να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από τον κορωνοϊό και η μοναδική λύση επιστροφής στην κανονικότητα.
Επίσης, αυτούς τους ανθρώπους τούς προτρέπω να μιλήσουν με κάποιους που νόσησαν ή με πολλούς συνανθρώπους μας που έχασαν δικά τους αγαπημένα πρόσωπα, προκειμένου να αντιληφθούν τι σημαίνει κορωνοϊός και πόσο σημαντικός είναι ο εμβολιασμός. Και το λέω ως γιατρός, διότι πολλές φορές νομίζουμε ότι η ασθένεια είναι κάτι που συμβαίνει στους άλλους, όχι σ’ εμάς.
— Πάντως, η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη και στους εμβολιασμούς των ηλικιωμένων. Πώς μπορεί να ενισχυθεί το «εμβολιαστικό φρόνημα»;
Στις ηλικίες άνω των 60 ετών έχει εμβολιαστεί πλέον το 58%, ποσοστό που ανεβαίνει στο 73% αν υπολογιστούν και τα ραντεβού. Μάλιστα, υπάρχουν ηλικιακές ομάδες π.χ. αυτή των 75-79, με πολύ καλά ποσοστά, που ξεπερνούν το 80%. Σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η χώρα μας στην ηλικιακή ομάδα 80 και άνω έχει εμβολιάσει πλήρως το 56,2%, με τον μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο 58,2%. Χρέος μας είναι, όμως, να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να αυξήσουμε όσο το δυνατό περισσότερο τη συμμετοχή σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες που είναι πιο ευάλωτες στη νόσο.
— Το ποσοστό υγειονομικών που έχει εμβολιαστεί στη χώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία, αγγίζει το 63%. Νομίζω ότι είμαστε στην προτελευταία θέση στην Ευρώπη. Δεν σας προβληματίζει το χαμηλό ποσοστό εμβολιασμένων υγειονομικών αλλά και των εκπαιδευτικών;
Συγκριτικά με τις άλλες χώρες, πρέπει να εξετάσουμε αναλυτικά τα στοιχεία, προκειμένου να δούμε τι προσμετρά κάθε κράτος. Ωστόσο, στο ΕΣΥ έχει εμβολιαστεί το 82% των γιατρών και στα ιδιωτικά νοσοκομεία το 88%. Επίσης, το 63% των νοσηλευτών στον δημόσιο τομέα, το 62% των νοσηλευτών στα ιδιωτικά νοσοκομεία, το 60% των λοιπών εργαζομένων στο ΕΣΥ και το 63% στα ιδιωτικά νοσοκομεία. Το επόμενο χρονικό διάστημα θα εξετάσουμε τη λήψη μέτρων για όσους δεν επιθυμούν να εμβολιαστούν. Οι ίδιοι πρέπει να δίνουν το παράδειγμα, χωρίς κάποιος να τους αναγκάζει. Προσπαθούμε να ακολουθήσουμε τη στρατηγική της πειθούς, αποφεύγοντας τιμωρητικές κινήσεις. Έχουν υποχρέωση να εμβολιαστούν, άρα δεν χρειάζεται να τους το επιβάλει κανείς.
— Υπάρχουν σκέψεις ο εμβολιασμός των υγειονομικών για τον SARS-CoV-2 να γίνει υποχρεωτικός;
Τη δεδομένη στιγμή δεν μπορεί να γίνει αυτό. Είναι ένας διάλογος που έχει μετατεθεί για τον Σεπτέμβριο. Θα το δούμε, λοιπόν, από το φθινόπωρο.
— Ωστόσο, νόμος για υποχρεωτικό εμβολιασμό υπάρχει. Η σχετική ρύθμιση βρίσκεται στον 4675/2020 που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ πέρσι τον Μάρτιο. Θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε αυτήν τη ρύθμιση;
Αυτή η ρύθμιση αφορά τα παιδιατρικά εμβόλια. Τώρα, όσον αφορά την επέκτασή και σε άλλα εμβόλια, όπως αυτό του κορωνοϊού ή της γρίπης, κρίνω ότι κάτι τέτοιο δεν θα πραγματοποιηθεί.
— Πότε προσδιορίζετε την επίτευξη της ανοσίας του πληθυσμού;
Στα μέσα καλοκαιριού.
— Σας ανησυχεί ένα ενδεχόμενο τέταρτου κύματος της πανδημίας τον Σεπτέμβριο;
Δουλεύουμε μέρα-νύχτα προκειμένου να μη συμβεί κάτι τέτοιο.
— Έχουμε διαθέσιμα εμβόλια για να επιτευχθεί αυτό;
Έχει αυξηθεί ο ρυθμός των εμβολιασμών. Μάλιστα, τον Ιούνιο θα πετύχουμε να ανοίξει και η πλατφόρμα για την ηλικιακή ομάδα των δεκαοκτώ και άνω. Επίσης, όσον αφορά τις παραδόσεις των εμβολίων εντός του Μαΐου, η Ελλάδα αναμένει 2,15 εκατ. δόσεις εμβολίων από την Pfizer, 350.000 από τη Moderna και 220.000 από την Johnson & Johnson, και αναμένεται επιβεβαίωση για ακόμη 80.000, ενώ από την AstraZeneca περιμένουμε την επιβεβαίωση των παραδόσεων, ώστε να φτάνουν στην Ελλάδα 450.000 δόσεις τον μήνα.
— Το τελευταίο δεκαήμερο του Μαΐου θα ανοίξουν τα ραντεβού για όλα τα εμβόλια για τους πολίτες ηλικίας από τριάντα έως σαράντα τεσσάρων ετών. Γιατί κάποιος να επιλέξει το εμβόλιο με τις δύο δόσεις της AstraZeneca, ενώ μπορεί, σε λίγες μέρες, να εμβολιαστεί ίσως και νωρίτερα, κάνοντας το μονοδοσικό εμβόλιο της J&J;
Πρώτα απ’ όλα, είναι σημαντικό το ότι δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες άνω των τριάντα ετών να εμβολιαστούν άμεσα. Οι χιλιάδες των συμπολιτών μας που επέλεξαν να εμβολιαστούν αυτές τις μέρες πέτυχαν να προστατευτούν πολύ πιο σύντομα απ’ ό,τι αν περίμεναν το άνοιγμα της ηλικιακής τους ομάδας προς όλα τα εμβόλια. Διότι, ακόμα και η πρώτη δόση παρέχει μια ισχυρή προστασία στον οργανισμό. Προσωπικά, πιστεύω ότι το καλύτερο εμβόλιο είναι το πιο γρήγορα διαθέσιμο. Αυτή είναι η δική μου απάντηση.
— Πώς σχολιάζετε τη δήλωση του πρώην πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα περί ξεστοκαρίσματος;
Πρόκειται για μια ατυχή δήλωση του κ. Τσίπρα. Αν δείτε, λίγο αργότερα απάντησε ο ίδιος, λέγοντας ότι δεν υπονοεί πως το εμβόλιο της AstraZeneca είναι επικίνδυνο.
— Η Γερμανική Επιτροπή Εμβολιασμών της Γερμανίας θα εισηγηθεί το εμβόλιο της Johnson & Johnson να χορηγείται μόνο στους άνω των 60 ετών. Μπορεί να παρθεί και εδώ η ίδια απόφαση;
Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, λαμβάνοντας υπόψη τα επιστημονικά δεδομένα κυρίως από τις ΗΠΑ, όπου έχουν γίνει εκατομμύρια εμβολιασμοί με το εμβόλιο της Johnson & Johnson, αλλά και τις αποφάσεις του Αμερικανικού και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, έχει γνωμοδοτήσει θετικά για τη διενέργεια εμβολιασμών για όλους τους ενηλίκους άνω των 18 ετών. Να υπογραμμίσουμε ότι το εμβόλιο Johnson & Johnson, εκτός του ότι είναι ένα πρακτικό εμβόλιο, είναι αποτελεσματικό σε υψηλό ποσοστό, άνω του 80%, για την πρόληψη της σοβαρής νόσου, άνω του 90% για την πρόληψη της νοσηλείας σε νοσοκομείο και φτάνει το 100% για την πρόληψη των θανάτων. Τα εμβόλια είναι ασφαλή και η απόφαση είναι ξεκάθαρη.
— Θα δοθεί η δυνατότητα σε γιατρούς και φαρμακοποιούς να χορηγούν το μονοδοσικό εμβόλιο της Johnson & Johnson;
Ναι, κάποια στιγμή θα περάσουμε στην επόμενη φάση, κατά την οποία θα χρειαστούμε βοήθεια, ενώ, όπως θα έχετε δει, έχουμε απευθύνει κάλεσμα σε ιδιωτικούς φορείς προκειμένου να συνδράμουν στον εμβολιαστικό μας προγραμματισμό. Μέσα στον Μάιο θα αναπτυχθούν 1.500 εμβολιαστικά κέντρα, 1.200 στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και 300 στους μέγα-εμβολιαστικούς σταθμούς. Έτσι, τις επόμενες ημέρες θα προστεθούν κι άλλα εμβολιαστικά κέντρα, είτε από το Εθνικό Σύστημα Υγείας είτε και από τους ιδιωτικούς φορείς.
— Άλλο ένα κρίσιμο θέμα είναι οι εμβολιασμοί στα κέντρα φιλοξενίας μεταναστών. Λιγότερο από το 40% των διαμενόντων στις δομές δηλώνει πρόθυμο να κάνει το εμβόλιο. Τι έχετε σκοπό να κάνετε;
Δεν έχει ξεκινήσει ο μαζικός εμβολιασμός στις δομές φιλοξενίας. Είναι όμως κάτι που θα γίνει άμεσα.
— Χρειάζεται ο εμβολιασμός έναντι της νόσου Covid-19 να γίνεται σε ετήσια βάση;
Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι επί του παρόντος. Με την πάροδο του χρόνου, θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα για τη διάρκεια της ανοσίας και θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε αν τα εμβόλια αυτά θα πρέπει να χορηγούνται ετησίως, όπως αυτά της γρίπης.
— Τι θα γίνει με τις ευπαθείς ομάδες που δεν μπορούν να μεταβούν στα εμβολιαστικά κέντρα;
Πρόκειται για ένα από τα πιο δύσκολα επιχειρησιακά σχέδια που αναπτύσσουμε. Θα μου επιτρέψετε, όμως, να μην ανακοινώσω ακόμα κάτι επίσημα και να περιμένετε λίγες μέρες.
— Υπάρχει περίπτωση κάποιο από τα εμβόλια να γίνει αποδεκτό για εμβολιασμό των παιδιών, χωρίς να έχουν προηγηθεί κλινικές δοκιμές σε παιδιά;
Καμία. Τα εμβόλια πρέπει να ελεγχθούν διεξοδικά σε κλινικές μελέτες σε παιδιά ηλικίας κάτω των 18 ετών προτού χορηγηθούν, επειδή δεν μπορούμε να υποθέσουμε ότι θα ενεργήσουν με τον ίδιο τρόπο σε αυτά. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αφού έχει παρατηρηθεί ότι τα παιδιά δεν επηρεάζονται με τον ίδιο τρόπο εφόσον μολυνθούν από κορωνοϊό.
— Τελικά, αδικήθηκαν οι νεότεροι;
Είναι τα πρόσωπα που πληγώθηκαν περισσότερο από τον κορωνοϊό. Τους ενόχλησε η πανδημία και είναι λογικό, αφού γι’ αυτούς είναι η περίοδος που θέλουν να βγουν, να διασκεδάσουν ή να ταξιδέψουν. Είναι μια γενιά που «πόνεσε». Επομένως, τους καταλαβαίνω, γι’ αυτό θεωρώ ότι έδωσαν το καλό παράδειγμα όσον αφορά τον εμβολιασμό. Κατανόησαν ότι η άρση των περιορισμών επιτυγχάνεται μέσω του εμβολιασμού.
— Ποια είναι η πιο δύσκολη στιγμή που έχετε αντιμετωπίσει;
Η πανδημία άλλαξε συθέμελα τις ζωές μας. Προσωπικά, πιο δύσκολη, διαχειριστικά, θεωρώ τη μεταφορά των εμβολίων σε ακριτικά νησιά. Θυμάμαι με συγκίνηση τη θετική ανταπόκριση των ηλικιωμένων και, κυρίως, το χαμόγελό τους, όταν πήγαμε στο μικρό νησί της Θύμαινας. Μια συγκλονιστική εμπειρία που ομορφαίνει κάθε τεχνοκρατική σκέψη. Χαίρονταν και λαχταρούσαν να εμβολιαστούν.
— Θα σας ενδιέφερε η πολιτική;
Αυτήν τη στιγμή επικεντρωνόμαστε στον στόχο της αποστολή μας, να προστατεύσουμε τις ζωές των ανθρώπων ώστε να επιστρέψουμε σύντομα στην κανονικότητα. Κι αυτή είναι για εμένα κορυφαία πολιτική πράξη.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.