Μετά τη γυναικοκτονία της 28χρονης Κυριακής έξω από το Αστυνομικό Τμήμα Αγίων Αναργύρων το αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ. εξέδωσε νέο «εγχειρίδιο» για την αντιμετώπιση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας.
Το έγγραφο τεσσάρων σελίδων τιτλοφορείται ως «Ενέργειες ανταπόκρισης σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας», όπως αναφέρει η ΕΡΤ. Η διαταγή περιέχει διευκρινίσεις επί του οδηγού που είχε εκδοθεί τον Αύγουστο του 2022, όσον αφορά τον τρόπο που οι αστυνομικοί θα διαχειρίζονται περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.
Στο έγγραφο αναφέρονται οι ενέργειες που πρέπει να γίνονται σε κάθε στάδιο, ενώ εμπεριέχονται χρήσιμες συμβουλές για την επικοινωνία με τους εμπλεκομένους στα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.
Ο εν λόγω οδηγός θα απευθύνεται και στο ευρύ κοινό, με ιδιαίτερη στόχευση στα θύματα που προσέρχονται να καταγγείλουν σχετικά αδικήματα. Εκτενής αναφορά γίνεται στη διάθεση περιπολικού. Αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «στις περιπτώσεις αυτόφωρης διαδικασίας, η διάθεση οχήματος για την αναζήτηση και σύλληψη του δράστη πραγματοποιείται από την υπηρεσία που επιλαμβάνεται της προανακρίσεως», καθώς και ότι η διάθεση του οχήματος θα γίνεται με μέριμνα των επικεφαλής των Κέντρων Επιχειρήσεων της Ελληνικής Αστυνομίας.
Υπογραμμίζεται και η δέσμευση της ΕΛ.ΑΣ. για εξασφάλιση ενός ασφαλούς χώρου διαμονής για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, το σχέδιο για επέκταση του Panic Button, ενώ για την καλύτερη δυνατή αξιολόγηση καταγγελιών το αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ. διατάσσει να ενημερώνονται για όλες τις υποθέσεις και ανώτεροι αξιωματικοί.
Αναλυτικά το εγχειρίδιο της ΕΛ.ΑΣ.:
1. Ως γνωστόν, προς υποβοήθηση του έργου των Υπηρεσιών, που εμπλέκονται καθ’ οιονδήποτε τρόπο στη διαχείριση περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, διαβιβάστηκε, με την ανωτέρω (α) σχετική, στις Περιφερειακές Υπηρεσίες του Σώματος ο “Οδηγός Αστυνομικής Ανταπόκρισης στα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας”, προκειμένου να διανεμηθεί στο σύνολο του αστυνομικού προσωπικού, που υπηρετεί σε Υπηρεσίες, οι οποίες χειρίζονται τις εν λόγω υποθέσεις.
2. Επιπροσθέτως, το Τμήμα Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της Διεύθυνσης Γενικής Αστυνόμευσης/ΑΕΑ, λαμβάνοντας υπόψη αφενός τις τροποποιήσεις που επήλθαν στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, αφετέρου τη σύσταση των επιχειρησιακών Γραφείων Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας, προέβη στην κατάρτιση του “Εγχειριδίου Αστυνομικής Ανταπόκρισης σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας”, κατόπιν και της συνδρομής του κ. Εισαγγελέα Ενδοοικογενειακής Βίας και Ανηλίκων της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Πειραιά. Το υπόψη Εγχειρίδιο διαβιβάστηκε, ομοίως, με την ανωτέρω (β) σχετική, στις Περιφερειακές Υπηρεσίες του Σώματος.
3. Τόσο στον “Οδηγό Αστυνομικής Ανταπόκρισης στα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας” όσο και στο “Εγχειρίδιο Αστυνομικής Ανταπόκρισης σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας” περιλαμβάνονται βασικές διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας αναφορικά με την ενδοοικογενειακή βία, παρατίθενται ενδεδειγμένες δικονομικές και υπηρεσιακές ενέργειες, ανά στάδιο ανταπόκρισης και αστυνομικής Υπηρεσίας που επιλαμβάνεται, ενώ εμπεριέχονται χρήσιμες συμβουλές για την επικοινωνία με τους εμπλεκομένους στα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.
4. Ενόψει εφαρμογής του Ν. 5090/2024, ο οποίος αφορά στον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου για την πρόληψη και την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας, κρίθηκε σκόπιμη η κατάρτιση ενός σύντομου Οδηγού χειρισμού υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας, ο οποίος βασίζεται και αποτελεί σύνοψη ενεργειών του ως άνω αναφερόμενου Οδηγού (επισυνάπτεται).
5. Σκοπό του εν λόγω σύντομου Οδηγού αποτελεί η υπενθύμιση των ενεργειών που ήδη περιγράφονται αναλυτικά στον Οδηγό, αλλά και η σύνοψή τους για την υποβοήθηση του έργου του αστυνομικού προσωπικού που εμπλέκεται καθ’ οιονδήποτε τρόπο στη διαχείριση περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας.
6. Στην ίδια βάση και στο πλαίσιο βέλτιστης ενημέρωσης του κοινού και ιδιαίτερα των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας ως προς τα δικαιώματά τους και τη διαδικασία που ακολουθείται κατά την αντιμετώπιση περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας από το αστυνομικό προσωπικό, κρίθηκε ομοίως σκόπιμη η κατάρτιση αντίστοιχου σύντομου οδηγού. Ο εν λόγω Οδηγός θα απευθύνεται στο ευρύ κοινό, με ιδιαίτερη στόχευση στα θύματα που προσέρχονται να αναφέρουν/καταγγείλουν σχετικά αδικήματα (επισυνάπτεται).
7. Περαιτέρω και στο πλαίσιο της βελτιστοποίησης των ενεργειών για την αρτιότερη αστυνομική ανταπόκριση σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, παρακαλούμε όπως:
α. σε κάθε Διεύθυνση Αστυνομίας ορισθεί ανώτερος Αξιωματικός στον βαθμό τουλάχιστον του Αστυνομικού Υποδιευθυντή (μετά αναπληρωτή) για την παρακολούθηση/συντονισμό-καθοδήγηση ενεργειών, οι οποίες αφορούν στις περιπτώσεις/περιστατικά/υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας. Στοιχεία ορισθέντων Αξιωματικών και αναπληρωτών αυτών να αποσταλούν στη Διεύθυνση Γενικής Αστυνόμευσης/ΑΕΑ, έως την 6/4/2024 και ώρα 12.00’.
β. σε περίπτωση που επιλαμβάνεται εποχούμενη περιπολία της Άμεσης Δράσης, το περιστατικό
ενδοοικογενειακής βίας παραπέμπεται κατά προτεραιότητα στο Γραφείο Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της κατά τόπο αρμόδιας Διεύθυνσης Αστυνομίας, κατόπιν ενημέρωσης/επικοινωνίας με τον Επικεφαλής του Γραφείου. Στην περίπτωση που ο Επικεφαλής δηλώνει κώλυμα χειρισμού (λόγω π.χ. εξέτασης/διερεύνησης έτερου περιστατικού την ίδια χρονική στιγμή) παραπέμπεται στον Αξιωματικό Υπηρεσίας του οικείου Αστυνομικού Τμήματος, κατόπιν ενημέρωσης και κατεύθυνσης από τον ως άνω ορισθέντα ανώτερο Αξιωματικό.
γ. σε περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας που χειρίζεται το οικείο Α.Τ., ο αστυνομικός που επιλαμβάνεται της υποθέσεως, επικοινωνεί με το Γραφείο Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της κατά τόπο αρμόδιας Διεύθυνσης Αστυνομίας προς υποβοήθηση του έργου του και ενημερώνει τον Διοικητή της Υπηρεσίας, ο οποίος σε περίπτωση αυτόφωρης διαδικασίας θα είναι παρών. Περαιτέρω, ο Διοικητής θα ενημερώνει τον ως άνω ορισθέντα ανώτερο Αξιωματικό και τον αρμόδιο Εισαγγελέα προς υποβοήθηση του προανακριτικού έργου, είτε πρόκειται για αυτόφωρη διαδικασία, είτε για περίπτωση εγκλήματος που δεν συνιστά αυτόφωρο κακούργημα.
δ. στις περιπτώσεις αυτόφωρης διαδικασίας, η διάθεση οχήματος για την αναζήτηση και σύλληψη του δράστη πραγματοποιείται από την Υπηρεσία που επιλαμβάνεται προανακρίσεως, όπως προαναφέρθηκε. Σε περίπτωση κωλύματος ή/και αν συντρέχουν επιχειρησιακοί λόγοι, η διάθεση οχήματος θα πραγματοποιείται με μέριμνα του ως άνω ορισθέντα ανώτερου Αξιωματικού και του Επικεφαλής του Συντονιστικού Επιχειρησιακού Κέντρου (ΣΕΚ), όσον αφορά στη Γ.Α.Δ.Α., και του Επικεφαλής του Κέντρου Επιχειρήσεων, όσον αφορά τη Γ.Α.Δ.Θ. Στη λοιπή επικράτεια, θα διατίθεται κατόπιν ενημέρωσης και οδηγιών/κατευθύνσεων από τον ως άνω ορισθέντα ανώτερο Αξιωματικό.
ε. η ίδια ως άνω διαδικασία διάθεσης οχήματος, ακολουθείται και στην περίπτωση μεταφοράς του θύματος σε Ιατροδικαστική Υπηρεσία ή όπου αλλού απαιτείται στο πλαίσιο της προανακριτικής διαδικασίας και των ληφθέντων μέτρων για την προστασία του θύματος. Στην περίπτωση που απαιτείται ιατροδικαστική εξέταση, θα χορηγείται σχετική παραγγελία στο θύμα και αν δεν την παραλαμβάνει, θα καταχωρείται σχετική εγγραφή στο σώμα αυτής.
στ. αναφορικά με τα μέτρα για την ασφάλεια και την προστασία των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, λαμβάνεται μέριμνα από τον ως άνω ορισθέντα ανώτερο Αξιωματικό για την εξασφάλιση ασφαλούς χώρου διαμονής έως ότου ολοκληρωθεί η αυτόφωρη διαδικασία του αδικήματος. Προς τούτο, θα αξιοποιούνται μεταξύ άλλων, υφιστάμενες πρόσφορες εγκαταστάσεις της Ελληνικής Αστυνομίας διερευνώντας παράλληλα και τη δυνατότητα εξασφάλισης από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, την Εκκλησία ή/και άλλες Δομές. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, και εφόσον εξαντληθεί κάθε άλλη δυνατότητα εξασφάλισης ασφαλούς διαμονής όπως προαναφέρθηκε, θα παρέχεται διαμονή σε ξενώνα ή ξενοδοχειακή μονάδα με οικονομική επιβάρυνση της Ελληνικής Αστυνομίας. Για το σκοπό αυτό, η Διεύθυνση Υποστήριξης/ΑΕΑ να προβεί στις δικές της περαιτέρω ενέργειες λόγω αρμοδιότητας. Μετά τη λήξη της αυτόφωρης διαδικασίας, η εξασφάλιση ασφαλούς χώρου διαμονής θα δύναται να συνεχίζεται με μέριμνα του ως άνω ορισθέντα ανώτερου Αξιωματικού για όσο διάστημα διαρκεί ο κίνδυνος για τη ζωή και τη σωματική ακεραιότητα του θύματος. Στις περιπτώσεις δε, που το θύμα δεν επιθυμεί να κάνει χρήση του εν λόγω χώρου διαμονής και παραμένει στην οικία του, με μέριμνα του ως άνω ορισθέντα ανώτερου Αξιωματικού, θα λαμβάνονται τα κατά την κρίση του ενδεικνυόμενα μέτρα για την ασφάλεια του θύματος.
ζ. στις περιπτώσεις χρήσης του “Panic Button”, αλλά και των εν εξελίξει περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας για τα οποία καλείται το “100”, o Επικεφαλής ΣΕΚ σε συνεργασία/επικοινωνία με τον ορισμένο Αστυνομικό Διευθυντή αποστέλλουν πλήρωμα οχήματος της Άμεσης Δράσης (για Αττική και Θεσσαλονίκη) και των Ρ/Τ Διευθύνσεων (για την περίπτωση περιστατικών ανά την ελληνική επικράτεια).
η. στην κατάθεση του θύματος (κατά περίπτωση) και στη σχετική εγγραφή του περιστατικού στο ΒΑΣ, να αναφέρεται εγγράφως ότι:
i. ενημερώθηκε το θύμα για τη δυνατότητα μεταφοράς στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία για εξέτασή του και (δεν) δέχτηκε,
ii. ενημερώθηκε το θύμα και δόθηκε σχετικό έντυπο υλικό για τις υφιστάμενες δομές ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και αρωγής,
iii. ενημερώθηκε για τη δυνατότητα παροχής “Panic Button”, όπου αυτό υφίσταται και βάσει των προϋποθέσεων λειτουργίας (π.χ. έξυπνη κινητή συσκευή),
iv. ενημερώθηκε το θύμα για τη δυνατότητα φύλαξης σε ασφαλή χώρο και (δεν) δέχτηκε.
θ. δίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην εγγραφή στο Β.Α.Σ. των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, και έτερων περιστατικών κατ’ έγκληση διωκόμενων που αφορούν ενδοοικογενειακές σχέσεις, όπως αυτές ορίζονται στη σχετική νομοθεσία, πλην όμως δεν συνιστούν ενδοοικογενειακή βία και δεν επιθυμεί το θύμα να υποβάλλει έγκληση (π.χ. εξύβριση, φραστικό επεισόδιο). Οι εν λόγω εγγραφές θα συγκεντρώνονται σε καθημερινή βάση από τον κατά περίπτωση Διοικητή Υπηρεσίας (π.χ. ΓΑΕΒ ή Α.Τ.) προς ενημέρωση του ως άνω ορισθέντα ανώτερου Αξιωματικού, ο οποίος με τη σειρά του θα υποβάλλει στη Διεύθυνση Γενικής Αστυνόμευσης/Α.Ε.Α συνολική κατάσταση σχετικών εγγραφών κάθε Δευτέρα,
αρχής γενομένης την 15/04/2024.
8. Στα Γραφεία των κ.κ. Υπουργού και Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Τάξης υποβάλλεται η παρούσα προς ενημέρωση. Ομοίως προς ενημέρωση, κοινοποιείται σε λοιπούς αποδέκτες.
