Eπιμέλεια: Μερόπη Κοκκίνη
Κατέβηκα με μία φίλη να δούμε τί ακριβώς συμβαίνει με τους πρόσφυγες στο λιμάνι του Πειραιά και πώς θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε, ε και κόλλησα. Άλλο να το βλέπεις από φωτογραφίες και βίντεο και άλλο να το ζεις. Φτάνοντας δεν ξέραμε ούτε τί θα κάναμε, ούτε πώς θα είναι. Είχα αγοράσει κάποια φάρμακα με σκοπό να τα δώσω σε κάποιο ιατρείο εκεί. Δεν θα πω πως δεν φοβόμασταν. Εγώ κυρίως δηλαδή. Φοβόμουν πως θα δω κάτι το οποίο μετά θα μου είναι αδύνατο να ξεχάσω ή που δεν θα ξέρω πώς να διαχειριστώ.
Από τότε πήγα άλλες επτά-οκτώ φορές. Γνώρισα ένα παιδί εκεί και πηγαίναμε ως ανεξάρτητοι εθελοντές και βοηθούσαμε όπου χρειαζόντουσαν βοήθεια. Στη συνέχεια, οι γονείς μου πέταξαν την ιδέα μήπως μπορούσαμε να φιλοξενήσουμε κάποιους πρόσφυγες, κυρίως κάποια μητέρα μόνη με παιδιά. Αρχικά μας φαινόταν πολύπλοκο: πώς θα το διοργανώναμε, πώς θα γινόταν να είναι πάντα κάποιος σπίτι.
Δεν ξέραμε αν μπορούσαμε έτσι απλά να τους πάρουμε, οπότε επικοινώνησα με την Παμπεραϊκή Πρωτοβουλία μήπως υπήρχε κάποια λίστα με άτομα σε προτεραιότητα αλλά μας είπαν πως απλά μπορούμε να επιλέξουμε κάποιον και να τον πάρουμε. Αντάλλαξα ένα-δύο τηλέφωνα με κάποιες οργανώσεις μήπως και υπάρχει κάποια οικογένεια που πρέπει επειγόντως να μεταφερθεί σε σπίτι αλλά η επιλογή του ποιου τελικά θα παίρναμε μαζί μας ήταν όλη δική μας. Πολύ άβολο θα έλεγα.
Αντάλλαξα ένα-δύο τηλέφωνα με κάποιες οργανώσεις μήπως και υπάρχει κάποια οικογένεια που πρέπει επειγόντως να μεταφερθεί σε σπίτι αλλά η επιλογή τού ποιού τελικά θα παίρναμε μαζί μας ήταν όλη δική μας. Πολύ άβολο θα έλεγα.
Κατέβηκα ένα Σάββατο με τον πατέρα για να βρούμε σε ποιους ανθρώπους θα προτείναμε να έρθουν μαζί μας. Δεν είναι εύκολο. Το πας κυρίως φατσικά , όσο και αν ακούγεται άσχημο αυτό. Βλέπεις κάποιον και σκέφτεσαι εάν αυτόν θα ήθελες να τον βάλεις σπίτι σου, χωρίς βέβαια να ξέρεις και τί είναι ο καθένας. Θέλαμε εάν γίνεται να βρούμε κάποιους να μιλάνε έστω κάποια βασικά αγγλικά για να συνεννοούμαστε. Εμείς είχαμε χώρο για δύο ενήλικες και ένα-δυο παιδάκια. Όποτε έβλεπα κάποια κοπέλα μόνη με μωρό την ακολουθούσα και έβλεπα πως τελικά έχει άλλα τρία παιδιά και άλλα πέντε άτομα οικογένεια από πίσω. Κι εκεί πάνω που πήγαινα να απογοητευτώ έκανα μια τελευταία βόλτα μέσα στην Ε2 και βρήκα μια κοπέλα κάπου στην ηλικία μου με ένα μωράκι. Βρήκα έναν μεταφραστή για να συνεννοηθώ και μου είπε πως η κοπέλα περίμενε την επόμενη μέρα να την πάρει στο σπίτι της μια κυρία που είχε ήδη μιλήσει μαζί της. Γενικά η συνεννόηση έπρεπε πάντα να γίνεται με μεταφραστή, για να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις. Να γνωρίζουν και αυτοί πόσο ακριβώς μπορούν να μείνουν, εάν έρχονται απλά για ένα μπάνιο και πόσα άτομα μπορείς να πάρεις. Ήταν αρκετά λεπτό θέμα αυτό. Τη συζήτηση λοιπόν με τον μεταφραστή την άκουσε μια κυρία, η Mieshar, η οποία δεν έχασε ευκαιρία και ρώτησε περί τίνος πρόκειται. Με τα πολλά η Mieshar, ήταν εκεί με τον γιό της τη νύφη της η οποία ήταν έγκυος πέντε μηνών και είχε και ένα μωράκι έξι μηνών, καθώς και τα δυο παιδιά της. Καταλήξαμε πως θα πάρουμε σπίτι την ίδια, την νύφη της την Hunde και το μωρό. Δύο ενήλικες γυναίκες δηλαδή κι ένα μωρό. Προσπαθούσε να μας πείσει να πάρουμε και τους υπόλοιπους μα ο μεταφραστής της εξηγούσε πως δεν είχαμε αρκετό χώρο. Πήραμε την άδεια του μεγαλύτερου άντρα της οικογένειας, του Mohammed, αφού του εξήγησαν από τη Mετάδραση πως η οικογένεια φεύγει με δικιά του ευθύνη και άδεια. Ανταλλάξαμε στοιχεία με τον υπεύθυνο της Μετάδρασης και φύγαμε με το αυτοκίνητο.
Μένουμε στη Νέα Σμύρνη. Το σπίτι μας είναι τριάρι και μένουμε σε αυτό συνολικά πέντε άτομα. Με το που βρεθήκαμε όλοι μαζί μέσα στο σπίτι ένιωσα κάπως περίεργα γιατί σκεφτόμουν πως αυτοί οι άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει το δικό τους σπίτι και λογικά δεν θα το ξαναδούν και πως έχουν κάνει τόσο δρόμο για να βρεθούν φιλοξενούμενοι σε ένα σπίτι ελληνικό. Είχαμε φτιάξει φαγητό, μα το πρώτο πράγμα που ήθελαν να κάνουν ήταν ένα μπάνιο. Στην αρχή λόγω των ρούχων πίστευα πως και οι δύο γυναίκες ήταν έγκυες. Βέβαια, τη γιαγιά με το μαντήλι και τα μακριά, τεράστια ρούχα , την έκανα για γύρω στα 70. Μέχρι που την είδα χωρίς τα ρούχα. Η γυναίκα ήταν αγνώριστη. Ήταν 48 ετών , είχε κόκκινα μαλλιά και τελικά ήταν και πάρα πολύ γλυκιά. Στην αρχή δεν την είχα πάρει με καλό μάτι, για να λέμε και του στραβού το δίκιο.
Κι οι δυο τους δεν μιλούσαν καθόλου αγγλικά. Η Mieshar δεν ήξερε να διαβάζει και η Hunde είχε βγάλει μέχρι την 3η γυμνασίου. Συνεννοούμασταν μέσω google translate. Τους βάλαμε να κοιμηθούν στο δωμάτιο μου. Μία στο μονό κρεβάτι και η άλλη με το μωρό στρωματσάδα. Για φαγητό είχαμε κάνει μακαρονάδα εκείνη τη μέρα. Μου έκανε εντύπωση που βάζουν λεμόνι σε όλα. Για την ακρίβεια το τρώνε και ολόκληρο το λεμόνι. Και πίνουν τσάι , πολύ τσάι.
Τώρα άμα αρχίσω να μιλάω για το μωρό δεν θα τελειώσω ποτέ. Η May είναι το πιο όμορφο, γελαστό και ήσυχο μωρό που έχω δει, δεν έκλαψε ποτέ. Ο πατέρας μου είχε ξετρελαθεί μαζί της. Πλύναμε τα ρούχα τους καθώς και των υπόλοιπων μελών της οικογένειας. Ήταν αρκετά χαλαρές και μας βοήθησαν και εμάς να κινούμαστε πιο άνετα. Μέχρι το βράδυ ήταν απλά σαν να φιλοξενούμε παλιούς γνωστούς. Η Ηunde ήταν στην ηλικία μου και είχε ήδη ένα μωρό και περίμενε και δεύτερο. Με ρώτησαν εάν είμαι παντρεμένη. Τους εξήγησα λίγο πως είναι τα πράγματα εδώ με αυτά τα θέματα. Με την Hunde επικοινωνούσα κυρίως η οποία διάβαζε στην Mieshar ό,τι τους έγραφα. Προσπαθούσα να τους ενημερώσω γενικά για το τί συμβαίνει, πώς πρέπει να κάνουν αίτηση για άσυλο, για το σύμφωνο με την Τουρκία, και για το ότι πρέπει να μεταφερθούν σε ένα hot spot όσο είναι ακόμα νωρίς. Ζήτησαν να δουν αραβικές ειδήσεις από ένα δικό τους σάιτ.
Δεν πρόκειται να ξεχάσω τίποτα από όλα αυτά, ούτε από τον Πειραιά ούτε από την φιλοξενία. Μέχρι στιγμής είναι το πιο σημαντικό πράγμα που έχω κάνει στη ζωή μου. Είναι μια τρύπα στο νερό, το ξέρω.
Την επόμενη μέρα , η Mieshar μου ζήτησε εάν μπορούμε να φέρουμε και τα παιδιά της κάποια μέρα να κάνουν ένα μπάνιο― ένας δεκατετράχρονος και ο Mohammed που ήταν γύρω στα τριάντα. Αποφασίσαμε να πάμε την ίδια μέρα στον Πειραιά να πάρουμε και τα υπόλοιπα τρία μέλη, τους άντρες, για να κάνουν ένα μπάνιο, να φάμε όλοι μαζί και να τους πάμε όλους μαζί πίσω στο λιμάνι το ίδιο βράδυ. Η Mieshar τους πήρε τηλέφωνο και συνεννοήθηκαν να μας περιμένουν στο ίδιο σημείο. 'Εκλαιγε και μας έπαιρνε αγκαλιές που θα φέρναμε τα παιδιά της. Ήταν πολύ ευχάριστη παρέα. Πολύ διακριτικές. Ντρεπόντουσαν τον πατέρα μου πολύ. Το απόγευμα που έκατσαν να φάνε τις έπεισα να βγάλουν τις μαντήλες, τους είπα πως εμείς δεν έχουμε πρόβλημα. Την στιγμή που έτρωγαν λοιπόν, επέστρεψαν οι γονείς μου από τη δουλειά, και μόλις κατάλαβαν πως μπήκε ο πατέρας μου κρύφτηκαν στην κουζίνα για να μην τους δει χωρίς μαντήλες. Τους εξήγησα πως από εμάς δεν υπάρχει θέμα κανένα, μόνο εάν είχαν αυτές πρόβλημα. Είχαν τρομοκρατηθεί και επέμεναν. Η Mieshar πήρε από την κουζίνα μια πετσέτα και κάλυψε το κεφάλι της για να πάει να φέρει τις μαντήλες τους. Στην αρχή τους φαινόταν παράξενο που ο πατέρας μου έπαιζε με την μικρή. Δεν είναι συνηθισμένες σε τέτοιες συμπεριφορές από τους άντρες. Τους φαινόταν παράξενο που μάζευε τα πιάτα και που μαγείρευε. Ήθελαν να τα κάνουν αυτές γι' αυτόν, σαν τις γιαγιάδες μας.
Η οικογένεια που φιλοξενούσαμε ζούσαν στο Χαλέπι, ένα από τα μέρη που καταστράφηκαν ολοσχερώς. Σε κάποια φάση έδειξε στις ειδήσεις εικόνες από εκεί και από την Παλμύρα. Δεν μπορώ να φανταστώ τί μπορεί να σκέφτονταν εκείνη την ώρα. Μου είπαν μόνο ''Δεν είμαστε όλοι οι μουσουλμάνοι κακοί''. Γενικά απέφευγα να τους ρωτώ πολλά, γιατί φοβόμουν πως θα τους στεναχωρούσα. Ο Mohammed δούλευε ως εργάτης και είχε βγάλει μέχρι έκτη δημοτικού. Οι γυναίκες εννοείται ήταν πάντα στο σπίτι. Ρώτησα την Hunde εάν έχει σπουδάσει και ξαφνιάστηκε, «όχι,όχι!», μου είπε. Μου έδειξαν φωτογραφίες από το σπίτι τους. Ε, μάλλον δεν πρέπει να ήταν και από τις πλούσιες οικογένειες. Θέλουν να φτάσουν στη Γερμανία μας είπαν. Η Mieshar έχει επτά παιδιά συνολικά. Οι δυο μικρές της κόρες είναι ήδη στην Γερμανία με έναν θείο τους, οπότε και αυτοί προσπαθούν να φτάσουν εκεί.
Είχαμε φτιάξει φαγητό, μα το πρώτο πράγμα που ήθελαν να κάνουν ήταν ένα μπάνιο.
Εξαρχής, αυτό που σκεφτόμουν ήταν ο αποχωρισμός. Γι΄αυτό τον λόγο και είπα στους γονείς μου πως θα ήταν καλύτερο να μείνουν ένα βράδυ και όχι παραπάνω. Εκτός του ότι δένεσαι πάρα πολύ, δεν σου πάει καρδιά να τους πεις μετά από λίγες βραδιές «ξέρετε παιδιά τώρα πρέπει να σας πάμε πίσω στο λιμάνι για να ξαναμείνετε στις σκηνές». Οπότε ήταν καλύτερο να μην συνηθίσουν ούτε αυτοί ούτε εμείς. Τους δώσαμε αρκετά πράγματα: ρούχα, είδη υγιεινής και ειδικά πράγματα για το μωρό. Όταν τους αφήσαμε τους χαιρέτησα πολύ ψυχρά. Διαφορετικά ήξερα πως σίγουρα θα με έπιαναν τα κλάματα. Ήλπιζα βέβαια πως θα τους ξαναδώ διότι θα συνέχιζα να κατεβαίνω στον Πειραιά. Το βράδυ σπίτι πρέπει να έκλαιγα συνέχεια. Τους είχαμε συνηθίσει, ήταν φίλοι μας και πλέον ανησυχούσα για αυτούς. Εάν θα καταφέρουν να καταλήξουν εκεί που θέλουν. Μετά από μια βδομάδα περίπου, ενώ είχα κατέβει στον Πειραιά και πήγα να τους δω, μου είπαν πως η Μay και ο Mohammed είχαν πυρετό. Οπότε αποφασίσαμε να τους ξαναπάρουμε για ένα βράδυ ακόμα για να συνέλθουν κάπως. Οπότε πήραμε αυτή την φορά όλη την οικογένεια, μαμά, μπαμπά και το μωρό. Ζήτησα από την Mieshar να με συγχωρέσει που δεν μπορώ να πάρω και αυτή και με πήρε μια αγκαλιά. Τους επιστρέψαμε και πάλι την επόμενη μέρα.
Πριν δυο βδομάδες μου είπαν πως πήγαν στο hot spot στον Ελαιώνα. Κυρίως εγώ τους στέλνω μηνύματα γιατί εξαρχής οι ίδιοι ήταν πολύ διακριτικοί, δεν ήθελαν με τίποτα να ενοχλούν. Τους ρωτάω εάν χρειάζονται κάτι που να μην έχουν εκεί, εάν η εγκυμοσύνη της Ηunde πάει καλά, μου στέλνουν φωτογραφίες της μικρής και ευχές για τους γονείς μου.
Δεν πρόκειται να ξεχάσω τίποτα από όλα αυτά, ούτε από τον Πειραιά ούτε από την φιλοξενία. Μέχρι στιγμής είναι το πιο σημαντικό πράγμα που έχω κάνει στη ζωή μου. Είναι μια τρύπα στο νερό, το ξέρω.
__________
Λέγομαι Δανάη Κατσέα-Σαράντου, είμαι 23 χρονών και σπουδάζω στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, στο Τμήμα Διεθνών, Περιφερειακών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Συμμετέχω ως ερευνήτρια στην ερευνητική ομάδα του ΚΑΝΣ του Παντείου που ασχολείται κυρίως με τη Γεωπολιτική Ανάλυση και δη στη Μέση Ανατολή. Μένω για την ώρα ακόμα με τους γονείς μου και την αδερφή μου και από φέτος φιλοξενούμε και τη γιαγιά μου. Το Φθινόπωρο σκοπεύω να φύγω στην Ισπανία για σπουδές και δουλειά.
σχόλια