TEST - Πομπηία: Η κόντρα αρχαιολόγων και ηφαιστειολόγων πάνω από τα ερείπια της ρωμαϊκής πόλης

Πάνω από τις συγκλονιστικές ανακαλύψεις στην Πομπηία μια διαμάχη, ανάμεσα σε ηφαιστειολόγους και αρχαιολόγους, έχει ξεσπάσει για τα ηφαιστειακά πετρώματα που θρυμματίζονται για να αποκαλυφθεί η πόλη. 

Πρόκειται για ένα από τα πλέον φιλόδοξα εγχειρήματα. Το The Great Pompeii Project υπόσχεται συγκλονιστικές αποκαλύψεις για τη ζωή στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, ανάμεσα στις οποίες το γενετικό προφίλ των κατοίκων της Πομπηίας, τις διατροφικές τους συνήθειες, τις δουλειές τους και την υγεία τους. Τα στρώματα της ηφαιστειακής πέτρας απομακρύνονται, ωστόσο δεν είναι όλοι χαρούμενοι με το γεγονός. Ηφαιστειολόγοι αναφέρουν πως η ανασκαφή ενέχει ρίσκο. Ενδέχεται να καταστρέψει στοιχεία για την έκρηξη του 79 μ.Χ. που ίσως είναι καίρια για την προστασία των 600.000 κατοίκων που ζουν σήμερα κάτω από τη σκιά του Βεζούβιου. 

Μετά από χρόνιες εντάσεις, έχει ξεσπάσει πλέον διαμάχη ανάμεσα στους επιστήμονες, με τους ηφαιστειολόγους να δημοσιεύουν μία ανοικτή επιστολή στο περιοδικό Nature αυτό το μήνα ασκώντας κριτική για την ανησυχητική, όπως την χαρακτηρίζουν, καταστροφή των ηφαιστειακών κοιτασμάτων.«Φαίνεται ότι δεν συνειδητοποιούν πως ο ενθουσιασμός για την αρχαιολογία αποτελεί μια πράξη βανδαλισμού στην ηφαιστειολογία», δήλωσε ο Ρομπέρτο Σκαντόνε, καθηγητής ηφαιστειολογίας σε πανεπιστήμιο της Ρώμης. «Το να αφεθούν κάποια από τα πετρώματα στη θέση τους δεν είναι πολύτιμο μόνο για τους επιστήμονες αλλά και για τους επισκέπτες, που μπορούν να δουν από πρώτο χέρι το πώς το ηφαίστειο κατέστρεψε την πόλη», προσθέτει. 

Από την πλευρά τους οι αρχαιολόγοι αναφέρουν πως συνεργάζονται με ηφαιστειολόγους από το Πανεπιστήμιο της Νάπολης και υποστηρίζουν πως υπάρχει ακόμα πλήθος ηφαιστειακών πετρωμάτων για να μελετηθεί από τους επιστήμονες πέρα από τη ζώνη αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Το The Great Pompeii Project ξεκίνησε το 2012. Με προϋπολογισμό ύψους 105 εκατομμυρίων ευρώ αποτελεί κοινή προσπάθεια της ιταλικής κυβέρνησης και της ΕΕ για τη διατήρηση του αρχαιολογικού χώρου της Πομπηίας και τον εντοπισμό και την ανάδειξη νέων επιστημονικών και αρχαιολογικών ευρημάτων. 

Το DNA των θυμάτων του Βεζούβιου δίνει νέας πληροφορίες για την εθνοτική σύσταση της ρωμαϊκής Πομπηίας ενώ δείγματα από υπολείμματα φαγητού δίνουν στοιχεία για την κατάσταση της υγείας της κοινότητας. Ωστόσο, ο Κρίστοφερ Κίλμπερν, γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, υποστηρίζει πως ο λόγος για τον οποίο η Πομπηία έχει γίνει μία πόλη συνώνυμη με την καταστροφή έχει παραγκωνιστεί. «Υπάρχει μια απογοητευτική αίσθηση ότι η ηφαιστειολογία δεν αντιμετωπίζεται σοβαρά», λέει. «Πηγαίνετε στην Πομπηία και δεν υπάρχει σχεδόν καμία αναφορά στο ηφαίστειο».

Σύμφωνα με τον ίδιο οι επιστήμονες δεν προσεγγίζουν συγκεκριμένες περιοχές για λόγους που άπτονται της υγείας και της ασφάλειας. «Αλλά όταν βρεθεί κάτι ενδιαφέρον τα Μέσα σπεύδουν εκεί», αναφέρει. «Φαίνεται πως δεν είναι επικίνδυνο γι αυτούς αλλά μόνο για τους επαγγελματίες ηφαιστειολόγους». Ο Κίλμπερν αναφέρει πως η συντήρηση του πετρώματος στις κατοικημένες περιοχές είναι μεγάλης σημασίας. «Σήμερα ελπίζουμε ότι η αρχαιολογία θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε τις λεπτομέρειες του πώς οι πυροκλαστικές ροές περιτριγύριζαν αληθινά κτίρια ώστε να καταφέρουμε να βελτιώσουμε τις μεθόδους προστασίας των μελλοντικών πληθυσμών όχι μόνο στον Βεζούβιο αλλά και σε άλλες παρόμοιες περιοχές». 

Από την πλευρά του Αρχαιολογικού Πάρκου της Πομπηίας, η εκπρόσωπός του ανέφερε ότι υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στο Πάρκο και το Πανεπιστήμιο της Νάπολης για την από κοινού μελέτη της στρωματογραφίας και των καταστροφών που προκλήθηκαν από την έκρηξη. Η συμφωνία εγγυάται την παρουσία ηφαιστειολόγων στον αρχαιολογικό χώρο. Το Αρχαιολογικό Πάρκο αναφέρει ότι σε όλες τις ανασκαφές υπήρχε επίβλεψη από τους ηφαιστειολόγους που κατέγραψαν την στρωματογραφία, πήραν δείγματα και αποτύπωσαν τις καταστροφές. «Τα δεδομένα, πέρα από το ότι αποτέλεσαν θέμα εσωτερικών αναφορών, έχουν ήδη παρουσιαστεί σε διεθνή συνέδρια».

Από την πλευρά του ο Γκάρι Ντεβόρ, αρχαιολόγος και συνταξιούχος λέκτορας του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ που δούλεψε στην Πομπηία, αναφέρει πως οι αρχαιολόγοι πρέπει πάντα να ζυγίσουν ανάμεσα στις πιθανές νέες ανακαλύψεις και την πιθανή καταστροφή στοιχείων κατά την εκσκαφή. Παράλληλα υποστήριξε πως οι ηφαιστειολόγοι έχουν δίκιο μέχρι ενός σημείου, ωστόσο υπάρχουν χώροι χαμηλού αρχαιολογικού ενδιαφέροντος που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για τις δικές τους έρευνες. «Πιστεύω πως οι δύο πλευρές μπορούν να συνεργαστούν και να σεβαστούν την αξία της κάθε εξειδίκευσης» είπε, προσθέτοντας πως η Πομπηία είναι μεγάλη για όλους.

Με πληροφορίες από Guardian