«Κινδυνεύουμε να καταδικάσουμε μία ολόκληρη γενιά σε ένα μέλλον χωρίς ελπίδα», γράφει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης στους Financial Times, σε ένα άρθρο που συνυπογράφουν ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης και ο αναπληρωτής υπουργός Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Στο άρθρο, υπό τον τίτλο «το μόνο που ζητάμε είναι να δώσει η Ευρώπη μια ευκαιρία για την Ελλάδα», επισημαίνεται ότι «αποτελεί κοινή πεποίθηση πως η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει ειδική μεταχείριση σε σχέση με άλλα πιεσμένα μέλη της ευρωζώνης. Δεν το ζητάμε αυτο - επιδιώκουμε ίση μεταχείριση.
»Από την έναρξη της κρίσης, η οικονομία μας έχει συρρικνωθεί κατά 26%, η ανεργία έχει αυξηθεί από το 8 στο 26% και οι μισθοί έχουν μειωθεί 33%. Αυτές οι επιπτώσεις είναι χειρότερες από όσες βίωσε οποιαδήποτε χώρα κατά τη δεκαετία του 1930 και πολύ χειρότερες από αυτές που προέβλεπαν τα δύο πρόγραμμα προσαρμογής της Ελλάδας. Αυτός είναι ο λόγος που η ελληνική κυβέρνηση έχει ασκήσει κριτική σε αυτά τα προγράμματα».
Ακόμα, σημειώνεται ότι η δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας ήταν πολύ μεγαλύτερη συγκριτικά με άλλες χώρες, καθώς από το 2009 έχουν εφαρμοστεί περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων που αντιστοιχούν σε πάνω από το 45% του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών. Το ποσοστό αυτό ήταν 20% στην Πορτογαλία και 15% στην Ιρλανδία.
Το άρθρο συνεχίζει:
«Όχι μόνο ήταν μεγαλύτερα τα δημοσιονομικά μέτρα, αλλά για κάθε ποσοστιαία μονάδα προσαρμογής, η οικονομία συρρικνώθηκε περισσότερο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ελληνική οικονομία δεν είναι λιγότερο ανοιχτή από ό,τι άλλες: οποιαδήποτε πτώση στη ζήτηση πλήττει περισσότερο τα εγχώρια προϊόντα από ό,τι τις εισαγωγές. Διαδοχικοί γύροι λιτότητας επιδείνωσαν τη συρρίκνωση του ΑΕΠ. Και έτσι αυξήθηκε η αναλογία χρέους προς το ΑΕΠ, καθιστώντας τη δυναμική του χρέους μη διαχειρίσιμη. Η Ελλάδα δανείζεται ακόμη περισσότερο για να πληρώσει παλιότερα χρέη.
Μπήκαμε στην κρίση με ένα μεγάλο εξωτερικό έλλειμμα. Με τον πληθωρισμό κοντά στο μηδέν, οι περικοπές στις σχετικές τιμές που ήταν απαραίτητες για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας έγιναν με μεγάλο κόστος για τις πιεσμένες χώρες της ευρωζώνης. Η παραγωγή έπρεπε να συρρικνωθεί, δημιουργώντας αποπληθωρισμό και χειροτερεύοντας τη δυναμική του χρέους. Τα μεγάλα χρέη είναι δύσκολο να σταθεροποιηθούν όταν ο αποπληθωρισμός αυξάνει την πραγματική αξία του χρέους. Στη δεκαετία του 1920, το Ηνωμένο Βασίλειο είχε μεγάλα πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα, αλλά ο αποπληθωρισμός αύξησε το λόγο του χρέους του προς το ΑΕΠ.
Ενώ η κρίση έχει κάνει τα πράγματα χειρότερα για την Ελλάδα και άλλες χώρες, είχε ακούσιες -αλλά θετικές- επιπτώσεις για τις χώρες του πυρήνα της ευρωζώνης. Η Γερμανία και άλλοι έχουν ευνοηθεί από συναλλαγματικές ισοτιμίες και επιτόκια που είναι χαμηλότερα από αυτά που θα αντιμετώπιζαν αν είχαν τα δικά τους νομίσματα.
Το πρόγραμμα αγοράς τίτλων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είχε στόχο να μειώσει το κόστος δανεισμού των πιεσμένων χωρών, με την αγορά του κρατικού τους χρέους. Επίσης ουσιαστικά εξάλειψε το ελληνικό χρέος που κρατούσαν οι τράπεζες στον πυρήνα (σ.σ. της ευρωζώνης). Ωστόσο, οι ελληνικές τράπεζες συνέχισαν να κατέχουν μεγάλες ποσότητες αυτού του χρέους και το κόστος της αναδιάρθρωσης έπρεπε να καταβληθεί από τον Έλληνα φορολογούμενο.
Οι ροές κεφαλαίων από τις πιεσμένες χώρες έχουν στερέψει τη ρευστότητα από τα τραπεζικά τους συστήματα, ενώ έχουν αυξήσει τη δανειοδοτική ικανότητα των τραπεζών του πυρήνα. Η έξοδος εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού έχει μειώσει την παραγωγική δυνατότητα των πιεσμένων χωρών. Οι επιπτώσεις αυτές θα χρειαστεί περισσότερο από μια γενιά για να αντιστραφούν.
Οι ιδρυτές του ευρώ οραματίζονταν μια νομισματική ένωση κοντά στο κλασικό χρυσό πρότυπο, υπό το οποίο η προσαρμογή μεταξύ χωρών με εξωτερικά πλεονάσματα και αυτών με εξωτερικά ελλείμματα θα ήταν συμμετρική. Με το ευρώ, το κόστος της προσαρμογής επιβαρύνει τις ελλειμματικές χώρες. Από το 2008 ως το 2014, τα εξωτερικά ισοζυγία των οικονομικά πιεσμένων χωρών έχουν μετακινηθεί από τεράστια ελλείμματα σε πλεονάσματα. Τα εξωτερικά πλεονάσματα του πυρήνα παραμένουν αμετάβλητα.
Ως αποτέλεσμα, η χώρα βρίσκεται σε μια θέση σαν εκείνη του Σίσυφου -ενός ανθρώπου που είναι καταδικασμένος να σπρώχνει ένα τεράστιο βράχο στην κορυφή ενός λόφου, μόνο και μόνο για να το δει να κατρακυλάει και πάλι προς τα κάτω. Οι Έλληνες εφάρμοσαν μέτρα λιτότητας και έχουν υποφέρει πολύ περισσότερο από ό,τι αναμενόταν. Πολλοί από το 60% των νέων που βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας μια ημέρα θα κατηγοριοποιηθούν ως μακροχρόνια άνεργοι. Κινδυνεύουμε να καταδικάσουμε μια ολόκληρη γενιά σε ένα μέλλον χωρίς ελπίδα. Για να το αποφύγουμε αυτό, αυτό που ζητάμε από τους εταίρους μας στην ευρωζώνη είναι να αντιμετωπίσουν την Ελλάδα ως ισότιμο μέλος και να μας βοηθήσουν να βγούμε από τη σισύφεια παγίδα».
σχόλια