Γιατί λέγεται Euro 2020, ενώ διεξάγεται το 2021;
Όπως μια σειρά από διοργανώσεις, αθλητικές και μη, που έπεσαν θύματα της πανδημίας του κορωνοϊού, έτσι και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου, το οποίο επρόκειτο να διεξαχθεί πέρσι τέτοιον καιρό, αναβλήθηκε επ’ αόριστον. Τον φετινό Μάρτιο η UEFA ανακοίνωσε ότι κλείδωσαν οριστικά οι ημερομηνίες διεξαγωγής του, από 11 Ιουνίου ως 11 Ιουλίου.
O πρόεδρος της Ομοσπονδίας και παλιός άσος των γηπέδων Μισέλ Πλατινί ανακοίνωσε ότι η διοργάνωση θα διατηρήσει την ονομασία Euro 2020, αφενός για να δημιουργηθεί η αίσθηση μιας κανονικότητας και μιας συνέχειας, αφετέρου για συμβολικούς λόγους. Βλέπετε, πέρσι η διοργάνωση έκλεινε εξήντα χρόνια από το πρώτο Euro του 1960, το οποίο είχε κατακτήσει η Εθνική Ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης, που βρέθηκε στα τελικά επειδή οι παίκτες της Ισπανίας δεν κατέβηκαν στα προκριματικά, καθώς ο δικτάτορας Φράνκο ζήτησε από τους προπονητές να αγωνιστούν μόνο αν ήταν βέβαιοι ότι θα κατατρόπωναν τους «κουμμουνιστές» και δεν πήρε τις διαβεβαιώσεις που ήθελε.
Ανεπισήμως, βέβαια, στην απόφαση έπαιξε σίγουρα ρόλο και το γεγονός ότι οι χορηγοί είχαν δαπανήσει ήδη εκατομμύρια ευρώ σε διαφημιστικές καμπάνιες με το logo «UEFA Euro 2020» και, όπως είναι γνωστό, χορηγού παρόντος, πάσα αρχή παυσάτω.
Τους αγώνες φέτος δεν θα τους παρακολουθήσουμε από την ΕΡΤ, όπως έχουμε συνηθίσει, αλλά από τη συχνότητα του ΑΝΤ1, που ξόδεψε σχεδόν εννέα εκατομμύρια ευρώ, όπως λέγεται, για να αποκτήσει τα δικαιώματα προβολής και κάλυψης των αγώνων.
Ποια εθνική ομάδα είναι γηπεδούχος;
Καμία και πολλές ταυτόχρονα. Σε κάθε ποδοσφαιρική διοργάνωση είθισται να υπάρχει μία γηπεδούχος χώρα, η εθνική ομάδα της οποίας προβιβάζεται αυτοδικαίως στη φάση των ομίλων και συχνά βλέπουμε να έχει και μια μικρή διαιτητική αβάντα –ή και τεράστια, όπως η Νότια Κορέα στο Μουντιάλ του 2002‒, γιατί δεν κάνει καλό για το προϊόν να αποκλειστεί η γηπεδούχος από τους ομίλους. Η φετινή διοργάνωση διαφέρει, καθώς θα διεξαχθεί σε δέκα χώρες και έντεκα διαφορετικά γήπεδα. Αρκετός κόσμος θεωρεί πως η απόφαση αυτή είναι ακόμα μία παρενέργεια της πανδημίας, στην πραγματικότητα, όμως, έτσι είχε δρομολογηθεί να διεξαχθεί η διοργάνωση εδώ και χρόνια.
Ο Πλατινί σκέφτηκε ότι αυτός θα ήταν ένας τρόπος να φιλοξενήσουν αγώνες και χώρες που δεν θα είχαν ποτέ τη δυνατότητα να αναλάβουν ολόκληρη τη διοργάνωση, μάλιστα το αρχικό πλάνο προέβλεπε οι χώρες να είναι δεκατρείς. Στην πράξη τα γήπεδα έχουν μοιραστεί έτσι μεταξύ τους, που αρκετές είναι οι ομάδες οι οποίες κατά τη φάση των ομίλων θα έχουν τουλάχιστον δύο αγώνες ως γηπεδούχοι. Μάλιστα, αν η Αγγλία προκριθεί στα ημιτελικά και στον τελικό –σε βλέπω εσένα που έχεις ξεπατωθεί στο γέλιο, διαβάζοντάς το, αλλά δεν σε αδικώ‒, θα αγωνιστεί μπροστά στο κοινό της, καθώς τα τελικά της διοργάνωσης θα διεξαχθούν στο Γουέμπλεϊ στο Λονδίνο.
Ποια γήπεδα θα φιλοξενήσουν το φετινό Euro και πόσο κόσμο θα έχουν;
Το στάδιο Olimpico, έδρα της Ρόμα στην Ιταλία, και το Εθνικό Στάδιο του Αζερμπαϊτζάν στο Μπακού, ευρωπαϊκή έδρα της Καραμπάγκ, θα φιλοξενήσουν τους αγώνες του πρώτου ομίλου ανάμεσα σε Ιταλία, Ελβετία, Ουαλία και Τουρκία.
H Gazprom Arena στην Αγία Πετρούπολη, οχυρό της τοπικής Ζενίτ, και το Parken Stadium στην Κοπεγχάγη θα φιλοξενήσουν τους αγώνες του δεύτερου ομίλου ανάμεσα σε Ρωσία, Φινλανδία, Βέλγιο και Δανία, με τους Δανούς να βγαίνουν ευνοημένοι, καθώς θα δώσουν και τους τρεις αγώνες στην έδρα τους. Στην Αγία Πετρούπολη θα γίνουν και μερικοί αγώνες του πέμπτου ομίλου ανάμεσα σε Ισπανία, Πολωνία, Σλοβακία και Σουηδία.
Η Johan Cruyff Arena στο Άμστερνταμ και η Arena Nationale στο Βουκουρέστι θα υποδεχτούν τις εθνικές ομάδες που αγωνίζονται στον τρίτο όμιλο, δηλαδή τις Ολλανδία, Αυστρία, Ουκρανία και Βόρεια Μακεδονία, με την τελευταία να κάνει το ντεμπούτο της όχι μόνο στο Euro αλλά και γενικότερα στα τελικά οποιασδήποτε ποδοσφαιρικής διοργάνωσης.
Στον τέταρτο όμιλο τα παιχνίδια θα διεξαχθούν στο προανεφερθέν Γουέμπλεϊ αλλά και στο Hampden Park, το εθνικό στάδιο της Σκωτίας, ανάμεσα στις ομάδες της Σκωτίας, της Κροατίας, της Τσεχίας και της Αγγλίας, με την τελευταία να δίνει και τους τρεις αγώνες μπροστά στο κοινό της.
Στον πέμπτο όμιλο, όσα παιχνίδια δεν γίνουν στην Αγία Πετρούπολη θα φιλοξενηθούν από το σεβιλλιάνικο La Cartuja, το στολίδι της Ανδαλουσίας, που πάντως δεν χρησιμοποιείται από καμία από τις δύο μεγάλες τοπικές ομάδες, τη Σεβίλλη και την Μπέτις.
Τέλος, τα παιχνίδια του πολύ ανταγωνιστικού έκτου ομίλου ανάμεσα σε Γαλλία, Γερμανία, Πορτογαλία και Ουγγαρία θα διεξαχθούν στην Allianz Arena της Μπάγερν Μονάχου και στην Puskas Arena στη Βουδαπέστη.
Το ευχάριστο νέο για όλους μας είναι ότι τα παιχνίδια θα γίνουν παρουσία φιλάθλων, με την τελική πληρότητα να κυμαίνεται από το 25% ως το 100%, στην περίπτωση των ματς που διεξάγονται στη Βουδαπέστη. Όσοι παρακολουθήσαμε ποδόσφαιρο τον χειμώνα, διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι πόσο στενόχωρο είναι το γήπεδο χωρίς τον παλμό της κερκίδας και πόσο επηρεάζεται το θέαμα. Kαι διαπιστώσαμε τη διαφορά στον πρόσφατο τελικό Τσάμπιονς Λιγκ ανάμεσα σε Τσέλσι και Μάντσεστερ Σίτι, όπου, παρά το γεγονός ότι δεν είχαμε πολλές φάσεις, το παιχνίδι είχε ένταση και ρυθμό ‒και αρκετές καρατιές για τους φαν του ποδοσφαιρικού βρομόξυλου‒ και μεγάλο ρόλο σε αυτό έπαιξαν οι οπαδοί.
Ποια ευχή και κατάρα του σύγχρονου ποδοσφαίρου κάνει την πρεμιέρα της σε αυτό το τουρνουά;
Το Video Assistant Referee, γνωστότερο με τα αρχικά VAR. Το VAR γεννήθηκε για να μειώσει τις διαιτητικές αδικίες στο ποδόσφαιρο. Σε κάποιες περιπτώσεις τα κατάφερε, αν και στην πράξη είδαμε ότι η ύπαρξη VAR δεν εμποδίζει πάντα τη διαιτητική αυθαιρεσία. Οι αντιφρονούντες επιμένουν ότι αν υπήρχε VAR στο παρελθόν, θα είχαμε χάσει στιγμιότυπα, όπως το γκολ διά χειρός Μαραντόνα –pun intended‒ σε εκείνο το θρυλικό παιχνίδι της Αργεντινής με την Αγγλία στο Μουντιάλ του ’86. Το ακούμε και καταλαβαίνουμε τη γοητεία σχετικών ποδοσφαιρικών ιστοριών, αλλά ανάλογα επιχειρήματα διατυπώνονται κάθε φορά που εισάγεται μια διαιτητική καινοτομία στο ποδόσφαιρο. Ακόμα και για την απαγόρευση του τερματοφύλακα να πιάνει την μπάλα με τα χέρια μετά από πάσα συμπαίκτη είχαν βρεθεί άνθρωποι να ισχυριστούν ότι χαλάει το θέαμα – για ρωτήστε τους φουκαράδες που παρακολούθησαν το Μουντιάλ του ’90, να σας πουν τη γνώμη τους επί του θέματος.
Ένα σοβαρότερο επιχείρημα εναντίον του VAR είναι ότι κόβει τον ρυθμό του αγώνα. Επίσης, χάρη στο VAR αυξήθηκαν τα γκολ, λέει η στατιστική, κι αυτό του το πιστώνουμε, αυξήθηκαν όμως και οι κόκκινες κάρτες και μια κόκκινη, αν δεν έχουμε άμεσο οπαδικό ή στοιχηματικό όφελος από αυτήν, συνήθως κάνει το θέαμα μονόπλευρο, κάτι που δεν μας πολυαρέσει.
Μια άλλη διαιτητική πρωτιά του φετινού Euro είναι ότι ανάμεσα στους δεκαοκτώ διαιτητές που θα σφυρίξουν τους αγώνες βρίσκεται και ένας μη Ευρωπαίος, ο Αργεντινός Φερνάντο Ραπαλίνι. Η κίνηση αυτή έγινε στο πλαίσιο μιας νέας συνεργασίας ανάμεσα στην ευρωπαϊκή και τη λατινοαμερικανική ομοσπονδία, με τον Ισπανό διαιτητή Χεσούς Ζιλ Μανθάνο να ακολουθεί αντίστροφη πορεία, σφυρίζοντας κάποιους αγώνες στο προσεχές Κόπα Αμέρικα. Η στατιστική λέει ότι ο Ραπαλίνι είναι «καρτάκιας», σε δεκαέξι αγώνες του περσινού πρωταθλήματος Αργεντινής είχε μέσο όρο 6,78 κίτρινες ανά αγώνα, ενώ έδωσε και πέντε κόκκινες. Βέβαια, αν έχεις παρακολουθήσει έστω και δέκα λεπτά αργεντίνικου πρωταθλήματος, καταλαβαίνεις ότι και πάλι λίγες είναι, σε έναν δίκαιο κόσμο μερικοί ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται εκεί θα έπρεπε να βρίσκονται στη φυλακή.
Τι άλλο χρειάζεται να ξέρουμε για τη διοργάνωση;
- Το Euro 2020 ξεκινά στις 11 Ιουνίου, με τον αγώνα του πρώτου ομίλου ανάμεσα σε Τουρκία και Ιταλία, και ολοκληρώνεται την 11η Ιουλίου, με τον μεγάλο τελικό.
- Τους αγώνες φέτος δεν θα τους παρακολουθήσουμε από την ΕΡΤ, όπως έχουμε συνηθίσει, αλλά από τη συχνότητα του ΑΝΤ1, που ξόδεψε σχεδόν εννέα εκατομμύρια ευρώ, όπως λέγεται, για να αποκτήσει τα δικαιώματα προβολής και κάλυψης των αγώνων. Μην ανησυχείτε για το τι θα γίνει την τρίτη αγωνιστική, που και οι δύο αγώνες κάθε ομίλου ξεκινούν ταυτόχρονα. Ειδικά εκείνες τις μέρες το ένα παιχνίδι θα μεταδίδεται από τον ΑΝΤ1 και το άλλο από το TV Mακεδονία.
- Στη φάση των 16 προκρίνονται οι δύο πρώτες ομάδες κάθε ομίλου και οι τέσσερις καλύτερες τρίτες, με κριτήριο πρώτα τη βαθμολογία και, σε περίπτωση ισοβαθμίας, τη συνολική διαφορά τερμάτων. Από τη φάση των 16 κι έπειτα ακολουθείται η παραδοσιακή διαδικασία των νοκ-άουτ αγώνων με παράταση τριάντα λεπτών και πέναλτι σε περίπτωση ισοπαλίας, δίχως περιττές καινοτομίες με χρυσά, αργυρά, επάργυρα και τσίγκινα γκολ, που ευτυχώς καταργήθηκαν εδώ και χρόνια και δεν επανήλθαν ποτέ στο τραπέζι της συζήτησης.
- Ο κανόνας των πέντε αλλαγών που θεσμοθετήθηκε με αφορμή την πανδημία διατηρείται και εδώ. Έτσι, δύσκολα θα δούμε ομάδα να μένει με λιγότερους παίκτες στο γήπεδο λόγω τραυματισμού και εξάντλησης των αλλαγών.
- Τα τελικά ρόστερ των ομάδων κλείδωσαν την 1η Ιουνίου. Όλες οι εθνικές ομάδες δήλωσαν είκοσι έξι ποδοσφαιριστές, πλην της Εθνικής Ισπανίας, όπου ο προπονητής Λουίς Ενρίκε δήλωσε μόλις είκοσι τέσσερις. Κι αυτή δεν είναι η μοναδική έκπληξη που μας επιφύλασσαν οι Ίβηρες: για πρώτη φορά στην ιστορία της Εθνικής Ισπανίας το ρόστερ δεν περιλαμβάνει ούτε έναν ποδοσφαιριστή από τη Ρεάλ Μαδρίτης.
- Aλγεινή εντύπωση προκαλεί η παρουσία μόλις τριών παικτών που αγωνίστηκαν στο ελληνικό πρωτάθλημα την περασμένη σεζόν, των Σβιντέρσκι και Κρμέντσικ του ΠΑΟΚ και του αρχηγού της Εθνικής Φινλανδίας Τιμ Σπαρβ, που φορούσε τη φανέλα της ΑΕΛ. Μάλιστα, με γεγονός ότι ο Κρμέντσικ επέστρεψε στην Κλαμπ Μπριζ, όπου ανήκει, και ο Σπαρβ έλυσε τη συνεργασία του με την ομάδα του Θεσσαλικού Κάμπου, πρακτικά μόνο ένας παίκτης του ελληνικού πρωταθλήματος θα βρεθεί στα γήπεδα του Euro. Για να βρούμε αντίστοιχο προηγούμενο, θα πρέπει μάλλον να ψάξουμε κάποιες δεκαετίες πίσω. Σκεφτείτε ότι ακόμα και η Κύπρος θα καμαρώσει στο τουρνουά όχι έναν, αλλά επτά ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται σε κυπριακές ομάδες. Συγκυριακό και όχι και τόσο σημαντικό, θα μου πείτε, αλλά για ρωτήστε και τον Αλέκο από τον Πειραιά, που αυτήν τη στιγμή τριγυρνάει στο δωμάτιο νευρικός και λέει άσχημες κουβέντες για τον Χριστούλη, επειδή έχει παίκτη στο Euro η Δόξα Κατωκοπιάς και όχι η Ολυμπιακάρα.
