Θυμάμαι ακόμη σαν να ήταν χθες την ημέρα που, πηγαίνοντας σε ένα νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης ως φοιτητής για να πάρω συνέντευξη από έναν γιατρό στα επείγοντα, λίγο πριν φτάσω, τηλεφώνησα για να επιβεβαιώσω το ραντεβού και τον άκουσα να μου λέει λαχανιασμένος: «Αδύνατο σήμερα. Είχαμε ντέρμπι στην πόλη. Στα επείγοντα γίνεται χαμός».
Οι μαχαιριές και οι τραυματισμοί, τα οργανωμένα ραντεβού για οπαδικούς λόγους είναι μια πραγματικότητα βαθιά ριζωμένη στις πόλεις της Ελλάδας. Τα θύματα του τοξικού οπαδισμού των τελευταίων ετών είναι καταγεγραμμένα, όμως όσοι τη γλιτώνουν εδώ και χρόνια με πρόσωπα στραπατσαρισμένα και πληγές σε ένα νοσοκομειακό κρεβάτι ή σε κάποιο στενό δεν μετριούνται.
Η αλήθεια είναι αυτή. Αν δεν είχε δολοφονηθεί ο 19χρονος Άλκης, αν την είχε γλιτώσει, είναι πιθανό αυτό που έγινε να είχε ξεχαστεί ως ένα ακόμη οπαδικό συμβάν που θα βαφτιζόταν «οργανωμένο μακελειό των μπαχαλάκηδων σε μια γειτονιά». Μέχρι να επαναληφθεί.
Αν δεν σκοτωνόταν το παιδί, δεν θα κάναμε αυτήν τη συζήτηση τώρα. Θα λέγανε, πήγανε οι μεν και την «κάνανε» στους δε. Όπως γίνεται στο 99% των επεισοδίων με μαχαίρια, που οι άνθρωποι καταλήγουν στο νοσοκομείο, αλλά δεν πεθαίνουν. Συλλαμβάνουν κάποιον και το δικαστήριο εκκρεμεί.
Ο Σωτήρης έγινε πρώτη φορά μέλος συνδέσμου στη Βόρεια Ελλάδα στα δεκατέσσερά του. Μετά τη γέννηση του γιου του έχει αλλάξει συνήθειες στο γήπεδο, παρά το γεγονός ότι ποτέ δεν ήταν από τους οπαδούς που έδιναν ραντεβού για ξυλοδαρμούς. Όμως από παλιά ακολουθούσε φανατικά την ομάδα του σε εκδρομές.
«Θυμάμαι τον πρόεδρο να μας λέει ότι δεν θέλει φασαρίες, μπλεξίματα και χουλιγκάνια. Μας παρότρυνε να είμαστε ήρεμοι οπαδοί», λέει. «Παλιότερα πηγαίναμε στο γήπεδο του αντιπάλου να δούμε το παιχνίδι και μας χώριζε ένα σκοινί στα τρία μέτρα. Δεν υπήρχε αυτός ο φαύλος κύκλος της βίας για να αναδειχθεί ο κυρίαρχος του συνδέσμου.
Οι χούλιγκαν είναι άτομα που μπορούν να πεθάνουν για την ομάδα. Έρχεται κάποιο παιδί με δέκα χαρακιές και λέει “εγώ ήμουν στο σκηνικό στον Πειραιά, και με μαχαίρωσαν”. Μερικά παιδιά τα βλέπουν και ως παράσημα αυτά.
Παλιά η κόντρα γινόταν για να δείξουν ποιος είναι ο δυνατός, δεν ήθελαν νεκρούς. Δεν χτυπούσαν πάνω από τον λαιμό, δεν υπήρχαν μαχαίρια, μολότοφ, τσεκούρια, φτυάρια. Αυτά που βλέπω τώρα δεν τα ’χω ξαναδεί. Σταμάτησαν οι εκδρομές για τους εκτός έδρας οπαδούς για να μη γίνονται επεισόδια στα γήπεδα, αλλά τώρα οι χούλιγκαν άλλαξαν πίστα. Πηγαίνουν σε λιμάνια, σε γέφυρες, δίνουν ραντεβού σε δρόμους, και όλα αυτά για την ανάδειξη του ισχυρότερου».
Η κουλτούρα των οπαδών
Μεγαλώνοντας στην επαρχία της Βόρειας Ελλάδας, ως έφηβος θυμάμαι συχνά-πυκνά να γίνεται λόγος για εκείνους που στρίμωχναν κάποιους και τους επιτίθεντο. Για εκείνους με τα μαύρα, κίτρινα, ροζ, πράσινα και ό,τι άλλο χρώμα κασκόλ, που με έπαρση χαμογελούσαν για τα «κατορθώματά» τους, τους μάγκες της πόλης με την πολλή «προϋπηρεσία», που αν ήθελες να συμβαδίσεις μαζί τους, έπρεπε να δείξεις κι εσύ λίγη «αντρίλα», να καταπιείς τον φόβο σου.
Τα πλοκάμια του τοξικού οπαδισμού μοιάζουν να απλώνονται σε όλη την Ελλάδα. Ανάμεσα στον φίλαθλο που απλώς αγαπά την ομάδα του, στον οπαδό που θα κάνει καζούρα και σε εκείνον που θα προκαλέσει σοβαρά επεισόδια μεσολαβούν διαστήματα που για να καλυφθούν απαιτούνται πολλά ενδιάμεσα στάδια: Η «ματσίλα» του δήθεν ανδρισμού, που πολλές φορές καλλιεργείται και ενισχύεται μέσα από την ίδια την οικογένεια· τα παιδιά που ψάχνουν να ξεχωρίσουν με έναν κώδικα αξιών βασισμένο στον αριθμό των θυμάτων που προκαλούν· οι πολιτικές ιδέες που γίνονται σημαίες, διαμορφώνοντας συνειδήσεις οπαδών που σκοτώνονται ακόμη και μεταξύ τους· τέλος, οι παράγοντες, η κακή δημοσιογραφία και μια Ελλάδα που μυρίζει καπνογόνο και αποσύνθεση εδώ και χρόνια.
«Η κατάσταση στη Βόρεια Ελλάδα έχει ξεφύγει πάρα πολύ, απ’ όλες τις ομάδες. Είναι εκτός λογικής. Είμαστε οπαδοί, αλλά αυτό το μίσος που γεννιέται στα πέταλα των οργανωμένων είναι πρωτοφανές για εμένα που είμαι συνδεσμίτης από τα δεκατέσσερά μου», λέει ο Σωτήρης.
«Κι εμείς μισούσαμε την άλλη ομάδα γιατί ήταν με το κεφάλαιο, γιατί η ομάδα μας ήταν αδικημένη κ.λπ. Έχει αλλάξει όμως γενικά η κουλτούρα των οπαδών. Τώρα δεν γίνεται να κάτσω δίπλα σε έναν αντίπαλο οπαδό. Οι νέες γενιές μεγάλωσαν σε μια κοινωνία σάπια. Η Ελλάδα έχει βαλτώσει. Όταν ένας 17χρονος, 15χρονος μαθητής στα ΕΠΑ.Λ. δέχεται επίθεση από φασίστες ή ακροαριστερούς, όταν βλέπει ότι οι άντρες σκοτώνουν τις γυναίκες, τα παιδιά σκοτώνουν τους γονείς τους, τι θα κάνει; Βρίσκει μια διέξοδο εκεί. Αλλιώς μεγαλώσαμε εμείς, ακόμα και με μια πολύ στοιχειώδη παιδεία. Τώρα δεν υπάρχει τίποτα», συμπληρώνει.
Οι εποχές, βέβαια, έχουν αλλάξει. Τα στενά του τοξικού οπαδισμού δεν οδηγούν πια στο γήπεδο και στην αρένα με τα διαχωριστικά, τις φωτοβολίδες και τις αστυνομικές δυνάμεις αλλά στα «χαρακώματα». Στις πλατείες και στις γειτονιές.
Όσον αφορά τη δολοφονία του 19χρονου Άλκη στη Θεσσαλονίκη, με βάση την αστυνομική έρευνα μια ομάδα ατόμων πλησίασε την παρέα του νεαρού και αφού τους ρώτησε ποια ομάδα υποστηρίζουν, άρχισε να τους επιτίθεται με αιχμηρά αντικείμενα. Στη συνέχεια ακούσαμε πολλά. Ο συνδικαλιστής της Αστυνομίας κ. Συμεωνίδης μίλησε για ομάδες οργανωμένες που έχουν συγκεκριμένους στόχους στην πόλη, από κτίρια μέχρι ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς. Δήλωσε επίσης ότι «ο Άλκης δεν είχε καμία σχέση με τα οπαδικά». Το συμπέρασμα είναι ότι ένα παιδί δολοφονήθηκε επειδή υποστήριζε μια ομάδα.
Παράγοντες που εντείνουν το πρόβλημα
Ο Παναγιώτης ζει σε επαρχιακή πόλη της Νότιας Ελλάδας. Είναι συνδεσμίτης από τα δεκαέξι του. Όπως μου λέει, δεν έχει υπάρξει μέρα της ζωής του που να μην έχει ασχοληθεί με την ομάδα. Λέει ότι στην επαρχία, στα τοπικά κλαμπ, τα πράγματα είναι πιο ήρεμα και πιο ελεγχόμενα, καθώς οι κοινωνίες είναι κλειστές. «Εκεί που πιστεύω ότι υπάρχει το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι στις μεγάλες πόλεις, Αθήνα, Πάτρα, Θεσσαλονίκη. Εκεί είναι λίγο πιο απρόσωπα τα πράγματα, μπορούν να διεισδύσουν κι άλλα άτομα, που για μένα δεν έχουν σχέση με το οπαδικό κομμάτι».
Αναφορικά με την κατάσταση στη Βόρεια Ελλάδα σχολιάζει: «Μπαίνουν κι άλλοι παράγοντες, πιο πολύ πολιτικοί, φασιστικού τύπου. Έχουν δημιουργηθεί φασιστικές ομάδες και φαίνεται ότι δρουν και στα σχολεία της Θεσσαλονίκης. Είναι όλα μαζί. Ναρκωτικά, νύχτα, μπραβιλίκια, παίζουν τέτοια πράγματα».
Ο Παναγιώτης λέει ότι στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν ομάδες που επιτίθενται στους συνδέσμους. «Αυτό έχω δει τα τελευταία δυο χρόνια. Θέλουν να επιβληθούν, αλλά βρίσκουν μεγάλη αντίσταση. Και κάποιον που δεν έχει τόση τρέλα με την ομάδα αυτή η βρόμικη συμπεριφορά θα τον απωθήσει, θα τον κάνει να θέλει να φύγει. Αν παραμείνει σε ένα τόσο άρρωστο πράγμα, σημαίνει ότι το θέλει και ο ίδιος. Ο απλός οπαδός δεν θα ξανάρθει όταν βλέπει τέτοια πράγματα», συμπληρώνει.
«Γνώρισα άτομα που ήταν ακραία. Δεν μπορώ να τα χαρακτηρίσω, είναι αψυχολόγητα. Κάποια δεν θα διστάσουν να βγάλουν το μαχαίρι ακόμα και επειδή τους στραβοκοίταξες», λέει ο Παναγιώτης. «Αν τους κλείσεις τον δρόμο με το μηχανάκι, αν παίζετε PlayStation και χάνουν... Πιστεύω ότι από ένα σημείο και μετά δεν το κάνουν για την ομάδα. Σίγουρα υπάρχει ένας φανατισμός, αλλά το άτομο που φτάνει στα άκρα έχει κι άλλα θέματα, για παράδειγμα με ουσίες».
Είναι δυνατόν η τυφλή αφοσίωση σε μια ομάδα να γίνει τοξική; «Η γνώμη μου είναι ότι αυτό δεν σχετίζεται αποκλειστικά με την ομάδα. Αν δεν υπήρχαν οι σύνδεσμοι, τα άτομα που προβαίνουν σε ακραίες πράξεις θα εκτονώνονταν κάπου αλλού. Πρέπει να έχεις και κάποια ψυχική ηρεμία για να βάζεις κάποιο όριο, να παραμένεις νηφάλιος. Όλα όσα γίνονται δεν οφείλονται στην αγάπη τους για την ομάδα, γιατί για μένα οι πιο πολλοί από αυτούς δεν αγαπούν την ομάδα τους. Απλώς έχουν βρει πρόσφορο έδαφος, έχουν μπει σε κάποιους χώρους και η δράση τους χαρακτηρίζει και τους υπόλοιπους.
Εμείς είχαμε μάθει διαφορετικά, δεν είχαμε ούτε μαχαίρια, ούτε πέτρες, ούτε φονικά όπλα. Θα τύχαινε να πέσουν δυο-τρεις σφαλιάρες, μέχρι εκεί. Την τελευταία δεκαετία έχουν αλλάξει τα πράγματα».
Τα τελευταία είκοσι χρόνια οι άνθρωποι που έχουν χάσει τη ζωή τους από οπαδική βία είναι πολλοί. Το 1991, στην Εθνική Οδό Αθηνών - Θεσσαλονίκης υπήρξαν δύο νεκροί όταν αυτοκίνητο φιλάθλων που επέστρεφαν από αγώνα δέχτηκε επίθεση με μολότοφ από διερχόμενο όχημα. Το 1995, 25χρονος μαχαιρώθηκε στο αυτοκίνητό του, στην πλατεία Γλυφάδας. Το 2007, σε αγώνα βόλεϊ γυναικών, έπειτα από χτυπήματα και μαχαιριές έπεσε νεκρός 22χρονος οπαδός. Το 2011, στο Παγκρήτιο Στάδιο, ένας 21χρονος ξεψύχησε μετά από συμπλοκή οπαδών και το 2014 τραυματίστηκε θανάσιμα ένας 46χρονος.
Όταν τον ρωτάω αν υπάρχει έντονο κλίμα στους συνδέσμους, μου εξηγεί: «Δεν είναι θέμα συνδέσμων. Παλιά υπήρχαν ένας-δύο και τους ήξερες ποιοι ήταν. Πλέον δεν ξέρεις ποιος μπορεί να κάνει και τι. Ειδικά όταν βλέπεις πολύ μικρότερους, π.χ. ένα παιδί είκοσι χρονών, να έχει πάνω του μαχαίρι. Παλιά δεν υπήρχαν αυτά. Και οι σύνδεσμοι είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας. Εκεί μαζεύονται άνθρωποι που έχουν έναν κοινό σκοπό, την ομάδα τους. Όπως θα μαζευτούν χιλιάδες για να κάνουν πορεία για κάποιον λόγο, έτσι θα μαζευτούν και εκατό που θα κάνουν τα μπάχαλα.
Πολλές φορές ερχόμαστε σε κόντρα στους συνδέσμους. Αλλά όταν υπάρχουν τέτοια άτομα, μπορεί να κινδυνεύσει η ζωή σου. Βέβαια, κάποιοι τους φέρνουν αντίσταση, αλλά δεν μπορούν και να παίξουν τη ζωή τους κορόνα-γράμματα. Τον άλλον δεν μπορείς να τον ψυχολογήσεις. Μπορεί να σε μαχαιρώσει επειδή είπες απλώς δυο πράγματα. Υπάρχει και ο αγνός οπαδός που θα πάει να υποστηρίξει την ομάδα του, έχοντας στο μυαλό του ότι μπορεί να γίνει και μια στραβή, μια αναμπουμπούλα, αλλά μέχρι εκεί. Δεν θα πάμε, όμως, να σκοτώσουμε κάποιον. Οι ακραίοι είναι λίγοι και αμαυρώνουν και τους υπόλοιπους».
Ο Παναγιώτης μου λέει ότι άτομα που στο παρελθόν χαρακτηρίστηκαν ως ακραία απομονώθηκαν από συνδέσμους στην περιοχή του. «Τώρα ασχολούνται με άλλες ομάδες και άλλες καταστάσεις. Οι πιο πολλοί έχουν την ομάδα ως αφορμή. Υπάρχει και ο οπαδικός φανατισμός, αλλά ακόμα και αν δεν υπήρχαν οι ομάδες, θα μετέφεραν κάπου αλλού αυτή την παραβατική δραστηριότητά τους», αναφέρει.
«Φοβήθηκες ποτέ;» τον ρωτάω. «Πάρα πολλές φορές. Αλλά το καλό μ’ εμένα είναι ότι έχω επίγνωση, όσες φορές έχω βρεθεί κάπου όπου ξέρω ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν επικίνδυνα, είμαι νηφάλιος, καθαρός. Αν δεν είμαι, δεν πάω. Παίζουν ουσίες και τέτοια πράγματα. Κάποιες φορές σκέφτομαι ότι είμαστε και τυχεροί που δεν έχουμε πάθει κάτι κακό».
Η οικογένεια
Ο Σωτήρης, όπως μου αφηγείται, άλλαξε τη στάση του ως οπαδός από τη στιγμή που γεννήθηκε ο γιος του, παρότι ο ίδιος δεν υπήρξε ποτέ χούλιγκαν. Όσα άκουγε το παιδί του στο γήπεδο τον προβλημάτιζαν.
Μετά τη δολοφονία του Άλκη, αποφάσισε να κρατήσει αποστάσεις. «Με τον ερχομό του παιδιού, αλλάζει όλη σου η ζωή. Πλέον σκοπός μου είναι να υπηρετώ το παιδί μου και να κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ γι’ αυτό. Απομακρύνθηκα ακόμα πιο πολύ από το γήπεδο. Άλλαξα θύρα. Οι γονείς σπρώχνουν κατά κάποιον τρόπο τα παιδιά τους στον οπαδισμό ‒ όχι στον χουλιγκανισμό, γιατί ο χουλιγκάνος θέλει να χτυπηθεί για την αδρεναλίνη. Κι αυτό για μένα είναι μεγάλο λάθος.
Το παιδί μου το πήγα για πρώτη φορά σε θύρα όταν ήταν τριών χρονών. Το έχω μετανιώσει πολύ. Μετά από αυτό που έγινε με τον Άλκη, αποφάσισα να μην του ξαναμιλήσω για ποδόσφαιρο. Τώρα θα μου πεις, και το ποδόσφαιρο τι φταίει; Δεν φταίει το άθλημα, αντίθετα, πρέπει να το προφυλάξουμε. Αποφάσισα να μην πάει ξανά στο γήπεδο το παιδί γιατί θεωρώ ότι δεν του κάνει καλό να ακούει συνθήματα που λένε “πίνω ναρκωτικά από τα 10 μου”, “πίνω πρέζα στο λεωφορείο”, “σκοτώνω για ένα εισιτήριο”. Όταν ακούει ένα πεντάχρονο παιδί αυτά τα συνθήματα τι θα κάνει στα δεκατέσσερά του;
Οι σύνδεσμοι, οι παράγοντες καλλιεργούν το μίσος, τη μισαλλοδοξία, όλα αυτά τα συνθήματα. Του λέω, βέβαια, να υποστηρίζει την ομάδα, αλλά του δείχνω την πλευρά του φίλαθλου. Του λέω ότι αγαπάμε και τους άλλους φίλαθλους, ότι ακόμα και αν χάσει η ομάδα ή αδικηθεί, δεν έγινε και κάτι. Αυτά είναι μέσα στη ζωή. Είμαι συγκλονισμένος όμως. Θα κάνει πολύ καιρό να πάει στο γήπεδο το παιδί μου».
Από την πλευρά του ο Παναγιώτης συμπληρώνει αναφορικά με τη σημασία της οικογένειας: «Σίγουρα παίζει ρόλο και η οικογένεια, το πώς μεγαλώνει ένα παιδί, τι εικόνες και τι ερεθίσματα έχει. Αν η οικογένεια δεν είναι κοντά, είναι εύκολο να ξεφύγουν τα πράγματα. Ένα παιδί μπορεί να θέλει να το “παίξει κάποιος” ή να ήταν στο περιθώριο και να έχει ανάγκη να αποδείξει κάτι. Έχω δει πιτσιρίκια που, μεγαλώνοντας, πέρασαν σε άλλο επίπεδο για να δείξουν ότι αξίζουν. Παιδιά που δεν φαίνονταν ότι θα εξελίσσονταν έτσι».
Τι πιστεύει ότι πρέπει να γίνει για αλλάξει η κατάσταση; «Και να τους διώξουν οι σύνδεσμοι, κάπου αλλού θα εισχωρήσουν. Ήδη έχουν αρχίσει και φτιάχνουν δικές τους ομάδες. Ξέρω άτομα που ήταν στη δική μας ομάδα και στη συνέχεια βρήκαν αλλού πιο πρόσφορο έδαφος για να κάνουν αυτά που θέλουν. Έχει γεμίσει ο τόπος βιντεοκλίπ με μαχαίρια, όπλα και νομίζουν ότι έτσι γίνονται τα πράγματα.
Παλιά δεν υπήρχαν αυτά. Γίνονταν κάποια μπάχαλα, έπεφτε λίγο ξύλο, έριχνες και καμιά καρέκλα, ένα μπουκάλι πλαστικό, αλλά μέχρι εκεί, δεν είχα φοβηθεί ποτέ για τη ζωή μου. Τα τελευταία χρόνια φοβάμαι, δεν ξέρω αυτός που θα συναντήσω τι μπορεί να είναι, τι θα έχει επάνω του και πώς θα το αντιμετωπίσω», λέει ο Παναγιώτης.
Τι μπορεί να αλλάξει
Στην Ελλάδα, όσα μέτρα κι αν παρθούν για όσα συμβαίνουν εντός των γηπέδων, ακόμη και αν τα εισιτήρια έχουν ονοματεπώνυμο, ακόμη και αν δεν γίνονται εκδρομές οπαδών, η κατάσταση μοιάζει να μην αλλάζει, απλώς μετατοπίζεται εκτός γηπέδων.
«Αν ήταν πιο αυστηρά νομοθετικά τα πράγματα, πιστεύεις ότι θα ήταν καλύτερα;» τον ρωτάω. «Ναι, σίγουρα, γιατί δεν μπορεί αυτό το παιδί που σκότωσε εδώ και έξι χρόνια να έχει 3-4 περιστατικά με μαχαίρια και να κυκλοφορεί ελεύθερο. Δεν είναι θέμα της Δικαιοσύνης; Ποιος θα το λύσει; Βλέπεις ένα παιδί που από δεκαέξι χρονών έχει συλληφθεί τρεις φορές με πιστόλια και τέτοια πράγματα. Εκκρεμούν, λέει, τα δικαστήρια. Τι πάει να πει “εκκρεμούν”;
Αν δεν σκοτωνόταν το παιδί, δεν θα κάναμε αυτήν τη συζήτηση τώρα. Θα λέγανε, πήγανε οι μεν και την “κάνανε” στους δε. Όπως γίνεται στο 99% των επεισοδίων με μαχαίρια, που οι άνθρωποι καταλήγουν στο νοσοκομείο, αλλά δεν πεθαίνουν. Συλλαμβάνουν κάποιον και το δικαστήριο εκκρεμεί».
Ο Σωτήρης θεωρεί ότι η κυβέρνηση έπρεπε να πάρει την απόφαση να κλείσουν οι σύνδεσμοι μετά τη δολοφονία του Άλκη για ένα διάστημα, ότι οι πρόεδροι και οι δημοσιογράφοι ενισχύουν μερικές φορές το μίσος. «Ένα παιδί που δεν έχει γαλουχηθεί σωστά, που έχει αφιερώσει τη ζωή του στην ομάδα και κάποιος του δείξει αυτόν τον δρόμο, βρίσκει καταφύγιο εκεί. Και, κακά τα ψέματα, οι σύνδεσμοι δεν είναι ό,τι καλύτερο», λέει.
Σήμερα ένα παιδί έχασε τη ζωή του. Δεν ξέρω αν θα συνεχίσουμε να είμαστε στο ίδιο έργο θεατές. Αν η επικαιρότητα θα προχωρήσει, αν το πράγμα θα ξεχαστεί, η αρένα θα μετατοπιστεί και τα νοσοκομεία θα συνεχίσουν να γεμίζουν. Η ανακοίνωση Συνδέσμων Φίλων Ομάδας στη Θεσσαλονίκη που βγήκε χθες, μεταξύ άλλων, αναφέρει:
«Όντας κομμάτι του ευρύτερου οπαδικού κινήματος, όπως και όλοι οι υπόλοιποι οπαδοί της χώρας, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι παρόλα τα εκατοντάδες παρόμοια περιστατικά βίας μεταξύ οπαδών τα τελευταία χρόνια, έχουμε θρηνήσει ελάχιστους νεκρούς, καθαρά και μόνο λόγω τύχης. Δυστυχώς, έχουμε δει όλοι πιστολιές μέρα μεσημέρι, τσεκουριές, μαχαιριές, πυρπολήσεις αυτοκινήτων και ανυποψίαστους φιλάθλους που, στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από καρτέρι αντίπαλων οπαδών, παρασύρθηκαν από διερχόμενο αυτοκίνητο και πέθαναν στη μέση του δρόμου. Όλος αυτός ο φαύλος κύκλος της οπαδικής βίας θα έπρεπε να είχε τελειώσει ΧΘΕΣ. Εμείς από την πλευρά μας αναλαμβάνουμε το κομμάτι της ευθύνης που μας αναλογεί. Mας ενώνει η λατρεία για τις ομάδες μας, αντιμετωπίζουμε τα ίδια ακριβώς προβλήματα στην καθημερινότητά μας και το γεγονός ότι μας χωρίζει ένα διαφορετικό κασκόλ είναι μηδαμινό μπροστά στην αξία της ανθρώπινης ζωής. Έχουν βρεθεί οπαδοί κι άλλων ομάδων στη θέση μας και πιστεύουμε ότι ήρθε επιτέλους η ώρα να αποδεχτούμε συλλογικά μια ριζική αλλαγή στην οπαδική αντιπαλότητα, ώστε, ποτέ, καμία άλλη μάνα στην Ελλάδα να μην ξανακλάψει τον γιο της».
Μια ευχή. Ποτέ ξανά.
