Η φύση παρέχει πλήθος στοιχείων και δεδομένων που μας βοηθούν να φανταστούμε ή και να προσπαθήσουμε ν' ανασυνθέσουμε την εικόνα του πλανήτη πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια.
Ωστόσο, η έλλειψη απολιθωμάτων και αδιάσειστων αποδείξεων δεν μας επιτρέπει να μάθουμε περισσότερα για τις αρχέγονες μορφές ζωής:Πώς έμοιαζε για παράδειγμα το πρώτο δέντρο, ο πρώτος καρπός, ή το πρώτο αυγό;
Με δεδομένο, λοιπόν, τον εξόχως σημαντικό ρόλο που παίζουν τα λουλούδια στη ζωή των φυτών, οι βοτανολόγοι και οι εξελικτικοί βιολόγοι προβληματίζονται σχετικά με το πόσα λίγα γνωρίζουμε για την εξέλιξή τους.
Τα ανθόφυτα ή αγγειοσπέρματα, χρονολογούνται περίπουν πριν από 140 εκατ. χρόνια. Μολαταύτα, το παλαιότερο σωζόμενο απολίθωμα είναι σχεδόν 130 εκατομμυρίων ετών. Το χρονικό αυτό κενό εγείρει πολλά ερωτήματα για το πως έμοιαζαν πραγματικά τα αρχαιότερα λουλούδια του κόσμου.
Το πιο εκπληκτικό, ίσως, χαρακτηριστικό της απεικόνισης του αρχαιότερου λουλουδιού έγκειται στη διάταξη των στημόνων, των πετάλων και των προστατευτικών μερών του, τα οποία φαίνεται πως ήταν παραταγμένα σε ομόκεντρους κύκλους. Υπενθυμίζεται ότι τα σημερινά λουλούδια ανθίζουν σε σπείρες.
Τα αγγειοσπέρματα αποτελούν το 90% του φυτικού βασιλείου και περιλαμβάνουν περισσότερα από 250.000 διαφορετικά είδη. Η ποικιλία τους είναι τεράστια. Διαφέρουν σε μέγεθος, σχήμα και χρώμα, ενώ ρόλο στη δομή τους φαίνεται πως παίζει ακόμη και η γεωγραφική τους θέση. Επομένως, οποιαδήποτε προσπάθεια των επιστημόνων να καταλήξουν στην εικόνα και το σχήμα του αρχαιότερου λουλουδιού χωρίς τη βοήθεια κάποιου απολιθώματος είναι αρκετά δύσκολη.
Η πρόσφατη έρευνα μίας διεθνούς επιστημονικής ομάδας με επικεφαλής τον εξελικτικό βιολόγο Hervé Sauquet του πανεπιστημίου Paris-Sud της Γαλλίας που δημοσιεύτηκε προσπαθεί να ρίξει φως σε αυτή τη μυστηριώδη εξελικτική διαδικασία, επιχειρώντας μία υποθετική ανασύνθεση του προγόνου όλων των λουλουδιών.
Για να είμαστε πιο ακριβείς, οι επιστήμονες, χρησιμοποιώντας μία μέθοδο που ονομάζεται ανασύσταση προγονικής κατάστασης, βασίστηκαν σε περιγραφές λουλουδιών που πάνε πίσω ως το μακρινό 1783 (σ.σ. συνέλεξαν δεδομένα για τα δομικά χαρακτηριστικά 793 διαφορετικών αγγειοσπερμάτων, από το σχήμα και τη διάταξη των πετάλων μέχρι τον τρόπο σεξουαλικής αναπαραγωγής) και τα συνέκριναν με τα παλαιότερα γενετικά στοιχεία που είναι διαθέσιμα. Το αποτέλεσμα; Η σχηματική απεικόνιση ενός οικογενειακού δέντρου με τα πρώτα ανθοφόρα φυτά.
Η εικόνα του υποτιθέμενου πρώτου λουλουδιού δεν διαφέρει εν πολλοίς με την εικόνα των σημερινών απογόνων του. Επίσης, όπως συμβαίνει με αρκετά σύγχρονα λουλούδια (σ.σ. τα λεγόμενα τέλεια άνθη), διέθετε και στημόνες και ύπερο. Παρήγαγε δηλαδή τόσο αρσενικούς όσο και θηλυκούς γαμέτες. Με λίγα λόγια ήταν σε θέση να αναπαραχθεί από μόνο του.
Το πιο εκπληκτικό, ίσως, χαρακτηριστικό της απεικόνισης του αρχαιότερου λουλουδιού έγκειται στη διάταξη των στημόνων, των πετάλων και των προστατευτικών μερών του, τα οποία φαίνεται πως ήταν παραταγμένα σε ομόκεντρους κύκλους. Υπενθυμίζεται ότι τα σημερινά λουλούδια ανθίζουν σε σπείρες.
Το συγκεκριμένο συμπεράσμα αποτελεί, σύμφωνα με τον Saudet, και τη μεγαλύτερη πρόκληση της έρευνάς τους. «Νομίζω, πως πολλοί άνθρωποι δεν πρόκειται να μας πιστέψουν στην αρχή» είχε δηλώσει πρόσφατα στη Guardian.
Το πιο ακανθώδες ερώτημα που προκύπτει, ωστόσο, δεν είναι αυτό όσο το πότε μπορεί να άνθισε αυτό το υποθετικό λουλούδι.
Οι συντάκτες της επιστημονικής μελέτη δίνουν ένα αρκετά μεγάλο χρονικό παράθυρο (σ.σ. 140 με 250 εκατ. χρόνια πριν), το οποίο αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι οι χρονολογίες για την προέλευση των αγγειοσπερμάτων που βασίζονται σε συγκρίσεις γενετικής αλληλουχίας και χρησιμοποιούν «μοριακά ρολόγια», είναι πολύ πιο πρώιμες σε σχέση με κάθε αδιαμφισβήτητο στοιχείο το οποίο προέρχεται από απολιθώματα.
Με πληροφορίες από Newsweek και Guardian
