Η Αϊτή βυθίζεται στο χάος. Είναι ένας εκπληκτικά μακρύς δρόμος, στον οποίο η χώρα βαδίζει βήμα-βήμα, άλλοτε αργά, άλλοτε με πιο γρήγορους ρυθμούς. Η εβδομάδα που πέρασε ήταν μια από αυτές με τη μεγαλύτερη επιτάχυνση.
Μέσα σε λίγες μέρες, οι Αϊτινοί έγιναν μάρτυρες της απόδρασης περισσότερων από 3.000 κρατουμένων από διάφορες φυλακές, επιθέσεις στο αεροδρόμιο της πρωτεύουσας, Πορτ-ο-Πρενς, καθώς και ανταλλαγές πυρών μεταξύ στρατού, αστυνομίας και γκάνγκστερ. Μεταξύ όλων αυτών, οι εντυπωσιακές συνεντεύξεις Τύπου που έδωσε ένας από τους πιο φιλικούς προς τα ΜΜΕ ηγέτες του εγκλήματος των τελευταίων ετών: ο Τζίμι Σεριζιέ, γνωστός και ως «Μπάρμπεκιου», τώρα επίδοξος διοικητής των ανταρτών.
Την Τρίτη, ο Σεριζιέ μίλησε στον Τύπο στο Delmas 6, μια γειτονιά όχι μακριά από το κέντρο του Πορτ-ο-Πρενς. Το έκανε σαν να ήταν ένας ακτιβιστής φορέας της αλλαγής, κύριος ενός έντονα πολιτικού λόγου. Πάνω από τα ρούχα του, όμως, φορούσε ένα αλεξίσφαιρο γιλέκο και περασμένο στον ώμο του είχε ένα AK-47, τα γνωστά Καλάσνικοφ με διπλό γεμιστήρα. Δίπλα του, ως σύμβουλοι, δύο αγόρια με καλυμμένα τα πρόσωπά τους έφεραν πολυβόλα. Όλα αυτά έγιναν με το Πορτ-ο-Πρενς να έχει γίνει άνω κάτω λόγω των συνεχών μαχών των τελευταίων ημερών, εν αναμονή της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που είχε διατάξει η κυβέρνηση.
Η κλιμάκωση απέναντι στον πρωθυπουργό της Αϊτής
Ήταν μια από τις εικόνες της εβδομάδας στην Αϊτή: ενώ ο πρωθυπουργός και ενεργός αρχηγός της κυβέρνησης, Αριέλ Ανρί, έψαχνε τρόπο να επιστρέψει στη χώρα μετά από ένα ταξίδι στο εξωτερικό, ο Μπάρμπεκιου - κατηγορούμενος για σφαγές στην πρωτεύουσα τα τελευταία χρόνια - έπαιξε τον ρόλο της αντιπολίτευσης. Επέκρινε τον Χένρι, όπως έχει κάνει πολλές φορές όλα αυτά τα χρόνια: «Εάν ο Χένρι δεν παραιτηθεί, εάν η διεθνής κοινότητα συνεχίσει να τον υποστηρίζει, οδεύουμε προς έναν εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος θα οδηγήσει σε γενοκτονία».
Όχι ότι οι δηλώσεις του Σεριζιέ εξέπληξαν. Μέσα στο περίπλοκο σύμπαν των εγκληματικών ομάδων που κυριαρχούν σε περισσότερο από το ήμισυ της πρωτεύουσας, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η ομοσπονδία της οποίας ηγείται, η G-9 Family and Friends, είναι μια από τις πιο ισχυρές. Η φωνή του εμφανίστηκε με κάποια επιμέλεια στα μέσα ενημέρωσης όλα αυτά τα χρόνια, σε συνεντεύξεις και αυτοσχέδιες συνεντεύξεις τύπου στις γειτονιές όπου κυριαρχεί, κοντά στο κέντρο της πόλης και τον τερματικό σταθμό του λιμανιού. Πιο περίεργο, ωστόσο, είναι ο τόνος των απειλών που απευθύνονται στον Ανρί μετά το χάος της προηγούμενης εβδομάδας, με ξεσπάσματα από τη φυλακή και μάχες στους δρόμους.
Η προσπάθεια βοήθειας από Κένυα και το χάος στην Αϊτή
Η κατάσταση επιδεινώνεται σταδιακά στη χώρα της Καραϊβικής. Όλες οι κρίσεις της μπλέκονται. Περίπου 1.200 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από την αρχή του έτους, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η κατάσταση του ίδιου του Ανρί δείχνει πόσο επισφαλής είναι όλα αυτά. Την περασμένη εβδομάδα, ο πρωθυπουργός, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από τη δολοφονία του προέδρου Ζοβενέλ Μοΐζ τον Ιούλιο του 2021, ταξίδεψε στο Ναϊρόμπι, για να προσπαθήσει να δώσει μια τελική ώθηση σε μια συμφωνία συνεργασίας με την κυβέρνηση της Κένυας που θα περιλάμβανε την αποστολή 1.000 αστυνομικών στην Αϊτή, με την οικονομική υποστήριξη των ΗΠΑ και του Καναδά. Η συμφωνία φαινόταν τελικά να βαίνει προς τελεσφόρηση.
Τότε όμως ξεκίνησε η τελευταία μάχη για το Πορτ-ο-Πρενς. Δεν είναι σαφές ποιες από τις δεκάδες συμμορίες που περιφέρονται ελεύθερα στην πρωτεύουσα συμμετείχαν στην επίθεση στις φυλακές ή αν ο ίδιος ο Σεριζιέ ηγήθηκε της επίθεσης. Το σίγουρο είναι ότι αργότερα ανέλαβε την ευθύνη, αναλαμβάνοντας και πάλι τον ρόλο του αρχηγού των ανταρτών. Ο Μπάρμπεκιου δεν διστάζει να πει ότι πρόθεσή του ήταν να συλλάβει τον επικεφαλής της αστυνομίας της Αϊτής, Φραντς Έλμπε, με απώτερο σκοπό την ανατροπή της κυβέρνησης του Ανρί.
Η κόντρα της Αϊτής με τη Δομινικανή Δημοκρατία
Ο Ανρί πήρε τον δρόμο της επιστροφής, αλλά το ταξίδι της επιστροφής του ήταν εξίσου χαοτικό. Ο πρωθυπουργός επιβιβάστηκε σε αεροπλάνο στο Ναϊρόμπι, με προορισμό το Πορτ-ο-Πρενς, αλλά αντ' αυτού προσγειώθηκε στο Πουέρτο Ρίκο. Οι ταραχές στο αεροδρόμιο της πρωτεύουσας κατέστησαν αδύνατη την προσγείωσή του. Ήταν περίεργο το γεγονός ότι ο Ανρί δεν έκανε εκτροπή στη Δομινικανή Δημοκρατία, τη γειτονική της Αϊτή, αλλά την Τετάρτη, η Δομινικανή κυβέρνηση είπε ότι δεν μπορούσε να επιτρέψει στο πρωθυπουργικό αεροπλάνο να κάνει αόριστο ενδιάμεσο σταθμό στη χώρα. Η απάντηση τροφοδότησε τη μακρά ιστορία τριβών μεταξύ των δύο εθνών, πάντα με τα σύνορα στο επίκεντρο της διαμάχης.
Η αστάθεια καθιστά δύσκολη την πρόβλεψη της εξέλιξης των γεγονότων μεσοπρόθεσμα ή ακόμη και βραχυπρόθεσμα. Η Miami Herald ανέφερε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ και η Caricom, η οργάνωση των κρατών της Καραϊβικής, προσπαθούν να αναγκάσουν τον Χένρι να φύγει από την κυβέρνηση σε μια προσπάθεια να διοχετεύσουν τη δυσαρέσκεια τμημάτων της κοινωνίας της Αϊτής. Η προκήρυξη εκλογών και η άφιξη μιας αποστολής για την υποστήριξη των δυνάμεων ασφαλείας της χώρας έχουν τεθεί ως τα κύρια σημεία οποιασδήποτε πορείας προς τη μελλοντική σταθερότητα.
Οι ΗΠΑ πιέζουν τον πρωθυπουργό της Αϊτής
Οι ΗΠΑ ζήτησαν «επείγουσα» κίνηση προς μια πολιτική μετάβαση στην Αϊτή, καθώς οι συμμορίες βρίσκονται σε αμηχανία στην πρωτεύουσα του έθνους και οι ομάδες της αντιπολίτευσης απαιτούν την παραίτηση του πρωθυπουργού Αριέλ Ανρί.
Ερωτηθείσα την Τετάρτη εάν οι ΗΠΑ ζήτησαν από τον Ανρί να παραιτηθεί, η πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ είπε: «Αυτό που ζητήσαμε (από τον Ανρί) είναι να προχωρήσει σε μια πολιτική διαδικασία που θα οδηγήσει στην ίδρυση ενός προεδρικού μεταβατικού συμβουλίου που θα οδηγήσει σε εκλογές».
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάθιου Μίλερ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ «δεν καλούν (τον Ανρί) ούτε τον πιέζουν να παραιτηθεί» αλλά πρόσθεσε ότι «τον προτρέπουμε να επισπεύσει τη μετάβαση σε μια ισχυρή και χωρίς αποκλεισμούς δομή διακυβέρνησης» για να προετοιμαστεί για την πολυεθνική ασφάλεια και τελικά για εκλογές.
Με πληροφορίες France 24, El Pais, CNN, Guardian
