Όταν πάνω από 200.000 αντιλόπες saiga έπεσαν νεκρές στο Καζακστάν σε διάστημα λίγων εβδομάδων το Μάιο του 2015, οι επιστήμονες κλήθηκαν να λύσουν τον θανάσιμο γρίφο.
Σε μόλις τρεις εβδομάδες, πάνω από το 60 τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού των απειλούμενων ζώων είχε εξαφανιστεί.
Δεν είναι η πρώτη φορά που συνέβη αυτό. Τον Μάιο του 1998, 270.000 αντιλόπες saiga, πέθαναν υπό παρόμοιες συνθήκες και τον Μάιο του 2010, 12.000 ζώα έχασαν τη ζωή τους από ένα κοπάδι 26.000 ζώων.
Και στις δύο περιπτώσεις οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να φτάσουν στον απομακρυσμένο και δύσβατο βιότοπο όπου ζούσαν οι αντιλόπες και να ερευνήσουν τα αίτια.
Εκείνη την εποχή θεωρήθηκε ότι ο ένοχος ήταν μια βακτηριακή λοίμωξη που ονομάζεται «pasteurellosis». Μια διεθνής ομάδα ερευνητών επιβεβαίωσε αργότερα ότι αυτή ήταν η αιτία, τουλάχιστον, του περιστατικού του 2015.
Τα ζώα πέθαναν από αιμορραγική σηψαιμία (δηλητηρίαση αίματος), που προκλήθηκε από το βακτήριο Pasteurella multocida. Όμως μέχρι τον Μάιο του 2015, τα βακτήρια αυτά ζούσαν μέσα στις αντιλόπες, αλλά σε αδράνεια χωρίς να τις απειλούν.
Τώρα, σύμφωνα με νέα μελέτη της ίδιας ομάδας, έχει βρεθεί ότι μια συνύπαρξη αβλαβών συνθηκών προκάλεσαν τους μαζικούς θανάτους πυροδοτώντας το φαινόμενο.
Οι ερευνητές μπόρεσαν να εντοπίσουν την αρχή της εκδήλωσης σε μια περίοδο με ασυνήθιστα ζεστό και υγρό κλίμα.
Αυτό με τη σειρά του, προκάλεσε μια ευκαιριακή εισβολή των βακτηριδίων στην κυκλοφορία του αίματος των ζώων.
Μελετώντας τα ιστορικά δεδομένα του καιρού, οι ερευνητές βρήκαν πως οι κλιματικές συνθήκες ήταν περίπου ίδιες με τις δύο προηγούμενες εκδηλώσεις μαζικής θνησιμότητας - το προαναφερθέν γεγονός του 1988 και το 1981.
Αυτά τα γεγονότα μαζικής θνησιμότητας θα μπορούσαν να συνεχίσουν να συμβαίνουν, απειλώντας τη μακροπρόθεσμη επιβίωση ενός είδους που κατοικεί στη Γη από το τέλος του Πλειστοκένιου, σχεδόν 100.000 χρόνια πριν.
Ωστόσο ακόμη δεν είναι σαφές με ποιο τρόπο η αυξημένη θερμοκρασία και η υγρασία ενεργοποιούν τα βακτήρια τα οποία βρίσκονται σε αδράνεια στα σώματα των ζώων.
Αλλά είναι σίγουρα ένας λόγος μεγάλης ανησυχίας των επιστημόνων καθώς η βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη πρόβλεψη αύξησης της θερμοκρασίας λόγω της αλλαγής του κλίματος προβλέπεται πως θα συνεχιστεί στην περιοχή.
«Ωστόσο, ακόμη και αν μπορούσαμε να προβλέψουμε πότε θα συμβούν αυτά τα καιρικά φαινόμενα, θα ήταν αδύνατο να τα αποτρέψουμε ή να χορηγήσουμε πενικιλίνη σε ολόκληρα κοπάδια στις απομακρυσμένες στέπες του Καζακστάν«, αναφέρουν οι επιστήμονες.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances.
σχόλια