Μια Βρετανίδα που κατήγγειλε ότι έπεσε θύμα ομαδικού βιασμού στην Αγία Νάπα, στην Κύπρο, κέρδισε μια «μνημειώδη νίκη» επί των κυπριακών αρχών, αφού το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ) έκρινε ότι δεν διερεύνησαν σωστά την υπόθεση.
Η γυναίκα, η οποία ήταν 18 ετών και έκανε διακοπές στο νησί, δήλωσε στην κυπριακή αστυνομία τον Ιούλιο του 2019 ότι είχε βιαστεί σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου από πολλούς Ισραηλινούς άνδρες.
Δέκα ημέρες αργότερα, η γυναίκα ανακρίθηκε ξανά, με δύο μόνο μικρά διαλείμματα σε διάστημα επτά ωρών και χωρίς την παρουσία δικηγόρου ή υπηρεσιών πρόνοιας. Τελικά, υπέγραψε ανάκληση της κατηγορίας της στις 1:15 τα ξημερώματα και συνελήφθη για «διατάραξη δημόσιας τάξης».
Το δικαστήριο που εδρεύει στο Στρασβούργο ανέφερε στην απόφασή του, στην οποία αναφέρεται στη Βρετανίδα ως «Χ», ότι «οι κυπριακές αρχές παρέλειψαν την υποχρέωσή τους να διερευνήσουν αποτελεσματικά την καταγγελία της προσφεύγουσας για βιασμό και να υιοθετήσουν μια προσέγγιση που να ευαισθητοποιεί τα θύματα κατά τη διαδικασία αυτή».
Το δικαστήριο σημείωσε ότι υπήρχαν «πολλές ελλείψεις» στην έρευνα και επιδίκασε στη φοιτήτρια αποζημίωση 20.000 ευρώ.
«Η υπόθεση αποκάλυψε προκαταλήψεις σχετικά με τις γυναίκες στην Κύπρο»
«Συμπερασματικά, το δικαστήριο παρατήρησε ότι η υπόθεση αποκάλυψε ορισμένες προκαταλήψεις σχετικά με τις γυναίκες στην Κύπρο, οι οποίες εμπόδισαν την αποτελεσματική προστασία των δικαιωμάτων της Χ ως πιθανό θύμα βίας λόγω φύλου», ανέφεραν οι δικαστές.
Η Βρετανίδα είχε καταφύγει στο ανώτατο όργανο ανθρωπίνων δικαιωμάτων της ηπείρου, αφού ο Κύπριος γενικός εισαγγελέας, η ανώτατη νομική αρχή της χώρας, απέρριψε το αίτημα των δικηγόρων της να ξεκινήσει νέα έρευνα με εξωτερικούς ερευνητές που θα μπορούσαν να εξετάσουν την καταγγελία για βιασμό «δίκαια και αμερόληπτα».
Judgment X v. Cyprus - Shortcomings in investigation into an alleged gang-rape accompanied by prejudicial gender stereotypes and victim-blaming attitudeshttps://t.co/1cVZOh95G2#ECHR #CEDH #ECHRpress pic.twitter.com/U8DelNuL1E
— ECHR CEDH (@ECHR_CEDH) February 27, 2025
Η απόφαση του ΕΔΔΑ χαιρετίστηκε ως «τεράστια δικαίωση» για τη φοιτήτρια από το Ντερμπισάιρ, στην Αγγλία.
Ο Βρετανός δικηγόρος Μάικλ Πόλακ, ο οποίος είναι επικεφαλής της οργάνωσης Justice Abroad με έδρα το Λονδίνο και εκπροσωπεί τη γυναίκα, δήλωσε: «Το αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερο. Είναι μια μνημειώδης νίκη για την πελάτισσά μας, αλλά και για τα δικαιώματα των γυναικών, των άλλων θυμάτων σεξουαλικής βίας και την πρόσβασή τους στη δικαιοσύνη».
Οι δικηγόροι που είχαν εκπροσωπήσει την καταγγέλλουσα στην Κύπρο δήλωσαν ότι η απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου ήταν ένας θρίαμβος κατά ενός συστήματος που συχνά δεν έπαιρνε στα σοβαρά τα θύματα.
«Πρόκειται για μια μεγάλη νίκη», δήλωσε η Νικολέττα Χαραλαμπίδου, κορυφαία δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο. Παρατήρησε ότι η αξιοπιστία των θυμάτων βιασμού στη χώρα «πολύ συχνά αμφισβητείται από ένα σύστημα που βασίζεται στην πατριαρχία και τις διακρίσεις κατά των γυναικών και των κοριτσιών».
Η γυναίκα απέσυρε την καταγγελία ενώ ήταν υπό πίεση
Το 2019, η γυναίκα υποχρεώθηκε να δώσει κατάθεση επί πολλές ώρες, απουσία δικηγόρου ή ψυχολόγου. Περιέγραψε πώς δέχτηκε επίθεση από τους τουρίστες, ενώ εκείνη και ο σύντροφός της είχαν συναινετικό σεξ.
Ισχυρίστηκε ότι η νύχτα εξελίχθηκε σε τραυματική εμπειρία όταν οι άλλοι άνδρες, με εντολή του συντρόφου της, εισέβαλαν και της επιτέθηκαν «ένας προς έναν».
Η ομάδα υπεράσπισης της Βρετανίδας υποστήριξε ότι η απόφασή της να αποσύρει την καταγγελία ελήφθη υπό πίεση μετά από επτά ώρες αστυνομικής ανάκρισης και έγινε δεκτή παρά την ιδιαίτερα ταλαιπωρημένη κατάσταση της πελάτισσάς τους. «Μέσα σε μια νύχτα, σταμάτησε να αντιμετωπίζεται ως θύμα και μετατράπηκε σε ύποπτη», δήλωσε ο Πόλακ στον Guardian.
Ορισμένοι από τους φερόμενους ως δράστες ήταν γιοι ανώτερων Ισραηλινών αξιωματούχων
Η απόσυρση της καταγγελίας επέτρεψε στους φερόμενους ως δράστες, οι οποίοι ήταν ηλικίας μεταξύ 15 και 22 ετών και ανάμεσα τους συγκαταλέγονταν και γιοι ανώτερων ισραηλινών αξιωματούχων, να επιστρέψουν αμέσως στα σπίτια τους.
Ομάδες υπεράσπισης των δικαιωμάτων των γυναικών στην Κύπρο και το Ισραήλ εξέφρασαν τη λύπη τους για τον χειρισμό της υπόθεσης.
Ακτιβίστριες και από τις δύο χώρες συγκεντρώθηκαν έξω από τα δικαστήρια καθώς εξελισσόταν η νομική διαδικασία, λέγοντας ότι η Βρετανίδα είχε πέσει θύμα μιας πατριαρχικής κουλτούρας και της επιθυμίας των δύο κρατών της ανατολικής Μεσογείου να διατηρήσουν στενές διπλωματικές σχέσεις.
Ο Πόλακ είπε ότι η απόφαση-ορόσημο της Πέμπτης ενίσχυσε τη θεμελιώδη αρχή ότι οι κατηγορίες για σεξουαλική βία πρέπει να διερευνώνται σωστά «χωρίς θεσμική παρεμπόδιση».
«Η πελάτισσά μας επέδειξε τεράστια ανθεκτικότητα στην επιδίωξη της δικαιοσύνης», είπε. «Ελπίζουμε ότι αυτό το αποτέλεσμα θα ενδυναμώσει και άλλους να μιλήσουν κατά τέτοιων αδικημάτων και να απαιτήσουν λογοδοσία από τις αρχές».
Με πληροφορίες από Guardian