Σε έναν κόσμο όπου πολλοί από εμάς είμαστε κολλημένοι στα smartphone μας, η Dulcie Cowling είναι κάτι σαν ανωμαλία- έχει εγκαταλείψει τo δικό της.
Η 36χρονη αποφάσισε στα τέλη του περασμένου έτους ότι η απαλλαγή από το τηλέφωνό της θα βελτίωνε την ψυχική της υγεία. Έτσι, τα Χριστούγεννα είπε σε συγγενείς και φίλους ότι περνάει σε ένα παλιό τηλέφωνο Nokia που μπορεί να κάνει και να λαμβάνει μόνο κλήσεις και μηνύματα κειμένου.
Θυμάται ότι μια από τις κομβικές στιγμές που την οδήγησαν στην απόφασή της ήταν μια μέρα στο πάρκο με τους δυο γιους της, έξι και τριών ετών: «Ήμουν στο κινητό σε μια παιδική χαρά με τα παιδιά και κοίταξα πάνω και κάθε γονιός -ήταν περίπου 20- κοιτούσε το τηλέφωνό του», λέει.
«Σκέφτηκα "πότε έγινε αυτό;". Όλοι χάνουν την πραγματική ζωή. Δεν νομίζω στο νεκροκρέβατο να σκέφτεσαι ότι έπρεπε να είχες περάσει περισσότερο χρόνο στο Twitter ή διαβάζοντας άρθρα στο ίντερνετ».
Η Dulcie Cowling, creative director του διαφημιστικού πρακτορείου Hell Yeah!, με έδρα το Λονδίνο, προσθέτει ότι η ιδέα να εγκαταλείψει το smartphone της ήρθε στη διάρκεια των lockdown λόγω κορωνοϊού.
«Σκέφτηκα πόση από τη ζωή μου ξοδεύω κοιτάζοντας το τηλέφωνο και τι άλλο θα μπορούσα να κάνω. Το να είμαι συνεχώς συνδεδεμένος με πολλές υπηρεσίες δημιουργεί περισπασμούς και είναι πολλά που καλείται να επεξεργαστεί ο εγκέφαλος».
Σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τον χρόνο που κέρδισε εκτός smartphone για να διαβάζει και να κοιμάται περισσότερο.
Περίπου 9 στους 10 ανθρώπους στο Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτουν πλέον smartphone, αριθμός που ισχύει ευρέως σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο. Και είμαστε κολλημένοι σε αυτά -πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι ο μέσος άνθρωπος ξοδεύει 4,8 ώρες την ημέρα στο τηλέφωνο.
Ο Alex Dunedin απέσυρε το smartphone του πριν δύο χρόνια. «Έχουμε εθιστεί σε αυτά τα εργαλεία», λέει. «Αμβλύνουν τη γνώση και εμποδίζουν την παραγωγικότητα».
Ο εκπαιδευτικός ερευνητής και ειδικός στην τεχνολογία, που ζει και εργάζεται στη Σκωτία, λέει ότι ένας άλλος λόγος πίσω από την απόφασή του ήταν οι περιβαλλοντικές ανησυχίες. «Σπαταλάμε τεράστια ποσότητα ενέργειας παράγοντας τεράστια ποσότητα εκπομπών CO2», λέει.
Από τότε που σταμάτησε να χρησιμοποιεί smartphone, ισχυρίζεται πως έγινε πιο χαρούμενος και παραγωγικός ενώ δεν έχει πια ούτε ένα παλιομοδίτικο κινητό ούτε καν σταθερό. Αντιθέτως επικοινωνεί μόνο ηλεκτρονικά μέσω email στον υπολογιστή του σπιτιού του.
«Έχει βελτιώσει τη ζωή μου», λέει. «Οι σκέψεις μου απελευθερώθηκαν από τη διαρκή σύνδεση με μια μηχανή που έπρεπε να τροφοδοτώ με ενέργεια και χρήματα. Νομίζω ότι ο κίνδυνος των τεχνολογιών είναι ότι αδειάζουν τις ζωές μας».
Η Lynne Voyce, μια 53χρονη δασκάλα και συγγραφέας από το Μπέρμιγχαμ, κινήθηκε προς την αντίθετη κατεύθυνση - άρχισε να χρησιμοποιεί ξανά smartphone τον περασμένο Αύγουστο μετά από διάλειμμα έξι ετών.
Λέει ότι αναγκάστηκε απρόθυμα να αγοράσει ξανά ένα επειδή έπρεπε να ασχοληθεί με κωδικούς QR σε εστιατόρια και τα λεγόμενα διαβατήρια Covid, καθώς και ότι διευκολύνει τη διατήρηση επαφής με μια από τις κόρες της που ζει στο Παρίσι.
Αλλά σκοπεύει να το εγκαταλείψει ξανά, αν τα καταφέρει. «Μετά την πανδημία και όταν η Ella [η μεγαλύτερη κόρη της] δεν ζει στο εξωτερικό, μπορεί να προσπαθήσω να το παρατήσω ξανά. Ακούγεται σαν εθισμός, έτσι δεν είναι;».
Όταν εγκατέλειψε για πρώτη φορά το smartphone της το 2016, ήταν για να ενθαρρύνει τις κόρες της να μειώσουν τον χρόνο που ξοδεύουν στα τηλέφωνά τους.
«Ήταν κολλημένες στα τηλέφωνά τους. Σκέφτηκα ότι ο μόνος τρόπος να το σταματήσω ήταν να απαλλαγώ από το δικό μου τηλέφωνο. Και αυτό έκανε τη διαφορά. Για παράδειγμα, πήγαμε σε ένα εστιατόριο και δεν με έβλεπαν να παίρνω μαζί το κινητό μου».
Το να μην έχω smartphone «απάλλαξε τον εγκέφαλό μου από πολλή πίεση», λέει, «δεν ένιωθα ότι έπρεπε να απαντάω άμεσα σε πράγματα ή να είμαι συνεχώς διαθέσιμη όταν βγαίνω».
Ωστόσο, ενώ κάποιοι ανησυχούν για το πόσο χρόνο ξοδεύουν στο κινητό τους, για εκατομμύρια άλλους είναι δώρο εξ ουρανού.
«Περισσότερο από ποτέ, η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση, τις κοινωνικές υπηρεσίες και συχνά σε φίλους και συγγενείς μας είναι ψηφιακή και το smartphone είναι ουσιαστική σανίδα σωτηρίας για τους ανθρώπους», λέει εκπρόσωπος του βρετανικού δικτύου κινητής τηλεφωνίας Vodafone.
Ωστόσο, η Hilda Burke, ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας του «The Phone Addiction Workbook», λέει ότι υπάρχει ισχυρή σύνδεση μεταξύ της υπερβολικής χρήσης της συσκευής και των προβλημάτων στις σχέσεις, στην ποιότητα του ύπνου, της ικανότητάς μας να χαλαρώνουμε και τα επίπεδα συγκέντρωσης.
«Πολλοί δέχονται μια συνεχή ροή αιτημάτων μέσω της συσκευής τους, με μια ψευδαίσθηση επείγοντος. Νιώθουν ανίκανοι να βάλουν όρια, με αποτέλεσμα να αισθάνονται υποχρεωμένοι να ελέγχουν email και μηνύματα τελευταία το βράδυ και πρώτο πράγμα το πρωί».
Εάν η απαλλαγή από το smartphone σας φαίνεται υπερβολική, αλλά ανησυχείτε ότι ξοδεύετε πολύ χρόνο σε αυτό, υπάρχουν άλλα μέτρα που μπορείτε να λάβετε για να μειώσετε τη χρήση. Αν και μπορεί αρχικά να φαίνεται αντιφατικό, ολοένα και περισσότερες εφαρμογές εμφανίζονται για να περιορίσουν την αλόγιστη χρήση.
Για παράδειγμα, το Freedom επιτρέπει να αποκλείετε προσωρινά εφαρμογές και ιστότοπους και το Off The Grid δίνει τη δυνατότητα να «μπλοκάρετε» το τηλέφωνό σας για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Η Hilda Burke λέει ότι θα ήταν χρήσιμο αν περισσότεροι άνθρωποι παρακολουθούσαν πόσο χρόνο ξοδεύουν στο smartphone τους.
«Το να αρχίσεις να συνειδητοποιείς ακριβώς πόση ώρα αφιερώνεις καθημερινά στο τηλέφωνο μπορεί να γίνει καταλύτης για αλλαγή», τονίζει. Συμβουλεύει επίσης να ορίζουμε σύντομες περιόδους με το τηλέφωνο απενεργοποιημένο ή στο σπίτι, αυξάνοντας σταδιακά την περίοδο αναμονής μέχρι να το ελέγξουμε ξανά.
Τέλος, συνιστά να επιλέγουμε μια εικόνα ή μια λέξη που αντιπροσωπεύει αυτό που θα προτιμούσαμε να κάνετε - αν είχαμε περισσότερο χρόνο - ως προφύλαξη οθόνης στο τηλέφωνό μας.
«Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περισσότεροι από εμάς τσεκάρουμε τα κινητά μας 55 φορές την ημέρα και μερικοί ακόμη και 100 φορές, είναι μια εξαιρετική οπτική υπενθύμιση ενός πιο ξεχωριστού τρόπου να ξοδεύουμε τον πολύτιμο χρόνο μας», λέει.
Με πληροφορίες από BBC
