Η πολιτική και η γεωπολιτική κυριάρχησαν στον τομέα της ενέργειας φέτος, μετά από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, την πολιτική 'μηδενικής COVID' της Κίνας μέχρι και τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ.
Όλο αυτό το διάστημα, οι ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια και ο φόβος για την εκτίναξη του κόστους των καυσίμων αποδυνάμωσαν τη δυναμική των προσπαθειών για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Η Ευρώπη άνοιξε εκ νέου σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα και αναζωπύρωσε την όρεξή της για υγροποιημένο φυσικό αέριο. Η απόφαση της ΕΕ να επιταχύνει τη δική της ενεργειακή μετάβαση, μέσω του προγράμματος REpowerEU, θα μπορούσε να αποτελέσει μια πιο σταθερή απάντηση στη δύναμη του πετρελαϊκού κράτους της Ρωσίας, από τη βραχυπρόθεσμη επιστροφή της στην παραγωγή με καύση άνθρακα. Μέσα στο χάος ενός παγκόσμιου ενεργειακού πολέμου, το επιτυχημένο πείραμα της σύντηξης μπορεί -κάποια μέρα- να θεωρηθεί ως το νευραλγικό γεγονός του 2022.
Οι Financial Times ανέλυσαν τις προβλέψεις τους για τα μεγάλα ενεργειακά θέματα του 2023..
Οι κυβερνήσεις θα ελέγχουν τις ενεργειακές αγορές
Ο κυβερνητικός παρεμβατισμός ήταν χαρακτηριστικό γνώρισμα των ενεργειακών αγορών το 2022, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας νέας εποχής από-παγκοσμιοποίησης, αναφέρουν οι FT. Οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν το στρατηγικό τους απόθεμα πετρελαίου ως εργαλείο για να επηρεάσουν τις τιμές του πετρελαίου. Η Ρωσία εργαλειοποίησε τις εξαγωγές ενέργειας προς την Ευρώπη. Οι δυτικές χώρες-καταναλωτές επέβαλαν ανώτατο όριο τιμών στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου.
Οι κυβερνήσεις θα παραμείνουν οι καθοριστικοί παράγοντες το 2023. Η προσπάθεια της Ουάσινγκτον να μεταφέρει τις αλυσίδες εφοδιασμού καθαρής ενέργειας στις ΗΠΑ και ο πρόσφατα ψηφισμένος από την ΕΕ συνοριακός φόρος άνθρακα, για παράδειγμα, θα επιφέρουν μεγαλύτερο ανταγωνισμό ακόμη και μεταξύ των συμμάχων. Η προσέγγιση της Κίνας στο θέμα της Covid θα είναι εξίσου σημαντική για τον καθορισμό της ζήτησης πετρελαίου το 2023, όπως επίσης και η σχέση της Σαουδικής Αραβίας με τις ΗΠΑ θα είναι σημαντική για τη διαμόρφωση της πολιτικής ποσοστώσεων του Opec και, συνεπώς, της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου. Οι ενέργειες της Μόσχας θα αποτελέσουν τον μπαλαντέρ. Το μέλλον της ενέργειας βρίσκεται στα χέρια των κυβερνήσεων, σημειώνουν οι FT/
Χάος στην αγορά πετρελαίου
Tο (τελευταίο) ταχύτατα εξαπλούμενο κύμα Covid της Κίνας θα συνεχίσει να επιβαρύνει τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου. Οποιοδήποτε σημάδι ειρήνης στην Ουκρανία θα φέρει επίσης ένα ξαφνικό και βαθύ ξεπούλημα στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του αργού.
Παρά την επιβράδυνση της Κίνας και την ενεργειακή κρίση της Ευρώπης, η δίψα του κόσμου για αργό πετρέλαιο θα φτάσει σε νέο ιστορικό υψηλό σχεδόν 102 εκατ. βαρέλια ημερησίως κατά μέσο όρο το 2023, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας.
Αυτό ισοδυναμεί με αύξηση 1,7 εκατ. β/d για το έτος. Όμως, το κρίσιμο είναι ότι ο κόσμος θα κάψει περισσότερα από 103 εκατ. βαρέλια/ημέρα το τέταρτο τρίμηνο, όταν η ζήτηση για το έτος θα κορυφωθεί, λέει ο ΙΕΑ. Μιλάμε δηλαδή για ένα επίπεδο πολύ υψηλότερο από οτιδήποτε έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν εκείνη την εποχή του έτους.
Η προσφορά θα δυσκολευτεί να συμβαδίσει με τη ζήτηση. Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη του πετρελαίου Shale στις ΗΠΑ το επόμενο έτος θα περιορίζονται, καθώς οι φορείς εκμετάλλευσης αντιμετωπίζουν την εκτίναξη του κόστους των υπηρεσιών πετρελαίου, τη συρρίκνωση του αποθέματος υψηλής ποιότητας και την επίμονη πίεση των επενδυτών να συγκρατήσουν τις κεφαλαιακές δαπάνες.
Εκτός των ΗΠΑ, οι συνολικές δαπάνες θα παραμείνουν υποτονικές και τα νέα έργα θα αργήσουν να τεθούν σε λειτουργία. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος εφοδιασμού θα προέλθει από τη Ρωσία, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα πετρελαίου στον κόσμο. Η πρόσφατη κλιμάκωση του Πούτιν στην Ουκρανία σημαίνει ότι δεν μπορούν να αποκλειστούν περισσότερες κυρώσεις στην ενέργειά. Επίσης δεν μπορεί να αποκλειστεί η προθυμία της Μόσχας να κάνει πράξει τις απειλές για μονομερή μείωση των εξαγωγών πετρελαίου.
Η κατεύθυνση των τιμών του αργού το 2023 - και κατ' επέκταση και των υπόλοιπων τιμών στην παγκόσμια οικονομία - θα κριθεί, επομένως, από το τι θα προκαλέσει περισσότερο φόβο στην αγορά πετρελαίου: η ύφεση ή η ανεπαρκής προσφορά; Ίσως είναι σοφότερο να περιμένουμε και τα δύο, με μια ασταθή χρονιά που θα καταλήξει σε μια χαοτική κορύφωση, καθώς η ζήτηση θα εκτοξευθεί το 4ο τρίμηνο.
Δύσκολος ο δρόμος για την καθαρή ενέργεια
Η χρονιά που πέρασε ήταν μια μεγάλη χρονιά για την παγκόσμια καθαρή ενέργεια: χρήματα εισέρευσαν σε ανεμογεννήτριες, ηλιακούς συλλέκτες και μπαταρίες. Στις ΗΠΑ, η καθοριστική στιγμή ήταν η ψήφιση του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού και τα 369 δισ. δολάρια για την καθαρή ενέργεια.
Αλλά οι προκλήσεις για την πράσινη ανάπτυξη είναι τώρα πιο έντονες από ποτέ: οι δύσχρηστοι κανονισμοί αδειοδότησης των ΗΠΑ σημαίνουν ότι τα μεγάλα έργα - και οι γραμμές μεταφοράς που απαιτούνται για να φτάσει η ενέργειά τους στην αγορά - θα κατασκευαστούν με πολύ βραδύτερο ρυθμό από ό,τι απαιτούν οι στόχοι για τις εκπομπές.
Η αντιπαράθεση στο αμερικανικό Κογκρέσο για τη μεταρρύθμιση της αδειοδότησης δεν δείχνει σημάδια επίλυσης. Σύμφωνα με τους FT η ανίερη συμμαχία Δημοκρατικών, που επικεντρώνονται στην αναχαίτιση περισσότερων υποδομών ορυκτών καυσίμων, και Ρεπουμπλικάνων που επικεντρώνονται στην αποτροπή μιας νίκης του Τζο Μπάιντεν, «σκότωσε» μια προσπάθεια αναθεώρησης του συστήματος φέτος. Αυτό θα είναι το θέμα του 2023 - και όχι μόνο - καθώς η κομματική πολιτική εμποδίζει οποιαδήποτε πρόοδο στον τομέα της ενέργειας. Αυτό θα έχει επιπτώσεις πολύ πέρα από την Αμερική.
Οι εμπλοκές στην αλυσίδα εφοδιασμού που έχουν προκαλέσει μεγάλα προβλήματα στη βιομηχανία θα επιδεινωθούν. Η προμήθεια των πάντων, από το λίθιο μέχρι τα πτερύγια των στροβίλων, θα υστερεί σε σχέση με την υπερ-ενισχυμένη ζήτηση. Αν στο μείγμα προστεθεί και μια αναδυόμενη προστατευτική νοοτροπία - με τις γραμμές μάχης να χαράσσονται από την Ουάσιγκτον έως τις Βρυξέλλες και από τη Σεούλ έως το Πεκίνο - το μέλλον της επανάστασης της καθαρής ενέργειας γίνεται ακόμη πιο σκοτεινό.
Οι επενδυτές επικεντρώνονται στο αποτέλεσμα
Ο αλτρουισμός των επενδυτών, αν υπήρξε ποτέ πραγματικά, θα περάσει σε δεύτερη μοίρα έναντι των ψυχρών και σκληρών αποδόσεων το 2023, εκτιμούν οι Financial Times. Η ώθηση της Οικολογικής, Κοινωνικής Διακυβέρνησης προσέκρουσε σε τοίχο φέτος. Η υποστήριξη των επενδυτών στις κινήσεις για το κλίμα μειώθηκε. Και η ιδέα ότι οι δυτικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου θα μπορούσαν να «βάλουν μπροστά τις μηχανές τους» και να έρθουν να σώσουν τους καταναλωτές που πιέζονται σκληρά, έχει οριστικά και αμετάκλητα ξεχαστεί.
Τα ψηφίσματα για το κλίμα στους ενεργειακούς ομίλους - τα οποία κέρδιζαν ραγδαία έδαφος τα τελευταία χρόνια – υποχώρησαν φέτος. Η BlackRock κατέγραψε τους αριθμούς μετά την περίοδο των Ετήσιων Γενικών Συνελεύσεων του 2022 και διαπίστωσε ότι η συνολική υποστήριξη των επενδυτών για τα πράσινα ψηφίσματα μειώθηκε από 36% το 2021 σε 26%, καθώς οι μέτοχοι απέφευγαν τις όλο και πιο ακραίες προτάσεις που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τις αποδόσεις. Από την πλευρά της, η μεγαλύτερη διαχειρίστρια κεφαλαίων στον κόσμο μείωσε την υποστήριξή της στο μισό. Τον Δεκέμβριο, η Vanguard αποσύρθηκε από την πρωτοβουλία Net Zero Asset Managers, μια συμμαχία για το κλίμα που σχηματίστηκε μόλις το 2020.
Οι χαμηλότερες τιμές ενέργειας το επόμενο έτος μπορεί να δώσουν στους επενδυτές ενέργειας μεγαλύτερη ανάσα για να ταχθούν υπέρ της ESG. Πιο πιθανό, λένε οι FT, είναι να επικρατήσει η θεωρία του Μίλτον Φρίντμαν για τα κίνητρα των επενδυτών: «Υπάρχει μία και μόνο μία κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων : να χρησιμοποιούν τους πόρους τους και να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που αποσκοπούν στην αύξηση των κερδών τους».
Data Drill
Το Data Drill αφορά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, οι οποίες αυξήθηκαν απότομα πέρυσι. Η πτώση των παγκόσμιων εκπομπών λόγω πανδημίας το 2020 έδωσε κάποια ελπίδα ότι ο κόσμος θα μπορούσε να κάνει μια σοβαρή προσπάθεια να αναχαιτίσει τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Εάν οι οικονομίες και οι βιομηχανίες ενεργοποιούνταν ξανά με πιο βιώσιμο και κλιματικά συνειδητό τρόπο, υποστήριξαν πολλοί, οι στόχοι της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα, που αφορά τη συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας, θα ήταν ακόμη εφικτοί.
Με πληροφορίες από Financial Times
