ΜΕ ΤΙΤΛΟ «Αμφιβολίες για την ακρίβεια των αναφορών, το "Spiegel" αποσύρει αρκετές αναρτήσεις από τον ιστότοπο» ο γερμανός δημοσιογράφος Kurt Sagatz του Tagesspiegel σε άρθρο του αναφέρεται στην πρόσφατη απόσυρση των κειμένων του γερμανικού μέσου για τους πρόσφυγες του Έβρου και σχολιάζει ότι η υπόθεση θυμίζει την περίπτωση Relotius, που είχε κλονίσει διεθνώς την αξιοπιστία του Spiegel.
«Παγίδα θανάτου στα σύνορα της ΕΕ»- μόνο ο τίτλος του άρθρου του «Spiegel» εξακολουθεί να βρίσκεται στον ιστότοπο του περιοδικού στην ενότητα «Εξωτερικό». Αντί για τα κείμενα, ακολουθεί τώρα η πληροφορία γιατί αφαιρέθηκαν πολλές αναρτήσεις από τον ιστότοπο ταυτόχρονα, αναφέρει το άρθρο στην εισαγωγή του και εξηγεί: "Σε αυτό το σημείο υπήρχε ένα άρθρο για την τύχη μιας ομάδας προσφύγων στα ελληνοτουρκικά σύνορα του ποταμού Έβρου το καλοκαίρι του 2022. Υπάρχουν τώρα αμφιβολίες για την προηγούμενη περιγραφή του τι συνέβη εκείνη την εποχή".
Ο Kurt Sagatz γράφει ότι αυτό φέρνει μνήμες από την περίπτωση του ρεπόρτερ του «Spiegel» Κλάας Ρελότιους. Εναν δημοσιογράφο με πολλά βραβεία, ο οποίος εργαζόταν για το Spiegel μέχρι το 2018, όταν έγινε γνωστό ότι μεγάλο μέρος των ρεπορτάζ του, αλλά και των συνεντεύξεων, το είχε εφεύρει μόνος του. Το “σύστημα Relotius” όπως γράφει ο Sagatz, περνούσε απαρατήρητο για πολύ καιρό, κυρίως επειδή οι αναφορές από μακρινές περιοχές είναι συχνά δύσκολο να ελεγχθούν χωρίς πρόσθετες πληροφορίες.
Σύμφωνα με το Spiegel “ένα κορίτσι από τη Συρία πέθανε από τσίμπημα σκορπιού στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης στις αρχές Αυγούστου, επειδή οι ελληνικές αρχές της αρνήθηκαν οποιαδήποτε βοήθεια”, αλλά σύμφωνα με το «media insider», τα δημοσιεύματα άλλων ΜΜΕ δείχνουν τις αντιφάσεις και ότι τα γεγονότα είναι αδιαφανή” αναφέρει το Tagesspiegel.
Η LifO είναι το πρώτο ΜΜΕ που εντόπισε τα κενά και τις μη διασταυρωμένες πληροφορίες των κειμένων του Spiegel για τους πρόσφυγες του Εβρου και τα ανέδειξε. Ολο το ρεπορτάζ για “το κορίτσι από την Συρία που πέθανε από δάγκωμα σκορπιού στον ποταμό Έβρο” δεν είχε την παραμικρή τεκμηρίωση και στηριζόταν μόνο σε ισχυρισμούς με αντιφάσεις.
Τα άρθρα του Spiegel έγραφαν ότι η οικογένεια του κοριτσιού από την Συρία είχε πέντε παιδιά, τέσσερα κορίτσια και ένα αγόρι και ότι μετά “τον θάνατο της μικρής Μαρίας από δάγκωμα σκορπιού τον Αυγουστο” έμεινε με τέσσερα παιδιά, τρία κορίτσια και ένα αγόρι.
Η LifO είναι το πρώτο ΜΜΕ που εντόπισε τα κενά και τις μη διασταυρωμένες πληροφορίες των κειμένων του Spiegel για τους πρόσφυγες του Εβρου και τα ανέδειξε. Ολο το ρεπορτάζ για “το κορίτσι από την Συρία που πέθανε από δάγκωμα σκορπιού στον ποταμό Έβρο” δεν είχε την παραμικρή τεκμηρίωση και στηριζόταν μόνο σε ισχυρισμούς με αντιφάσεις.
Οταν όμως τα μέλη της οικογένειας αυτής, που βρέθηκε στον Έβρο μέσα σε μία ομάδα 38 προσφύγων, θέλησαν να περάσουν στην Ελλάδα, η δικηγόρος της ΜΚΟ που τους εκπροσωπούσε προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου τον Ιούλιο καταρτίζοντας μια λίστα με όλα τα μέλη της ομάδας και τα ονόματα τους, για να λάβουν προστασία.
Στην λίστα αυτή η οικογένεια καταγράφηκε να έχει τέσσερα παιδιά. Οσα ακριβώς δηλαδή έχει και τώρα που ζει σε ένα κέντρο φιλοξενίας στην Ελλάδα. Λίγες μέρες αργότερα έγινε δεύτερη προσφυγή και η οικογένεια πάλι καταγράφηκε με τέσσερα παιδιά. Αν υπήρχε πέμπτο παιδί δεν θα το κατέγραφαν στα μέλη της οικογένειας τους; Και αν το ξέχασαν την πρώτη φορά, γιατί λείπει και στην δεύτερη λίστα που έστειλαν; Κανένας από τους εμπλεκόμενους δεν θέλησε να απαντήσει στα απλά αυτά ερωτήματα. Ούτε το Spiegel, ούτε η οικογένεια, ούτε η ΜΚΟ.
Κανένας ποτέ επίσης δεν προσκόμισε στοιχεία για την ύπαρξη ενός πέμπτου παιδιού που το Spiegel ισχυρίστηκε ότι υπήρχε και πέθανε από σκορπιό στον Εβρο. Και δεν εξετάζουμε καθόλου εδώ πόσο πιθανό είναι να πεθάνει κάποιος από τσίμπημα σκορπιού στην Ελλάδα.
Οι αρθρογράφοι στα δημοσιεύματα ισχυρίζονταν επίσης ότι και η 9χρονη κόρη του ζεύγους από την Συρία ήταν ετοιμοθάνατη όσο ήταν στον Εβρο, κι αυτή από δάγκωμα σκορπιού. Στο Κέντρο Υποδοχής του Εβρου όμως, μετά από την ιατρική εξέταση της, οι υπεύθυνοι διαβεβαίωσαν ότι το κορίτσι ήταν υγιέστατο και δεν είχε κανένα δάγκωμα σκορπιού και το μόνο που βρέθηκε ήταν κάποια ακίνδυνα τσιμπήματα από κουνούπια.
Άλλο ένα στοιχείο που αναδεικνύει τα κενά της δουλειάς του Spiegel, είναι το εξής: Η ομάδα των 38 προσφύγων όσο ήταν στα σύνορα και ζητούσαν να περάσουν στην Ελλάδα, έστελναν διαρκώς φωτογραφίες και βίντεο που δημοσιεύονταν στα ΜΜΕ για να κερδίσουν την συμπαράσταση του κόσμου. Σε ολες τις φωτογραφίες και τα βίντεο μπορεί να δει κανείς την οικογένεια αυτή, τους γονείς και τα τέσσερα παιδιά τους. Πουθενά δεν θα δει όμως ένα πέμπτο παιδί.
Αφού το Spiegel ισχυρίστηκε σε τόσα πολλά άρθρα του ότι υπήρξε πέμπτο παιδί που πέθανε και επέμενε ακόμα και μετά τις διαψεύσεις, θα έπρεπε να δώσει κάποια στοιχεία για αυτό. Δεν το έκανε ποτέ όμως, παρότι το γερμανικό περιοδικό υποστηρίζει ότι έχει ένα ολόκληρο τμήμα για να διασταυρώνει τις πληροφορίες των ρεπορτάζ του. Κι όμως, εξακολουθεί να δημοσιεύει ιστορίες με πληροφορίες χωρίς καμία διασταύρωση. Σήμερα όποιος θέλει, μπορεί να επισκεφτεί την οικογένεια των προσφύγων και να διαπιστώσει ότι όλα τα παιδάκια που έδειχνε το Spiegel σε φωτογραφίες, είναι στην δομή φιλοξενίας στην Ελλάδα ζωντανά και υγιέστατα. Αρκεί μία επίσκεψη.
Η υπόθεση Relotius που θυμίζει ο γερμανός δημοσιογράφος Kurt Sagatz είναι μία ιστορία που είχε κλονίσει την αξιοπιστία του Spiegel κι έκτοτε είχε υποσχεθεί ότι δεν θα συνέβαινε ξανά. Ο Κλαας Ρελότιους ήταν ένας δημοσιογράφος του Spiegel που σάρωνε τα βραβεία για τα ρεπορτάζ του, μέχρι που αποκαλύφθηκε ότι πολλά από αυτά τα επινοούσε.
