Η κατσαρόλα από μαγειρικό σκεύος έχει μετατραπεί τις τελευταίες δεκαετίες σε πολιτικό σύμβολο.
Τις τελευταίες εβδομάδες οι κατσαρόλες εμφανίστηκαν στο Παρίσι και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Γαλλίας, καθώς οι πολίτες βγήκαν στους δρόμους για να δείξουν την απογοήτευσή τους κατά του Μακρόν και της συνταξιοδοτικής του μεταρρύθμισης, σύμφωνα με την οποία οι Γάλλοι θα βγαίνουν πλέον στη σύνταξη στα 64 και όχι στα 62 τους χρόνια.
Την Πέμπτη, ο Γάλλος πρόεδρος βρισκόταν σε περιοδεία για να μιλήσει για τις επαγγελματικές σχολές, αλλά οι ανακοινώσεις του επισκιάστηκαν από διαδηλωτές που είχαν συγκεντρωθεί με κατσαρόλες και τηγάνια.
Emmanuel Macron was on a trip to talk about vocational schools, but his announcements were overshadowed by protesters who had gathered with pots and pans.
— NoComment (@nocomment) May 4, 2023
This has become a habit in recent weeks, on each trip of the President of the Republic and members of the government. pic.twitter.com/BtQ7ljZXIu
Με τη βοήθεια της τεχνολογίας, μάλιστα, έχουν δημιουργηθεί και εφαρμογές για smartphones, το «iCacerolazo» και το «Cassolada 2.0» που αναπαράγουν τον μεταλλικό κρότο υποδεικνύοντας με εμφατικό τρόπο ότι δεν θα σιγήσουν εύκολα. Πώς δημιουργήθηκε, όμως, αυτό το κύμα διαμαρτυρίες με τις κατσαρόλες χωρίς τα καπάκια τους;
Γαλλία: Οι κατσαρόλες «επέστρεψαν σπίτι»
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτός ο βροντερός τρόπος διαμαρτυρίας, επέστρεψε «στο σπίτι του», στη Γαλλία (It's coming home, που λένε και οι Άγγλοι). Αξίζει να σημειωθεί, ότι στη γαλλική ύπαιθρο του μεσαίωνα, οι κάτοικοι χτυπούσαν τις κατσαρόλες, όταν δεν συμφωνούσαν με έναν γάμο, συνήθως όταν ηλικιωμένος άνδρας νυμφευόταν μια πολύ νεότερή του γυναίκα. Η ενέργεια αυτή μεταπήδησε και στην πολιτική και την υιοθέτησαν οι Ρεπουμπλικανοί για να εκδηλώσουν ηχηρά την αντίθεσή τους στον νέο βασιλιά, Λουδοβίκο-Φίλιππο το 1830.
Οι κατσαρόλες εμφανίστηκαν στο Παρίσι τις δεκαετίες του 1950-60 από τους Γάλλους ακροδεξιούς, με μπροστάρη τον Ζαν- Μαρί Λεπέν (πατέρα της αντιπάλου του Μακρόν) καθώς δεν ήθελαν την ανεξαρτητοποίηση της Αλγερίας.
Τελευταία φορά που εμφανίστηκαν οι κατσαρόλες στη Γαλλία – μέχρι και σήμερα – ήταν στα Κίτρινα Γιλέκα, πάλι με προεδρία Μακρόν.
🇫🇷 A scarecrow of Macron was beaten with sticks and pots and then burned in Grenoble marking the first anniversary of the re-election of Macron. Over 400 protests took place in France today. People chanted “Macron resign!” The police dispersed the demonstrators with tear gas. pic.twitter.com/kJwfXcstMN
— 🅰pocalypsis 🅰pocalypseos 🇷🇺 🇨🇳 🅉 (@apocalypseos) April 26, 2023
Κατσαρόλα: Το έμβλημα της Λατινικής Αμερικής
Για πολλούς, οι κατσαρόλες αποτελούν το σύμβολο διαμαρτυρίας της Λατινικής Αμερικής, αρχής γενομένης από τη Χιλή του μαρξιστή προέδρου Σαλβαδόρ Αλιέντε το 1973, όπου οι αμερικανικές κυρώσεις – που έφεραν ελλείψεις στα τρόφιμα – ξεσήκωσαν (κυρίως) την αστική τάξη και προλείαναν το έδαφος για το πραξικόπημα του Πινοσέτ.
Μπαίνοντας στον 21ο αιώνα, σειρά είχε μία χώρα που έχει φτάσει πολλές φορές «έξω από την πόρτα» του ΔΝΤ, η Αργεντινή. Το ΔΝΤ, που βρισκόταν για χρόνια στη χώρα, είχε βυθίσει τη χώρα σε βαθιά ύφεση, βυθίζοντας το ΑΕΠ και εκτοξεύοντας την ανεργία στο 25%. Τα capital control επί προεδρίας Φερνάντο ντε λα Ρούα ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Στις 20 Δεκεμβρίου του 2001 χιλιάδες Αργεντινοί πλημμύρισαν τις πλατείες με τον ήχο από τις κατσαρόλες τους.
Σημειώνεται, ότι επτά χρόνια μετά, οι κατσαρόλες επέστρεψαν στην Αργεντινή. Αφορμή η αδιαλλαξία της κυβέρνησης απέναντι στην απεργία των παραγωγών και των αγροτών, που έχει οδηγήσει σε ελλείψεις σε τρόφιμα.
Το 2019 συντελέστηκε η «πανλατινοαμερικανική κατσαρολάδα» (Cacerolazo Latinoamericanο), καθώς οι διαμαρτυρίες με κατσαρόλες, τηγάνια και άλλα σκεύη εμφανίστηκαν την ίδια ώρα σε 12 χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Στην Κολομβία, στόχος ήταν η κυβέρνηση Ντουκε . Στη Χιλή, οι κατσαρολέζοι συνέχιζαν επί δύο μήνες τον αγώνα τους ενάντια στις φιλελεύθερες πολιτικές. Στο Μεξικό, τον Ισημερινό, τη Βολιβία, το Περού, την Αργεντινή, οι πολιτικές λιτότητας και ο ρατσισμός ήταν στο στόχαστρο.
«Κατσαρολάδες» σε όλο τον κόσμο και για διαφορετικούς λόγους
Στην Ισπανία, τα κατσαρολικά εμφανίστηκαν τρεις φορές σε 5 χρόνια. Αρχικά, έκαναν την εμφάνισή τους κατά της διακυβέρνησης των Podemos το 2015. Ακολούθησαν οι διαμαρτυρίες εναντίον της Δικαιοσύνης για την καταδίκη της «Αγέλης των Λύκων» κατά την οποία οι πέντε κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν για σεξουαλική επίθεση εναντίον γυναίκας, αλλά όχι για ομαδικό βιασμό. Τα παρατεταμένα lockdown του 2020 ανάγκασαν τους Ισπανούς να βγουν ξανά στον δρόμο με τις κατσαρόλες τους.
Το 2021 στη Μιανμάρ ο κόσμος διαδήλωνε κατά της χούντας με κατσαρόλες, τρομπέτες και σφυρίχτρες.
Φέτος στην Κένυα οι διαμαρτυρίες με άδειες κατσαρόλες έγιναν με αφορμή την ακρίβεια που μαστίζει τη χώρα.
Κατά τη διάρκεια των δημοσίων εμφανίσεών του, ο Μακρόν περικυκλώνεται πλέον από μεγάλους αστυνομικούς κλοιούς για να κρατήσει μακριά τις ηχηρές διαμαρτυρίας. Σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου πρωταθλήματος στο Παρίσι την περασμένη εβδομάδα, χαιρέτησε τους παίκτες σε έναν διάδρομο δίπλα στα αποδυτήρια και όχι στο γήπεδο, όπως κάνει παραδοσιακά.
Σήμερα, πολλοί Γάλλοι πολίτες πιστεύουν ότι οι φωνές τους έχουν αγνοηθεί από τον Μακρόν και στρέφονται για άλλη μια φορά στις κατσαρόλες ως «πολιτική με άλλα μέσα».
Protesters bang pots and pans to welcome Macron in Vendome, France#FranceProtests #Macron pic.twitter.com/EIywn77i6I
— Sajid Ali Jafri Mehdi (@SajidAliJafriM1) April 27, 2023