Περισσότεροι από 34.000 σεισμοί έχουν καταγραφεί μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες στην Ισλανδία.
Η συχνότητα είναι τόσο μεγάλη που οι διάλογοι μεταξύ των κατοίκων συχνά μονοπωλούνται από τις εκτιμήσεις για το αν μια δόνηση ήταν μεγέθους 3,5 ή 4 Ρίχτερ. «Ποτέ στο παρελθόν της Ισλανδίας δεν είχαν βιώσει τόσο μεγάλη σεισμική δραστηριότητα τόσοι κάτοικοι», εξηγεί στους Financial Times η σεισμολόγος Thorbjorg Agustsdottir, που εργάζεται στο κρατικό γεωδυναμικό κέντρο GeoSurvey.
Οι περισσότεροι κάτοικοι αναρωτιούνται πότε θα σταματήσει να τρέμει η γη κάτω από τα πόδια τους, με την πλειονότητα των σεισμών να τραντάζει τη νοτιοδυτική χερσόνησο του Reykjanes στην οποία βρίσκονται η πρωτεύουσα της χώρας, Ρέκιαβικ, το διεθνές αεροδρόμιο το Κέβλαβικ και η τουριστική ατραξιόν της Μπλε Λιμνοθάλασσας.
Ως τώρα οι αναρίθμητοι σεισμοί παραμένουν σχετικά μικροί σε μέγεθος και δεν έχει προκληθεί κάποια ηφαιστειακή έκρηξη. Ωστόσο ηφαιστειολόγοι πιστεύουν ότι μία έκρηξη ηφαιστείου στην Ισλανδία γίνεται όλο και πιο πιθανή, καθώς το μάγμα κινείται προς την επιφάνεια του πλανήτη και ο τεράστιος αριθμός σεισμών μπορεί να προμηνύει μια παρατεταμένη περίοδο αυξημένης σεισμικής δραστηριότητας.
Το μάγμα κάτω από την χερσόνησο είναι σε βάθος ενός - δύο χιλιομέτρων από την επιφάνεια και «μία έκρηξη θα μπορούσε να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή», όπως σημειώνουν στο αφιέρωμά τους οι Financial Times. Η ατμοσφαιρική ηφαιστειολόγος της Ισλανδικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας Melissa Anne Pfeffer, εξηγεί πως η εισχώρηση του μάγματος έχει μήκος εφτά χιλιομέτρων, βάθος δύο χιλιομέτρων αλλά πλάτος μόνο ένα μέτρο.
Η ηφαιστειακή δραστηριότητα είναι ένας υπαρκτός κίνδυνος στην Ισλανδία, και οι επιστήμονες παρακολουθούν περισσότερα από 30 ενεργά συστήματα, 24 ώρες το 24ωρο. Η Ισλανδία είναι άλλωστε από τις τοποθεσίες που προσφέρονται για ηφαιστειακές μελέτες, μαζί με την Χαβάη, την Ιαπωνία και την Ινδονησία.
Όταν πριν από μία δεκαετία είχε εκραγεί το ηφαίστειο Eyjafjallajökull, η τέφρα που είχε εκτιναχθεί στην ατμόσφαιρα είχε προκαλέσει το κλείσιμο του εναέριου χώρου σχεδόν σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, αποκλείοντας ταξιδιώτες που είχαν προγραμματίσει να μετακινηθούν αεροπορικώς. Εκείνη η έκρηξη είχε παραδόξως τονώσει τον τουρισμό στην χώρα, που ανακόπηκε απότομα μόνο από την περσινή πανδημία κορωνοϊού.
Η ηφαιστειολόγος Evgenia Ilyinskaya του πανεπιστημίου του Λιντς στο Ηνωμένο Βασίλειο διαβεβαιώνει πως η έκρηξη «δεν θα μοιάζει σε τίποτα» με εκείνη του 2010 και δεν θα συνοδευτεί από αντίστοιχες ποσότητες στάχτης. Όμως δεδομένης της τοποθεσίας με αυξημένη σεισμική δραστηριότητα - κοντά στο Ρέκιαβικ αλλά και σε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας - θα πρέπει η δραστηριότητα να θεωρείται «επικίνδυνη».
Κάθε 800 χρόνια
Στο ηφαιστειακό σύστημα της χερσονήσου Reykjanes δεν έχει σημειωθεί κάποια έκρηξη από το 1188 και οι ειδικοί εκτιμούν πως ένα τέτοιο γεγονός συμβαίνει κάθε 800 χρόνια και, όποτε συμβαίνει, κρατά χρόνια - ακόμα και δεκαετίες. Οποιαδήποτε έκρηξη θα μπορούσε αρχικά να περάσει απαρατήρητη από τα συστήματα των επιστημόνων - άλλωστε και η πρώτη έκρηξη του Eyjafjallajökull είχε γίνει αρχικά αντιληπτή μόνο έναν ντόπιο αγρότη. Δεκάδες κάμερες καταγράφουν την δραστηριότητα, και το ενδιαφέρον του κοινού και των τοπικών ΜΜΕ παραμένει έντονο.
Οι εκρήξεις ηφαιστείων είναι σπανιότατα θανατηφόρες στην Ισλανδία, χάρη στα μοντέλα πρόβλεψης, τις προσομοιώσεις των ροών λάβας και τα λεπτομερή σχέδια εκκένωσης των περιοχών που βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Η Agustsdottir λέει πως η περιοχή με τους τωρινούς σεισμούς είναι μία από τις «ιδανικές τοποθεσίες για μία έκρηξη» καθώς θα είναι πολύ πιο ακίνδυνη από ένα αντίστοιχο γεγονός κάτω από παγετώνα, που θα αύξανε σημαντικά τις πιθανότητες για νέφη στάχτης και αερίων.
Ωστόσο η παρούσα ακολουθία σεισμών σε κατοικημένη περιοχή, είναι η μεγαλύτερη στην καταγεγραμμένη ιστορία της Ισλανδίας ξυπνώντας πολλούς μέσα στη νύχτα. «Είναι αρκετά ενοχλητικό να τραντάζεται το σπίτι σου όλη την ώρα» λέει η Agustsdottir. Όπως σημειώνει, οι επιστήμονες εξακολουθούν να μαθαίνουν για την γεωλογία της Ισλανδίας, που είναι μία από τις νεότερες χώρες, και διαμορφώθηκε στη μεσο-ατλαντική «ράχη», των τεκτονικών πλακών της Βόρειας Αμερικής και της Ευρασίας. «Είναι τόσα πολλά αυτά που δεν έχουν ακόμα ανακαλυφθεί στην Ισλανδία. Είναι σαν ένα εργαστήριο».
Με πληροφορίες από Financial Times
