Στην Κύπρο, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αναγκάζει μια πόλη να επαναπροσδιορίσει τη ρωσικότητα της.
Πάνω από ένας στους πέντε ανθρώπους στην Λεμεσό είναι Ρώσος. Πλέον, πολλοί από αυτούς σκέφτονται να μετακομίσουν και η πόλη καλείται να αναλογιστεί εκ νέου όλη τη βιομηχανία της, σχολιάζει το Politico.
Υπάρχει ένα γκουπ στο Tegram, που τιτλοφορείται «οικονομική βοήθεια στην Κύπρο». Αυτή είναι πλέον η Ρωσική τράπεζα της Κύπρου, λέει ο Ρώσος επιχειρηματίας Alexey Voloboev.
Η ομάδα μετρά ήδη 1.600 μέλη και λειτουργεί ως μαύρη αγορά για να ανταλλάξει κάποιος ρούβλια με ευρώ. Εκτός από τις κυρώσεις της ΕΕ στη Ρωσία, και το Κρεμλίνο έχει επιβάλλει τους δικούς του περιορισμούς στις συναλλαγές με τις ξένες τράπεζες.
Όταν η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις στη Ρωσία, αυτές έπληξαν το ρωσικό οικονομικό σύστημα και όλο αυτό επηρέασε σημαντικά και την Λεμεσό. Η τουριστική περιοχή έχει γίνει παράδεισος για τους Ρώσους. Οι κάτοικοι εκεί αποκαλούν την πόλη «Limassolgrad».
Ξαφνικά όμως, η ρωσική κοινότητα είδε τα περιουσιακά της στοιχεία να παγώνουν. Πολλοί δεν είχαν πρόσβαση στους λογαριασμούς τους και τα χρήματα από τη Ρωσία περιορίστηκαν.
Οι Κύπριοι σοκαρίστηκαν. Συνειδητοποίησαν ότι σύντομα μπορεί να χάσουν τους αγαπημένους τους πελάτες. Ταξιδιωτικοί πράκτορες, ξενοδοχεία, λογιστές, δικηγόροι, κατασκευαστές, σχεδόν όλοι επηρεάστηκαν.
Και τότε ξεκίνησε η ομάδα του Telegram, μία απόπειρα για να διατηρηθεί ως έχει η καθημερινότητα.
Αλλά με την όλο και περισσότερο κλιμακούμενη κατάσταση, επιβλήθηκαν νέες κυρώσεις, με τον πόλεμο να μπαίνει στον τέταρτο μήνα και το μέλλον να είναι αβέβαιο.
«Ξαφνικά υπάρχει μία ρωσοφοβία στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα» λέει ο Voloboev.
«Έχω κυπριακό και ρωσικό διαβατήριο, αλλά οι τράπεζες δεν ενδιαφέρονται για το κυπριακό μου διαβατήριο. Είσαι Ρώσος, δεν μπορούμε να σε βοηθήσουμε απαντούν. Πολλοί φίλοι μου έχουν μεταφέρει τα χρήματά τους στη Βουλγαρία ή κάπου αλλού εκτός ΕΕ» σημειώνει.
Το αποτέλεσμα είναι η πόλη της Λευκωσίας και η Κύπρος ολόκληρη, να αναρωτιέται τι επιφυλάσσει το μέλλον.
Πολλές κυπριακές επιχειρήσεις που δουλεύουν με Ρώσους έκλεισαν και μερικοί σκέφτονται να φύγουν από τη χώρα, Αλλά, την ίδια ώρα, ένα νέο κύμα Ρώσων, Ουκρανών και Λευκορώσων, είτε αναγκαστικά είτε όχι ψάχνουν να μετακομίσουν τις επιχειρήσεις τους στην Κύπρο.
Τα πάντα ρωσικά
Η ρωσική παρουσία είναι πανταχού παρούσα στη Λεμεσό. Οι επιγραφές καταστημάτων που προσφέρουν μανικιούρ, ρούχα κ.λπ. σχεδόν όλες είναι γραμμένες στα ρωσικά και στα αγγλικά.
Οι μεγάλοι ουρανοξύστες που ανεγέρθηκαν πρόσφατα κατά μήκος της ακτογραμμής, περισσότερο Ντουμπάι παρά αρχαίο νησί της Μεσογείου, θυμίζουν. Όλα αυτά αντιπροσωπεύουν φυσικά την εισροή ρωσικών χρημάτων. Μεγάλες διαφημιστικές πινακίδες σε όλη την πόλη διαφημίζουν πολυτελή διαμερίσματα.
Οι στάσεις στα λεωφορείο ανακοινώνονται πρώτα στα ρωσικά και μετά στα ελληνικά. Στους δρόμους υπάρχουν καταστήματα γουναρικών και ρωσικά εστιατόρια. Στην μαρίνα, η ρωσική γλώσσα είναι το ίδιο κοινή με την ελληνική, συνεχίζει το Politico.
«Ένα από τα διαχρονικά χαρακτηριστικά της Λεμεσού είναι η αλλαγή», δηλώνει ο δήμαρχος Λεμεσού Νίκος Νικολαΐδης. «Δεν ήταν ποτέ μια στάσιμη πόλη, αλλά ήταν μια πόλη λιμάνι, μια ανοιχτή πόλη, μια πόλη που δεχόταν συνεχώς επιρροές από τον έξω κόσμο» σημειώνει.
Στη δεκαετία του 1980, όταν ξέσπασαν οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, Λιβανέζοι επιχειρηματίες έφτασαν στο νησί της Μεσογείου. Οι ντόπιοι εξακολουθούν να αποκαλούν ένα μέρος της πόλης «Λόφος του Σεΐχη».
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, πρόσωπα όπως ο Slobodan Milošević ταξίδεψαν με βαλίτσες γεμάτες μετρητά στο νησί, το οποίο έχει χρησιμεύσει ως τραπεζικό «σπίτι» για ρωσικές περιουσίες, από εμπόρους όπλων έως εταιρείες τυχερών παιχνιδιών και πορνογραφικούς ιστότοπους, σχολιάζει το Politico.
Όλη αυτή η κίνηση ευνόησε τη Λεμεσό, η οποία έχει τώρα μια ρωσόφωνη κοινότητα περίπου 50.000 μελών σε μια πόλη, που μετρά 237.000 κατοίκους.
«Η Κύπρος αδικείται από τον τρόπο που μας βλέπουν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών της Κύπρου.
«Η Κύπρος δεν είχε την ατυχία να έχει τις πικρές εμπειρίες του παρελθόντος που είχαν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας με τη Σοβιετική Ένωση. Είναι σε μια εντελώς διαφορετική γωνιά της ευρωπαϊκής ηπείρου στην Ανατολική Μεσόγειο και το μεγαλύτερο πρόβλημά μας προέρχεται από μια χώρα του ΝΑΤΟ», πρόσθεσε, αναφερόμενος στην Τουρκία, η οποία καταλαμβάνει παράνομα το βόρειο τμήμα του νησιού.
Πρόσθεσε δε, ότι η Κύπρος δεν έχει δεύτερη σκέψη να υποστηρίξει τις κυρώσεις της ΕΕ στη Ρωσία, αλλά προειδοποίησε ότι τέτοιες τιμωρίες θα μπορούσαν τελικά να γυρίσουν μπούμερανγκ στην Ευρώπη.
«Εάν αυτός ο πόλεμος διαρκέσει, θα μπορούσαμε τελικά να φτάσουμε σε ένα σημείο όπου θα προκαλέσουμε αντίδραση στην κοινή γνώμη και δεν θα μπορούμε να λάβουμε αποφάσεις», υποστήριξε.
Ο δήμαρχος Λεμεσού, από την πλευρά του απέρριψε το παρατσούκλι «Limassolgrad» ως υπερβολή.
«Η ύπαρξη ρωσόφωνων κατοίκων στη Λεμεσό σε επιχειρηματικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο ήταν ένα πλεονέκτημα για την πόλη, μια θετική παρουσία και σίγουρα θα άρεσε σε όλους να διατηρηθεί».
Η ρωσική κοινότητα παρέμεινε ακόμη και στο νησί μετά την κυπριακή τραπεζική κρίση του 2013, η οποία ώθησε τη χώρα να αρχίσει να λύνει τους οικονομικούς δεσμούς της με την ίδια τη Ρωσία.
Ωστόσο, η συνεχής παρουσία δεν ήταν αποκλειστικά μια επιλογή τρόπου ζωής. Στον απόηχο της οικονομικής καταστροφής, η κυβέρνηση έδωσε, σε πολλούς Ρώσους, μετοχές ιδιοκτησίας κυπριακών τραπεζών, σε αντάλλαγμα για τις ζημίες τους, καθιστώντας τους ουσιαστικά, κύριους μετόχους στο τραπεζικό σύστημα της χώρας.
Ωστόσο, οι εντάσεις έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Οι ΗΠΑ το 2018 ώθησαν την Κύπρο να συνεχίσει τις έρευνές της για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος από τη Ρωσία.
Στη συνέχεια, το 2020, η Κύπρος ανέστειλε το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα «Golden Visa», το οποίο έδινε σε ξένους διαβατήριο με αντάλλαγμα μεγάλες τοπικές επενδύσεις.
Η κίνηση οδήγησε σε ένα κρεσέντο στον κατασκευαστικό τομέα υψηλών προδιαγραφών στην Λεμεσό, με αρκετούς ανερχόμενους «πύργους» να σταματούν στη μέση της κατασκευής.
Και μετά ξέσπασε ο πόλεμος.
Στη Λεμεσό, εκατοντάδες Ουκρανοί είχαν ενσωματωθεί με την ρωσική κοινότητα. Για τους Κύπριους, ουσιαστικά ήταν μία ομάδα.
Τώρα η συνύπαρξη έχει γίνει πιο περίπλοκη.
Πρόσφατα έφτασαν στην πόλη πάνω από 1.000 Ουκρανοί, φεύγοντας από μία εμπόλεμη κατάσταση και φτάνοντας ξανά δίπλα στους Ρώσους.
Η Λεμεσός, παρά τον μεγάλο μη κυπριακό πληθυσμό, είχε σημαντική κοινωνική συνοχή και καλές σχέσεις, με σεβασμό μεταξύ των πληθυσμών, λέει ο δήμαρχος της πόλης επισημαίνοντας πως «όταν ξέσπασε ο πόλεμος, μας σόκαρε όλους».
Η 24χρονη Katerina Kaluhina, έφτασε στην Κύπρο πριν από 4 μήνες και δουλεύει ως σερβιτόρα σε καφέ Ρώσου επιχειρηματία. Και μετά ξέσπασε ο πόλεμος.
«Είναι λίγο άβολη η κατάσταση, τώρα είμαι εγκλωβισμένη σε ένα μέρος με τόσους Ρώσους, αν και πλέον υπάρχουν εδώ και πολλοί Ουκρανοί πρόσφυγες» λέει.
«Δε μου αρέσει όταν ξεκινούν συζητήσεις για την κατάσταση στην Ουκρανία και αισθάνομαι άσχημα όταν βλέπω Ρώσους υποστηρικτές με ρωσικές σημαίες».
Η Σουζάνα από την Ελλάδα, εργάζεται σε κατάστημα με ρούχα. Λέει ότι Ρώσοι πελάτες πρόσφατα ανέφεραν ότι τους κυνήγησαν όταν κάποιοι τους άκουσαν να μιλούν Ρωσικά.
Πριν από λίγους μήνες ήμασταν γι' αυτούς όλοι Ρώσοι, λέει Ρώσος επιχειρηματίας.
Οι τοπικοί επιχειρηματίες και οι αρχές λένε ότι σημειώθηκε φυγή επιχειρήσεων από την Λεμεσό τις ημέρες μετά την έναρξη του πολέμου.
Αρκετές εταιρείες που εργάζονται αποκλειστικά με Ρώσους έκλεισαν. Κυρίως λόγω των κυρώσεων.
Στα τέλη Μαρτίου, η RCB Bank, δανειστική τράπεζα που δημιουργήθηκε ως θυγατρική της ρωσικής VTB Bank, ανακοίνωσε ότι θα τερματίσει τις τραπεζικές της δραστηριότητες. Η ρωσική εταιρεία τάνκερ Sovcomflot πρόκειται επίσης να σταματήσει τις δραστηριότητές της στην Κύπρο.
Ο Artem Paleev, εταιρικός συνεργάτης της δικηγορικής εταιρείας Korpus Prava, που δραστηριοποιείται σε Ρωσία, Κύπρο, Χονγκ Κονγκ και Λετονία είπε ότι η εταιρεία έχασε το 10% των πελατών της την πρώτη μέρα του πολέμου. Ουσιαστικά έχασε όποιον δεν είχε ευρωπαϊκό διαβατήριο.
Αλλά σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών, ενώ ορισμένες εταιρίες κλείνουν, υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός Ρώσων, Λευκορώσων και Ουκρανών επιχειρηματιών, κυρίως στον τομέα του ΙΤ, που ενδιαφέρονται να φτιάξουν τις εταιρείες τους σε πόλεις όπως η Λεμεσός.
Σύμφωνα με τον δήμαρχο της πόλης, δεν υπάρχουν ακόμα ακριβή στοιχεία για το πόσες εταιρείες έχουν φύγει από την πόλη. Απομένει να δουν πόσο κενό θα καλύψουν οι νέες επιχειρήσεις.
Ένας τομέας, όπου υπήρξε αναμφισβήτητη επίπτωση, είναι ο τουρισμός. Πριν από τον πόλεμο, οι Ρώσοι αποτελούσαν το 25% των συνολικών αφίξεων στην Κύπρο, με τους πιο εύπορους να περνούν τα καλοκαίρια τους στη Λεμεσό και την Πάφο. Τα ξενοδοχεία προσπαθούν να στοχεύσουν νέες αγορές, αλλά μια τέτοια αλλαγή θα πάρει χρόνο.
Το ποσοστό πληρότητας προς το παρόν είναι 30-35%, ενώ τα προηγούμενα χρόνια θα ήταν περίπου στο 70-75%, σε ότι αφορά τις ρωσικές αφίξεις, σύμφωνα με την κυπριακή ομοσπονδία ξενοδόχων.
«Δόγμα απο-ρωσοποίησης»
Αν και πολλές κτιριακές εγκαταστάσεις έχουν μείνει ημιτελείς στην Λεμεσό, στο υπόλοιπο νησί υπάρχουν κατασκευές που συνεχίζουν. Αντί για πολυτελή κτίρια, υπάρχουν πλέον πιο συμβατικές οικίες και γραφεία.
Για τους μεσίτες του real estate, οι τιμές συνεχίζουν να καλπάζουν, ειδικά στα ενοίκια. Ένας από αυτούς, είπε ότι τους τελευταίους μήνες, τρεις εταιρίες τον προσέγγισαν, ζητώντας γραφεία και διαμονή για τους υπαλλήλους τους, που έφταναν σχεδόν τους 150.
«Ο τομέας μας δεν θα πεθάνει, θα συνεχίσει και θα αναδιπλωθεί» είπε ο Κυριάκος Ιορδάνου, γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Πιστοποιημένων Λογιστών της Κύπρου.
Θα είναι καλό να έχουμε μεγάλες επιχειρήσεις, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, συνέχισε αλλά είμαστε μία μικρή χώρα με θάλασσα και ήλιο, άρα επιστρέφουμε στον τομέα της παροχής υπηρεσιών. «Τα μυαλά μας πρέπει να αλλάξουν όχι το επιχειρηματικό μοντέλο» πρόσθεσε.
Δικηγόροι και λογιστές στην πόλη επίσης θέλουν η ΕΕ να προσφέρει πιο συγκεκριμένες λεπτομέρειες σχετικά με το τι είδους κυρώσεις εμπίπτουν στις εταιρείες. Τουλάχιστον, θέλουν το ευρωπαϊκό μπλοκ να επιτρέψει στους Ρώσους να πληρώσουν τα χρέη τους στις κυπριακές εταιρείες για υπηρεσίες που πρόσφεραν πριν επιβληθούν οι κυρώσεις.
Αν και κατανοούν τις αιτίες που οδήγησαν στις κυρώσεις αυτές, και υποστηρίζουν την στήριξη της κυβέρνησης σε αυτές τις ευρωπαϊκές κυρώσεις, οι εργαζόμενοι στην πόλη ανησυχούν ότι πλησιάζει μια σχεδόν γενική απαγόρευση συναλλαγών με Ρώσους - ανεξάρτητα από το πού ζουν. Συγκεκριμένα, υπάρχει φόβος απαγόρευσης της προσφοράς ελεγκτικών ή νομικών υπηρεσιών στους Ρώσους που ζουν στη Λεμεσό.
«Μετά θα περάσουμε από τις οικονομικές στις ρατσιστικές κυρώσεις. Θα έχεις πτώματα παντού αλλά όχι νεκροθάφτες» λέει ο Ιορδάνου.
Με πληροφορίες του Poltiico
