— Τι ακριβώς συνέβη στην Κίνα και συζητάμε ξανά για νέα έξαρση της πανδημίας;
Βασικά, τερματίστηκε ξανά η αμφιλεγόμενη στρατηγική της χώρας για μηδενική ανοχή στη νόσο του Covid, κάτι που έπιασε στον ύπνο το έτσι κι αλλιώς εύθραυστο κινεζικό σύστημα υγείας, με τα νοσοκομεία να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες για κλίνες, τα φαρμακεία να μην έχουν να διαθέσουν φάρμακα και τις αρχές να τρέχουν για την κατασκευή νέων ειδικών νοσοκομειακών μονάδων.
Την Πέμπτη, πάντως, ανώτερος αξιωματούχος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δήλωσε ότι η Κίνα αντιμετωπίζει σημαντική δυσκολία στην καταγραφή των κρουσμάτων, καθώς βιώνει μία από τις μεγαλύτερες εξάρσεις από καταβολής πανδημίας. Την ίδια στιγμή, οι ειδικοί εκτιμούν ότι η χώρα ίσως κληθεί να αντιμετωπίσει περισσότερους από 1 εκ. θανάτους από Covid-19 μέσα στο 2023. Για την ώρα –και παρά τα στοιχεία για ασφυκτικά γεμάτα νοσοκομεία και αποτεφρωτήρια σε ετοιμότητα–, η χώρα έχει περίπου 10 θανάτους από Covid, τις προηγούμενες δύο εβδομάδες.
— Είναι αυτά τα νούμερα περί θανάτων ακριβή;
Δεδομένου ότι στην Κίνα καταγράφονται ως θάνατοι από Covid μόνο όσοι προκλήθηκαν από πνευμονία και αναπνευστική ανεπάρκεια μετά από μόλυνση από κορωνοϊο και όχι οι θάνατοι από επιπλοκές (σηπτικά σοκ, καρδιακή ανεπάρκεια, θρομβώσεις, κ.λπ) –συμπεριλαμβανομένων και των υποκείμενων παθήσεων– αυτό και μόνο, και σύμφωνα με εμπειρογνώμονες, καθιστά προβληματική την καταγραφή και ελλιπή την αναφορά της Κίνας σε ό,τι έχει να κάνει με την καταμέτρηση θανάτων από κορωνοϊό.
— Τι ισχύει αυτή τη στιγμή από πλευράς περιοριστικών μέτρων στην Κίνα;
Θεωρητικά, περίπου ό,τι ισχύει και στη χώρα μας. Self test, πολυήμερη απομόνωση για όσους βρέθηκαν θετικοί (στα περισσότερα σημεία της χώρας), μάσκες σε κλειστούς δημόσιους χώρους. Όμως, θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν αυτό που μεταφέρουν λοιμωξιολόγοι και υγειονομικοί της χώρας στα ξένα ΜΜΕ για την εξαιρετικά περιορισμένη ανοσία του κινεζικού πληθυσμού, για τη χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη και για τη μη διαθεσιμότητα mRNA εμβολίων, κυρίως στην ηπειρωτική Κίνα.
— Ξέρουμε κάτι για την παραλλαγή που έχει προκαλέσει τη νέα έξαρση κρουσμάτων;
Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, το στέλεχος που έχει επικρατήσει ανήκει στα Όμικρον, λέγεται BF7 (το ξέρουμε ως Μινώταυρο) και οι επιστήμονες δηλώνουν ότι έχουν δει και χειρότερα, χωρίς αυτό να αποτελεί καμία παρηγοριά. Επίσης, να σημειωθεί ότι στην Κίνα –και βάσει σχετικής αναφοράς στο New England Journal of Medicine– κυκλοφορούν φάρμακα-παραλλαγές της ρεμδεσιβίρης, όπως το VV116, που θεωρείται τόσο αποτελεσματικό, όσο και το paxlovid.
— Ωραία, οπότε τι αναμένεται να δούμε από το επόμενο διάστημα και μετά; Ή καλύτερα με μία λέξη: κινδυνεύουμε;
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό θα απαντηθεί επαρκώς από τη διασπορά του ιού που θα παρατηρηθεί από την έναρξη της εορταστικής περιόδου στις 7 Ιανουαρίου –του λεγόμενου Chunyun– οπότε και θα σημειωθούν ευρύτερες μετακινήσεις του πληθυσμού για την εορταστική περίοδο. Αν λάβουμε υπ’ όψιν και τους παράγοντες της χαλάρωσης μέτρων, της όχι μακράς απομόνωσης των θετικών κρουσμάτων (5νθήμερη καραντίνα, αρνητικό self test και δύο συνεχόμενα αρνητικά μοριακά τεστ, όχι σοβαρή πληθυσμιακή ανοσία), τότε και συνυπολογίζοντας όλα τα παραπάνω θα είναι πιο ασφαλής μία εκτίμηση για το αν «η Κίνα θέτει ξανά σε κίνδυνο την Ευρώπη».
— Ναι, αλλά κινδυνεύουμε;
Δεδομένης της κρίσιμης οικονομικής καμπής (και στην Κίνα), για την ώρα θεωρείται δεδομένο ότι η κυβέρνηση δεν θα επιτρέψει πλέον υπολειτουργία της αγοράς. Ωστόσο, όπως αναφέρει τόσο ο Guardian όσο και το Vox, δεν είναι να έχουμε εμπιστοσύνη στην κινεζική επίσημη ενημέρωση. Για όσο οι επίσημες κινεζικές αρχές θα κάνουν λόγο για μονοψήφιο αριθμό νεκρών, τόσο θα σιγουρευόμαστε ότι τα στοιχεία δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Το σίγουρο, λοιπόν, είναι ότι θα πεθάνουν πολλοί άνθρωποι. Με δεδομένο ότι τρίτη δόση του εμβολίου έχει κάνει μόλις το 60% του κινεζικού πληθυσμού και ότι δεν προλαβαίνει σε αυτή τη φάση την ασφαλιστική δικλείδα μίας τέταρτης δόσης, το μόνο που μπορεί να ρίξει έξω τα προγνωστικά μοντέλα –αρκετά ακριβή, όπως έχει δείξει η πρόσφατη πικρή εμπειρία μας με τον κορωνοϊό– είναι ένα θαύμα. Οπότε, ναι, ίσως προκύψει ένα νέο στέλεχος του ιού που θα θέσει σε κίνδυνο όλη την προσπάθεια των προηγούμενων μηνών.
— Ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στο LSE, Ηλίας Μόσιαλος, πάντως, είπε ότι δεν πρέπει να ανησυχούμε για την εξέλιξη της πανδημίας στην Κίνα...
Ο κ. Μόσιαλος επακριβώς είπε ότι η σύντομη απάντηση στο ερώτημα αν πρέπει να ανησυχούμε είναι «όχι». Η πλήρης απάντησή του βρίσκεται εδώ. Και ο ίδιος, ωστόσο, επεσήμανε το αυτονόητο, ότι δηλαδή, ο ιός δεν πρόκειται να εξαφανιστεί, ότι θα συνεχίσει να μεταλλάσσεται και ακριβώς γι’ αυτό «χρειαζόμαστε νέα, πιο αποτελεσματικά εμβόλια και καλύτερα φάρμακα». Όπως χαρακτηριστικά έγραψε: «Χρειάζεται μεγαλύτερη ερευνητική και επενδυτική προσπάθεια για νέες θεραπείες γιατί αρκετές είτε δεν είναι πλέον πολύ αποτελεσματικές ή έχουν σημαντικές αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα και χρειάζεται μεγάλη προσοχή, όταν χορηγούνται σε ορισμένες κατηγορίες ασθενών».
— Άρα, τι κάνουμε; Θα μας προστάτευε ένα ενδεχόμενο κλείσιμο των συνόρων; Μερίμνησαν σωστά Ιταλία, Γαλλία, Βρετανία και Ταϊλάνδη; Θα μας προστάτευε το να θέτουμε σε καραντίνα ταξιδιώτες από Κίνα προς τη χώρα μας;
Εκείνο που πραγματικά φαίνεται να ανησυχεί τους ειδικούς, περισσότερο από τις μετακινήσεις των Κινέζων πολιτών και των ταξιδιωτών από Κίνα, είναι το στέλεχος XBB.1.5 που «σηκώνει κεφάλι» κυρίως στις ΗΠΑ. Με δεδομένο, όμως, ότι η επίσημη ενημέρωση της Κίνας δεν καθησυχάζει κανέναν –ούτε πολίτες ούτε επιστήμονες– εκείνο που προτάθηκε πρόσφατα είναι η πιθανότητα του γονοτυπικού ελέγχου, αλλά και του ελέγχου των λυμάτων αεροπλάνων που προέρχονται από εκεί.
— Οπότε δεν έχει κανένα νόημα το κλείσιμο των συνόρων ή η καραντίνα σε επισκέπτες από Κίνα;
Κάτι τέτοιο θα είχε νόημα πριν από δύο χρόνια. Τώρα το ιικό φορτίο της χώρας μας φτάνει και περισσεύει, για να ασχοληθούμε, κυρίως με τα δικά μας κρούσματα και πόσα πραγματικά γνωρίζουμε γι’ αυτά σε καθημερινή βάση και από επίσημα χείλη. Εκείνο που εξακολουθεί να έχει νόημα είναι η τήρηση των μέτρων ασφαλείας (μάσκα, καθαρά χέρια, τήρηση των αποστάσεων) και η συνέχιση της εμβολιαστικής προσπάθειας – και στη χώρα μας. Επιστήμονες, τόσο στο εξωτερικό όσο και στη χώρα μας, τάσσονται υπέρ της αδιάκοπης επιτήρησης της επιδημίας, με την οποία, παρά τα όσα πιστεύει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, δεν έχουμε τελειώσει. Όχι ακόμη, τουλάχιστον.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος εξακολουθεί να προέρχεται από εντιεμβολιαστικές πολιτικές και εδώ τα Μέσα του εξωτερικού αναφέρουν το κραυγαλέο –για τα αμερικανικά δεδομένα– παράδειγμα της Πολιτείας της Φλόριντα που έχει ήδη προσφύγει στη δικαιοσύνη (!) για ανακοπή του εμβολιαστικού προγράμματος στην Πολιτεία. Εδώ βέβαια, ο λόγος που σήμανε αυτή την εξαιρετικά δυσοίωνη εξέλιξη είναι αμιγώς πολιτικάντικος, καθώς ο Ρον ΝτεΣάντις, κυβερνήτης της Φλόριντα, γνωστός και ως «έξυπνος Τραμπ», έχει κηρύξει «ανένδοτο» στους εμβολιασμούς μόνο και μόνο για να κερδίσει ψήφους και να «κλειδώσει» το χρίσμα για τις προεδρικές εκλογές του 2024 στις ΗΠΑ...
Με στοιχεία από Guardian, Vox.com, FloridaToday.com, nejm.org