«Θέλω να γράψω ένα βιβλίο λυπητερό που να κάνει ευτυχισμένους όσους το διαβάζουν» έγραφε ο Στρατής Τσίρκας και οι Ακυβέρνητες Πολιτείες είναι σίγουρα η απόδειξη ότι το πέτυχε.
Μια τριλογία που, 60 χρόνια μετά, συνεχίζει να απασχολεί αναγνώστες, πανεπιστημιακούς, ιστορικούς, κριτικούς λογοτεχνίας, καλλιτέχνες, όχι σαν κάτι «νοσταλγικό», αλλά σαν ένα λογοτεχνικό έργο που σφύζει από ζωή και εντάσεις.
Πόλεμος, πολιτική, συγκρούσεις, έρωτας, πάθος, πένθος, ιδεαλισμός, κοινωνικά οράματα, όλα αυτά τα στοιχεία είναι παρόντα στα βιβλία του, και είναι συναρπαστικά.
Στη μίνι σειρά για τις Ακυβέρνητες Πολιτείες και τον Στρατή Τσίρκα, προσπαθούμε να αναδείξουμε την πολυπλοκότητά της προσωπικότητας του, να χαρτογραφήσουμε την εποχή που εκδόθηκε η τριλογία, τη δεκαετία του '60, αλλά και την εποχή που διαδραματίζονται οι ιστορίες των βιβλίων, ιστορίες Ελλήνων που βρίσκονταν στη Μέση Ανατολή την περίοδο του Β’ παγκοσμίου πολέμου.
Στο πρώτο επεισόδιο της σειράς μαθαίνουμε για τα νεανικά χρόνια του Στρατή Τσίρκα στην Αίγυπτο, για τη δράση του στο αντιφασιστικό κίνημα και τη στράτευσή του στην Αριστερά.
Ακούμε αποσπάσματα από τα ημερολόγια της τριλογίας αλλά και από τη «Λέσχη», το πρώτο βιβλίο από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες, το οποίο προκάλεσε έντονες πολιτικές αντιδράσεις όταν εκδόθηκε στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του '60.
Οι καλεσμένοι του πρώτου επεισοδίου εξηγούν την ιστορική περίοδο, τη λογοτεχνική γλώσσα του Τσίρκα, ενώ επισημαίνουν το πώς μπορούμε σήμερα να διαβάσουμε και να απολαύσουμε το έργο του.
Στη σειρά ακούγονται συνεντεύξεις, ηχητικά ντοκουμέντα με τη φωνή του Στρατή Τσίρκα, αποσπάσματα από παλαιότερες εκπομπές όπου μιλούν διανοούμενοι που τον έζησαν από κοντά, ενώ ηθοποιοί διαβάζουν αποσπάσματα από το έργο του.
Για τον Στρατή Τσίρκα και το έργο του μιλούν οι:
• Ιάκωβος Ανυφαντάκης, αυγγραφέας
• Έφη Θεοδώρου, καλλιτεχνική διευθύντρια ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης, σκηνοθέτρια θεάτρου
• Ελισάβετ Κοτζιά, κριτικός λογοτεχνίας
• Πέρσα Κουμούτση, συγγραφέας, μεταφράστρια
• Θανάσης Μήνας, δημοσιογράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός
• Γιάννης Παπαθεοδώρου, αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών
• Σταυρούλα Παπασπύρου, δημοσιογράφος
• Τάσος Σακελλαρόπουλος, ιστορικός, υπεύθυνος των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη
Διαβάζουν αποσπάσματα οι ηθοποιοί: Ιωάννα Κολλιοπούλου, Γιώργος Βαλαής
Ευχαριστίες: Στη Χρύσα Προκοπάκη για το αρχειακό υλικό που μας παραχώρησε, στον Νίκο Γκιώνη (εκδόσεις Πόλις) και στην Κέλη Δασκαλά (εκδόσεις Κέδρος)
Πηγές:
• Τα ημερολόγια της τριλογίας «Ακυβέρνητες Πολιτείες» - Στρατής Τσίρκας (εκδόσεις Κέδρος)
• Οι «Ακυβέρνητες Πολιτείες» του Στρατή Τσίρκα και η κριτική 1960-1966 - Επιμέλεια: Χρύσα Προκοπάκη (εκδόσεις Κέδρος)
• Στα ίχνη του Στρατή Τσίρκα - Σχεδίασμα χρονολογίου: Χρύσα Προκοπάκη (εκδόσεις Κέδρος)
• Από τη «Λέσχη» στις «Ακυβέρνητες Πολιτείες»: Η στίξη της ανάγνωσης - Μίλτος Πεχλιβάνος (εκδόσεις Πόλις)
Ακούγονται αποσπάσματα από τα ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ:
• Στρατής Τσίρκας, σε πρώτο πρόσωπο (Παρασκήνιο) - Σκηνοθεσία: Τάκης Χατζόπουλος
• «Εποχές και συγγραφείς», επεισόδιο για τον Στρατή Τσίρκα - Σκηνοθεσία: Τάσος Ψαρράς
