Ο «Οδυσσέας» του Τζέιμς Τζόυς είναι σήμερα ένα από τα κλασικά έργα της λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, αλλά όταν εκδόθηκε το 1922 θεωρήθηκε «νοσηρό». Η κυκλοφορία του απαγορεύτηκε στη Βρετανία και στις Ηνωμένες Πολιτείες, για τις περιγραφές αυνανισμού, αφόδευσης κ.λπ.
Όταν άρχισε να κυκλοφορεί ελεύθερα στον αγγλοσαξωνικό κόσμο, από τη δεκαετία του 1930, είχε κιόλας δημιουργήσει τον μύθο του. Το είχε υποδεχθεί θερμά ο Τ.Σ. Έλιοτ, του οποίου «Η έρημη χώρα» είχε εκδοθεί την ίδια χρόνια.
Έναν αιώνα μετά την έκδοσή του, ο «Οδυσσέας» εξακολουθεί να δοκιμάζει λογοτεχνικές θεωρίες, γλωσσολογικές θεωρίες, τις μεταποικιακές σπουδές και τις σπουδές φύλου και φυσικά τις αναγνωστικές αντοχές.
Το μυθιστόρημα εξελίσσεται σε μία μόνο μέρα, 16 Ιουνίου 1904, στο Δουβλίνο. Είναι μια μέρα από τη ζωή του ήρωα του μυθιστορήματος Λίοπολντ Μπλουμ, πωλητή διαφημίσεων, της τραγουδίστριας γυναίκας του Μόλλι και του φίλου του ποιητή Στίβεν Ντένταλους. Η δομή του μυθιστορήματος παραπέμπει στην ομηρική «Οδύσσεια». Η 16η Ιουνίου, γνωστή πλέον ως Bloomsday, από το όνομά του ήρωα, εορτάζεται ως εθνική εορτή στο Δουβλίνο. Ο «Οδυσσέας» άρχισε να συζητείται στην Ελλάδα από πολύ νωρίς, στη δεκαετία του 1930.
