ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ / ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ / 20 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

Οι κομάντος

Η επόμενη κίνησή μου ήταν να συγκροτήσω μια ομάδα εργασίας, μια ομάδα καλλιτεχνών-κομάντος. Μια ολόκληρη γενιά από αστέρια έλαμπαν τότε στην ανεξάρτητη εναλλακτική σκηνή, από την οποία προερχόμουν κι εγώ.

Ο Γιώργος Κουμεντάκης θα συνυπογράψει το concept και θα δημιουργήσει το μουσικό σενάριο. Η Τίνα Παπανικολάου θα συντονίσει την καλλιτεχνική δημιουργία με συνεργάτη τον Γιώργο Μάτσκαρη. Οι δυο τους, μαζί με την Κάλη Καββαθά, θα δημιουργήσουν μια πανίσχυρη ασπίδα στήριξης γύρω μου.

Η Λίλη Πεζανού, πολυαγαπημένη και χαλκέντερη συνεργάτις, θα υλοποιήσει σκηνογραφικά το concept.

Η Λίνα Νικολακοπούλου, ποιήτρια και στιχουργός κοσμαγάπητη, θα επιμεληθεί τα κείμενα.

Ζητάω από τον Γιώργο Λάνθιμο –ο οποίος ακόμη δεν είχε κάνει ούτε την πρώτη μεγάλου μήκους του– να μπει στην ομάδα, για να έχουμε άποψη για τον τρόπο αναμετάδοσης. Η τελετή αυτή είναι πρωτίστως ένα τηλεοπτικό γεγονός.

Ζητάω από τον Δημήτρη Κορρέ, αυτόν τον genius μηχανικό, να είναι μαζί μας, για να ελέγχει τη δυνατότητα τεχνικής πραγματοποίησης των παράλογων ονείρων που είχα.

Η Ελευθέρια Ντεκώ στον φωτισμό θα αναζητήσει συνάδελφο με ολυμπιακή και τηλεοπτική εμπειρία. Θα σχεδιάσουν μαζί

Αν και το τραύμα ήταν νωπό, ζητάω από την Αγγελική Στελλάτου να αναλάβει την κίνηση των ανθρώπων.

Η Ελευθερία αναρωτήθηκε αν ήταν μια καλή επιλογή, μια που σε μια τόσο δύσκολη περιπέτεια δεν χωρούσε το ρίσκο συναισθηματικού μπουρδουκλώματος. Η Τίνα, όμως, μου είπε: «Κανένας άλλος δεν μπορεί να δώσει την ποιότητα της κίνησης που ζητάς». Η Τίνα είχε δίκιο

Η Αγγελική συγκροτεί μια ομάδα χορευτών που, σύμφωνα με τη μέθοδο που είχαμε ακολουθήσει στις δύο όπερες που είχα σκηνοθετήσει: θα τη συντροφεύσουν στην καλλιτεχνική έρευνα, θα καταλήξουν στις χορογραφίες υπό την καθοδήγησή της, θα πραγματοποιήσουν τις ακροάσεις και τη διαμοίραση των εθελοντών ανάλογα με τις ικανότητές τους, θα διδάξουν τις χορογραφίες και θα βρεθούν μαζί τους επί σκηνής τη μεγάλη μέρα

Μαζί με τον Λάνθιμο και κατόπιν υπόδειξης της Εύας Στεφανή φωνάζουμε την Αθηνά Τσαγγάρη να κινηματογραφήσει όλη την τρίχρονη διαδρομή. Η Αθηνά μπαίνει με ενθουσιασμό και επεκτατισμό. Έναν χρόνο μετά, αναλαμβάνει η ίδια τις προβολές της τελετής, μαζί με τον αχώριστο συνεργάτη της Matt Johnson

Ο Κουμεντάκης φέρνει στην ομάδα τη μουσικό Μαρία Μεταξάκη – μαζί θα βγάλουν πολλά φίδια από πολλές τρύπες.

Η Ελευθερία μάς οδηγεί στον Βοb Dickinson, που με μεγάλη τρυφερότητα και επαγγελματισμό ανεβάζει το επίπεδο του φωτισμού. Η τελετή μας έγινε με τα περισσότερα ως τότε φωτιστικά σώματα στην ιστορία του θεάματος. Έσπασε το ρεκόρ. Οι δυο τους θα βραβευτούν με Emmy.

Με τον ίδιο καλλιτέχνη θα κάνω, 10 χρόνια αργότερα, τους πρώτους Ευρωπαϊκούς Αγώνες, που θα του χαρίσουν ακόμη ένα Emmy. Πρόσφατα μου έστειλε μήνυμα ότι του έλειψα και μακάρι να ξαναδουλέψουμε μαζί, η Τίνα είπε «o Βοbby θέλει κι άλλο Εmmy».

Τη Σοφία Κοκοσαλάκη δεν την ήξερα, το άστρο της είχε μόλις ανατείλει στο Λονδίνο. Της ζήτησα ραντεβού και όταν βρεθήκαμε ήταν καχύποπτη. Δέχτηκε όμως να μπει στη δημιουργική ομάδα και να αναλάβει τα κοστούμια. Στη μέση της διαδικασίας την πρωτοχτύπησε ο καρκίνος, αλλά συνέχισε, μέσα στις χημειοθεραπείες, τη δουλειά. Δεν έχασε ποτέ το χιούμορ της. Την αγάπησα. Προτού παρουσιαστεί η τελετή μας, σε μια συνέντευξη στη γαλλική Vogue, αν θυμάμαι καλά, τη ρώτησαν για μένα. «Το πρώτο πράγμα που πρέπει να πει κανείς για τον Δημήτρη», είπε, «είναι ότι πρόκειται για έναν πολύ καλό άνθρωπο». Μέχρι σήμερα είναι ο μοναδικός άνθρωπος που έχει μιλήσει έτσι για μένα. Την αγκάλιασα για τελευταία φορά στο Sadler’s Wells στο Λονδίνο, που ήρθε να δει τον Μεγάλο Δαμαστή. Κλειστοφοβική και αγοραφοβική, όπως ακριβώς κι εγώ, πάντα καθισμένη στην άκρη, έτοιμη να φύγει. Λίγο μετά μάθαμε τον θάνατό της.

Για τον σχεδιασμό των πυροτεχνημάτων απέφυγα την παραίνεση του ζεύγους Αγγελοπούλου για την αμερικάνικη εταιρεία και προτίμησα τον Christophe Berthonneau, τον Γάλλο καλλιτεχνικό διευθυντή της Groupe F

Δεν πρέπει να υποτιμά κανείς τον σχεδιασμό των πυροτεχνημάτων: είναι η στιγμή της εκσπερμάτισης. Όλο το γεγονός οργανώνεται γύρω από έναν συλλογικό οργασμό του οποίου κορύφωση είναι τα πυροτεχνήματα.

Εμείς προτιμήσαμε την κομψότητα μιας γαλλικής εκσπερμάτισης.

Εκείνη η αμερικάνικη εταιρεία έκαψε με τα πυροτεχνήματά της τη Φιλοθέη στη δεξίωση της Γιάννας την επομένη της τελετής. Φτηνά τη γλίτωσα – είμαι πια σίγουρος ότι πρέπει κανείς να ζητά αυτό που θεωρεί σωστό, κι ας μην το παίρνει πάντα. Πρέπει όμως να το ζητά. Μετανιώνεις μόνο για όσα δεν ζήτησες από τη ζωή σου.

Ζητάω από τον Νίκο Αλεξίου να μελετήσει τα μεγέθη, τις αναλογίες και τις τομές των γλυπτών της Αλληγορίας. Ο Νίκος, που δεν ζει πια, είναι ένας από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες της σύγχρονης Ελλάδας. Το ΕΜΣΤ όφειλε να του είχε κάνει τεράστιο αφιέρωμα. Όμως η χώρα μας τους σύγχρονους καλλιτέχνες της μας έχει χεσμένους. Με τον Νίκο ήμασταν τότε στα δικαστήρια για τη Μήδεια, αλλά η περίσταση είναι σημαντικότερη από τα προσωπικά μας. Φτιάχνει μια συγκλονιστική μακέτα του Σταδίου και του στεγάστρου Καλατράβα, ολόκληρη καμωμένη από καλάμια. Σήμερα είναι κάπου πακεταρισμένη σε κάποια από τις αποθήκες όπου όλα βρίσκονται συσσωρευμένα.

Η Αθηνά Τσαγγάρη προτείνει στον Σωκράτη Σωκράτους να φωτογραφίσει τη μνημειακή προετοιμασία μας εθελοντικά. Ο Σωκράτης αφιερώνεται με μανία, χώνεται παντού και συλλαμβάνει όλη την ομορφιά και την καύλα με τρόπο μοναδικό. Είναι απορίας άξιο πώς κανένας ακόμη δεν έχει εκδώσει τη συλλογή αυτών των συγκλονιστικών φωτογραφιών.
Σ’ αυτή την έκδοση επιμελήθηκα ένα άλμπουμ –όσο πιο πολυσέλιδο μπορούσα– προς απόλαυσή σας. Γυρίστε το έντυπο ανάποδα και αρχίστε από το οπισθόφυλλο.

Jack, ο ψυχοβγάλτης

Κατασκευάζουμε το μοντέλο του Σταδίου και επιλέγουμε με διαγωνισμό την εταιρεία παραγωγής.

Έτσι ξεκινά η περιπέτειά μας με την Jack Morton. Ήταν μια πολύ σκληρή και συγκρουσιακή συμπόρευση μέχρι την πραγματοποίηση του σεναρίου.

Ευτυχώς, χάρη σε μια ευφυή κίνηση της Γιάννας οι συμβάσεις των καλλιτεχνών γίνονται απευθείας με την Οργανωτική Επιτροπή του «Αθήνα 2004». Αποτέλεσμα; Οι καλλιτέχνες δεν λογοδοτούν στην εταιρεία παραγωγής.

Δεν θέλω να σας κουράσω μ’ αυτά, αλλά είναι σημαντικό να καταλάβετε το εξής: αυτό που συνήθως συμβαίνει σε αυτές τις τιτάνιες παραγωγές, όπου τα εκατομμύρια χορεύουν στον αέρα, είναι ότι μια εταιρεία παραγωγής προσλαμβάνει η ίδια τους καλλιτέχνες, κάνει μια φλασάτη παρουσίαση, παίρνει τη δουλειά και μετά κόβει την ποιότητα εκτέλεσης, επιλέγει κατασκευαστές παίρνοντας μίζες και τρώει, τρώει, τρώει…

Το έργο αυτό το ξανάζησα ολόιδιο στους Ευρωπαϊκούς Αγώνες.

Όταν ο καλλιτέχνης είναι υπάλληλος της εταιρείας αυτής, δεν μπορεί να κάνει τίποτα.

Εμείς τους χορέψαμε στο ταψί.Και τις δύο φορές.

Στο άκουσμα του ονόματός μου θα φτύνουν. Στα showreels τους, όμως, πρώτες-πρώτες φιγουράρουν οι εικόνες μου.

Παρασκευή και 13

Και έρχεται το πρωί εκείνης της μέρας.

Σκάνδαλο: Κεντέρης και Θάνου ντοπαρισμένοι!

Τηλέφωνο από τη Γιάννα πρωί-πρωί. Πηγαίνω στα γραφεία, στο Hilton.

Ο Κεντέρης ήταν αυτός που θα άναβε τη Φλόγα. Είχα κάνει πρόβα μαζί του, για να του δείξω ακριβώς τι πρέπει να κάνει και πώς να μετρήσει τη μουσική. Του είχα ζητήσει μάλιστα τη χάρη –και με μεγάλη τρυφερότητα αυτό το άλογο κούρσας με τους υπερφυσικούς γοφούς είχε δεχτεί– να τρέξουμε μαζί 100 μ. και να με αφήσει να τον νικήσω! Κι έτσι έχω ένα βίντεο που τρέχω γρηγορότερα από τον Κεντέρη.

Τηλεφωνούμε στον Κακλαμανάκη.

Πρόβα, λοιπόν, με τον Κακλαμανάκη. Ένας γλυκός πανέμορφος άντρας. «Το τρέξιμο είναι το χειρότερό μου», μου εκμυστηρεύεται. Τρέχει όμως.

Ο μόνος συμβιβασμός που έχω κάνει είναι να ντύσω τελικά την Έγκυο γυναίκα, παρ’ όλο το πανάκριβο και πανέμορφο προσθετικό που είχαμε σχεδιάσει για να μπορέσει να εμφανιστεί ολόγυμνη.

Μια κίνηση σεβασμού προς τις μουσουλμανικές χώρες που συμμετέχουν στους Αγώνες. Ο ελληνικός πολιτισμός, βέβαια, είναι αυτός που ύμνησε το γυμνό ανθρώπινο σώμα περισσότερο από κάθε άλλον.

Καλύψαμε και τις ρώγες στις Μινωικές Κροκοσυλλέκτριες, που η μόδα της εποχής τους τις ήθελε γυμνόστηθες. Αφήσαμε όμως γυμνόστηθη τη Θεά με τα Φίδια. Free the nipple!

Μου είχε ζητηθεί να κόψω και τις δύο πτώσεις του Δρομέα που διέσχιζε την αλληλουχία των σύγχρονων ολυμπιακών πόλεων. Ο Δρομέας αυτός σκόνταφτε και έπεφτε στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους – τότε οι Ολυμπιακοί δεν είχαν πραγματοποιηθεί.

Δεν ήθελα να κόψω τις πτώσεις αυτές. Η Γιάννα, προς τιμήν της, με υποστήριξε. «Κάνουν πολέμους και ζητούν να μην τους θυμόμαστε! Θα το αφήσουμε όπως είναι», είπε.

Έχω, λοιπόν, κάνει την πρόβα με τον Κακλαμανάκη, έχω διαλέξει και τα ρούχα που θα φορέσει η Γιάννα (γιατί ως τότε είχα γίνει της απολύτου εμπιστοσύνης της. Δυστυχώς, παρέλειψα να επιμεληθώ τα παπούτσια) και φτάνω στο Στάδιο.

Η ομάδα μου στο «πιλοτήριο». Όλοι με τα ακουστικά τους και τα μικρόφωνα συνδεδεμένα με τα αυτιά όλων των εθελοντών για μέτρημα και οδηγίες. Η Τίνα στον διασκελισμό του Κενταύρου και στην υπόκλιση των εθελοντών. Η Κάλη –νηπιαγωγός γαρ– στο παιδί πάνω στο χάρτινο καράβι. Η Αγγελική στην Κλεψύδρα. Όλοι έτοιμοι για απογείωση. Παίρνω το μικρόφωνο και ψιθυρίζω στα αυτιά όλων των εθελοντών «καλό ταξίδι». Είχαμε φτιάξει δεκάδες χιλιάδες μικρά ματάκια και τους τα είχαμε μοιράσει, για να νιώθουμε προστατευμένοι και ενωμένοι την ώρα της μεγάλης έκθεσης. Η φόρτιση είναι τεράστια και κυλά κάτω από ένα στρώμα παγωμένης ψυχραιμίας.

Δεν αντέχω μέσα.

Βγαίνω έξω, στο μπαλκονάκι, πάνω από τον κόσμο, και αποφασίζω να παρακολουθήσω από κει.

Ένα τσιγάρο στο χέρι, τα πόδια κρεμασμένα στο κενό και παρέα ένα αγόρι που ούτε ξέρω από πού ξεφύτρωσε και πώς το λένε, αλλά είχε αποφασίσει να ζήσει μαζί μου εκείνη τη στιγμή.

Ήταν όμορφος, κι έτσι τον άφησα να είναι εκεί.

Και αρχίζουν όλα.

Το τρομερό βήμα

Ένα κυκλαδικό κεφάλι που σε μέγεθος εξαώροφης πολυκατοικίας αναδύεται από το κέντρο ενός πλημμυρισμένου Σταδίου, από την καρδιά μιας θάλασσας περικυκλωμένης από 70.000 ανθρώπους, είναι μια εικόνα που για μένα θα ήταν αρκετή για μια ολόκληρη τελετή έναρξης. Το ότι κατάφερα να τη δημιουργήσω είναι κάτι που δεν το χώραγε ο νους μου.

Ένα πρωί είχα ξυπνήσει με καρφωμένη στο μυαλό μου αυτή τη σουρεαλιστική ονειρική εικόνα: το πορτρέτο του Ανθρώπου, τεράστιο, να αναδύεται, να σπάει και να δημιουργεί νησιά, τις Κυκλάδες, τον τόπο στον οποίο δημιουργήθηκε και στον οποίο εγώ πρωτογνώρισα τον έρωτα.

Τώρα την έβλεπα μπροστά μου! Τρισδιάστατη, διακτινισμένη στα μάτια 4 δισεκατομμυρίων θεατών! Όταν τα πράγματα συμβαίνουν, πρέπει να είσαι ψύχραιμος, εκεί, να τα υπηρετήσεις. Δεν υπάρχει χώρος ούτε να χαρείς ούτε να θαυμάσεις το γεγονός ότι η πραγματικότητα έχει τη δυνατότητα να γίνει όνειρο. Μόνο εισπνέεις και εκπνέεις.

«Έπεφτε στο όνειρο καθώς έβγαινα από το όνειρο».

Την ιστορία της αφύπνισης της ανθρώπινης σκέψης, της γέννησης του πνεύματος που για λογαριασμό ολόκληρης της ανθρωπότητας συνέβη στον ελληνικό χώρο, αυτό θέλησα να τραγουδήσω.

Με εικόνες ανεξήγητες αλλά σαφείς μέσα από την ιστορία της απεικόνισης της ανθρώπινης μορφής στο λευκό μάρμαρο. Από τα προϊστορικά κυκλαδικά ειδώλια μέχρι το τρομερό βήμα: Ο Κούρος ξεκολλάει από την πέτρα που τον κρατά δέσμιο.

Το είχα πρωτακούσει φοιτητής σε μια διάλεξη Ιστορίας της Τέχνης στη Σχολή Καλών Τεχνών και είχε μείνει ανεξίτηλο μέσα μου. Είχε έρθει τώρα η ώρα να γίνει έργο.

Οι Αιγύπτιοι τόλμησαν να προτάξουν το ένα πόδι των αγαλμάτων. Μέχρι εκεί. Η πλάτη τους ήταν ακόμα χτισμένη στις προσόψεις των ναών, σαν παρκαρισμένα αμάξια με αναμμένη τη μηχανή, μέχρι να έρθουν οι Έλληνες. Με μια ανεπαίσθητη αλλά εκκωφαντική μετατόπιση του άξονα, οι Έλληνες έφεραν το κέντρο βάρους ανάμεσα στα δύο πέλματα και ξεκόλλησαν οριστικά την εικόνα του ανθρώπου από το φόντο.

Ο Κούρος στέκει όρθιος, περίοπτος, πανέτοιμος για το επόμενο βήμα. Ο άνθρωπος μπορεί να δει την εικόνα του απ’ όλες τις μεριές, και, για πρώτη φορά στην Ιστορία, αρχίζει να γράφει για το πώς αισθάνεται.

Η αφύπνιση της προσωπικότητας έχει αρχίσει. Η επική ποίηση του Ομήρου δίνει τη σκυτάλη στη λυρική ποίηση. Μια γυναίκα, πρώτη απ’ όλους τους ανθρώπους, τραγουδάει τον καημό της. Η Σαπφώ.

Και μετά, το θαύμα: η μορφή αναπαύεται στο ένα της πόδι. Αφήνει τους άξονες της λεκάνης και των ώμων να γείρουν σε ελαφρές διαγωνίους, επιτρέποντας στο ένα από τα δύο πόδια να χαλαρώσει, και αναλογίζεται την ύπαρξή της. Η μορφή έγινε όμορφη.

Το πρώτο τέτοιο άγαλμα στην ιστορία του κόσμου το έχουμε στο Μουσείο της Ακρόπολης. Είναι το Παιδί του Κριτίου, όπως ονομάστηκε όταν για πατέρα του όρισαν τον δημιουργό του.

Αυτό το σώμα του εφήβου, «το πρώτο όμορφο γυμνό στην τέχνη» κατά τον Kenneth Clark, διατηρεί ακόμη την ανάμνηση του Κούρου, αλλά η ολοκληρωτική απελευθέρωσή του από την πέτρα διαγράφεται ολόλαμπρη πάνω του.

Η καινούργια εποχή έχει έρθει, η Δημοκρατία έχει γεννηθεί. Γεννιέται η Φιλοσοφία. Το χαμόγελο εξαφανίζεται από το πρόσωπο. Το χαμόγελο των Κούρων, πανομοιότυπο με του Βούδα, και ολόκληρης της Ανατολής, εξαφανίζεται. Το Παιδί του Κριτίου είναι ο πρώτος πολίτης του κόσμου. Η ατομική ευθύνη παίρνει μορφή, γεννιέται η αττική τραγωδία.

Σαν ένα Big Bang της ανθρώπινης περιπέτειας προς την αυτογνωσία, τα γλυπτά εκρήγνυνται, αποκαλύπτοντας το καθένα στα σπλάχνα του το επόμενο. Θραύσματα αιωρούνται, γίνονται ουράνια σώματα που ταξιδεύουν στον κυβικό χώρο του Σταδίου και προσγειώνονται στο νερό δημιουργώντας το τοπίο των Κυκλάδων.

Είναι ο τόπος που γεννάει τις ιδέες. Είναι οι ιδέες που γεννούν τον τόπο. Δυο αλήθειες αντίθετες, αλλά μαζί.

«Κυκλάδες» ονομάστηκαν γιατί σχηματίζουν έναν κύκλο γύρω από το ιερό νησί της Δήλου, την πατρίδα του Απόλλωνα.

Είχα φανταστεί την τελετή έναρξης απολλώνια και την τελετή λήξης διονυσιακή. Πάνω στο τεντωμένο σαν τόξο αυτό δίπολο ακροβατεί η ελληνική υπόσταση.

Το πέρασμα από τον Μύθο στον Λόγο. Όλα αρχίζουν με έναν Κένταυρο που περπατά στο νερό και καταλήγουν σε έναν άνθρωπο που ισορροπεί πάνω σε έναν αιωρούμενο περιστρεφόμενο κύβο. Ο κύβος περιστρέφεται σε δύο άξονες, όπως η Γη, γύρω από τον Ήλιο και γύρω από τον εαυτό της. Το φως και η αυτογνωσία. Για να ισορροπήσεις πρέπει άλλες φορές να προχωράς μπροστά και άλλες φορές να πισωπατάς. Ο άνθρωπος του Μύθου παραδίδει τη σκυτάλη στον άνθρωπο του Λόγου.

Ο Κένταυρος, λίγο προτού εξέλθει, στέκει, κοιτά πίσω και χαιρετά τον Ισορροπιστή. Αυτή τη στάση, το βλέμμα πίσω, το τελευταίο του οριστικού αποχαιρετισμού, όποιος ξέρει να δίνει σημασία στα βλέμματα θα το βρει πολλές φορές μέσα στο έργο μου. Έτσι αποχαιρετά το αγόρι τον Μεγάλο Δαμαστή του και έτσι τον αποχαιρετά και η ζωή η ίδια, με τη μορφή της Θεάς της Γονιμότητας.

Τους στίχους του Σεφέρη μού τους είχε φέρει η Λίνα, λίγους μήνες πριν. Ήταν ακριβώς η εισαγωγή που χρειαζόμασταν πριν μπούμε στο όνειρο:

Αξονική τομογραφία

Στη συγκρότηση αυτής της πρότασης, λοιπόν, αυτής της εκχύμωσης και συμπύκνωσης των ιδεών αυτών σε εικόνες και δράση, η δική μας τελετή είχε τέσσερις άξονες.

Άξονας πρώτος: Τέχνη

Μια τελετή τεχνοκεντρική. Η τέχνη ενός τόπου είναι η ιστορία του. Αυτό είναι το μανιφέστο μας. Δεν μίλησε κανείς γι’ αυτό, αναρωτιέμαι πόσοι το παρατήρησαν. Ό,τι είδατε ήταν αποκλειστικά εικόνες που έχουν δημιουργήσει οι καλλιτέχνες που έζησαν σ’ αυτά τα μέρη που ζούμε κι εμείς. Ζωντανεμένα από καλλιτέχνες σύγχρονους.

Άξονας δεύτερος: Συμπεριφορά

Στη δική μας γιορτή κανένας δεν εξωτερικεύει τη χαρά του. Είμαστε όλοι συγκεντρωμένοι, με πλήρη επίγνωση ότι αυτό που ενσαρκώνουμε είναι ιερότερο από εμάς. Η δική μας η γιορτή είναι γεμάτη ερωτισμό και αξιοπρέπεια και η χαρά της μοιάζει να υπνοβατεί σε όνειρο. Όλα τα πρόσωπα σοβαρά, αλλά συγκινημένα. Οι άνθρωποι θα τρέξουν, θα περπατήσουν, θα πέσουν, θα κινηθούν τρυφερά μέσα στην αρμονία που ενορχηστρώθηκε. Τα αντικείμενα και τα σώματα θα χορογραφηθούν ως ένα. Όλα θα ξεδιπλωθούν μπροστά στα μάτια μας με σεμνότητα και τόλμη. Η συνθήκη υπερθεάματος δεν αναιρεί την εσωτερικότητα, η γιορτή δεν αναιρεί την αξιοπρέπεια, η χαρά δεν είναι αναγκαστικά εξωστρέφεια και η επίγνωση της Ιστορίας δεν σημαίνει παθητική υποδούλωση σ’ αυτήν. Ο τρόπος που διάλεξα ήταν ένας μνημειακός μινιμαλισμός. Πήρα τα υλικά και δημιούργησα ένα σουρεαλιστικό όνειρο που πραγματοποιήθηκε σε τεράστιες διαστάσεις χωρίς να χάνει στιγμή την αίσθηση του ανθρώπινου μέτρου, με πρωτόγνωρη χρήση της τεχνολογίας.

Αυτός είναι και ο λόγος που το ξέσπασμα χαράς του Μελισσανίδη δείχνει τόσο παράταιρο, αλλά χαλάλι του! Δική του ήταν η στιγμή και κερδισμένη με ιδρώτα και ταλέντο.

Άξονας τρίτος: Ερωτισμός

Ένα σεξουαλικό ηλεκτρικό ρεύμα διατρέχει υπόγεια τα πάντα. Επιχειρούμε με έναν έμμεσο και υποσυνείδητο τρόπο να συνδεθούμε με τα σπλάχνα των θεατών. Το Στάδιο μοιάζει με ένα τεράστιο αιδοίο, το νερό υποδέχεται με τη θηλυκότητά του τα πάντα. Η φωτιά, αρσενική δύναμη, γονιμοποιεί το νερό. Ο φαλλικός βωμός σηκώνεται μόλις ανάψει. Το ζευγάρι φιλιέται στο στόμα. Η απόκοσμη ομορφιά της Κλεψύδρας φανερώνει τα παιδιά της πανέμορφα και όλοι, ο Κένταυρος, ο Έρωτας, η Έγκυος, ο Δρομέας, ο Ισορροπιστής στον κύβο, είναι ερωτεύσιμοι μέσα στο ανεπίγνωστο της ομορφιάς τους.

Η καύλα διατρέχει τα πάντα: από την επαφή των δύο πρώτων αντρών και τον ερωτικό συγχρονισμό τους, που εκπυρσοκροτεί πύρινο σπέρμα, μέχρι τη Θεά με τα Φίδια. Όλα στάζουν αισθησιασμό, ως τον τελικό οργασμό των πυροτεχνημάτων.

Άξονας τέταρτος: Η μυστική γεωμετρία

Ο χώρος του Σταδίου θα χωρογραφηθεί έτσι ώστε η τελική διαδρομή, του αθλητή που θα ανάψει τη Φλόγα, να μοιάσει με λύση, με την τελική ευθεία που καθιστά τον οργασμό μη αναστρέψιμο.

Η συγκεκριμένη ηλεκτρική τάση θα πρωτοδημιουργηθεί με την τοποθέτηση των δύο κρουστών σε αυτόν τον άξονα. Τα πάντα μετά θα αναδυθούν από το κέντρο και θα ταξιδέψουν ακτινωτά προς την περιφέρεια. Στη συνέχεια θα περικυκλωθεί το οβάλ και με σπειροειδή διαδρομή θα γεμίσει πλήρως ο χώρος. Τότε θα χωριστεί στη μέση, φανερώνοντας αυτόν τον πρώτο άξονα που όρισαν οι δύο άντρες, για να τρέξει ο τελευταίος αθλητής. Αυτή η τελική ευθεία θα ενώσει τη Γη με τον ουρανό μέσω της φωτιάς.

Θα εμπιστευτούμε τη δύναμη της αρχιτεκτονικής. Θα φτιάξουμε μια χωροταξική περιπέτεια που υποδόρια θα δημιουργήσει την έκσταση στην πλήρωση της τελετής, που είναι η αφή της Ολυμπιακής Φλόγας.

Πίσω στο Στάδιο

Όταν όλα τελείωσαν, ήμουν μουδιασμένος. Για να μη λιώσω από το άγχος, είχα τα αισθήματά μου σε καταστολή. Ούτε χαρά, ούτε ανακούφιση. Κατάσταση ζόμπι.

Ζόμπι πήγα κάτω να με συγχαρούν οι επίσημοι, ζόμπι σύρθηκα μέχρι τη συνέντευξη Τύπου, για να ψελλίσω σαν φάντασμα: «Εμείς προσπαθήσαμε να μιλήσουμε για την αγάπη».

Δεν είχα ακόμη καταλάβει τι είχε συμβεί. Μετά, περάσαμε για λίγο από το κλαμπ Envy, όπου είχαν κανονίσει πάρτι οι εθελοντές. Μετά υπογλυκαιμία, μια άθλια κρέπα στα Εξάρχεια και σπίτι για ύπνο, μόνος.

Το επόμενο πρωί

Ξύπνησα το πρωί και βγήκα στην πόλη.

Παντού τα περίπτερα καλυμμένα με τις εικόνες που είχα δημιουργήσει. Το ολυμπιακό μου κόμικ είχε καταλάβει ολόκληρη την πόλη.

Η Laurie Anderson μού τηλεφωνεί συγκινημένη και περήφανη – χαίρομαι βαθιά.

Το απόγευμα, καλεσμένος στον Νίκο Χατζηνικολάου, στο δελτίο ειδήσεων. Με στήνει μία ολόκληρη ώρα, γιατί το πάνελ έχει πάρει φωτιά με το σκάνδαλο Κεντέρη-Θάνου. Όταν τελικά με βγάζει στον αέρα, για μισό δευτερόλεπτο, με αφήνει να μιλήσω ελάχιστα, αλλά βρίσκει τον χρόνο να κάνει την κριτική του: «Η τελετή έκανε κοιλιά». «Εννοείτε την κοιλιά της Εγκύου», του απαντώ.

Ο Steven Spielberg και ο Zhang Yimou συμφώνησαν ότι η ελληνική έναρξη ήταν η καλύτερη όλων, ο Romeo Castellucci αδυνατεί να συλλάβει πώς ήταν δυνατόν να πραγματοποιήσω κάτι τέτοιο, όμως ο Νίκος Χατζηνικολάου, εκείνη τη στιγμή, στο δελτίο ειδήσεων, αμέσως την επομένη της τελετής, στα λίγα δευτερόλεπτα που συζητήσαμε, έκρινε σκόπιμο, ένιωσε την ανθρώπινη ανάγκη να πει δημόσια πως, κατά τη γνώμη του, το έργο έκανε στη μέση μια μικρή κοιλιά.

Να και η γελοιογραφία του ΚΥΡ, με τον οποίο μεγάλωσα, και ένιωσα τιμή που μ’ έπιασε το πενάκι του κι εμένα με τόσο κομψό και συμπυκνωμένο τρόπο.