Όταν η τέχνη συναντά το αυτοκίνητο

Η εξελιξη του αυτοκινητου σε ενα μαζικο βιομηχανικο προϊον και η ανάδειξή του σε σύμβολο κοινωνικής καταξίωσης κέντρισαν το ενδιαφέρον εικαστικών καλλιτεχνών, οι οποίοι του έδωσαν πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια σειρά εμβληματικών έργων τους.

Τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα κυρίως οι αγώνες και τα γρήγορα αυτοκίνητα που συμμετείχαν σε αυτούς λειτούργησαν ως μαγνήτες για τους εκφραστές του κινήματος του μοντερνισμού, οι οποίοι δεν δίστασαν να χαρακτηρίσουν τα οχήματα της εποχής ωραιότερα από το άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης.

Ακόμα και ο διάσημος αρχιτέκτονας Λε Κορμπιζιέ εκδήλωσε το 1923 τη λατρεία του για το αυτοκίνητο στο βιβλίο Vers une architecture, όπου το συγκρίνει με τον Παρθενώνα, ενώ ο φωτογράφος Man Ray και ο υπερρεαλιστής ζωγράφος Μax Ernst αποτύπωσαν σε χαρτί και σε καμβά γρανάζια, ελαστικά και άλλα χαρακτηριστικά στοιχεία ενός οχήματος με φόντο συνήθως την πόλη.

Πορτρέτο του φωτογράφου Man Ray σε αυτοκίνητο της δεκαετίας του 1920

Ο Andy Warhol έκανε τη μεγάλη ανατροπή

Στον Μεσοπόλεμο το αυτοκίνητο διατήρησε το status του απαγορευμένου καρπού, αφού απευθυνόταν αποκλειστικά στα μέλη της υψηλής κοινωνίας, όμως αυτό άλλαξε δραματικά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την αλματώδη άνοδο της οικονομίας. Τότε άρχισαν να κυκλοφορούν τα πρώτα οικονομικά και προσιτά μοντέλα που θεοποιούνται στα μάτια των καταναλωτών και γίνονται σύμβολα ευμάρειας και κοινωνικής ανόδου.

Μέχρι που τη δεκαετία του ’60 εμφανίζεται ο Andy Warhol για να γκρεμίσει αυτό το σύμβολο από το βάθρο του με την εμβληματική φωτογραφική συλλογή «Car Crash». Ο ιδρυτής της pop art χρησιμοποίησε ασπρόμαυρες φωτογραφίες από δημοσιεύματα με τροχαία δυστυχήματα και νεκρούς μπροστά από διαλυμένα οχήματα, τις μεγέθυνε και τις επεξεργάστηκε, μετατρέποντάς τες σε έγχρωμες, ώστε να σοκάρει τους πολίτες με την απάθεια της κοινωνίας και να καταδείξει τον κιτρινισμό των εφημερίδων της εποχής, που πρόσφεραν αίμα για να πουλήσουν φύλλα.

Erwin Wurm

Roy Lichtenstein

Wolf Vostell

Andy Warhol