«Όλοι αντιμετωπίζουμε θέματα ψυχικής υγείας, είμαστε φτιαγμένοι από αυτά»

ADVERTORIAL

— Θεωρείτε ότι η ψυχική υγεία αποτελεί ακόμα ταμπού στην Ελλάδα; Αν ναι, τι πιστεύετε ότι βοηθά στην κατάργηση αυτού του ταμπού;

Στην Ελλάδα φοβόμαστε ακόμα. Φοβόμαστε να μιλήσουμε για τον πόνο, πόσο μάλλον τον ψυχικό, παρόλο που είναι κοινός για όλους. Είμαστε ταλαιπωρημένος λαός οι Έλληνες, μπερδεμένοι, ολίγον τι νευρωτικοί και αγχωτικοί, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Σκεφτόμαστε ακόμα «τι θα πει ο κόσμος» αντί να συνειδητοποιήσουμε ότι όλοι περνάμε τα ίδια. Φόβος είναι αυτό το ταμπού, φόβος μην κριθούμε. Και όσο εμείς, ως ειδικοί, το παίζουμε παντογνώστες και κουνάμε το δάχτυλο στους άλλους, θα χειροτερεύουμε την κατάσταση. Χρειάζεται σύμπνοια και συμπόνια, ηρεμία στον τρόπο που μιλάμε. Έτσι σπάνε τα ταμπού. Eκεί που όλοι φωνάζουν, να διαλέξουμε να μιλούμε ψύχραιμα στο κοινό υπαρξιακό μας λεξιλόγιο: όλοι αντιμετωπίζουμε θέματα ψυχικής υγείας, είμαστε φτιαγμένοι από αυτά. Έτσι σπάμε την ντροπή και την αντικαθιστούμε με ειλικρίνεια, για το καλό όλων μας. 

— Εκτός από το ιδιωτικό σας γραφείο, αποφασίσατε να αναρτάτε υλικό για την ψυχική υγεία διαδικτυακά, δημιουργώντας μια κοινότητα. Τι έχετε μάθει από την αλληλεπίδρασή σας με αυτό το κοινό;

Η κοινότητα που έχω δημιουργήσει τον τελευταίο χρόνο στο Instagram και στο TikTok αλλά και διά ζώσης μέσω των ομιλιών μου είναι μια κοινότητα που σιγά-σιγά τολμά να δει και την άλλη όψη, να αναλογιστεί δηλαδή πόσο ίδιοι είμαστε όλοι μας στις πιο βαθιές ενορμήσεις και στις πιο βαθιές πτυχές μας∙ πόση ανάγκη έχουμε την τρυφερότητα, ενώ προσποιούμαστε ότι δεν τη θέλουμε∙ πόσο κουρασμένοι είμαστε και, για να μην αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση, το παίζουμε θυμωμένοι με όλα∙ πόσο ταραγμένοι είμαστε και συνεχίζουμε να προσποιούμαστε τους αδιάφορους∙ πόσο λαχταράμε την απλή σύνδεση, τις απλές λέξεις και τις απλές κινήσεις, την αγάπη. 

— Τι θα λέγατε σε κάποιον που σκέφτεται να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία αλλά διστάζει;

Την ψυχοθεραπεία τη διαλέγεις εσύ. Είναι δική σου, για σένα, δεν είναι του θεραπευτή ή του ειδικού. Επίσης, δεν είναι όλοι οι ψυχοθεραπευτές για όλους, ούτε όλοι οι θεραπευόμενοι για όλους τους ψυχοθεραπευτές. Είμαστε άνθρωποι. Την ψυχοθεραπεία θα τη διαλέξεις για να την προσφέρεις σε σένα. Κι αυτό έχει αγώνα και λύτρωση. Όταν πεις «εγώ ξεκινάω» δεν σημαίνει ότι ξεμπέρδεψες. Πρέπει να φροντίσεις τον εαυτό σου όταν πεις «ξεκινάω ψυχοθεραπεία»∙ να βρεις έναν συνοδοιπόρο που να σου ταιριάζει και να είσαι έτοιμος να καθρεφτιστείς ειλικρινά μέσα σε αυτόν. Και να είσαι έτοιμος να ανακαλύψεις, να χάσεις, να χαθείς, να ξανα-ανακαλυφθείς. Είναι μεγάλη διεργασία η ψυχοθεραπεία, ουσιαστική επένδυση στον εαυτό. Και αυτό απαιτεί και ουσιαστικούς επαγγελματίες, μην ξεχνιόμαστε. Αν διστάζεις να κάνεις ψυχοθεραπεία, διστάζεις να δεις τον εαυτό σου. Δεν κινδυνεύεις από τον εαυτό σου. Ποτέ δεν κινδύνευες. Οπότε, προχώρα. 

— Πλέον υπάρχει άφθονο υλικό για την ψυχική υγεία στο διαδίκτυο, και είναι για καλό. Πιστεύετε, ωστόσο, ότι υπάρχουν άνθρωποι που θα επιλέξουν μια πρόχειρη online αυτοδιάγνωση από το να ξεκινήσουν ψυχοθεραπεία;

Ζούμε την εποχή της γρήγορης ντοπαμίνης και της επιφανειακής πυρόσβεσης. Οι άνθρωποι θέλουμε απλώς να επιβεβαιώνουμε αυτά που πιστεύουμε γρήγορα, να ανακουφιζόμαστε για λίγο μέχρι να γιγαντωθεί ακόμα περισσότερο ό,τι μας πνίγει. Ο αλγόριθμος είναι πονηρός μερικές φορές. Σου λέει αυτά που θες να ακούσεις. Ωστόσο, αν δεν αναλάβεις ουσιαστική ευθύνη, καταλήγεις να κάνεις κύκλους. Αν ακούσουμε κάτι στα social που θα μας κάνει να κινητοποιηθούμε, ας κινητοποιηθούμε ουσιαστικά, ας μην ξεμείνουμε σε μια οθόνη από ένα βιντεάκι. Είναι κάτι που λέω συχνά στους ανθρώπους μου: τα social media και οι τηλεδιαγνώσεις δεν ωφελούν. Τα social media πρέπει να κινητοποιούν. Αυτό κάνω κι εγώ εκεί. Δίνω μια ώθηση, υπενθυμίζω, υψώνω, κινητοποιώ, προτείνω, ακουμπώ. Το πιο κρίσιμο σημείο, όμως, είναι το μετά, η πράξη. Μετά πρέπει να προσπαθήσεις για ό,τι χρειάζεσαι. 

— Υπάρχει τρόπος να συστήσουμε σε έναν κοντινό μας άνθρωπο να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία αν νιώθουμε ότι θα τον ωφελούσε;

Χρειάζεται να ακούμε τους ανθρώπους, χωρίς υποδείξεις∙ να τους μιλάμε και να τους νιώθουμε∙ να τους ακούμε και να μην παρεμβαίνουμε με τα δικά μας «α, ξέρεις κι εγώ έπαθα αυτό και εκείνο»∙ να πούμε για μια φορά «πρέπει να περνάς πολύ δύσκολα». Και τότε δεν θα χρειαστεί καν να συστήσουμε κάτι. Καθείς ο εαυτός του. 

— Με μια γενική ματιά, ποια είναι τα θέματα που απασχολούν τους περισσότερους ανθρώπους που έρχονται στη θεραπεία σήμερα; Είναι η δουλειά, το άγχος ή τα προσωπικά;

Είναι που τα κάνουμε όλα και δεν προλαβαίνουμε τίποτα. Η προσπάθεια να τα ελέγξουμε όλα. Είναι και η μοναξιά, η θλίψη και η υπερανάλυση. Και τέλος, είναι και αυτή η ηλίθια αίσθηση ότι όλα μάς αφορούν.

— Το βιβλίο σας, που κυκλοφόρησε την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, έχει τίτλο Να προσέχεις. Γιατί επιλέξατε αυτόν τον τίτλο και πώς σχετίζεται με το περιεχόμενο του βιβλίου;

Είναι μια φράση που πάντα μου έλεγε η μητέρα μου: «Να προσέχεις». Δεν το έλεγε επικριτικά, βέβαια, ούτε με έπαρση. Με αγάπη μου το έλεγε, και μου το λέει. «Να προσέχεις εσένα, τους ανθρώπους, τους αγαπημένους σου, μη χάσεις την πίστη σου, να μην ξεχάσεις πόσο ίδιοι είμαστε». Έτσι προέκυψε και ο τίτλος λοιπόν. Έτσι το λέω πάντα κι εγώ πλέον στους ανθρώπους μου. Όταν άφησα τα «τι» και τα «πώς» του κόσμου αυτού, όταν παράτησα τα «πρέπει» και τον έλεγχο, προέκυψε αυτό το βιβλίο. Μιλά για τις κοινές μας πορείες, για ειλικρίνεια, για τόπους ολόιδιους μέσα μας. Φόβο, ενοχή, πόνο. Μιλά για το φως αυτών των τόπων αν τους δούμε με αυθεντικότητα. Μιλά για εσένα και εμένα. Μαζί.

— Θεωρείτε ότι οι επόμενες γενιές στην Ελλάδα θα έχουν μια πιο ανοιχτή και απενοχοποιημένη σχέση με την ψυχική υγεία;

Δεν είμαι άνθρωπος που λειτουργεί με προσδοκίες, αναλύσεις τάσεων, αυθεντίες ή μελλοντολογίες. Θέλω, παλεύω και προχωρώ για να συμβεί, στο όνομα του καλού όλων.