Φωτογραφίες: Activista Ελλάς
Οι Activista είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο νέων και φοιτητών στις χώρες του οικονομικού Βορρά και του Νότου που υποστηρίζει ενεργά τις εκστρατείες της ActionAid για την καταπολέμηση της φτώχειας.
Τον περασμένο Μάρτιο τα μέλη της ομάδας από την Ελλάδα επισκέφτηκαν τη Ρουάντα για να μιλήσουν με γυναίκες- μέλη συνεταιρισμών που έχουν δημιουργηθεί με τη βοήθεια της ActionAid προκειμένου να ξεπεράσουν τα τεράστια προβλήματα φτώχιας και πείνας, σε μια χώρα που εκτός όλων τον άλλων έχει πρόσφατη πληγή από τον μεγάλο εμφύλιο που έγινε το 1994.
Ένα τέτοιο ταξίδι μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή. Ό,τι και να νομίζεις ότι ξέρεις, είναι πολύ διαφορετικά τα πράγματα όταν δεν τα βλέπεις μέσα από την οθόνη της τηλεόρασης. Τα παιδιά που συμμετείχαν είπαν μερικά πράγματα για το ταξίδι τους:
Ποιό ήταν το πιο νόστιμο φαγητό που έφαγες στη Ρουάντα; Πώς ήταν μαγειρεμένο;
Σύλβια: Η πίτσα που φάγαμε σε μια πιτσαρία στο Musanze! Ήταν λεπτή, με λίγα αλλά φρέσκα υλικά και ψημένη σε ξυλόφουρνο. Από τις ωραιότερες πίτσες που έχω φάει ποτέ!
Σίσσυ: Το πιο νόστιμο φαγητό που γεύτηκα ήταν η ψητή πατάτα, την οποία μας την είχαν ψήσει στη φωτιά, σε ένα συνεταιρισμό που επισκεφτήκαμε.
Ολγιάνα: Οι πατάτες deep fried σε ηλιέλαιο (αν δεν κάνω λάθος) και μια πολύ ελαφριά πίτσα με 3-4 υλικά σε μια τοπική πιτσαρία.
Σου έλειψε κάποια γεύση όσο ήσουν εκεί;
Σύλβια: Μου έλειψε πολύ το κρέας, όπως το τρώμε στην Ελλάδα (αν κ δοκίμασα μια φορά κρέας, το οποίο όμως δεν μου άρεσε όπως ήταν μαγειρεμένο). Επίσης οι φρέσκιες σαλάτες με όλα τα είδη λαχανικών και το τυρί.
Σίσσυ: Μου έλειψε το κρέας. Παρόλο που και εκεί φάγαμε αρκετές φορές κοτόπουλο ψητό, δεν είχε σχέση με αυτό που ξέρουμε.
Ολγιάνα: Ναι! Μου έλειψαν πολύ οι σαλάτες! Γενικότερα τα δροσιστικά φαγητά.
Άλλαξε κάτι μέσα σου μετά από αυτό το ταξίδι; Αν ναι, τι;
Σίλβια: Ο τρόπος που αντιλαμβάνομαι πράγματα και καταστάσεις. Νιώθω πως σε ορισμένα γεγονότα δεν δίνω πια την υπερβολική σημασία που έδινα παλιά. Εκτιμώ ακόμα περισσότερο αυτά που έχω, και ιδιαίτερα τα απλά πράγματα, όπως το να χαρώ με ένα μπουκέτο λουλούδια. Προσπαθώ να περιορίζω το άγχος μου και να μην καταπιέζομαι για θέματα που στην πραγματικότητα δεν έχουν τόση αξία. Δεν επιτρέπω στον εαυτό μου να λιγοψυχεί και να λέει «δεν μπορώ». Γιατί όταν έχεις γνωρίσει γυναίκες που έχουν βιώσει καταστάσεις που μόνο στη σκέψη σε κάνουν να ανατριχιάζεις, και παρόλα αυτά προχωρούν μπροστά, δεν έχεις παρά να πάρεις δύναμη από τη δύναμή τους, να χαμογελάσεις και να πεις και εσύ «μπορώ».
Σίσσυ: Μου υπενθύμισε ότι η ζωή είναι στα απλά. Ότι δεν χρειάζεται να ζούμε με το άγχος και ότι τα όποια προβλήματα έχουμε μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε μένοντας ψύχραιμοι. Δεν λέω ότι επειδή κάποιοι έχουν μεγαλύτερα προβλήματα από σένα εσύ δεν μπορείς να έχεις. Το ταξίδι απλά μας έδειξε πόση δύναμη έχει ο άνθρωπος μέσα του και ότι αφού οι Ρουαντιανοί επιβιώνουν έχοντας ζήσει όλη τους τη ζωή στην ακραία φτώχεια, σίγουρα εμείς με όλες τις ανέσεις που διαθέτουμε μπορούμε επίσης να τα καταφέρουμε.
Ολγιάνα: Άλλαξε ο τρόπος που βλέπω μικρά καθημερινά πράγματα. Πηγαίνω στην κουζίνα και ανοίγω την βρύση και σκέφτομαι ουαου(!) έχω βρύση και ανέσεις όπως το τρεχούμενο νερό και το φως. Γενικότερα, αφότου γύρισα νιώθω αρκετά αχάριστη για τον τρόπο που αντιμετώπιζα την ζωή. Συνειδητοποίησα την αξία της και πως, αν εξαιρέσεις το περιτύλιγμα που της δίνει κάθε πολιτισμός, είναι ίδια για όλους μας. Θα έλεγα πως ένα τέτοιο ταξίδι θα μπορούσε να αποτελέσει μια μινι ενδο-ψυχανάλυση.
Στο ταξίδι τους γνώρισαν και μίλησαν με πολλές γυναίκες που κατάφεραν να ξανασταθούν στα πόδια τους, παρά τα τεράστιά τους προβλήματα. Μια από τις ιστορίες είναι αυτή της Atanasia Nyirambungutsi- Shingiro, η οποία τους είπε τα εξής.
Atanasia Nyirambungutsi- Shingiro (μέλος συνεταιρισμού)
Με λένε Atanasia Nyirambungutsi , είμαι 49 χρονών και έχω έξι παιδιά. Είμαι αγρότισσα, μέλος του συνεταιρισμού στο Σινγκίρο και καλλιεργώ γλυκοπατάτες και φασόλια. Ήμουν παντρεμένη αλλά ο άντρας μου με άφησε για μια άλλη γυναίκα. Τα παιδιά μου τα μεγαλώνω μόνη μου. Κάποια από αυτά έχουν παντρευτεί και έχουν φύγει από το σπίτι. Τα πιο μικρά πηγαίνουν σχολείο.
Παντρεύτηκα τον άντρα μου όταν ήμουν 20 χρονών. Ερωτευτήκαμε ο ένας τον άλλον. Εκείνος ήρθε και με ζητήσει από τους δικούς μου. Πλήρωσε και προίκα για να με πάρει. Μετά το έκτο μας παιδί όλα άλλαξαν. Ο άντρας μου ξεκίνησε να βγαίνει έξω και να βλέπει άλλες γυναίκες. Έμενα μόνη μου στο σπίτι να προσέχω τα παιδιά. Η ζωή έγινε δύσκολη για εμένα.
Μετά ξεκίνησε να με χτυπάει. Με χτυπούσε κάθε μέρα μέχρι το πρώτο μας παιδί να γίνει 18 χρονών. Γυρνούσε στο σπίτι και ασκούσε βία πάνω μου. Και εγώ έτρεχα να φύγω. Αργότερα μας πήρε και το σπίτι που μέναμε. Έμεινα μόνη μου τελείως. Τα παιδιά μου άρχισαν να έχουν προβλήματα υποσιτισμού. Κάποια σταμάτησαν το σχολείο. Δεν μπορούσα ούτε να τα ταΐσω, ούτε να τους δώσω ρούχα να φορέσουν.
Όταν μπήκα στον συνεταιρισμό ήμουν μόνη μου, χωρίς σπίτι, χωρίς χρήματα και αντιμετώπιζα προβλήματα υποσιτισμού. Οι άλλες γυναίκες με βοήθησαν , με στήριξαν. Πήρα βάρος και άρχισα να μιλάω για τα προβλήματά μου. Το προσωπικό της ActionAid μας βρήκε, μας εκπαίδευσε όλες, μας κινητοποίησε, μας μίλησε για τα δικαιώματα μας. Μας «έσπρωξε» να μιλήσουμε για την ενδοοικογενειακή βία που έχουμε υποστεί. Μας έμαθε ότι είμαστε άξιες σεβασμού.
Ήταν δύσκολο να σταθώ ξανά στα πόδια μου. Όταν με άφησε ο άντρας μου ένιωσα μεγάλη μοναξιά. Δεν συμβαίνει συχνά ένας άντρας να αφήνει την οικογένειά του. Το κάνει όταν αρχίσει να βλέπει άλλες γυναίκες.
Ο συνεταιρισμός με βοήθησε στο να αποκτήσω μια καλύτερη ζωή. Νομίζω ότι καμία άλλη γυναίκα από την κοινότητα δεν έχει νιώσει τόση μοναξιά και δεν έχει υποφέρει όσο έχω υποφέρει εγώ. Δεν γνωρίζω καμία που να την χτύπησαν και να την έδιωξαν από το σπίτι της, όπως εμένα.
Σήμερα με την βοήθεια της ActionAid και του συνεταιρισμού είμαι δυνατή και μπορώ να μιλάω για αυτά που πέρασα. Πήγα τον άντρα μου στο δικαστήριο και πήρα πίσω τη γη που μου είχε πάρει. Όταν επέστρεψα ξανά στο σπίτι μου, άρχισα να καλλιεργώ τον κήπο μου με λαχανικά. Έστειλα τα παιδιά μου ξανά στο σχολείο. Πλέον , αφού καλλιεργώ, μπορώ να τους παρέχω φαγητό και σε εμένα και σε εκείνα και συνεχίζουν το σχολείο. Τα μεγάλα παντρεύτηκαν και έχουν τις δικές τους οικογένειες.
Jojephine Kankindi, Άνθρωπος του Δάσους, Μουρούντι
To όνομά μου είναι Jojephine Kankindi. Είμαι 43 χρονών και έχω εφτά παιδιά. Τα τρία από αυτά είναι ήδη παντρεμένα, τα άλλα τέσσερα μένουν μαζί μου. Ο άντρας μου πέθανε πριν από δέκα χρόνια. Αρρώστησε και πέθανε από διάρροια. Οι συνθήκες υγιεινής δεν είναι καλές και για αυτό δεν τα κατάφερε.
Ανήκω στη φυλή Twa, είναι η τρίτη φυλή της Ρουάντα. Για χρόνια ζούσα με την οικογένειά μου στο δάσος. Η φυλή μας για πολλά χρόνια δεν είχε κανένα δικαίωμα στην κοινωνία των ανθρώπων, δεν ήμασταν αναγνωρισμένοι πολίτες της χώρας.
Από το 1970 μέχρι το 1990 ζούσαμε στο δάσος, όπως τα ζώα. Τρεφόμασταν με ότι μπορούσαμε να κυνηγήσουμε και δεν μας επιτρεπόταν να έχουμε καμία επαφή με ανθρώπους από άλλες φυλές. Τρεφόμασταν με ζώα και για αυτό συμπεριφερόμασταν σαν ζώα. Οι άλλοι δεν μας απηύθυναν καν τον λόγο. Δεν ήθελαν ούτε να μας βλέπουν και φυσικά ούτε να μας ακουμπάνε. Δεν μας θεωρούσαν πολίτες αυτής της χώρας, ούτε καν Ρουαντιανούς.
Δεν γεννήθηκα στο δάσος. Οι γονείς μου αποφάσισαν να πάμε εκεί. Πήγαμε να ζήσουμε εκεί γιατί δεν είχαμε που αλλού να πάμε. Στις κοινότητες δεν μπορούσαμε να βρούμε φαί. Ήταν δύσκολο να είμαστε στις κοινότητες αφού δεν μας ήθελαν. Για τους άλλους ήταν σαν να μην υπάρχουμε.
Το 2000 η κυβέρνηση, μας αναγνώρισε σαν πολίτες της χώρας και άρχισε τα προγράμματα επανένταξης για τους ανθρώπους της φυλής μου. Αποφάσισαν να μην αφήσουν κανέναν να μένει στο δάσος. Η κυβέρνηση έχτισε αυτό το σπίτι και μου το έδωσαν. Μας μίλησαν για τα δικαιώματά μας. Μας είπαν ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε, ότι μπορούμε να μιλάμε με τους άλλους ανθρώπους. Ότι είμαστε σαν τους άλλους ανθρώπους.
Σήμερα είμαι μέλος του γυναικείου συνεταιρισμού εδώ στο Μουρούντι. Στον συνεταιρισμό έχουμε 18 αγελάδες και φυτεύουμε λαχανικά. Η Actionaid βοήθησε πολύ να γίνει αυτός ο συνεταιρισμός. Μας έδωσε τα ζώα και μας έμαθε να καλλιεργούμε.
Το 2010 οι άνθρωποι της οργάνωσης μου έδωσαν μια αγελάδα και ένα μικρό κήπο. Τρεις ακόμη γυναίκες από την φυλή μου έχουν αγελάδες. Θα ήθελα να έχω περισσότερο χώρο για την αγελάδα. Αυτή μου δίνει το λίπασμα που είναι πολύ σημαντικό για τα λαχανικά που καλλιεργώ. Εκτός από τον κήπο φτιάχνουμε και κεραμικά. Μετά τα πουλάμε και έχουμε χρήματα για να ταΐσουμε τις οικογένειές μας. Αυτό είναι το κύριο εισόδημά μας.
Σήμερα δεν ζει κανείς στο δάσος. Όλοι έχουν επιστρέψει στις κοινότητες και συνεχίζουν τη ζωή τους εδώ. Οι άνθρωποι από τις άλλες φυλές, όταν γυρίσαμε πίσω μας δέχτηκαν καλά. Δεν είχαμε κανένα πρόβλημα. Πλέον είμαστε όπως και όλοι οι άλλοι. Μπορούμε να μιλάμε, να δουλεύουμε και να ζούμε όλοι μαζί.»
Οι εμπειρίες της ομάδας βρίσκονται εδώ σε μορφή ημερολογίου. Αξίζει να το διαβάσετε.
σχόλια