O Στέλιος Φαϊτάκης δεν χορταίνει να κοιτάζει τις αγιογραφίες αλλά δεν νιώθει χριστιανός

O Στέλιος Φαϊτάκης δεν χορταίνει να κοιτάζει τις αγιογραφίες αλλά δεν νιώθει χριστιανός Facebook Twitter
Δεν έχω καμία πρόθεση να είμαι ακατανόητος, ούτε το θεωρώ στοιχείο απαραίτητο, εφόσον πάρα πολλά έργα όλων των ειδών που έχω εκτιμήσει είναι ξεκάθαρα στο νόημά τους. Φωτο: Δημήτρης Ναυρίδης
0

Το πελώριο loft στον τελευταίο όροφο μιας παλιάς πολυκατοικίας με βιοτεχνικούς χώρους συνδυάζει σπίτι, γραφείο και ατελιέ. Από κει ψηλά βλέπεις πανοραμικά ένα μέρος της Αθήνας, αλλά όχι την Ακρόπολη – μάλλον την πρώην βιομηχανική ζώνη και από μακριά κάποιες «λαϊκές» συνοικίες. Τα αμέτρητα παράθυρα απ' άκρη σ' άκρη αφήνουν το φως να μπαίνει άπλετα στον χώρο, γεγονός που προσφέρει στον καλλιτέχνη τη δυνατότητα να εργάζεται, τις πρωινές ώρες τουλάχιστον, χωρίς την ανάγκη τεχνητού φωτισμού. Στους τοίχους υπάρχουν ακουμπισμένα εν εξελίξει έργα του, αλλά και κάποιες κατασκευές που έκανε στον νέο χώρο και είναι ανολοκλήρωτες, καθώς δεν έχει πολύ καιρό που εγκαταστάθηκε εδώ. Αυτό που κυριαρχεί όμως είναι η μουσική.


Ο Στέλιος Φαϊτάκης, το «τρομερό» παιδί των '90s, που έγινε καταρχάς γνωστός από τα εξαιρετικά του γκράφιτι, είναι πια ένας από τους πιο δημιουργικούς Έλληνες ζωγράφους με σημαντική διεθνή παρουσία. Δέχτηκε να μου μιλήσει με έναν τρόπο κάπως ανορθόδοξο, προσκαλώντας με να μιλήσουμε περί ανέμων και υδάτων μέχρι να βγει αυθόρμητα η συνέντευξη, μέσα από την κουβέντα. Σαν να μιλάνε δυο φίλοι, χωρίς να υπάρχει μαγνητόφωνο. Κάπως έτσι έγινε. Ήταν ο μόνος τρόπος να συμβεί άλλωστε.


Καθιερώθηκε με την τοιχογραφία «Ο Σωκράτης πίνει το κώνειο» στην 1η Μπιενάλε της Αθήνας. Σήμερα πια έχει κατακτήσει την προσωπική του γλώσσα που συνδυάζει τη βυζαντινή αγιογραφία, τις μεξικάνικες πολιτικές τοιχογραφίες και την τέχνη του δρόμου. Η ελληνική παράδοση, πάντως, και ειδικότερα η κρητική σχολή (ο ίδιος διατηρεί έντονη σχέση με τον τόπο καταγωγής του) μοιάζουν να έχουν παίξει τον πλέον καθοριστικό ρόλο στη ζωγραφική του.

Μέχρι στιγμής, η τέχνη είναι στον νου μου ένα μέσο που θα με κάνει να αναγνωρίσω και να εκτιμήσω τη ζωή, αλλά όχι η ζωή η ίδια.

— Γιατί τα έργα σου θυμίζουν τόσο έντονα αγιογραφία;

Σημαντικό μέρος των σπουδών μου στη Σχολή Καλών Τεχνών αποτελούσε η αγιογραφία ως κατ' επιλογήν μάθημα. Από τη μια φάνταζε παράταιρο εκείνη την εποχή που ζωγράφιζα πολύ στον δρόμο, από την άλλη η ίδια μου η δουλειά με οδήγησε εκεί. Η πρόοδος στη μελέτη μου ήταν τέτοια, που την επέλεξα και τον δεύτερο χρόνο, συνέχισα δε και τον τρίτο, χωρίς πια να είναι υποχρεωτικό από το πρόγραμμα της σχολής. Είχα βρει αυτό που έψαχνα. Η βυζαντινή ζωγραφική είναι ένα σύστημα πλήρες, εξαιρετικά στιβαρό, αποδεδειγμένα ανθεκτικό στον χρόνο κι έχει δημιουργήσει αριστουργήματα μέσα στους αιώνες. Είναι η ζωγραφική που έβλεπα στη γειτονιά μου και στον τόπο καταγωγής μου από μικρός και θεωρώ πως είναι σαν να γράφω ποίηση –αν ήμουν ποιητής– στη μητρική μου και όχι στα «διεθνή» αγγλικά, παρότι απευθύνομαι σε όλο τον κόσμο.

— Καταθέτοντας μια δική σου εκδοχή αυτού του «συστήματος», θα έλεγες ότι με τον τρόπο σου συγχρόνως το «βεβηλώνεις»;

Όχι, δεν έχω καμία τέτοια πρόθεση. Δεν φτιάχνω χριστιανικές εικόνες, τα έργα των μεγάλων μαστόρων είναι για μένα πηγή έμπνευσης και επιστρέφω σε αυτά ξανά και ξανά για να εξελίξω την εργασία μου. Αντίθετα, θα ήθελα με τον τρόπο μου να τιμήσω όλους αυτούς τους ζωγράφους του τόπου μου που θεμελίωσαν ένα σύστημα του οποίου τα αποτελέσματα δεν χορταίνω να κοιτάζω και μπορώ σήμερα να χρησιμοποιώ ως βάση για να εκφράσω αυτά που θέλω, χωρίς να νιώθω κανέναν περιορισμό.

O Στέλιος Φαϊτάκης δεν χορταίνει να κοιτάζει τις αγιογραφίες αλλά δεν νιώθει χριστιανός Facebook Twitter
Προτιμώ να εργάζομαι τη μέρα, τη νύχτα πάντως πρέπει να παραδεχτώ πως είναι πιο ήσυχα. Μένω ολομόναχος και πετυχαίνω πιο βαθιά συγκέντρωση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

— Αν σου δινόταν η ευκαιρία να ζωγραφίσεις το εσωτερικό ναού, πώς θα το αντιμετώπιζες;

Εξαρτάται πολύ από το αν ο ναός αυτός θα λειτουργούσε κανονικά ή όχι. Αν λειτουργούσε, σεβόμενος τη λειτουργία του, θα επέβαλλα στον εαυτό μου να ζωγραφίσει ακολουθώντας πιστά τον βυζαντινό κανόνα, όπως τον διδάχτηκα, επειδή όμως έχω επιλέξει τον προσωπικό μου δρόμο, θα προτιμούσα να αναλάβει το έργο κάποιος άλλος. Αν, τώρα, ο ναός ήταν εγκαταλελειμμένος ή λειτουργούσε σαν άλλου τύπου δημόσιος χώρος, γεγονός που θα μου έδινε τη δυνατότητα να ζωγραφίσω όπως θέλω, θα ήταν μια τεράστια πρόκληση για μένα και θα την αντιμετώπιζα με μεγάλο ενδιαφέρον.

— Είσαι θρησκευόμενος;

Εξαρτάται πολύ από τη σημασία που δίνεις στη λέξη. Δεν δηλώνω χριστιανός ούτε ακολουθώ κάποιον συγκεκριμένο δρόμο έξω από τον δικό μου για να βρω την αλήθεια ή, έστω, το κομμάτι της που μου αναλογεί. Από την άλλη, είναι σαφές και ξεκάθαρο για μένα πως η ζωή δεν μπορεί να περιγραφεί εξ ολοκλήρου μηχανιστικά, ακόμα και με εξαιρετικά πολύπλοκα και «στιβαρά», λογικά συστήματα. Δεν ξέρω αν θα μπορούσα να χαρακτηριστώ «θρησκευόμενος» ακριβώς, εφόσον η ερμηνεία μου για τον κόσμο μεταβάλλεται διαρκώς, τα πιστεύω μου δηλαδή εξελίσσονται. Ξέρω πως κάτι υπάρχει, αλλά δεν είμαι καθόλου βέβαιος πως θα μπορέσω κάποτε να πω με βεβαιότητα τι.

— Θεωρείς ότι η ζωή σου διέπεται από κάποιες σταθερές αξίες που συνδέονται με την καταγωγή και την οικογένεια ή από γεγονότα που διαμόρφωσαν την εξέλιξή σου και σε καθόρισαν;

Και τα δύο, όπως σε κάθε άνθρωπο. Πολλές φορές ισχύουν και τα δύο ταυτόχρονα. Μέχρι σήμερα υπάρχουν αξίες σταθερές και αμετακίνητες, δοκιμασμένες στον χρόνο ξανά και ξανά, κάποιες που τις έχω αμφισβητήσει και ξαναδεχτεί ως επιβεβαιωμένες, κάποιες που μου τραυμάτισαν άλλοι και, έχοντας λάβει καταρχάς το μάθημά μου, προσπαθώ να τις θεραπεύσω γιατί τις θεωρώ απαραίτητες για το αξιακό μου σύστημα.

— Πόσο ερμητικά είναι εν τέλει τα έργα σου; Μοιάζει να κρύβονται αναφορές και κρυφές λεπτομέρειες μέσα σε αυτά, που χρειάζονται αποκωδικοποίηση.

Δεν έχω καμία πρόθεση να είμαι ακατανόητος, ούτε το θεωρώ στοιχείο απαραίτητο, εφόσον πάρα πολλά έργα όλων των ειδών που έχω εκτιμήσει είναι ξεκάθαρα στο νόημά τους. Μου αρέσει όμως το στοιχείο του αινίγματος, όπως επίσης το να αφήνω το περιθώριο στον θεατή να πλάσει μια δική του ερμηνεία.

O Στέλιος Φαϊτάκης δεν χορταίνει να κοιτάζει τις αγιογραφίες αλλά δεν νιώθει χριστιανός Facebook Twitter
Ο Στέλιος Φαϊτάκης φωτογραφίζεται από τη Στέλλα Μουζή στις 11 Σεπτεμβρίου 2012 για τη LiFO

— Προτιμάς να δουλεύεις τη μέρα, με το φως να λούζει τα καβαλέτα σου, ή μέσα στη νύχτα, με το σκοτάδι ;

Και με τους δύο τρόπους, καθένας έχει τα καλά του. Προτιμώ να εργάζομαι τη μέρα, τη νύχτα πάντως πρέπει να παραδεχτώ πως είναι πιο ήσυχα. Μένω ολομόναχος και πετυχαίνω πιο βαθιά συγκέντρωση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

— Αν τα έργα σου παρουσιαζόντουσαν με συνοδεία μουσικής τι είδους θα ήταν αυτή;

Δεν νομίζω πως θα γινόταν να είναι μόνο ένα. Η μουσική που ακούω είναι ποικίλη, δεν σημαίνει όμως πως οποιοδήποτε κομμάτι ανήκει σε ένα είδος που ακούω αυτομάτως μου αρέσει. Θα επέλεγα, λοιπόν, μάλλον μια σειρά από κομμάτια διαφόρων ειδών που είναι «συμβατά» μ' εμένα, με εμπνέουν, μου κάνουν παρέα στη δουλειά και με εκφράζουν. Η μουσική πολλές φορές ορίζει τον δρόμο της ζωγραφικής μου και οι συνδέσεις τους είναι σε διάφορα επίπεδα.

— Η τέχνη είναι ταυτόσημη με τη ζωή ή η ζωή είναι κάτι άλλο και η τέχνη ένα παράλληλο σύμπαν που σε «προστατεύει» ή σε απομονώνει από αυτήν;

Δεν έχω φτάσει τόσο βαθιά για να μπορώ να απαντήσω σε τέτοιο ερώτημα! Μέχρι στιγμής, η τέχνη είναι στον νου μου ένα μέσο που θα με κάνει να αναγνωρίσω και να εκτιμήσω τη ζωή, αλλά όχι η ζωή η ίδια. Ακόμα και αν ο Θεός εκληφθεί ως καλλιτέχνης, δεν είναι μόνο καλλιτέχνης. Είμαι σε διαρκή αναζήτηση του πόσο βαθιά μπορεί να φτάσει αυτή η δραστηριότητα και πόσο ωφέλιμη μπορεί να είναι, μα δεν ξέρω αν θα μπορώ να έχω ποτέ ξεκάθαρες απαντήσεις, τουλάχιστον σε αυτήν τη ζωή.

— Σε ενδιαφέρει η έννοια της σωτηρίας;

Από τα κακά στοιχεία του εαυτού μου, ναι. Αν το καταφέρω αυτό, ίσως δεν θα υπάρχει τίποτε άλλο πια από το οποίο θα πρέπει να «σωθώ».

O Στέλιος Φαϊτάκης δεν χορταίνει να κοιτάζει τις αγιογραφίες αλλά δεν νιώθει χριστιανός Facebook Twitter
Στέλιος Φαϊτάκης, Dream, 2008, μεικτή τεχνική σε καμβά
 

Info:

Ο Στέλιος Φαϊτάκης αυτό τον καιρό συμμετέχει σε δύο εκθέσεις στη Θεσσαλονίκη: "ΤΕΜΠΛΟΝ. Άγιες μορφές, αόρατες πύλες πίστης. 20ός και 21ος αιώνας" από 27/10 έως 28/2/2018 στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού και "Κοινοί Ιεροί Τόποι στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο" από 23/9 έως 31/12 στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Επίσης σε μια έκθεση στο Μουσείο της Τέχνης του 20ού και 21ου αιώνα στην Αγία Πετρούπολη, ενώ είναι προσκεκλημένος στην Μπιενάλε της Ρίγας στη Λετονία.

Εικαστικά
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Φεστιβάλ Δημόσιας Τέχνης: H διετής συνάντηση που τεστάρει τις σχέσεις πόλης - καλλιτεχνών

Αθήνα / Φεστιβάλ Δημόσιας Τέχνης: H διετής συνάντηση που τεστάρει τις σχέσεις πόλης - καλλιτεχνών

Συζητώντας με τον επιμελητή του Φεστιβάλ, Ανδρέα Φακή, για το αν η Αθήνα είναι το νέο Βερολίνο και αν τέτοιες δράσεις προάγουν την αισθητική της πόλης και την εγχώρια πολιτιστική ανάπτυξη
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
b.: «Η μεγαλομανία μας έχει φάει και η εντύπωση ότι η Αθήνα είναι το νέο Βερολίνο - δεν είναι»

Οι Αθηναίοι / b.: «Η μεγαλομανία μας έχει φάει και η εντύπωση ότι η Αθήνα είναι το νέο Βερολίνο - δεν είναι»

Street artist, έχει γυρίσει τον κόσμο όλο βάφοντας, έχει κάνει ατομική έκθεση στη Νέα Υόρκη και ξέρει ότι το παν είναι να μην το «παίζεις» κάποιος και να μην την «ακούσεις», χωρίς λόγο: στο Lifo.gr μιλά για την Αθήνα, την τέχνη και τη ζωή του και όλο αυτόν τον θόρυβο γύρω από τη documenta14
M. HULOT
Στέλιος Φαϊτάκης: Η απήχηση είναι μια χίμαιρα

Εικαστικά / Στέλιος Φαϊτάκης: Η απήχηση είναι μια χίμαιρα

Χαίρεται την ελευθερία που βιώνει τον τελευταίο καιρό στο εργαστήριό του περιμένοντας να «μεστώσει η δουλειά» του ο εικαστικός Στέλιος Φαϊτάκης. Μίλησε στη Μαρίνα Φωκίδη για όσα τον συναρπάζουν και όσα τον αφήνουν παγερά αδιάφορο.
ΜΑΡΙΝΑ ΦΩΚΙΔΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Εικαστικά / Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Η National Portrait Gallery του Λονδίνου φιλοξενεί μια από τις κορυφαίες εικαστικές εκθέσεις της χρονιάς παγκοσμίως, μια ρετροσπεκτίβα στο έργο του Βρετανού καλλιτέχνη που άλλαξε την προσωπογραφία, δημιουργώντας μια ανεπανάληπτη ζωγραφική της φιγούρας με σπαραγμό, απελπισία και ευαισθησία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Ο Τζάκσον Πόλοκ και η επιρροή που είχαν στο έργο του ο Πικάσο και οι μεξικανικές τοιχογραφίες

Πολιτισμός / Ο Πικάσο και οι μεξικανικές τοιχογραφίες στα πρώιμα έργα του Τζάκσον Πόλοκ

Μια μοναδική έκθεση στο Παρίσι παρουσιάζει πίνακές του από τα χρόνια που τον επηρέαζαν οι σουρεαλιστές και ο Καρλ Γιουνγκ, πριν ακόμα γίνει γνωστός για τα αφηρημένα έργα του με την τεχνική «dripping», το 1947.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Εικαστικά / Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Η μοναδική οπτική του Λουκά Σαμαρά παρουσιάζεται στο μουσείο Dia Beacon της Νέας Υόρκης, στην πρώτη μεταθανάτια έκθεσή του και τελευταία στην οποία συνεργάστηκε ο ίδιος ο καλλιτέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Εικαστικά / Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Tο Μουσείο Μπενάκη, με αφορμή την επέτειο 30 χρόνων από τον θάνατό του σπουδαίου Έλληνα καλλιτέχνη, διοργανώνει μια έκθεση αφιερωμένη στο ταξίδι του από τη Δύση στην Ανατολή το 1958. Ένα ταξίδι κυριολεκτικό και μεταφορικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια νέα γκαλερί τέχνης άνοιξε στην οδό Χαλκοκονδύλη στην Ομόνοια

Εικαστικά / Μια νέα γκαλερί τέχνης άνοιξε στην οδό Χαλκοκονδύλη στην Ομόνοια

Η Χριστίνα Ανδρουλιδάκη μετέφερε τη γκαλερί CAN από το Κολωνάκι στην Ομόνοια και μιλά για τη γοητεία του κέντρου και για την αρμονική συνύπαρξη με τις προκλήσεις της σύγχρονης τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Στην Tate Modern και Tate Britain, στα έργα της δωρεάς Δ. Δασκαλόπουλου

Εικαστικά / «Η τέχνη έχει νόημα μόνο όταν βρίσκεται σε συνδιαλλαγή»: Η Tate υποδέχεται τα έργα της δωρεάς Δασκαλόπουλου

Έργα των Louise Bourgeois, Βλάση Κανιάρη, Martin Kippenberger, Damien Hirst και πολλών ακόμα μεγάλων ονομάτων της σύγχρονης τέχνης περιλαμβάνονται στη δωρεά του Δημήτρη Δασκαλόπουλου και φιλοξενούνται πλέον σε νέες εκθέσεις στην Tate Modern και στην Tate Britain.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τι δουλειά έχει ένα ρομπότ στην οδό Κριεζώτου;

Εικαστικά / Τι δουλειά έχει ένα ρομπότ στην οδό Κριεζώτου;

Η γκαλερί Ζουμπουλάκη εγκαινιάζει τη φθινοπωρινή της βιτρίνα με ένα ρομπότ εντυπωσιακών διαστάσεων, φιλοδοξώντας να ανοίξει μια νέα συζήτηση για το αποτύπωμα της τεχνητής νοημοσύνης σε πεδία δημιουργίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Anna Boghiguian: Μια ακάματη ταξιδεύτρια επιστρέφει με νέα έκθεση στην Ελλάδα

Εικαστικά / Το εκπληκτικό ταξίδι της Anna Boghiguian καταλήγει στην Αθήνα ― μια συνέντευξη

Με αφορμή τη νέα της έκθεση στον Πειραιά, η σπουδαία καλλιτέχνις, που παρουσιάζει παράλληλα μια εκπληκτική εγκατάσταση στην Tate Modern, μας μίλησε για τις εμπειρίες μιας ζωής και για όσα τη συνδέουν με τον Καβάφη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Πικάσο και η μαγεία της χαρακτικής σε μια μοναδική έκθεση

Εικαστικά / Ο Πικάσο και η μαγεία της χαρακτικής σε μια μοναδική έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο

Το μουσείο παρουσιάζει εκατό περίπου εκτυπώσεις έργων του Πικάσο, από τις 500 και πλέον που έχει στη συλλογή του, οι οποίες περιλαμβάνουν και έργα που δεν έχουν εκτεθεί ποτέ ξανά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Art Athina 2024 με έμφαση στο design, την οικολογία, τη βιωσιμότητα και τη συμπερίληψη

Εικαστικά / Art Athina 2024 με έμφαση στο design, την οικολογία, τη βιωσιμότητα και τη συμπερίληψη

Συνεπής στο ετήσιο ραντεβού της με το φιλότεχνο κοινό της πόλης, μία από τις παλιότερες φουάρ της Ευρώπης, η Art Athina, ανοίγει τις πύλες της στο ιστορικό μέγαρο του Ζαππείου με τη συμμετοχή των σημαντικότερων ελληνικών αιθουσών τέχνης, διεθνών γκαλερί και μια σειρά από παράλληλα πρότζεκτ και δράσεις κάθε είδους για μεγάλους και παιδιά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ