Πάντως η τελετή έναρξης του Παπαϊωάννου είναι μια καλλιτεχνική δημιουργία που παρήχθη το 2004 και "μίλησε" σε όλον τον κόσμο. Έκτοτε δε νομίζω ότι παρήχθη κάτι σε αυτόν τον τόπο με αυτά τα χαρακτηριστικά. Για τις δικές μας ισχνές αγελάδες, στον πολιτισμό, δε συμφωνώ απόλυτα. Το θέατρο, η λογοτεχνία, αλλά και η ζωγραφική, η γλυπτική και ο κινηματογράφος σε μικρότερο βαθμό, όλη η παραγωγή 19ου και 20ου αιώνα στα παραπάνω δεν είναι μικρή, ίσως να είναι δυσανάλογη του μεγέθους της χώρας στο σύγχρονο κόσμο και σε όγκο και σε πρωτοτυπία. Εκεί που χάνουμε κυρίως είναι στη συνομιλία και στη συνδιαλλαγή όλου του πληθυσμού με τον πολιτισμό, αν και δε νομίζω ότι υπερτερεί σε αυτό ή υπερτερούσε και τόσο η λαϊκή μάζα και στην Αγγλία παλιά, στη συνδιαλλαγή με τους άλλους λαούς και κυρίωα τους δυτικούς και πάνω από όλα στον πολιτικό πολιτισμό, στην οργάνωση και τη λειτουργία του κράτους και της δημόσιας σφαίρας. Αυτό είναι κυρίως που μας θλίβει και μας κάνει να βάζουμε σε όλα αρνητικό πρόσημο. Άρα εκεί πρέπει να επικεντρωθούμε και να τολμήσουμε το καινούριο. Μόνο με λιβάνισμα του παρελθόντος πολιτισμός δε γίνεται. Ούτε του Βυζαντινού παρελθόντος, ούτε του Αρχαιοελληνικού και Ελληνιστικού, με τις πλείστες εκφάνσεις τους. Μεγάλη παγίδα αυτή και μας βαραίνει σαν "κατάρα της Κιβωτού", πολλοί συνέλληνες αντιλαμβάνονται την Ελλάδα σαν ένα σωληνάριο συμπυκνωμένου πολιτισμού στην καλύτερη περίπτωση, ή σαν DNA στη χειρότερη, που δεν πρέπει να χαθεί. Σαν ένας σπόρος που πρέπει να μεταφερθεί σε άλλο χώρο; σα άλλο χρόνο; για να καρπίσει. Αυτά μας στερούν την πραγματική πολιτισμική ζωή. Οι χλαμύδες και οι περικεφαλαίες και τα εικονίσματα πρέπει να μεταβολισθούν. Όπως κατά τη θρέψη διαλύουμε τις τροφές σε πρωτογενή στοιχεία και από αυτά χτίζουμε τα νέα δομικά συστατικά του δικού μας σώματος. Μέσα σε αυτή τη διαδικασία κάποια πράγματα μοιραία δε θα συνεχίσουν να υφίστανται. Αυτός είναι ο ζωντανός πολιτισμός. Κάθε τί άλλο, είναι ένα είδος μουσειακής συντήρησης, καθ' όλα σεβαστό, αλλά είναι μόνο για το μουσείο. Άρα πρέπει να πούμε και κάποια όχι στους προγόνους μας και να οριοθετήσουμε ότι εμείς, οι σημερινοί, υπαρκτοί άνθρωποι διαμορφώνουμε τη ζωή μας. Οι πρόγονοι μόνον κατά τα στοιχεία που επιβιώνουν και τα επιλέγουμε να επιβιώνουν μέσα μας.
