Από το δεκάλογο του καλού πολιτικού: "μην αφήνεις τίποτα ανεκμετάλλευτο, ούτε καν τις κρίσεις". Για να το ερμηνεύσουμε και να προσπαθήσουμε να τοποθετήσουμε τη Μέρκελ μέσα σε αυτό, σε χαλαρό στυλ think tank, ας ξεκινήσουμε με δύο εκδοχές:α) ότι η Μέρκελ διακατέχεται από επαρκή ιδεοληπτικό μηδενισμό μπροστά σε προβλήματα, με άλλα λόγια, την ενδιαφέρει η γάτα να πιάνει ποντίκια κι όχι η ράτσα της. Έγραψα για ιδεοληπτικό μηδενισμό, αντιπαραβάλλοντάς τον στο νου μου με τον ιδεολογικό μηδενισμό. Ο τελευταίος είναι χαρακτηριστικό των επαγγελματιών λαοπλάνων. Στην περίπτωση αυτή, θα πάταγε το κόκκινο κουμπί χωρίς δεύτερη σκέψη γιατί τα αποτελέσματα κάθονται καλά στη συνείδηση, κάνουν καλό στην υστεροφημία και στις πλείστες των περιπτώσεων δεν χρειάζεται ολόκληρη επικοινωνιακή εκστρατεία για να αντιληφθούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι την αξία εκείνου που επιλύει προβλήματα.β) Εαν είναι δογματική, δυσπροσάρμοστη υπό νέες συνθήκες, έχει αποφασίσει να γίνει η Ευρωπαία Winston Churchill με το στανιό, ή/και τα επικοινωνιακά γυμνάσια των ψηφοφόρων απαιτούν τεράστια αλλαγή ρητορικής, τρόπου σκέψης και προσέγγισης της δημόσιας σφαίρας με τη χρήση ακόμα και προσωπικών γνωριμιών, χαρισματικής επιχειρηματολογίας και ανταλλαγής χαρών -με στοχο το κοινό συμφέρον, σε αυτή την περίπτωση, θα πάταγε το κίτρινο κουμπί.Σε μια Ευρώπη όπου ο λαϊκισμός είναι εδραιωμένη συνέπεια των εκφάνσεων της δημοκρατίας, η Μέρκελ της περίπτωσης α δεν θα δίσταζε να τον χρησιμοποιήσει για να καταστήσει σαφές στην γλώσσα του συναισθήματος, προσπερνώντας ακαδημαϊκές λεπτολογίες περί ψύχραιμης σκέψης, ότι οι νότιοι έχουν ήδη τιμωρηθεί αρκετά και οι συνέπειες της αμυαλιάς και της έλλειψης προγραμματισμού τους θα έχουν βάθος χρόνου, χωρίς την ανάγκη επιβολής. Η Μέρκελ της περίπτωσης α θα είχε το επιπλέον όφελος του μετριασμού του λαϊκισμού ή της αναπροσαρμογής της κατεύθυνσής του, κάνοντας απλά και μόνο στοχευμένη χρήση των τεχνικών του ίδιου του λαϊκισμού...Για την Μέρκελ της περίπτωσης β τα πράγματα περιπλέκονται. Βάζει τις λύσεις μία-μία στο ζύγι, απογοητεύεται, και καταλήγει να προσπαθεί να δημιουργήσει κι άλλο χρόνο εν μέσω αντιφάσεων. Επειδή οι αντιφάσεις δεν είναι ακόμα πλήρως ορατές, ελπίζει ότι θα δημιουργήσει χρόνο και σε προσωπικό επίπεδο. Επιζητεί μια τρίτη θητεία, ελπίζοντας ότι η ευρωζώνη δεν θα σκάσει στα χέρια της. Στο μεταξύ, είναι σίγουρη ότι ο χρόνος είναι το κλειδί για την αναπόφευκτη εύρεση λύσης καθώς έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό της, στους συνεργάτες της και στην αλήθεια των αρχών της πολιτικής οικονομίας που επιτάσσει το ιδεολογικό της πρίσμα. Στην περίπτωση αυτή, θα αναγκαστεί να τα κουτσοβολέψει υπό το βάρος των εξελίξεων με όλο και λιγότερο αποτελεσματικά μπαλώματα για άλλα τέσσερα χρόνια, ή θα συνεχίσει να περιμένει το θαύμα ενώ τα πάντα γύρω της θα κατακλύζονται και θα καταρρέουν.Ένα αριστοτελικό "πολιτικό ζώο" δεν θα μπορούσε παρά να πατήσει το κόκκινο κουμπί και να προετοιμαστεί για την πιθανότητα ότι δεν σκέφτηκε όλες τις συνέπειες στην παραμικρή τους λεπτομέρεια. Το κίτρινο κουμπί ισοδυναμεί με παραδοχή ανεπάρκειας, υπέρμετρης φιλοδοξίας και-ω, ναι μπορεί να συμβεί και σε Γερμανούς αυτό- έλλειψης βαθέος προγραμματισμού και άκαμπτης τυπολατρικής ψευδο-οργάνωσης.Το νόημα του άρθρου του Γιάνη Βαρουφάκη για μένα μπορεί να συνοψιστεί στο ότι το επωφελές, το χρήσιμο και το ηθικά καλό, όλα τους δείχνουν στην ίδια κατεύθυνση: όσοι διαχειρίζεστε τύχες σταματήστε να ζυγίζετε και πάρτε μια απόφαση. Στην περίπτωσή μας το ίδιο συνιστούν και το ανώφελο, το ανούσιο και το ηθικά κακό. Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να χρησιμοποιούμε θεωρητικά και αποστειρωμένα τις έννοιες αυτές, σαν ανεξάρτητες η καθεμιά από τα ξαδέρφια της ή το αντίθετό της. Σε κάθε περίπτωση, τα χαρτιά δεν έχουν πέσει στο τραπέζι και η παρτίδα συνεχίζεται ακόμα. Δεν είναι καθόλου απίθανο στην εξέλιξή της να πιεστεί το κίτρινο κουμπί. Ο συνδυασμός στρατηγικών, που δεν μπορούσαν παρά να επιτύχουν αυτόματα, μαζί με παρελκυστικές συζητήσεις έχει ιστορικό προηγούμενο: πολιτικοί με τα καλύτερα κίνητρα δεν μπόρεσαν να αποφύγουν την έκρηξη του Ά Παγκόσμιου Πολέμου.Θα θυμίσω την κοινοτοπία ότι μωραίνει Κύριος ον βούλεται απωλέσαι, και όλοι γνωρίζουμε, θα συμπληρώσω επιπλέον, τι λέγεται για τις βουλές του Κυρίου.
