Μπορεί ιδεολογικά να συμπηκνώθηκε γύρω από τον Μουσολίνι, αλλά αυτό που σήμερα ονομάζουμε φασιστική νοοτροπία και πρακτική, είναι η ηθικολογική αποκρυστάλλωση της ιδεολογίας αυτής και συμβαίνει παντού στην κοινωνία, και συνέβαινε σίγουρα από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Σε εθνικό επίπεδο δε, όπου κατά την ακρίβεια της ορολογίας ενέχει εθνικιστικό χαρακτήρα και άρα και διακρισιακό, προηγήθηκε το παράδειγμα των Νεότουρκων και των Γερμανών φίλων τους πριν και κατά τον Α' ΠΠ, και ας μην είχε ακόμη επινοηθεί ο όρος φασισμός.