Στη Λεττονία όπου ζω τα τελευταία χρόνια, τα εισιτήρια για τραμ, λεωφορεία και τρόλεϊ κοστίζουν 1,2 ευρώ (μετρό δεν υπάρχει) και είναι για μια και μόνη διαδρομή (ακόμα και για 1 στάση). Οι μισθοί είναι χαμηλότεροι απ' ό,τι στην Ελλάδα (πστέψτε το) και η ανεργία τόσο υψηλή που ο πληθυσμός από 2,2 εκ. πριν την κρίση, έχει πέσει στα 1,9 τώρα λόγω μετανάστευσης. Στη χώρα αυτή, όπως και στην Ελλάδα, υπάρχουν πολύ σοβαρά παράπονα για το επίπεδο των κρατικών υπηρεσιών (αν και συγκεκριμένα τα ΜΜΜ είναι ακριβή στα δρομολόγιά τους), αλλά και το πολιτικό προσωπικό που τους κυβερνάει όλα αυτά τα χρόνια. Παρ' όλες τις αιματηρότατες θυσίες του λαού, εξ ίσου, άν όχι μεγαλύτερες, με τις δικές μας (πιστέψτε το - μιλάμε για μείωση του ΑΕΠ κατά 19% μόνο το 2009), τα περιστατικά τζαμπατζοσύνης που έχω δει είναι ελάχιστα σε σχέση με την Ελλάδα. Εκεί, όποιος δεν έχει λεφτά, περπατάει για να πάει στον προορισμό του, ακόμα και άν μιλάμε για αποστάσεις της μίας ώρας με θερμκρασία -15 C. Κανείς δεν επικαλείται την ένδειά του για να κάνει τον τζαμπατζή. Στην Ελλάδα ήξερα διάφορους/ες που πριν την κρίση χρησιμοποιούσαν ΙΧ για να πάνε την Κυριακή στο περίπτερο που ήταν ανοιχτό - επειδή ήταν σε απόσταση 10 λεπτών με τα πόδια. Πείτε ό,τι θέλετε, αλλά άποψή μου είναι ότι είχαμε γίνει κακομαθημένοι, και τώρα που πρέπει να ξεσυνηθίσουμε μας κακοφαίνεται.Η κρίση σίγουρα ευθύνεται για το φαινόμενο στη χώρα μας, αλλά το βαθύτερο αίτιο σχετίζεται με την ανοχή και συμπάθεια προς κάθε μορφή ανομίας και αντικοινωνικής συμπεριφοράς: Από τις ρακέτες που σπάνε τα νεύρα στους δυστυχείς λουόμενους, την αισχρή αφισοκόληση και την κουρελαρία στα πενεπιστήμια, μέχρι το πέταμα των αποτσίγαρων και των σκουπιδών όπου βρούμε. Για να το θέσουμε συνοπτικά: Είμαστε ασκέρι.Κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας άν υποστηρίζουμε ότι το κάνουμε λόγω κρίσης. Η φοροδιαφυγή και γενικώς η λούφα αποτελούν μαγκιά στην Ελλάδα. Δηλαδή, πριν τη κρίση δεν υπήρχαν τζαμπατζήδες; Ίσως όχι τόσο πολλοί όπως σήμερα, αλλά πάντως πολύ περισσότεροι απ' ό,τι σε άλλες χώρες. Περαιτέρω, η διαφορά σε σχέση με τη φοροδιαφυγή είναι ότι οι εισπραττόμενοι φόροι διατίθενται κατά τρόπο που κρίνουν οι κυβερνώντες καλύτερο - και συχνά η διαχείριση των δημόσιων οικονομικών είναι παράλογη, άδικη, καταστροφική - χωρίς να υπολογίζουμε την κατάχρηση του δημοσίου χρήματος από πλευράς λειτουργών του κράτους. Παρ' όλα ταύτα, η φοροδιαφυγή είναι μια αισχρή πρακτική. Στην περίπτωση όμως της τζαμπατζολέ επιβίβασης σε ΜΜΕ δεν υπάρχει ούτε καν αυτό το "ηθικό" επιχείρημα, αφού στην ουσία πρόκειται για ανταποδοτικό τέλος (με την κυριολεκτική σημασία του όρου - όχι όπως στη περίπτωση της πάλαι ποτέ ΕΡΤ, όπου πλήρωνες το τέλος για κάθε ρολόι της ΔΕΗ στο όνομά σου, ασχέτως του άν είσαι τυφλός ή αποφεύγεις να βλέπεις τηλεόραση). Είναι ακριβώς το ίδιο με την πληρωμή αντιτίμου για την αγορά οποιασδήποτε υπηρεσίας. Δηλαδή, υπάρχει πιθανότητα να πάτε στο κουρείο και όταν ο κομμωτής σας πεί "με τις υγείες σας", εσείς να το βάλετε στα πόδια χωρίς να πληρώσετε; Και μάλιστα (άν το κάνετε αυτό) να υποστηρίξετε ότι δεν έχετε λεφτά και επομένως συγχαρητήρια κιόλας για το ότι είστε τσίπηδες;;;(*Επειδή έχω βαρεθεί τις προωπικές επιθέσεις και αξιολογικές κρίσεις για το άτομό, μου, παρακαλώ άν έχετε αντίθετη άποψη να το κάνετε πολιτισμένα και σε 3ο πρόσωπο - δεν πρόκειται να απαντήσω σε ad hominem τοποθετήσεις, γιατί έχω βαρεθεί να το κάνω κάποιους μήνες τώρα).
