αγιογράφους, μηχανικούς. ΙΚΑ και ΦΜΥ μισθοδοσίας προσωπικού, ΦΠΑ στις αγορές, κληρικόσημα, εισφορές υπέρ Ταμείου Κληρικών, ΟΓΑ και φυσικά προς την Μητρόπολη. Έξοδα του Φιλόπτωχου Ταμείου σε συσσίτια, οικονομικές βοήθειες. Τα έξοδα λειτουργίας ξενώνων, πολιτιστικών κέντρων, μουσείων, πνευματικού έργου, σε περίπτωση που διαθέτει ένας ναός. Αν ένας ναός διαθέτει ακίνητη περιουσία σε διαμερίσματα, μαγαζιά, οικόπεδα, χωράφια κτλ (συνήθως προέρχονται από δωρεές), εκτός από έσοδα έχουν και έξοδα συντήρησης και διατήρησης. Οι ναοί επιβαρύνονται και από κάποιους έμμεσους ή άμεσους φόρους. Γενικά στην εκκλησία όποιος έρχεται για έμμισθη παροχή υπηρεσίας ή πώληση αγαθού, επειδή θεωρεί ότι είναι εκκλησία βαράει στο κεφάλι τις τιμές και τις απαιτήσεις του. Ένας ναός έχει πολλές φθορές, συντηρήσεις, απαιτήσεις σε υλικοτεχνικό, συσκευές, μηχανήματα, έπιπλα, καύσιμα. Φυσικά υπάρχει μεγάλη εθελοντική προσφορά ανθρώπων να προσφέρουν δωρεάν τις γνώσεις και την εργασία τους, φυσικά αρκετές δωρεές όπως και εισοδήματα από τυχόν διαχείριση ακίνητης περιουσίας. Οι ναοί πέρα από το θρησκευτικό έργο παράγουν επίσης πνευματικό, ανθρώπινο, κοινωνικό αλλά και οικονομικό έργο. Αν ένας ναός διοικείται από έναν άξιο ιερωμένο, πράττει την αποστολή του στο ακέραιο και με την δύναμη του κόσμου μπορεί να κάνει κυριολεκτικά ...παπάδες! Αρκεί να υπάρχει όρεξη, κέφι, θέληση αλλά να είναι κάποιος χαλκέντερος. Βέβαια υπάρχουν και εκατοντάδες μικροί, άσημοι και φτωχοί ναοί, ειδικά στην περιφέρεια και στα χωριά, χωρίς στελέχωση, χρήματα, πιστούς, ανύπαρκτες δυνατότητες, με δυσκολίες να καλύψουν ακόμα και τα τρέχοντα έξοδα. Τα χρόνια που εργάστηκα στην εκκλησία σε νευραλγική θέση ευθύνης, προϊστάμενος δεκάδων ατόμων, διαχειριστής εκκατομυρίων ευρώ, απέκτησα ανεκτίμητες εμπειρίες, κατανόησα πρόσωπα, μηχανισμούς και καταστάσεις που από έξω ένας πιστός ή μη, ποτέ δεν θα έβλεπε. Γνώρισα άξιους και υπέροχους ιεράρχες αλλά και άθλιους παπάδες, κρατώ στην καρδιά και στον νου μου τους πρώτους. Πιστέψτε με πως ο χώρος της εκκλησίας είναι ένας κόσμος που απαρτίζεται, κατοικείται και αποτελείται από τις ίδιες δυνάμεις μιας κοινωνίας και ψυχανεμίζεται αναλόγως. Όπως μπορεί να είναι ένας χώρος εξουσίας, διαπλοκής, ακραίων και σκοταδιστικών απόψεων, διαφθοράς, μαύρου χρήματος, απληστίας, παθών, διαστροφών και κακίας, εξίσου εύκολα γίνεται κυψέλη ελπίδας, προσφοράς, κουράγιου, ίασης ψυχής και επιτελεί το παναθρώπινο έργο της αγάπης, τον λόγο του Κυρίου. Από εμάς τους ανθρώπους εξαρτάται πια εκκλησία θα έχουμε.
