#2Ωραιότατο ερώτημα που δεν απαντιέται μονολεκτικά. Θα απαντήσω ως κόρη ασφαλώς, αλλά κι ως γονιός. Ωπωσδήποτε ένας γονιός δεν σκέπτεται τόσο μακροπρόθεσμα όταν ξεκινάει να κάνει παιδί. Χωρίς να αποκλείω το φαινόμενο της προσωπικής "ολοκλήρωσης" μέσω της τεκνοποίησης (εκ θέσεως προβληματικό, επειδή ετεροκαθορίζεσαι), όταν παίρνεις απόφαση να κάνεις παιδί δεν σκέπτεσαι την φθορά, αλλά αντίθετα την δημιουργία. Μάλιστα είναι από τις λίγες ευκαιρίες που έχει ένας άνθρωπος σε μη δημιουργικά επαγγέλματα να νιώσει μικρός θεός. Την φθορά, το γήρας, την αρρώστεια αρχίζεις να την σκέπτεσαι όταν έρθεις σε κάποια επαφή μαζί τους. Πιο πριν είσαι στην κοσμάρα σου. Είναι κάτι αφηρημένο που συμβαίνει στους άλλους. Συνήθως η επαφή γίνεται αρχικά έμμεσα (με άρρωστο/ηλικιωμένο στο κοντινό περιβάλλον που είναι υπενθύμιση θνητότητας) αλλά και άμεσα (όταν αρρωστήσεις εσύ ο ίδιος κι αυτό δεν είναι απλά υπενθύμιση θνητότητας, αλλά καμπάνα της Παναγιάς της Λούρδης). Ωστόσο το πώς θα προσδοκάς την ανταπόκριση των τέκνων σου στο συγκεκριμένο ζήτημα στο μέλλον έχει να κάνει ξεκάθαρα με το πώς είσαι εσύ καλωδιωμένος. Υπάρχουν δύο είδη αξιοπρέπειας. Και ο θάνατος ως πράξη δεν περιλαμβάνει καμμία από τις δύο, δυστυχώς, τείνω να πιστέψω. Το ένα είδος λοιπόν είναι το να μην καταλήξεις κρέας, σφάγιο προς πειραματισμό, ένα σαρκίο πεταμένο σε ένα κρεβάτι προς μηχανική φροντίδα, ξεσκάτισμα, τροφή, πλύσιμο κι απαξίωση ως προσωπικότητα. Κι υπάρχει και το άλλο είδος, που είναι να μην καταλήξεις βάρος, φορτίο, άχθος στους ώμους ενός ανθρώπου που δεν επέλεξε (και δεν θα έπρεπε) να γίνει χαμάλης του δικού σου, προσωρινού άλλωστε, σαρκίου. Κατά βάθος και οι δύο αυτές αξιοπρέπειες πάλι για το Εγώ μας είναι, ας μην γελιόμαστε, όσο κι αν η δεύτερη μοιάζει ευγενέστερη. Προσωπικά προκρίνω την δεύτερη για τον εαυτό μου, προσδοκώντας τα παιδιά μου να είναι σε τέτοια φάση και σε τέτοια θέση ώστε να μην τεθεί ούτε καν δίλημμα για τα περαιτέρω. Να μην φορτωθούν καμμία ενοχή για το τι δεν χρειάζεται να κάνουν, να μην υφίσταται απόφαση. Ωστόσο με ειλικρινή προθυμία θα παρείχα την πρώτη στον εναπομείνοντα γονέα (αν και δεν γνωρίζω πόσο θα χρειαστεί τελικά...) και -γιατί όχι;- στα πεθερικά μου. Ευτύχησα να έχω ιδιαίτερα δοτικούς γονείς και θαυμάσιους δεύτερους γονείς εξ αγχιστείας. Εύχομαι να μπορέσω να ανταποδώσω κάτι ελάχιστο απ' αυτά που πήρα. Αν αυτό είναι ένα ξεσκάτισμα, αν δεν αξιωθώ να κάνω κάτι σημαντικότερο, so be it. Στο τέλος τέλος υπάρχει κι η αξιοπρέπεια του να τιμούν τα ύστερα τα πρώτα. Δεν θέλω να είμαι μόνο λόγια. Η καλύτερη ευχή που μπορείς να ευχηθείς σε άνθρωπο: "στα πόδια μας να πάμε".
