Θα ήθελα να απαντήσω στη romilda...1). Φυσικά πολλοί φοιτητές καλών Σχολών έχουν κάνει και πολλές εκδρομές. Αλλά αυτό εξαρτάται κυρίως από την πρωτοβουλία και τη δυναμικότητα των διδασκόντων τους, άλλοι είναι "ταξιδιάρηδες", και άλλοι λιγότερο. Αναμφισβήτητα αυτά τα ταξίδια θα ήταν υπέροχα, έχβ βιώσει και εγώ ανάλογα, που δεν τα προσμετρώ στην ξεναγική εκπαίδευση, απλά την εμπλουτίζουν. Καθώς δεν είναι πλήρη και για όλη την επικράτεια. Και σε πολλά Τμηματα, ιδίως περιφερειακά, οι δυνατότητες για εκδρομές δεν είναι ισότιμες, ιδίως σήμερα που βρισκόμαστε σε κρίση. Σε συγκεκριμένο περιφερειακό Τμήμα ΑΕΙ στις μέρες μας, οι μόνες εκδρομές που κάνουν οι περισσότεροι φοιτητές είναι ένα τριήμερο Δελφοί-Ολυμπία, και ορισμένες εκδρομές στη Θεσσαλονίκη. Άντε, και το μουσείο της πόλης τους... Απόλυτα ανεπαρκές! Δεν χρειάζεται να λέμε τα αυτονόητα και να συγκρίνουμε διαφορετικά πράγματα. Κανείς δεν μειώνει την αξία των ταξιδίων των ΑΕΙ, ή τα προσωπικά ταξιδιωτικά βιώματα του καθενός, αλλά διαφορετικό πράγμα ήταν το ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκδρομών της Σχολής Ξεναγών. Δεν μπορεί να αμφισβητηθεί αυτό.2). Μην επανερχόμαστε στο αυτονόητο: φυσικά και υπάρχουν και προπαντός υπήρξαν στο παρελθόν ξεναγοί χαμηλού επιπέδου, χωρίς εφόδια για επιστημονική ερμηνεία. Ουδείς το αρνείται, καιε γώ το προσυπογράφω με κεφαλαία γράμματα. Όπως τόσα άλλα στον τουρισμό της χώρας μας, ήταν κατώτεροι των περιστάσεων (όπως και πολλοί αρχαιολόγοι,ή συντηρητές, ή εν γένει δημόσιοι υπάλληλοι, γιατροί, υπουργοί, πρωθυπουργοί και άλλοι, που ενίοτε δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους..., δίπλα σε άλλους που έδιναν την ψυχή τους). Φυσικάμ και μπορεί να εντοπίσει κανείς κακούς επαγγελματίες σε όλου τους χώρους.Κάποιος ξεναγός που δεν επανέρχεται ποτέ στις βαικές του γνώσεις και βάζει την κασσέτα, είναι κακός επαγγελματίας. Ωστόσο, δεν είναι πλέον αυτή σήμερα η πραγματικότητα για την πλειονότητα. Όπως πολλάκις έχω ήδη τονίσει, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, και κυρίες από τις καλές κεντρικές σχολές ξεναγών Αθηνών και Θεσσαλονίκης, αποφοιτούσαν κυρίως πτυχιούχοι, στην πλειονότητά τους αρχαιολόγοι. Η συζήτηση δεν γίνεται για το εάν πρέπει να συνεχίσουμε να παράγουμε ξεναγούς χωρί άλλη εκπαίδευση -συμφωνώ ότι άνθρωποι με πτυχίο είναι καταλληλότεροι. Το θέμα είναι εάν επαρκεί -ακόμη και για πτυχιούχους- ένα δίμηνο σεμινάριο. Εάν πρέπει να παίρνουν "χάρισμα" (γιατί αυτό είναι το δίμηνο, ένα εικονικό βάπτισμα έναντι υψηλού αντιτίμου) την επαγγελματική άδεια, χωρίς τα πλήρη εφόδια. Εγώ υποστηρίζω τη λύση του μεταπτυχιακού, που προϋποθέτει τις βασικές σπουδές, αλλά θα δίνει και επαρκή χρόνο για την εκπαίδευση πάνω στο ειδικό αντικείμενο. Δεν δέχομαι επ'ουδενί ότι μπορεί κανείς να αναλαμβάνει σοβαρές ξεναγήσεις δίχως να έχει επισκεφτεί τοςυ βασικούς τόπους ενδιαφέροντος της χώρας, συστηματικά, με κάτοψη, βιβλιογραφία και χρόνο για την κατανόηση των όσων βλέπει... Εδώ ακριβώς κρύβεται το ευαίσθητο σημείο, η αχίλλειος πτέρνα της όλης "επανεφεύρεσης/κατάργησης" της ξεναγικής εκπαίδευσης.3). Η συμμετοχή στις ανασκαφές ελάχιστη σχέση έχει προς την ξενάγηση... Το λέω αυτό με γνώση, έχοντας ανασκάψει επι εικοσαετίας, σε πολλούς τόπους. Είναι μια εργασία συγκεντρωμένη, με το βλέμμα στραμμένο στο χώμα, ή στο κασάκι με τα ευρήματα. Άπειρες ώρες υπομονής, περισυλλογής, παρατήρησης, εργασίες υποδομής, ταξινόμησης, σχεδίασης, πλυσίματος, τεκμηρίωσης... Βλέπεις για μέρες, για βδομάδες το ίδιο οπτικό πεδίο, βλέπεις τον ήλιο να κάνει κύκλους στο ίδιο τοπίο. Εμβαθύνεις στον τόπο, στους ανθρώπους του. Είναι συγκινητικό και συναρπαστικό... Αλλά το άκρως αντίθετο του ταξιδιώτη, του ξεναγού, που περιδιαβαίνει ταχύτατα την επικράτεια, καλείται να μιλήσει επι παντός επιστητού, να φροντίζει κόσμο, να τον ακούει, να τον αφουγκράζεται... Έχω ακούσει πολλούς εξαίρετους ανακσαφείς να κάνουν διαλέξεις εξειδικευμένες, όχι κατανοητές στο ευρύ κοινό. Είναι θέμα ταλέντου και ατομικής επιτυχίας, δεν έχουν όλοι οι ανακσαφείς το χάρισμα της γοητείας του κοινού. Είναι απλώς μια άλλη εργασία, αφορά τις αρχαιότητες και αυτή, αλλά από διαφορετική σκοπιά... οπότε, αυτό κατ'εμέ δεν είναι επιχείρημα που ενισχύει την ικανότητα των αρχαιολόγων να ξεναγούν, δίχως να σπουδάζουν το επάγγλεμα...Αυτά αγαπητή romilda, ως απάντηση στο αναμφισβήτητα σοβαρό και χρήσιμο σχόλιό σας. Εκτιμώ ότι η συνέχιση του διαλόγου για το θέμα είναι γόνιμη. Δεν χρειάζεται αντιπαράθεση, αλλά ανάδειξη των σημαντικών παραμέτρων, μήπως και ευαισθητοποιηθούν οι επιφορτισμένοι με τον σχεδιασμό της ξεναγικής εκπαίδευσης και τη λήψη των αποφάσεων, και αναστοχαστούν !
