#6 Σπάνιο για κάποιον σχετικό, μα όσα γράφεις είναι όλα ανυπόστατα. Στα είπανε και οι ψυχοθεραπευτές παραπάνω. Εγώ θα σταθώ σε ένα άλλο σημείο σου : "η ελληνική κοινωνία είναι μικροαστική, και η παιδεία αναφορικά με το τι σημαίνει ψυχική ασθένεια παραμένει ελλιπέστατη." Πράγματι, σε πολύ μεγάλο βαθμό ισχύει η πρότασή σου δυστυχώς. Μόνο που ισχύει για τον ακριβώς αντίστροφο λόγο από αυτόν στη βάση του οποίου την ερμηνεύεις. Η ψυχική ασθένεια στην χώρα μας αποτελεί ακόμα ένα μεγάλο ταμπού, στην ελληνική επαρχία δε σκανδαλωδώς μεγάλο συγκριτικά με την εποχή μας και τα άλματα που έχουν πετύχει οι ανθρωπιστικές επιστήμες στην υπηρεσία της ανθρώπινης ολοκλήρωσης (παρά την απαράδεκτη, υποβαθμισμένη έως ανύπαρκτη υποστήριξη που συνήθως τους χορηγεί η πολιτεία, και αυτό λίγο-πολύ παρατηρείται διεθνώς και αντί στο διάβα του χρόνου να υποβοηθούνται εκείνοι οι τομείς και να άρονται σταδιακά οι περιορισμοί, αντιθέτως το έλλειμμα κρατικών και ιδιωτικών πόρων γι' αυτούς αυξάνεται). Με αποτέλεσμα στην ελληνική κοινωνία, σε σημαντικό βαθμό ακόμα, οι άνθρωποι να αποφεύγουν τόσο τους ψυχοθεραπευτές όσο και τους ψυχιάτρους για την επίλυση των αντίστοιχων προβλημάτων τους, και φτάνοντας στα όριά τους να αναζητούν την φαινομενικά πιο γρήγορη και ανώδυνη λύση, που ασφαλώς φαντάζει το φάρμακο (!). Συνεπώς, στην ανάγκη διαφυγής (γιατί συχνά περί αυτού πρόκειται και όχι περί αποτελεσματικής θεραπείας, όταν καραδοκεί το στίγμα) να προτιμούν πιο εύκολα - και βεβαίως αυθαίρετα - τον ψυχίατρο και εκείνος στις περισσότερες των περιπτώσεων αν όχι σε όλες να τους χορηγεί χάπια, ακόμα και για περιπτώσεις που δεν χρήζουν φαρμακευτικής θεραπείας, άμα τη εμφανίσει τους. Ο λόγος που μεγάλη μερίδα των μεν και των δε αντιμετωπίζουν ελαφρά, ανεύθυνα και σχεδόν αστοιχείωτα ένα τόσο ευαίσθητο θέμα και δρουν κατ' αυτόν τον τρόπο οφείλεται σε αυτό ακριβώς που λες : Η ελλιπέστατη παιδεία μας σε ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο για ένα μείζον ανθρώπινο πρόβλημα, όπως είναι η ψυχική υγεία, που μας αφορά δυνητικά όλους ανεξαιρέτως. Η ελληνική κοινωνία επιλέγει κατά κανόνα να ιατρικοποιεί την ψυχική ασθένεια απαραιτήτως και ανεξαρτήτως. Διότι, για μια σχετική πλειονότητα, μόνο αυτό μπορούν να υποφέρουν στην χειρότερη οι έχοντες ανάγκη την θεραπεία μιας μη-σωματικής αιτιοκεντρικά ασθένειας ως λεγόμενοι "ασθενείς" ενός ιατρού - και επισήμως - που τους χορηγεί φάρμακα (φανερή η σύνδεση και ο συνειρμός με οποιoδήποτε άλλο ιατρικό πρόβλημα στο οποίο επίσης η θεραπεία θα ήταν πρώτα από όλα η χημεία και το φάρμακο), αφού η άλλη λύση (ο λόγος, οι συνεδρίες, η άλλη θεραπεία, η πιο άγνωστη και άρα σαφώς πιο... ύποπτη) είναι να καταχωρηθούν ως "τρελοί" από το περιβάλλον τους, με το οποίο θα συνεχίσουν να συνυπάρχουν· κατάσταση που υπό αυτές τις συνθήκες δεν θα άντεχαν - ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ επίσης, και όχι ψυχιατρικά. Μία τέτοια διαστρέβλωση ουσιωδών εννοιών, ιδεών και πεδίων, τα οποία η επιστήμη έχει πια απενοχοποιήσει πλήρως και μαζί της και όλες οι βορειοδυτικές κοινωνίες, στην Ελλάδα απαντά γιγαντωμένη. Ένα τέτοιο φαινόμενο λαμβάνει χώρα εδώ εξαιτίας της ιδιαίτερης και ιδιάζουσας εθνοψυχιατρικής μας κουλτούρας, η οποία αντιβαίνει στην αντίστοιχη εθνοψυχιατρική κουλτούρα των χωρών τις οποίες επικαλείσαι. Η βάση της ελληνικής κουλτούρας εν γένει δομείται στην έξωθεν καλή μαρτυρία, στο "τί θα πει ο κόσμος", στο πώς θα ομοιάσουμε με το περιβάλλον μας, στη σύνδεσή μας εν ολίγοις με τους άλλους ως ομάδα όχι με επιλεγμένα κοινά χαρακτηριστικά αλλά με όμοια! Διότι λειτουργούμε ακόμα ως κοινότητα, ως γειτονιά. Ως ένα μεγάλο χωριό με λίγα λόγια για να γίνω πιο κατανοητή, και όχι ως κοινωνία. Παρά το γεγονός ότι δικαιονομικά κινούμαστε προς αυτήν την κατεύθυνση επισήμως. Αυτή ακριβώς η τρομακτική αντίφαση της ελληνικής περίπτωσης είναι η μήτρα όλων των δεινών μας ως πολίτες αυτής της χώρας. Πολίτες που ίσως φαντασιωθήκαμε κάποτε να γίνουμε αλλά ποτέ δεν επιθυμήσαμε αληθινά, για μια σειρά από λόγους. Στην πραγματικότητα βέβαια μας επιβλήθηκε - ιστορικά κυρίως μιλώντας - αλλά αυτό είναι άλλου παπά βαγγέλιο και ας μην ξεφύγουμε.Η πολιτισμική μας βάση είναι η ενοχή για τον διαφορετικό μας εαυτό, η ενοχοποίηση του οτιδήποτε μας είναι ξένο, απόμακρο, η κατακραυγή και η περιθωριοποίηση του οποιουδήποτε δεν μας καθρεφτίζει σαν είδωλο ή δεν ταιριάζει στα είδωλά μας, η παράδοση που αγαπούμε τόσο όσο, γιατί κατά τα άλλα είμαστε και μοντέρνοι αλλά δεν αφήνουμε ποτέ τα σχήματα - όχι, θα κοπούμε στα δυο αλλά θα πάρουμε τη μορφή τους, θα μπούμε μέσα τους γιατί αυτό έχει σημασία για εμάς. Η βάση της ελληνικής κουλτούρας είναι το φαίνεσθαι, αλλά όχι μόνο του. Το φαίνεσθαι ίδιοι και απαράλλακτοι. Και γι' αυτό τείνουμε και στο γίγνεσθαι ίδιοι και απαράλλακτοι, με αποτέλεσμα τον εξοβελισμό της Ατομικότητας. Κάτι ιερό, μέχρι παρεξηγήσεως, για όλες εκείνες τις κοινωνίες που δήθεν θαυμάζουμε. Στη βάση λοιπόν αυτής της πολιτισμικής ταυτότητας που μας διατρέχει και δυστυχώς ακόμα μας καθορίζει, η εθνοψυχιατρική μας κουλτούρα ακολούθησε και αυτή τη μοίρα μας. Όταν η κύρια θεμελίωση της υπόστασής μας είναι η αφομοίωσή μας από το περιβάλλον μας, και όχι ο αυτοπροσδιορισμός μας ως άτομα, τότε ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξή μας είναι εξωσκοπικός και όχι ενδοσκοπικός. Η κουλτούρα μας κοιτάει προς τους άλλους και όχι προς τα εμάς. Όταν κοιτάξει προς τα εμάς, αναγκαστικά θα κοιτάξει μέσα μας. Όσο κοιτάει προς τα έξω μας, αναγκαστικά θα αποφεύγει την εσωτερική θέαση και επεξεργασία. Μα η ψυχολογία/ψυχοθεραπεία/ψυχανάλυση έχει ως αξία και κέντρο την ενδοσκοπική ανάλυση του ατόμου. Η βοήθεια που προσφέρει αυτό το πεδίο συνίσταται στην αυτοπραγμάτωση μέσω της κατάβασης στα ενδότερα του προσώπου από το ίδιο το πρόσωπο με σκοπό την εξερεύνηση του εαυτού ως άτομο, ως μονάδα, που καλείται να συνυπάρξει κοινωνικά, μα και προσωπικά, ανάμεσα σε άλλες ισότιμες διαφορετικές μονάδες (άλλα άτομα). Και όχι μέσω της θέασης του άλλου, των άλλων, της ομάδας ή του συνόλου με σκοπό την ομοιογένεια. Έχουμε μακρύ δρόμο μπροστά μας για να προσεγγίσουμε (ούτε καν για να αγγίξουμε τον αυθόρμητο τρόπο που στηρίζεται στο βαθιά διαφορετικό πολιτισμικό ρίζωμα εκείνων των λαών) τις παιδευτικές ανθρωποκεντρικές λογικές και πρακτικές ενός δυτικού επιστημονικού και ορθολογικού κόσμου όπως των βορειοδυτικών ευρωπαϊκών χωρών, μία εκ των οποίων είναι η άσκηση θεραπείας ψυχικών ασθενειών.
