Με άλλα λόγια, προσπάθησα να καταλάβω ένα φαινόμενο και κυρίως ποιες συζητήσεις, ποια συνθήματα και συναισθήματα έχει απελευθερώσει. Κάθε χαρτογράφηση έχει δυσκολίες και μπορεί να απελπίσει όσους ψάχνουν στέρεα και μονοσήμαντα στρατόπεδα. Πηγή: www.lifo.grΤο κλειδί. Ποιός το χρησιμοποιεί; Πόσοι προσπαθούν να καταλάβουν; Πόσοι νιώθουν την ανάγκη να ψάξουν, να βγουν - έστω και για λίγο, έστω για να ρίξουν μια ματιά - έξω από τα περιχαρακωμένα στρατόπεδα στα οποία κινούνται; Πόσοι συνειδητοποιούν ότι αυτά είναι όντως στρατόπεδα και όχι πλατείες; Και δεν μιλάμε για αυτά των άκρων ή των στεγανοποιημένων συμφερόντων, αυτά έχουν ψηλούς φράκτες, είναι πιο δύσκολο να βγεις, πιο δύσκολο να κοιτάξεις έξω. Μιλάμε για αυτά που βρίσκονται πιο μέσα, πιο κοντά το ένα με το άλλο, αυτά που οι φράχτες τους είναι - υποτίθεται - χαμηλότεροι. Ποιός αντέχει να δει όλη την εικόνα χωρίς αφορισμούς, χωρίς να ισοπεδώνει εκ των προτέρων; Ποιός είναι διατεθειμένος να διαβάσει ή να ακούσει κάτι με το οποίο διαφωνεί - έστω και στα επιμέρους; Ποιός αντέχει τον αντίλογο όταν ο αντίλογος αποδυναμώνει τις θέσεις του; Ποιός αντέχει να πει "ναι, ίσως έχεις δίκιο εκεί"; Ποιός αντέχει να παραδεχτεί το λάθος του; Ποιός αντέχει να εξηγήσει την θέση του χωρίς να απαξιώνει αυτές των άλλων προκειμένου να επιβληθεί ο ίδιος; Ποιος αντέχει να κάνει διάλογο χωρίς να λέει εξ αρχής και συνεχώς «εσύ φταις»; Ποιός αντέχει να μπει έστω και για λίγο στην θέση του άλλου, να προσπαθήσει να νιώσει, να καταλάβει το μικρό ή το μεγάλο "γιατί"; Ποιος νιώθει την ανάγκη να καταλάβει γιατί συμβαίνει ένα γεγονός ή ένα φαινόμενο χωρίς να το δικαιολογήσει ή να το απορρίψει εκ των προτέρων αναλόγως την ιδεοληψία ή την προκατάληψη του; Ποιός θέλει πραγματικά να καταλάβει τι είναι αυτό το φαινόμενο και τι είναι εκείνο που έχει οδηγήσει σε αυτό το φαινόμενο; Ποιό είναι το υπόβαθρο; Πως ενώνονται οι τελείες; Γιατί "φλέγεται" το Παρίσι - και το κάθε "Παρίσι"; Ποιός χαίρεται στην αναμπουμπούλα; Γιατί τα αιτήματα των εκάστοτε εξεγερμένων είναι ακόμα και αντικρουόμενα; Ποιός θέλει πραγματικά να καταλάβει το πραγματικό πρόβλημα - ή το εκάστοτε πραγματικό πρόβλημα; Ακόμα περισσότερο, ποιός θέλει πραγματικά να συμβάλλει στην λύση του, αν η "λύση" είναι έστω και εν μέρει διαφορετική από αυτήν που ο ίδιος θεωρεί σωστή; Ποιος κρατάει ανοικτό το μυαλό του για να κατανοήσει το “big picture”; Ποιός καταλαβαίνει ότι αυτό είναι το ζητούμενο, η αρχή της λύσης;