Aπό τον Νίκο Κουλούσιο
Την περασμένη Πέμπτη ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε συναντήθηκε στη Χάγη με τους δημοσιογράφους της ένωσης ανταποκριτών ξένου τύπου της Ολλανδίας και μας διέθεσε μία ώρα από τον χρόνο του για ερωτήσεις. Ο κανόνας έλεγε μία ερώτηση ανά δημοσιογράφο. Μερικοί από εμάς όμως κάναμε και follow-up, συμπληρωματικές/διευκρινιστικές ερωτήσεις. Βρισκόμουν εκεί ως ραδιοφωνικός παραγωγός και δημοσιογράφος της ελληνικής εκπομπής Hellas Pindakaas που διατηρώ στο δημοτικό ραδιόφωνο του Άμστερνταμ (Salto/Wereld FM) αλλά και ως ανταποκριτής της Lifo.
Η ένωση ανταποκριτών ξένου τύπου της Ολλανδίας (BPV - Buitenlandse Pers Vereniging στα ολλανδικά) στεγάζεται στο διεθνές κέντρο τύπου Nieuwspoort, δίπλα ακριβώς από το κοινοβούλιο της χώρας, στη Χάγη. Τα μέλη της ένωσης είναι διαπιστευμένοι ανταποκριτές των μέσων που εκπροσωπούν και διαμένουν μόνιμα στην Ολλανδία. Η ένωση «γερμανοκρατείται», ή τουλάχιστον αυτή την εντύπωση δίνει, καθώς οι Γερμανοί συνάδελφοι υπερέχουν σε αριθμό, και οι πρόεδροι της ένωσης είναι κατα κύριο λόγο Γερμανοί.
Η συνέντευξη τύπου
Ο Μαρκ Ρούτε μπήκε αεράτος στην αίθουσα και χαιρέτησε όλους τους παρευρισκόμενους έναν-έναν, με χειραψία και χαμόγελο. (Δείτε το βίντεο). Όταν έφτασε σε μένα και του είπα ότι είμαι Έλληνας δημοσιογράφος, αναφώνησε «Wow Greece!» με έμφαση, σαν να επρόκειτο για μια ευχάριστη έκπληξη. Η αλήθεια είναι ότι στην ένωση ανταποκριτών δεν υπήρχε μέλος από την Ελλάδα για πολλά χρόνια τώρα και φαίνεται πως η εμφάνιση μου εκεί «ξάφνιασε» τον πρωθυπουργό.
Στο πάνελ συμμετείχαν ανταποκριτές από πρακτορεία ειδήσεων και μέσα όπως Associated Press, Reuters, Xin Hua, Efe, Bloomberg, CBS, Spiegel, VRT, Guardian, El Pais, Radio Romania.
Αφού έλαβαν όλοι θέση, ο πρωθυπουργός έκανε μια μικρή εισαγωγή και μίλησε για το πως η Ολλανδία στάθηκε γερά στα πόδια της μέσα στην ευρωπαϊκή κρίση, ενώ υπογράμμισε πως όλα τα θέματα αντιμετωπίζονται με συνεργασία, διπλωματία και αισιοδοξία. Έπειτα αρχισαν οι ερωτήσεις. Πρώτη ερώτηση ήταν για τα γεγονότα με το πλοίο της Greenpeace και τις σχέσεις με τη Ρωσία. Ακολούθησαν ερωτήσεις για την κατάσταση της οικονομίας, για την επικείμενη επίσκεψη του Ρούτε στην Κίνα, για το αν παρακολουθείται το τηλέφωνό του, για το θέμα της μαζικής μετανάστευσης εργατικού δυναμικού από Ρουμανία και Πολωνία προς την Ολλανδία, για τη συνάντηση κορυφής για την πυρηνική ασφάλεια που θα γίνει στη Χάγη τον Μάρτιο του 2014 αλλά και για το θέμα που ανακύπτει κάθε χρόνο πριν τα Χριστούγεννα, με τους βοηθούς του Αϊ Νικόλα (του ολλανδού Αϊ Βασίλη) που είναι μαύροι και πολλοί θέλουν να τους καταργήσουν από τη συγκεκριμένη παράδοση.
Κάποια στιγμή ήρθε και η σειρά μου.
Οι απαντήσεις του Μαρκ Ρούτε
Νίκος Κουλούσιος: Ανησυχείτε κύριε πρωθυπουργέ, για το ότι η λιτότητα στην Ευρώπη, η συνεχιζόμενη ύφεση, η ανέχεια και το γεγονός πως ο κόσμος νιώθει πως πληρώνει για μια κρίση που δε δημιούργησε ο ίδιος – ανησυχείτε μήπως αυτά τα φαινόμενα στρέφουν όλο και περισσότερους ευρωπαίους ψηφοφόρους προς κόμματα ακροδεξιά, προς κόμματα εθνικιστικά και αντι-ευρωπαϊκά; Η λιτότητα απειλεί την ευρωπαϊκή συνοχή; Και αν ναι, με την Ελλάδα και τη Γαλλία κατά νου, πιστεύετε πως κάτι πρέπει να γίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδό;
Μαρκ Ρούτε: Θα έλεγα πως αν χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Ελλάδα δεν προχωρούσαν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και στα απαραίτητα μέτρα για να βελτιώσουν τα οικονομικά τους, αυτό από μόνο του θα οδηγούσε, μακροπρόθεσμα, σε πολιτική αστάθεια. Ήταν υψίστης σημασίας για την Ελλάδα, ως μέλους της ευρω-ζώνης, να είναι ανταγωνιστική, για να μπορεί να συνυπάρξει με τους εταίρους της. Κατανοώ πως οι θυσίες από πλευράς των Ελλήνων ήταν τεράστιες και τρέφω μεγάλο σεβασμό για τους Έλληνες ως προς αυτό. Έχω κι εγώ συγγενείς που κατάγονται από την Ελλάδα και μάλιστα ένας από αυτούς, λόγω της οικονομικής αστάθειας στη χώρα, ήρθε στην Ολλανδία για να βρει δουλειά. Οπότε κατανοώ πλήρως και γνωρίζω από πρώτο χέρι την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει λόγω της κρίσης η ελληνική κοινωνία. Αλλά πιστέυω πως μια αδυναμία να γίνουν μεταρρυθμίσεις και να παρθούν μέτρα, μακροπρόθεσμα, θα είχε ως αποτέλεσμα ακόμα μεγαλύτερη πολιτική αστάθεια. Όσο για τα κόμματα των άκρων που ανεβαίνουν παντού στην Ευρώπη, πιστεύω πως οι ψηφοφόροι δεν κάνουν ποτέ λάθος. Η ευθύνη είναι των υπόλοιπων κομμάτων - στην περίπτωση της Ολλανδίας του δικού μου, των Χρηστιανοδημοκρατών και των Εργατικών. Δεν ανταποκριθήκαμε πως έπρεπε στις ανησυχίες του κόσμου. Εμείς ευθυνόμαστε για την άνοδο των ακραίων κομμάτων.
Ν: Στην Μαρίν Λεπέν δεν αρέσει ο όρος «ακραίο κόμμα».
Ρούτε: Πρόσπαθώ πάντα να διευκολύνω τον οποιοδήποτε, όσο περισσότερο μπορώ. Αλλά η Μαρίν Λεπέν δεν είναι η πρώτη προτεραιότητα μου....
Ν: Πιστεύετε πως απειλείται η ευρωπαική συνοχή από την λιτότητα;
Ρούτε: Όχι, το αντίθετο συμβαίνει. Κοιτάξτε, χώρες όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, όταν μπήκαν στο ευρώ, δεν είχαν πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα, κι έτσι δεν ήταν ανταγωνιστηκές και δεν είχαν ισχυρή θέση στην ευρω-ζώνη. Και λόγω των χαμηλών επιτοκιών, για χρόνια, οι αδυναμίες των χωρών αυτών δεν φαίνονταν προς τα έξω. Έπειτα όμως από την κρίση της Lehman Brothers το 2008 και μετά την κρίση χρέους που ξεκίνησε το 2010, οι αδυναμίες αυτές γίναν πλέον έκδηλες. Έβλεπε κανείς τα σπρεντ να ανεβαίνουν και καταλάβαινε πως η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας δεν ήταν στο ίδιο επίπεδο με άλλων χωρών. Κι αυτό γιατί στις χώρες σαν την Ελλάδα δεν είχαν γίνει οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, στην ιατρική και κοινωνική ασφάλιση. Βασικά, αυτά που κάνετε εσείς τώρα, οι Γερμανοί και οι Ολλανδοί τα έκαναν ήδη, μέσα σε μια περίοδο 20 με 30 χρόνων. Εσεις βέβαια καλείστε να τα κάνετε μέσα σε 2 ή 3 χρόνια. Με μεγάλο κόστος για την κοινωνία. Όμως αν δεν γίνουν οι μεταρρυθμίσεις, δεν θα γίνετε ανταγωνιστικοί.
Ν: Βλέπετε φως στο τέλος του τούνελ; Γιατί ο κόσμος δεν βλέπει κανένα φως και στρέφεται προς τα ακραία κόμματα του ευρωσκεπτικισμού. Όχι μόνο στην Έλλαδα αλλά και στη Γαλλία, ένα από τους κεντρικούς παίκτες.
Ρούτε: Εεε... Δεν μπορεί να πει κανείς ότι η Γαλλία προχωρά σε αρκετές μεταρρυθμίσεις στην παρούσα φάση. Θα μπορούσα να πω πως υπάρχει ακόμα χώρος και για περισσότερες μεταρρυθμίσεις στη Γαλλία.
Ν: Άρα δεν ανησυχείτε ότι οι ευρωσκεπτικιστές θα ...
Ρούτε: Όχι, όχι. Θα έλεγα ότι η Γαλλία διαφέρει από την Ελλάδα, την Ιρλανδία ή την Πορτογαλία. Και κατανοώ απόλυτα ότι το κόστος των μεταρρυθμίσεων είναι τέτοιο για την κοινωνία, που είναι σχεδόν αναπόφευκτο κάποιοι άνθρωποι να χάνουν την πίστη τους στα παραδοσιακά κόμματα, να νιώθουν προδομένοι από αυτά και να στρέφονται προς τα άκρα. Είναι στο χέρι των παραδοσιακών κομμάτων λοιπόν, όπως το κόμμα μου αλλά και του κυρίου Σαμαρά, των κομμάτων ευθύνης, που είναι πάντα ανοιχτοί στη συνεργασία για το σχηματισμό κυβέρνησης, να εξηγήσουμε στον κόσμο γιατί κάνουμε όσα κάνουμε. Δεν πρέπει να τους πούμε «είστε τρελοί που ψηφίσετε ακραία κόμματα», αλλά να ακούσουμε πιο προσεκτικά τί μας λένε και να συζητήσουμε μαζί τους.
Hellas Pindakaas
Το αρχειο ήχου με τις απαντήσεις του Μαρκ Ρούτε θα το παίξω αυτούσιο την ερχόμενη Παρασκευή 8 Νοέμβρη, στις 10 το βράδυ (ελληνική ώρα) στην ραδιοφωνική εκπομπή Hellas Pindakaas, που μεταδίδεται από το δημοτικό ραδιόφωνο του Άμστερνταμ Salto/Wereld FM. Οι απαντήσεις του πρωθυπουργού είναι στα αγγλικά. Αυτό είναι το λινκ για να ακούσετε την εκπομπή ζωντανά μέσω διαδικτύου.
Σχόλια
Τα όσα είπε για την Ελλάδα μου φάνηκαν αρκετα προκάτ και κομμένα και ραμμένα στη γραμμή «Μέρκελ-Σόϊμπλε». Υπάρχει όμως ένα παράδοξο εδώ. Πώς κανείς κουνά το δάχτυλο σε άλλες χώρες, ενώ στη δική του εμφανίζεται πιο διαλλακτικός/ανεκτικός και σχεδόν γαλαντόμος; Δημοσιονομική πειθαρχία ναι, αλλά στα οικονομικά της δικής μας χώρας επιτρέπεται μια σχετκή χαλαρότητα (βλέπε τη στάση του στο όριο του 3% για το έλλειμμα). Με το ίδιο σκεπτικό, ζητείται από την Ελλάδα η κατάργηση του κατώτατου μισθού ενώ στην Ολλανδία ο Ρούτε υποχωρεί στην απαίτηση των κυβερνητικών του εταίρων, των Εργατικών, για κατώτατο μισθό 1500€ από 1/1/2014! Άλλα ζητάει από τον Ευρωπαϊκό Νότο και άλλα κάνει στη χώρα του.... Ένα δεύτερο παράδοξο είναι πως ενώ ο Ρούτε διατείνεται ότι χειρίστηκε την κρίση επιτυχώς, ακολουθώντας τη μαγική συνταγή, αυτή που συμβουλεύει και εμας να ακολουθήσουμε, η οικονομία της Ολλανδίας βρίσκεται επίσης σε οριακό σημείο και τα μηνύματα είναι ανησυχητικά. Γερμανικά δημοσιεύματα λένε τώρα πως, μετά την Κύπρο, η Ολλανδία είναι η χώρα της ευρωζώνης με την μεγαλύτερη περίοδο ύφεσης (ύφεση που σχετίζεται κυρίως με τη φούσκα των δανείων κατοικίας). Ολλανδικά δημοσιεύματα δεν αγγίζουν καν το θέμα.
Σε ένα από τα πρώτα κείμενα μου είχα πει πως η Ολλανδία δεν είναι χώρα, είναι επιχείρηση. Η φιλοσοφία και η πορεία του Ρούτε και του κόμματος του ενσαρκώνονται απόλυτα σε αυτόν τον χαρακτηρισμό. Το VVD έχει αποκτήσει όχι τυχαία την επωνυμία του κόμματος «των μεγάλων αφεντικών». Ο Μαρκ Ρούτε, από το 1992 που τελείωσε τις σπουδές του μέχρι το 2002 που πέρασε στην πολιτική (στην κυβέρνηση συνεργασίας του Χριστιανοδημοκράτη Μπαλκενέντε) κατείχε υψηλές θέσεις στον ολλανδικό κολοσσό Unilever.
Όσο για την προσωπική του ζωή, πολύ λίγα πράγματα γνωρίζουμε. Είναι εκ πεποιθήσεως εργένης και προτεστάντης στο θρήσκευμα. Στην συνέντευξη αναφέρει ότι κάποιο μέλος της οικογένειας του είναι ελληνικής καταγωγής, κάτι που ξάφνιασε τους δημοσιογράφους αφού δεν έχει αναφερθεί σε αυτό ποτέ στο παρελθόν. Προσπάθησα να εντοπίσω ποιο είναι το μέλος της οικογένειας του που ήρθε στην Ολλανδία για να βρει δουλειά, ρώτησα όλους τους συναδέλφους εδώ και έψαξα εκτενώς στο διαδίκτυο, αλλά άκρη δεν έβγαλα.
Τέλος, αρνήθηκε ότι η λιτότητα στρέφει τον κόσμο σε ακροδεξιά κόμματα, τα οποία ο ίδιος χαρακτηρίζει ως κόμματα στις παρυφές του συστήματος. Έδειξε πως κατανοεί πως η δύσκολη οικονομική συγκυρία μπορεί να οδηγήσει κάποιους στα άκρα, αλλά δήλωσε πεπεισμένος πως το κόμμα του, όπως και το κόμμα Σαμαρά, μπορεί να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη αυτών των ψηφοφόρων. Υποστήριξε δε πως αν δεν παρθούν τα απαραίτητα μέτρα, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη πολιτική αστάθεια. Και «κάρφωσε» τη Γαλλία ότι δεν κάνει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Βέβαια, για τον Ρούτε, μεταρρυθμίσεις σημαίνουν μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, αποψίλωση του κοινωνικού κράτους, ελαστικές μορφές εργασίας, δραστικές περικοπές σε επιδόματα και επιχορηγήσεις, αύξηση των οριών ηλικίας και μια σειρά άλλων μέτρων που αφήνουν απροστάτευτο τον κόσμο μέσα στο κλίμα οικονομικής αστάθειας και ανέχειας που επικρατεί.
Το VVD, το παζάρι των εκλογών και η δημοσιονομική πειθαρχία
Να υπενθυμίσουμε ότι ο Μαρκ Ρουτε βρίσκεται για δεύτερη τετραετία στο τιμόνι της χώρας, την διακυβέρνηση της οποίας μοιράζεται όμως πλέον με το Εργατικό κόμμα PvdA. Το κόμμα του, το VVD (ακριβής μετάφραση ΛαΪκό κόμμα της ελευθερίας και της δημοκρατίας), αναφέρεται εν συντομία ως οι Φιλελεύθεροι. Πρόκειται για ένα ιδεολογικό κράμμα από προοδευτικές θέσεις ως προς τα κοινωνικά και τα θέματα κουλτούρας (ναι στις αμβλώσεις και στον γκέι γάμο), συνδυασμένες με συντηρητικές και λαϊκιστικες ιδέες στα εθνικά και σε θεματα μετανάστευσης και δημόσιας τάξης (σκληρή στάση κατά των λαθρομεταναστων και της εγκληματικότητας). Ο γνωστός μας Χέερτ Βίλντερς ξεπήδησε μέσα από τα σπλάχνα του κόμματος του Ρούτε, τους Φιλελεύθερους. Βίλντερς και Ρούτε αντλούν τώρα ψηφοφόρους από την ίδια δεξαμενή. Γι' αυτό και τα καλοπιάσματα του πρωθυπουργού στους "ασωτους" ψηφοφόρους των ακραίων κομμάτων.
Χέερτ Βίλντερς και Μαρκ Ρούτε
Στα της οικονομίας συγκεκριμένα, οι Φιλελεύθεροι είναι ακραία νεοφιλελεύθεροι. Στα σχέδια τους είναι να μειώσουν τα κοινωνικά επιδόματα τόσο δραστικά, όσο καμία άλλη χώρα στην Ευρώπη. Το διάγγελμα του Βασιλιά Βίλεμ Αλεξάντερ τον περασμένο Οκτώβρη, που συνέταξε η κυβέρνηση και περιείχε τις προγραμματικές δηλώσεις για το 2014, έλεγε ότι πρέπει να ξεχάσουμε το κοινωνικό κράτος όπως το ξέραμε όλα τα προηγούμενα χρόνια.
Μαξίμ Φερχάγκεν (CDA), Μαρκ Ρούτε (VVD) και Χέερτ Βίλντερς (PVV)
Στην πρώτη κυβέρνηση Ρούτε (2010) συμμετείχαν, μαζί με τους Φιλελεύθερους, οι Χριστιανοδημοκράτες και το Κόμμα της Ελευθερίας του Βίλντερς. Επάνω στο χρόνο ο Βίλντερς ρίχνει την κυβέρνηση γιατί αρνείται να συνυπογράψει τα μέτρα, τις περικοπές δηλαδή, και υποστηρίζει πως η Ολλανδία πρέπει να γράψει στα παλιά της τα παπούτσια το ευρωπαϊκό όριο για έλλειμμα έως 3% του ΑΕΠ. Μετά τις εκλογές του 2012 ο Ρούτε συνασπίζεται με τον Ντίντερικ Σάμσομ των Εργατικών σε κάτι που θα μπορούσε να ονομαστεί η ολλανδική εκδοχή του grand coalition και τώρα φαίνεται να ενδίδει στις πιέσεις του Σάμσομ για περισσότερη χαλαρότητα ως προς το όριο του 3% για το έλλειμμα της χώρας.
Ντίντερικ Σαμσομ (PvdA) και Μαρκ Ρούτε (VVD)
Το VVD ήταν πάντα τέταρτο ή πέμπτο στις εκλογές και ποτέ στο παρελθόν δεν είχε να πιάσει τόσο ψηλά ποσοστά. Όπως σημειώνει και ο ίδιος ο Ρούτε, τώρα πλέον βρίσκεται σε θέση κεντρικού παίκτη και μπορεί να λέει ΝΑΙ σε κάθε κυβέρνηση συνεργασίας που «απαιτείται» να γίνει. Είναι πάντα πρόθυμος.
σχόλια