[ΓΝΩΜΕΣ] Η π(οίηση) του κ. πρύτανη. Από τον Δημήτρη Τζίνη

Πριν από λίγες μέρες, ο δημοσιογράφος κ. Κ. Μπογδάνος είχε καλεσμένο στην εκπομπή του στον ΣΚΑΪ (http://www.skai.gr/player/TV/?MMID=234471#.UK4Q_vtc0CA.facebook) τον πρύτανη του πανεπιστημίου Αθηνών κ. Θεοδόση Πελεγρίνη. Ο κ. πρύτανης είναι γνωστός για το ιδιαίτερο ύφος του, ενώ έχει δεχθεί διασταυρούμενα πυρά για ενέργειες και παραλήψεις κατά τη διάρκεια της θητείας του.

Το βέβαιο είναι ότι σε μια συνέντευξη με τον κ. Πελεγρίνη δεν πλήττεις. Βέβαιο επίσης είναι ότι από τα πρώτα λεπτά της εκπομπής διακρίνεις την απόσταση που χωρίζει το λόγο του πρύτανη από την κοινή λογική. 

Σε μια από τις πρώτες απαντήσεις του, ο καθηγητής υπερασπίζεται το «δικαίωμα στην κατάληψη» επειδή «ζούμε σε ένα καθεστώς ανελευθερίας». Με άλλα λόγια ξεχειλώνει τις έννοιες και τις λέξεις, αναθέτοντας στον εαυτό του έναν ρόλο πολύ διαφορετικό από εκείνον που του έχει ανατεθεί. Αυτή του η ρητορική, φυσικά, εντάσσεται σε ένα γενικότερο πλαίσιο: «Προσπάθησα να ξυπνήσω την κοινωνία γι’ αυτά που την περιμένουν». Μάλιστα.

Ο κ. Πελεγρίνης δηλώνει μεταξύ άλλων «ικανοποιημένος» από τη λειτουργία και το επίπεδο του πανεπιστημίου, υποβαθμίζοντας τη σημασία και το κύρος των διάφορων διεθνών μεθόδων αξιολόγησης των ιδρυμάτων. Βέβαια το να κρύβεις ένα πρόβλημα κάτω από το χαλί (αρνούμενος ότι υπάρχει) είναι ο καλύτερος τρόπος για να μην το λύσεις ποτέ.

Στο λόγο του επίσης εύκολα διακρίνει κανείς αμετροέπεια, οίηση. Για τα περιστατικά τα οποία «βαραίνουν» την πρυτανεία του (Νομική – ορμητήριο επεισοδίων, Υπατία, κατάληψη server) πάντα θα φταίει κάποιος άλλος. «Τα γεγονότα με δικαιώνουν πλήρως» λέει με στόμφο, αλλά δε δίνει πειστικές απαντήσεις, απλά πετάει την μπάλα στην εξέδρα. Αδυνατεί να αντιληφθεί την έννοια της αντικειμενικής ευθύνης και ευθιξίας. Βέβαια αν αυτό συνέβαινε θα έπρεπε να έχει παραιτηθεί προ πολλού.

Όμως στην απάντηση του αναφορικά με το ζήτημα της διακίνησης ναρκωτικών εντός του πανεπιστημίου συμπυκνώνονται πλείστες όσες παθογένειες της μεταπολιτευτικής αριστερόστροφης, φοβικής προσέγγισης έναντι του νόμου. «Γιατί δεν καλέσατε την αστυνομία;» ρωτάει ο δημοσιογράφος. «Γιατί να την καλέσω, αφού μπορώ να τους βγάλω μόνος μου έξω». Φυσικά ποτέ δεν τους «έβγαλε έξω».

Το πρόβλημα με τον κ. Πελεγρίνη δεν είναι ο πομπώδης – «ποιητικός» λόγος του. Δεν είναι μόνο ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζεται τα μεγάλα θέματα της αρμοδιότητας του –και είναι πολλά αυτά που βαρύνουν την διοίκησή του. Σε τελική ανάλυση ο άνθρωπος φιλόσοφος είναι και όχι μάνατζερ. Το πρόβλημα του (και ταυτόχρονα πρόβλημα μερίδας της ελληνικής ακαδημαϊκής ελίτ) είναι ότι αδυνατεί να διαχωρίσει αυτές τις δύο έννοιες, του καθηγητή και του διοικητή.

Αυτή είναι η εικόνα που δίνει το κορυφαίο πανεπιστήμιο της χώρας προς τα έξω, προς την κοινωνία. Μιας βερμπαλιστικής διοίκησης που βρίσκεται σε σύγχυση και νομίζει πως τα ξέρει όλα, που δε λογοδοτεί σε κανέναν και που αντιστέκεται στην εφαρμογή του νόμου. Ενός ανθρώπου που αρνείται πεισματικά να αντιληφθεί τις διαφορές μεταξύ των προσωπικών του απόψεων και του ρόλου του: ως καθηγητής μπορεί να διαφωνείς όσο θέλεις με έναν νόμο αλλά ως πρύτανης είσαι υποχρεωμένος να τον εφαρμόσεις. Αν δε μπορείς να βρεις την ισορροπία ανάμεσα στους δύο ρόλους τότε παραιτείσαι. Τόσο απλό.

Αυτές τις ανθρώπινες αδυναμίες έρχεται να καλύψει το Συμβούλιο Ιδρύματος που θεσπίστηκε με τον νόμο Διαμαντοπούλου που ο κ. πρύτανης πολέμησε: βοηθάει στον διαχωρισμό των ρόλων, ενώ αποδέχεται πως ένας πρύτανης δε μπορεί να ξέρει τα πάντα (πολλώ δε μάλλον όταν δεν έχει το αντίστοιχο επιστημονικό background).

Γι’ αυτό το λόγο (αναφέρει ο πρύτανης του πανεπιστημίου Κύπρου, εφημ. «Καθημερινή» 18.11.12) «το Συμβούλιο έχει τη διαπιστευτική αρμοδιότητα, βοηθώντας μας να μην κάνουμε λάθη. Γιατί, μην ξεχνάτε, εμείς είμαστε δάσκαλοι και αυτό δεν συνεπάγεται ότι είμαστε καλοί στη διοίκηση ενός ΑΕΙ με τις τόσες περίπλοκες πτυχές της». Όμως πώς να αποδεχτείς αυτόν τον θεμελιώδη διαχωρισμό και αυτή τη βασική αρχή όταν πιστεύεις ότι τα έχεις κάνει όλα σωστά και ότι «τα γεγονότα σε δικαιώνουν πλήρως»;