Την Πέμπτη, η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας συγκλόνισε τον κόσμο όταν ανακοίνωσε ότι καταργεί το όριο που διατηρούσε μέχρι χθες και το οποίο είχε ως στόχο να αποτρέψει το ελβετικό φράγκο να βρεθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα έναντι του ευρώ.
Η σημασία της απόφασης
Όπως εξηγεί σε ανάλυσή του το Bloomberg Business Week, η Ελβετία φημίζεται για το εξαιρετικά σταθερό χρηματοπιστωτικό της σύστημα (όλοι γνωρίζουν για τις θρυλικές της τράπεζες). Το 2011, κατά τη διάρκεια της πιο τρομακτικής περιόδου για την ευρωζώνη, το καθεστώς ασφαλείας της χώρας τη μετέτρεψε σε νησίδα ηρεμίας. Χρήματα άρχισαν να κατακλύζουν τη χώρα από διάφορα μέρη της ΕΕ, καθώς οι επενδυτές αναζητούσαν ένα ασφαλές μέρος για τα μετρητά τους.
Όπως ήταν φυσικό, επειδή όλοι ήθελαν να έχουν τα χρήματά τους στην Ελβετία το φράγκο εκτινάχθηκε σε αξία. Στις αρχές του 2010 ένα φράγκο αντιστοιχούσε σε λιγότερο από 0,7 ευρώ. Έως τα μέσα του 2011, το φράγκο ήταν σχεδόν σε απόλυτη ισοτιμία έναντι του ευρώ, μια απίστευτη εξέλιξη σε ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Συνήθως οι χώρες δεν προτιμούν τέτοια ανατίμηση των νομισμάτων τους. Ο πιο προφανής λόγος είναι ότι μια τέτοια εξέλιξη επηρεάζει αρνητικά τους εγχώριους εξαγωγείς, τα προϊόντα των οποίων γίνονται λιγότερο ανταγωνιστικά στο εξωτερικό. Η Ελβετία είναι γνωστή για τις εξαγωγές προϊόντων υψηλής αξίας, όπως είναι τα ρολόγια και τα φαρμακευτικά σκευάσματα, οπότε μία εκτίναξη της αξίας του νομίσματος δεν βοηθά.
Έτσι, το καλοκαίρι του 2011, η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας ανακοίνωσε το όριο της ελάχιστης συναλλαγματικής ισοτιμίας των 1,20 φράγκων/ευρώ. Η τράπεζα διατήρησε το όριο αυτό εκτυπώνοντας φράγκα σε τακτική βάση για να αγοράσει ευρώ, προκειμένου να διασφαλίσει ότι τα νομίσματα δεν θα ξεπερνούσαν το όριο. Η κατάσταση αυτή διατηρήθηκε για περισσότερο από τρία χρόνια.
Τι συνέβη την Πέμπτη
Χωρίς καμία προειδοποίηση, η τράπεζα απέσυρε το όριο προκαλώντας την εκτίναξη του φράγκου έναντι άλλων νομισμάτων. Σε ανακοίνωσή της, η Κεντρική Τράπεζα εξήγησε την κίνηση αυτή, αναφέροντας πως η περίοδος της κρίσης του 2011 έχει παρέλθει, αλλά είναι σαφές πως το ευρώ οδεύει προς περαιτέρω αδυναμία.
Σε σημείωμα προς τους πελάτες του, ο στρατηγικός αναλυτής συναλλάγματος της Société Générale, Kit Juckes, εξηγεί πως η Κεντρική Τράπεζα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν έχει νόημα να αγοράζει συνεχώς όλο και περισσότερα ευρώ μόνο και μόνο για να κρατήσει το συνάλλαγμα προς τα κάτω. Και ίσως η τράπεζα θεωρεί ότι όλα τα ευρώ που συσσώρευε επιβαρύνουν τον ισολογισμό της.
Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι φαινομενικά στα πρόθυρα της έναρξης του δικού της προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο αναμένεται να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση προς τα κάτω για το ευρώ. Η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας όμως δεν πρόκειται να μείνει άπραγη και αναμένεται να αλλάξει τακτική, σύμφωνα με τον Juckes.
Οι επιπτώσεις
Κάθε φορά που γίνονται μεγάλες κινήσεις σε οποιαδήποτε αγορά, συνήθως πολλοί άνθρωποι χάνουν πολλά χρήματα, επισημαίνει το Business Week. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι επιπτώσεις είναι μεγάλες κυρίως σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπου πολλοί έχουν ενυπόθηκα δάνεια σε φράγκα. Αυτές οι υποθήκες μόλις έγιναν πολύ πιο ακριβές.
Αυτή η σοκαριστική εξέλιξη έρχεται σε μια στιγμή που οι χρηματοπιστωτικές αγορές αντιμετωπίζουν μία αστάθεια που δεν είχε παρατηρηθεί εδώ και καιρό. Η κατάρρευση των εμπορευμάτων έχει ήδη προκαλέσει αναταραχή. Τώρα, μία ξαφνική κίνηση προσθέτει επιπλέον πίεση στο σύστημα.
σχόλια