Ακριβώς απέναντι από το σταθμό Λαρίσης στα πρώτα νούμερα της οδού Δομοκού βρίσκονται δύο μεγάλα, παλιά κτίρια. Στα αριστερά στεγάζεται από το 2002 η Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη του Δήμου Αθηναίων. Δίπλα της ακριβώς υπάρχει ένα επιβλητικό, μπεζ, μακρόστενο κτίριο με κεραμοειδή σκεπή. Κατά μήκος της πρόσοψής του έχει δύο σειρές μεγάλων παραθύρων. Εδώ στεγαζόταν κάποτε το παλαιό Φρουραρχείο Αθηνών και λειτουργούσε ως μεταγωγικός σταθμός για τους φαντάρους που έφευγαν με το τρένο για τα στρατόπεδα της επαρχίας. Στο πλαϊνό μέρος, μισοκρυμμένο πίσω από κάτι πρασινάδες διατηρείται ακόμη το μικρό φυλάκιο που χρησιμοποιούσαν οι σκοποί.
Tο κτίριο έχει εδώ και πολύ καιρό παραιτηθεί από την παλιά χρήση που του χάρισε το όνομα του και πλέον φιλοδοξεί ν' αποκτήσει μία άλλη ταυτότητα πρεσβεύοντας κάτι τελείως διαφορετικό. Να λειτουργήσει σαν μία φιλόξενη εστία για ανθρώπους και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ανεξαρτήτως ηλικίας, φυλής, εθνικότητας, θρησκείας, οικονομικής ή κοινωνικής κατάστασης που αντιμετωπίζουν όμως επείγοντα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Να γίνει ένα Κέντρο Αλληλεγγύης για την πόλη και όχι μόνο.
Παρέχουμε τις υπηρεσίες μας δωρεάν σε Έλληνες, οικονομικούς μετανάστες, πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο, ασυνόδευτους ανηλίκους, μετανάστες με έγγραφα, ανθρώπους που βρίσκονται στην Ελλάδα χωρίς έγγραφα, χρήστες ουσιών, Ρομά, ανθρώπους που έχουν βγει από τις φυλακές, άστεγους, παιδιά, θύματα βασανιστηρίων, θύματα ενδοοικογενειακής βίας, θύματα ρατσισμού, θύματα trafficking.
Η αρχή έγινε πριν από περίπου τρία χρόνια όταν ο πρώτος όροφος του Φρουραρχείου, με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων, άρχισε να λειτουργεί ως Κόμβος Αλληλοβοήθειας Πολιτών, προσφέροντας ρούχα, τρόφιμα, είδη οικιακής χρήσης και ότι άλλο μπορεί να συλλεχθεί από δωρεές ή χορηγίες σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Πριν από λίγο καιρό τα πράγματα προχώρησαν αρκετά βήματα παρακάτω. Ο Δήμος Αθηναίων παραχώρησε τον επάνω όροφο στο δίκτυο SolidarityNow το οποίο ανέλαβε και την πλήρη ανακαίνιση των χώρων του. O επάνω όροφος πράγματι ανακαινίστηκε, εξοπλίστηκε και διαμορφώθηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορέσει να φιλοξενήσει ένα ολιστικό πρόγραμμα παροχής υπηρεσιών που λειτουργεί κάτω από την ομπρέλα συνεργασίας τεσσάρων ελληνικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (την PRAKSIS, την ΑΡΣΙΣ, το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού και το «Μαζί για το Παιδί») και περιλαμβάνει: πρωτοβάθμια ιατρική περίθαλψη, νομική υποστήριξη, βοήθεια στην αναζήτηση εργασίας, υπηρεσίες υποστήριξης μητέρων, γραμμή βοηθείας, ένα κέντρο ημερήσιας φροντίδας παιδιού, αλλά και υπηρεσίες υποστήριξης ευπαθών ομάδων, όπως παιδιά και έφηβοι, ηλικιωμένοι, ασθενείς, μετανάστες και αιτούντες άσυλο.
Για να δούμε από κοντά τη δουλειά που γίνεται στο Φρουραρχείο δώσαμε ραντεβού με τους ανθρώπους της PRAKSIS το πρωί της περασμένης Πέμπτης. Στα σκαλιά της μοναδικής εισόδου του κτιρίου υπήρχε πολύς κόσμος. Όπως μας εξήγησαν οι περισσότεροι βρίσκονταν εκεί για να πάρουν τρόφιμα από τον Κόμβο και προκειμένου ν' αποφευχθεί ο συνωστισμός και η ταλαιπωρία υπήρχαν αρκετοί που περίμεναν στην αίθουσα υποδοχής του επάνω ορόφου. Ο χώρος είναι πεντακάθαρος, φρεσκοβαμμένος και έχει ακόμη τη μυρωδιά του καινούργιου. Δίπλα στην αίθουσα υποδοχής υπάρχει ένας παιδότοπος ενώ αμέσως μετά ακολουθεί ένας μεγάλος μακρόστενος διάδρομος με πολλά ιατρεία και γραφεία.
Το Κέντρο Αλληλεγγύης Αθηνών (Solidarity Now Center) τρέχει πέντε διαφορετικά προγράμματα μέσα από τις ΜΚΟ που φιλοξενούνται εδώ. Η PRAKSIS είναι υπεύθυνη για τα δύο από αυτά. Το ένα αφορά στην παροχή ιατρικών υπηρεσιών και ονομάζεται «Extended Medical Services».
«Υπάρχουν πέντε ειδικότητες γιατρών εδώ», λέει η Συντονίστρια του Προγράμματος και Κοινωνική Λειτουργός κ. Κωνσταντίνα Ψαλίδα, «ορθοπεδικός, καρδιολόγος, οφθαλμίατρος, δερματολόγος, ψυχίατρος, μία νοσηλεύτρια και δύο κοινωνικοί επιστήμονες στο χώρο της υποδοχής όπου γίνεται το πρώτο intake».
Κάτι που μας ξεκαθάριστηκε πολλές φορές στη συζήτηση είναι ότι οι ιατρικές υπηρεσίες που παρέχονται στο Φρουραρχείο είναι διαθέσιμες προς όλους χωρίς κανένα απολύτως κριτήριο επιλογής και αυτό επισημαίνει ξανά η κ. Ντίνα Βαρδαραμάτου, Κοινωνική Λειτουργός και Συντονίστρια Προγραμμάτων Αθήνας: «Μία από τις αρχές μας είναι να μη βάζουμε κριτήριο στην παροχή υπηρεσιών. Εμείς υπάρχουμε για να στηρίζουμε ανθρώπους και κοινωνικές ομάδες που βιώνουν οικονομικό ή και κοινωνικό αποκλεισμό.Παρέχουμε τις υπηρεσίες μας δωρεάν σε Έλληνες, οικονομικούς μετανάστες, πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο, ασυνόδευτους ανηλίκους, μετανάστες με έγγραφα, ανθρώπους που βρίσκονται στην Ελλάδα χωρίς έγγραφα, χρήστες ουσιών, Ρομά, ανθρώπους που έχουν βγει από τις φυλακές, άστεγους, παιδιά, θύματα βασανιστηρίων, θύματα ενδοοικογενειακής βίας, θύματα ρατσισμού, θύματα trafficking. Αν κάποιος δεν έχει πρόσβαση στην Υγεία μπορεί να έρθει στο Φρουραρχείο και να δει κάποια από αυτές τις ειδικότητες μας. Αυτό που δεν θέλουμε είναι να έχουμε απλώς μία συμπτωματολογική αντιμετώπιση. Δεν μας ταιριάζει, ούτε μας αφορά να έρθει κάποιος που έχει ένα έκζεμα, να του δώσουμε μία αλοιφή και να φύγει. Θέλουμε να διαπιστώσουμε γιατί έχει το έκζεμα. Γιατί ήρθε σε μας και δεν μπόρεσε να πάει σε έναν άλλο γιατρό ή σε ένα νοσοκομείο, ή γιατί έπρεπε να απευθυνθεί σε μία ΜΚΟ και να μη μπει μέσα στο σύστημα. Μπορεί να έχει έρθει εδώ με ένα στραμπουληγμένο αγκώνα και να αποδειχθεί στην πορεία ότι είναι θύμα ρατσιστικής βίας. Εμείς παίρνουμε το κοινωνικό ιστορικό, παρέχουμε μία πρωτοβάθμια φροντίδα και μετά, ανάλογα με το αν θα προκύψει κάτι άλλο, γίνονται και εσωτερικές παραπομπές. Μπορεί ο άνθρωπος αυτός να έχει ανάγκη από δικηγόρο. Υπάρχει ένα πρόγραμμα της ΑΡΣΙΣ που τρέχει εδώ και προσφέρει νομικές υπηρεσίες. Ή μπορεί αν έχει παιδιά να τα αφήσει στο dropping center και να είναι ήσυχος».
Το δεύτερο πρόγραμμα της PRAKSIS στο Φρουραρχείο αφορά στην απασχολησιμότητα. Το λεγόμενο Employability. «Aυτό που κάνουμε είναι να παρέχουμε εργασιακή συμβουλευτική σε ανέργους που προέρχονται ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Σε όλους. Χωρίς κανένα περιορισμό», σημειώνει η συντονίστρια του προγράμματος κ. Βάγια Καλτσή και συμπληρώνει: «Κάνουμε συνεδρίες εργασιακής συμβουλευτικής έτσι ώστε να εφοδιάσουμε τους ανθρώπους αυτούς με τα κατάλληλα εργαλεία για να αναζητήσουν επιτυχώς εργασία. Προσφέρουμε δωρεάν υπηρεσίες πρόσβασης στο διαδίκτυο για αναζήτηση εργασίας με τη βοήθεια εξειδικευμένου συμβούλου, ενώ αναπτύσσουμε και μία πλατφόρμα δικτύωσης ανάμεσα στους ανέργους και τις εταιρείες που συμμετέχουν μέσω των προγραμμάτων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Αυτό είναι και το πιο καινοτόμο στοιχείο του προγράμματος μας. Εκεί ποντάρουμε για να μπορέσει ο κόσμος που εξυπηρετείται από εμάς να ενταχθεί στην αγορά εργασίας».
Όπως μας εξηγεί η κ. Καλτσή τα πιο βασικά προβλήματα στο κομμάτι της εύρεσης εργασίας αφορούν κυρίως ζητήματα νομικής φύσεως. «Έχουμε έναν μεγάλο αριθμό αιτούντων άσυλο που τον τελευταίο ένα- ενάμιση χρόνο δεν έχουν δικαίωμα να βγάλουν άδειες εργασίας. Με αποτέλεσμα να ωθούνται στο περιθώριο. Και αντίστοιχα το ίδιο μπορεί να συμβαίνει με άλλες ομάδες όπως είναι ας πούμε οι γυναίκες άνω των 30-35 ή οι γυναίκες με μικρά παιδιά οι οποίες είναι πολύ δύσκολο ν' απορροφηθούν και βιώνουν έναν αποκλεισμό και μια πολύ άνιση μεταχείριση».
Όσο μιλάμε, αναγκαζόμαστε συνεχώς ν' αλλάζουμε δωμάτια και γραφεία. Το Κέντρο Αλληλεγγύης δεν σχεδιαστήκε για τέτοιου είδους συζήτησεις. Εδώ κάθε χώρος είναι ζωτικός και απαραίτητος. Υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να εξεταστούν. Δουλειές που πρέπει να γίνουν. Προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν. Εκτός από την PRAKSIS, εδώ στεγάζονται η ΑΡΣΙΣ που παρέχει τις νομικές υπηρεσίες, το «Μαζί για το Παιδί» και το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού που παρέχουν συμβουλευτική υποστήριξη για οικογένειες και παιδιά όλων των ηλικιών (από βρέφη μέχρι και 18 ετών), ενώ λειτουργούν και τον παιδότοπο όπου μπορεί να έρθει κάποιος ν' αφήσει τα παιδιά του για κάποιες ώρες.
Τους ρωτάω αν το πρόγραμμα που σε λίγο καιρό κλείνει δύο μήνες και θα διαρκέσει μέχρι το 2016 (με την ελπίδα φυσικά ότι θα συνεχιστεί και μετά) έχει αρχίσει να παράγει αποτελέσματα. «Είναι νωρίς για το πρόγραμμα, αλλά δεν είναι νωρίς για το PRAKSIS. Αυτό εδώ είναι μια συνέχεια των προγραμμάτων που τρέχουμε ήδη και έχουν να κάνουν με το τρίπτυχο: αντιμετώπιση του προβλήματος, πρόληψη και advocacy (άσκηση πίεσης και διεκδίκηση δικαιωμάτων). Έχουμε την τεχνογνωσία στο πως να προσεγγίζουμε τις ομάδες στόχου, πως να τις εξυπηρετούμε, πως να κάνουμε διαχείριση προβλημάτων, αλλά και πως να κάνουμε lobbying σε εθνικό επίπεδο. Θέλουμε αυτοί που έρχονται εδώ, να εξυπηρετούνται και να μη χρειάζεται να τους ξαναδούμε. Αυτό σημαίνει ή ότι θα έχει εξυπηρετηθεί η ανάγκη τους ή ότι θα έχουν βρει τρόπο πρόσβασης στην υγεία. Και ίσως έχουμε βοηθήσει και εμείς σ' αυτό» μας λέει η κ.Βαρδαραμάτου.
Aυτή η ολιστική προσφορά υπηρεσίων και η συνεργασία μεταξύ των ΜΚΟ είναι και το μεγάλο στοίχημα του Κέντρου Αλληλεγγύης που σε συνδυασμό με τον Κόμβο του κάτω ορόφου φιλοδοξεί να εξελιχθεί σ'ένα καταφύγιο αλληλεγγύης για ανθρώπους που έχουν πραγματική ανάγκη. «Αυτό θέλουμε. Ν' αμβλύνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κόσμος. Έχουμε ξεκινήσει καλά. Υπάρχει προσέλευση. Νομίζω ότι είμαστε σε καλό δρόμο» λέει με φανερή πίστη και αισιοδοξία η υπεύθυνη του Κέντρου Αλληλεγγύης, κ. Δομινίκη Ζαραλίδου.
Φεύγοντας, στις σκάλες του Φρουραρχείου υπάρχει ακόμη κόσμος που περιμένει στην ουρά για την τροφοδοσία. Έξω απο κτίριο, ο ουρανός είναι λίγο γκρίζος, αλλά ευτυχώς δεν κάνει πολύ κρύο. Απέναντι, στο σταθμό του ΟΣΕ, ένα τρένο φεύγει από την αποβάθρα κάνοντας πολύ θόρυβο. Σκέφτομαι όλα εκείνα τα δημοσιογραφικά κλισέ με τα οποία σφραγίζονται συνήθως τέτοιου είδους ιστορίες. Γλυκερές φράσεις περί ματαιοτήτας και μικρών, καθημερινών θαυμάτων. Έχει δίκιο όμως η κ. Βαρδαραμάτου όταν λέει ότι εχουμε μάθει να ψάχνουμε μόνο τα πολύ δύσκολα, τα πολύ τρανταχτά. «Ναι. Αυτό είναι το στανταράκι μας. H μαγκιά όμως είναι στα πολύ μικρά».
Info:
Με την οικονομική υποστήριξη του European Economic Area (EEA) Grants και σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων, το Κέντρο Αλληλεγγύης (Δομοκού 2, απέναντι από το Σταθμό Λαρίσης) ιδρύθηκε το 2014 από το Solidarity Now.
σχόλια