Ο υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας θα πρέπει να περιμένει μια ψυχρή υποδοχή σήμερα, όταν θα αντιμετωπίσει τους συναδέλφους του από την ευρωζώνη σε μία ακόμη δραματική ευρωπαϊκή αναμέτρηση, γράφουν οι Financial Times.
Ο αρθρογράφος Wolfgang Münchau σημειώνει μάλιστα πως «η συμβουλή μου προς τον Γιάννη Βαρουφάκη θα ήταν να αγνοήσει τις εξαγριωμένες ματιές και τις έμμεσες απειλές και να επιμείνει στις θέσεις του. Είναι μέλος της πρώτης κυβέρνησης της ευρωζώνης που πήρε δημοκρατική εντολή να αντιταχθεί σε ένα εντελώς δυσλειτουργικό καθεστώς, το οποίο αποδείχθηκε οικονομικά αναλφάβητο και πολιτικά μη βιώσιμο. Για να επιβιώσει η ευρωζώνη με το σημερινό γεωγραφικό εμβαδόν της, αυτό το καθεστώς πρέπει να φύγει».
Ωστόσο, όπως σημειώνει το άρθρο, είναι ριψοκίνδυνο να σηκώσει η Ελλάδα το ανάστημά της έναντι της ελίτ της ευρωπαϊκή πολιτικής. «Οι επιπτώσεις της αποτυχίας κατάληξης σε συμφωνία πρέπει να γίνουν απολύτως κατανοητές. Η Ελλάδα μπορεί να κινδυνεύσει με χρηματοπιστωτική κατάρρευση και να εκδιωχθεί από την ευρωζώνη.
Το βασικό ζήτημα υπό συζήτηση είναι ένα νέο δάνειο προς την Αθήνα ώστε να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της για τους επόμενους λίγους μήνες. Το θέμα δεν είναι ουσιαστικά τα χρήματα. Δεν χρειάζεται κάτι παραπάνω από δύο οικονομολόγους σε μια παμπ, με ένα μολύβι και μερικά σουβέρ για μπίρες, για να υπολογιστεί το ποσό.
Η διαφωνία αφορά το πακέτο. Οι Έλληνες θέλουν ένα απλό δάνειο-γέφυρα σε συνδυασμό με τη σαφή παραδοχή ότι τα προηγούμενα προγράμματα στήριξης έχουν αποτύχει. Άλλοι διαφωνούν. Οι Γερμανοί υποστηρίζουν τη λιτότητα για ιδεολογικούς λόγους. Οι Πορτογάλοι αντιτίθενται σε οποιαδήποτε συμφωνία για την Ελλάδα, γιατί οι ίδιοι έχουν λάβει το πικρό φάρμακο της λιτότητας χωρίς να επαναστατήσουν. Και οι Λιθουανοί λένε: εμείς είμαστε πιο φτωχοί και από εσάς, γιατί να σας σώσουμε; Και πάει λέγοντας».
«Τι πρέπει, λοιπόν, να κάνει η ελληνική κυβέρνηση;», διερωτάται ο αρθρογράφος. Πρέπει να επιμείνει στη θέση της να μην αποδεχτεί τη συνέχιση του υπάρχοντος προγράμματος οικονομικής στήριξης. Κάνοντάς το αυτό, θα σταματήσει να είναι δέσμια σε αυτοκαταστροφικούς στόχους, όπως η δεσμευτική απαίτηση για πρωτογενές πλεόνασμα στο 3% του ΑΕΠ. Για μια χώρα με μαζική ανεργία, αυτός ο στόχος είναι παράλογος. Θα ήταν, οπωσδήποτε, καλύτερο να σταματήσει αυτή η ανοησία ενώ παραμένει η Ελλάδα στην ευρωζώνη. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι πρέπει να σταματήσει».
Το Plan B
Σύμφωνα με το άρθρο, αν αυτό δεν δεν είναι εφικτό, η Αθήνα θα πρέπει να ετοιμάσει το Plan B. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα επίσημη έξοδο από την ευρωζώνη, που θα ήταν μία από τις πιο ριψοκίνδυνες επιλογές. Υπάρχουν πιο έξυπνες επιλογές για αρχή.
«Η πιο λογική (επιλογή) είναι η εισαγωγή ενός παράλληλου νομίσματος - όχι απαραίτητα «χάρτινου» χρήματος, περισσότερα σαν ένα χρεόγραφο που εκδίδεται από την κυβέρνηση και θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για συγκεκριμένους σκοπούς».
Ο αρθρογράφος επισημαίνει ότι αρκετοί οικονομολόγοι έχουν σκεφτεί ανάλογες λύσεις, όπως ο Αμερικανός οικονομολόγος Robert Parenteau, ο οποίος έχει προτείνει τα «χρεόγραφα με φορολογική προοπτική». Πρόκειται για IOUs (έγγραφα που αναγνωρίζουν το χρέος - από τα ηχητικά αρχικά της φράσης «I owe you») με εγγύηση τα μελλοντικά φορολογικά έσοδα.Τέτοια εργαλεία υπάρχουν στις ΗΠΑ, σε πολιτειακό επίπεδο, και λειτουργούν ως φορολογική πίστωση, που επιτρέπει στις κυβερνήσεις να τρέχουν δημοσιονομικά ελλείμματα μέχρι να ανακάμψει η οικονομία. Με ένα τέτοιο εργαλείο η Ελλάδα θα μπορούσε να εγκαταλείψει τη λιτότητα χωρίς να εγκαταλείψει το ευρώ, τονίζει το άρθρο.
Από την πλευρά του, ο John Cochrane, συντηρητικός οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, επίσης συνιστά στην ελληνική κυβέρνηση να εκτυπώσει IOUs, τα οποία θα έχουν τη μορφή ηλεκτρονικού χρήματος, όχι απαραίτητα σε ρευστό, και θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να πληρωθούν συντάξεις και άλλες μεταβιβάσεις πληρωμών.
«Το IOU θα μπορούσε να εκπληρώσει μία από τις βασικές λειτουργίες του χρήματος: το μέσο ανταλλαγής. Μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις για να αγοράσεις τρόφιμα στα καταστήματα ή για να ανακεφαλαιοποιήσεις μέρος του τραπεζικού συστήματος. Και αυτό που κανένας δεν ομολογεί -τουλάχιστον όχι σε ευγενείς συναναστροφές- είναι ότι, όταν καθιερωθεί αυτό το σύστημα, μπορείς να κηρύξεις στάση πληρωμών έναντι των επίσημων Ευρωπαίων πιστωτών. Τι θα μπορούν να κάνουν; Δεν μπορούν να σε πετάξουν έξω από την ευρωζώνη. Δεν έχουν τα νομικά μέσα. Δεν μπορούν να σε πετάξουν ούτε έξω από την Ε.Ε. Εξακολουθούν να χρειάζονται τη σύμφωνη γνώμη σου για να γίνει αλλαγή της Ευρωπαϊκής Συνθήκης ή για όποια αλλαγή χρειάζεται ομοφωνία, όπως η ανανέωση των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας».
Ο κίνδυνος του Grexit
Όπως επισημαίνουν οι Financial Times, η πιο επικίνδυνη εναλλακτική θα ήταν ένα Grexit. «Αυτή είναι μια επιλογή που πρέπει να προσπαθήσει να αποφύγει η Ελλάδα, γιατί είναι σε μεγάλο βαθμό διασπαστική. Αλλά το μέγεθος του ρίσκου από αυτό, για την Ελλάδα τουλάχιστον, θα εξαρτηθεί από τη διαχείριση. Το Grexit θα μπορούσε να αποδειχθεί πιο επικίνδυνο για την ίδια την ευρωζώνη γιατί ίσως λειτουργούσε ως βάση για άλλους, ειδικά αν δεν επέλθει οικονομικός Αρμαγεδδών στην Ελλάδα. Ωστόσο, αν και δεν είναι επιθυμητό, το Grexit παραμένει προτιμότερο από το status quo.
Το χειρότερο σενάριο θα ήταν να λυγίσει πρώτη η ελληνική κυβέρνηση και να αποδεχτεί την ήττα. Αν ΣΥΡΙΖΑ αφομοιωνόταν στην πολιτική σκηνή, το μόνο πολιτικό κόμμα που μένει για να αντιταχθεί σε αυτές τις στρατηγικές θα ήταν το νεοναζιστικό κόμμα της Χρυσής Αυγής.
Η προσωπική μου προτίμηση θα ήταν να εγκαταλείψει η ευρωζώνη συνολικά τις αποτυχημένες πολιτικές των τελευταίων πέντε ετών και να προχωρήσει μπροστά. Αν αυτό αποδειχθεί πολιτικά αδύνατο, η δεύτερη καλύτερη επιλογή, για την Ελλάδα τουλάχιστον, θα ήταν μια ημιέξοδος με παράλληλο νόμισμα και στάση πληρωμών μόνο των επίσημων πιστωτών. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να υψώσουν το ανάστημά τους σήμερα», καταλήγει το άρθρο.
σχόλια