Το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων στο Eurogroup μπορεί να σημαδέψει μια γενιά, ή ακόμα και να αποδειχθεί σημείο καμπής για το ευρωπαϊκό πείραμα της νομισματικής ένωσης, τονίζει ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης σε άρθρο του στους New York Times, που δημοσιεύθηκε λίγη ώρα πριν την έναρξη της κρίσιμης συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Όπως αναφέρει, οι game theorists αναλύουν τις διαπραγματεύσεις σαν να πρόκειται για παιχνίδια που περιλαμβάνουν εγωιστές παίκτες. «Καθώς έχω περάσει πολλά χρόνια ως ακαδημαϊκός ερευνώντας τη θεωρία παιγνίων (game theory), ορισμένοι σχολιαστές βιάστηκαν να θεωρήσουν ότι ως ο νέος υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας θα προσπαθούσα να επινοήσω μπλόφες, στρατηγικές και εξωτερικές επιλογές, στην προσπάθειά μου να βελτιώσω την αδύναμη θέση μου. Τίποτα δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια».
Αν μη τι άλλο, προσθέτει, «το υπόβαθρό μου στη θεωρία παιγνίων με έπεισε ότι θα ήταν καθαρή τρέλα να σκεφτώ τις τρέχουσες διαβουλεύσεις μεταξύ της Ελλάδας και των εταίρων μας σαν ένα παιχνίδι διαπραγμάτευσης που κερδίζεται ή χάνεται μέσα από μπλόφες και τακτικές υπεκφυγής. Το πρόβλημα με τη θεωρία παιγνίων, όπως συνήθιζα να λέω στους μαθητές μου, είναι ότι θεωρείς δεδομένα τα κίνητρα των παικτών. Στο πόκερ ή στο μπλακ τζακ η υπόθεση αυτή είναι προβληματική».
«Αλλά στις τρέχουσες διαβουλεύσεις μεταξύ των εταίρων μας και της νέας ελληνικής κυβέρνησης, το νόημα είναι να σφυρηλατηθούν νέα κίνητρα. Να διαμορφωθεί μια νέα νοοτροπία που υπερβαίνει τις εθνικές διαιρέσεις, διαλύει τις διακρίσεις μεταξύ πιστωτή-οφειλέτη προς όφελος μιας πανευρωπαϊκής στρατηγικής και τοποθετεί το ενιαίο ευρωπαϊκό καλό πάνω από μικροπολιτικές σκοπιμότητες, ένα δόγμα που αποδεικνύεται τοξικό εάν παγκοσμιοποιηθεί», επισημαίνει.
«Ως υπουργός Οικονομικών ενός μικρού, δημοσιονομικά πιεσμένου έθνους, που στερείται τη δική του κεντρική τράπεζα και αντιμετωπίζεται από πολλούς εταίρους μας ως προβληματικός οφειλέτης, είμαι πεπεισμένος ότι έχουμε μόνο μία επιλογή Να αποφύγουμε κάθε πειρασμό να αντιμετωπίσουμε αυτή την κρίσιμη στιγμή ως ένα πείραμα στρατηγικής, και αντ' αυτού, να παρουσιάσουμε με ειλικρίνεια τα γεγονότα που αφορούν την κοινωνική οικονομία της Ελλάδας, να βάλουμε στο τραπέζι τις προτάσεις μας για να αναπτυχθεί ξανά η Ελλάδα, να εξηγήσουμε γιατί αυτά είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης και να αποκαλύψουν τις κόκκινες γραμμές πέραν των οποίων η λογική και το καθήκον μας αποτρέπει να πάμε.
»Η μεγάλη διαφορά μεταξύ της νέας κυβέρνησης και της προηγούμενης είναι ότι η σημερινή είναι διττή: Είμαστε αποφασισμένοι να συγκρουστούμε με τα ισχυρά κατεστημένα συμφέροντα προκειμένου να επανεκκινήσουμε την Ελλάδα και να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των εταίρων μας. Είμαστε επίσης αποφασισμένοι να μην μας αντιμετωπίζουν ως αποικία χρέους η οποία θα πρέπει να υποστεί αυτό που πρέπει. Η αρχή της μεγαλύτερης λιτότητας για την οικονομία με τη μεγαλύτερη ύφεση θα ήταν περίεργο εάν δεν προκαλούσε τόση πολύ άσκοπη ταλαιπωρία», υπογραμμίζει ο Γιάνης Βαρουφάκης.
«Συχνά με ρωτούν: Κι αν ο μόνος τρόπος που μπορείτε να διασφαλίσετε κεφάλαια είναι να περάσετε τις κόκκινες γραμμές σας και να αποδεχθείτε μέτρα που θεωρείτε ότι είναι μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης; Πιστός στην αρχή ότι δεν έχω κανένα δικαίωμα να μπλοφάρω η απάντησή μου είναι: Οι γραμμές που έχουμε παρουσιάσει ως κόκκινες δεν θα περαστούν. Διαφορετικά, δεν θα είναι πραγματικά κόκκινες, αλλά απλώς μία μπλόφα. Αλλά τι γίνεται αν αυτό προκαλέσει στους πολίτες σας πολύ πόνο; με ρωτούν. Σίγουρα θα πρέπει να μπλοφάρετε», σημειώνει.
Το πρόβλημα με αυτού του είδους τα επιχειρήματα, προσθέτει ο υπουργός, είναι ότι υποθέτει, μαζί με την θεωρία παιγνίων, ότι ζούμε σε μια τυρρανία συνεπειών. Ότι δεν υπάρχουν συνθήκες που πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι σωστό, όχι σαν στρατηγική, αλλά απλά επειδή είναι... σωστό.
Εμφανίζεται αισιόδοξος ότι ενάντια αυτού του κυνισμού η νέα ελληνική κυβέρνηση θα καινοτομήσει και θα απέχει, όποιες και αν είναι οι συνέπειες, από συμφωνίες οι οποίες είναι λάθος για την Ελλάδα και για την Ευρώπη. «Το παιχνίδι "επέκτασης και υποκρισίας" το οποίο ξεκίνησε όταν το δημόσιο χρέος της Ελλάδας έγινε μη εξυπηρετούμενο το 2010 θα τελειώσει. Όχι άλλα δάνεια –όχι έως ότου έχουμε ένα αξιόπιστο σχέδιο για την ανάπτυξη της οικονομίας, προκειμένου να αποπληρώσουμε αυτά τα δάνεια, να βοηθήσουμε τη μεσαία τάξη να σταθεί στα πόδια της και να αντιμετωπίσουμε τη φριχτή ανθρωπιστική κρίση. Όχι άλλα προγράμματα "μεταρρυθμίσεων" που στοχεύουν σε φτωχούς συνταξιούχους και οικογενειακά φαρμακεία και αφήνουν τη μεγάλης κλίμακας διαφθορά ανέγγιχτη», υπογραμμίζει.
Ξεκαθαρίζει επίσης πως η ελληνική κυβέρνησή δεν ζητά από τους εταίρους διέξοδο από την αποπληρωμή των χρεών, αλλά μερικούς μήνες χρηματοπιστωτικής σταθερότητας που θα της επιτρέψουν να ξεκινήσει το έργο των μεταρρυθμίσεων που μπορεί να διαχειριστεί και να υποστηρίξει η ελληνική κοινωνία, προκειμένου να επαναφέρει την ανάπτυξη και να τερματίσει την αδυναμία αποπληρωμής των χρεών.
Καταλήγοντας, ο Έλληνας υπουργός αναφέρεται στον Καντ, τον Γερμανό φιλόσοφο, που όπως σημειώνει «δίδαξε ότι οι ορθολογικοί και οι ελεύθεροι ξεφεύγουν από την αυτοκρατορία της σκοπιμότητας κάνοντας ότι είναι σωστό».
«Πώς ξέρουμε ότι η μέτρια πολιτική μας ατζέντα, η οποία αποτελεί την κόκκινη γραμμή μας, είναι σωστή από την άποψη του Καντ; Ξέρουμε, κοιτώντας στα μάτια των πεινασμένων στους δρόμους των πόλεών μας, ή κοιτώντας τη μεσαία τάξη, ή λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα των σκληρά εργαζομένων σε κάθε ευρωπαϊκό χωρίο και πόλη εντός της νομισματικής μας ένωσης. Μετά από όλα αυτά, η Ευρώπη θα ανακτήσει την ψυχή της, ανακτώντας την εμπιστοσύνη του λαού, τοποθετώντας τα συμφέροντά του στο επίκεντρο», καταλήγει το άρθρο.
σχόλια