________________
1.

Αγαπητή Α-Μπα, σου γράφω σε κατάσταση συναισθηματικής ταραχής μετά από έναν ακόμη τσακωμό με τον πατέρα-αφεντικό-συνεργάτη μου.

Δεν ξέρω πώς να διαχειριστώ τη μεταξύ μας σχέση και συνεργασία. Δουλεύουμε μαζί τα τελευταία χρόνια, η κατάσταση όμως όλο και χειροτερεύει. Μου συμπεριφέρεται σαν μπαμπάς, προστατευτικά, ενίοτε ολίγον τι υποτιμητικά, δεν πολυενδιαφέρεται για το δικό μου κομμάτι εργασίας (ανέκαθεν μου έδινε να κάνω δουλειές που δεν τον ενδιαφέρουν όπως και χαμαλίκια) και έχει μια τελείως διαφορετική άποψη από μένα σχετικά με το τι είναι η βοήθεια στον άλλον (οκ, καλό το 50αρικο αλλά προτιμώ να μου δείξεις κάτι που θα με βοηθήσει να κερδίσω το δικό μου 50αρικο στο μέλλον).

Νοιώθω πως πολλές φορές με αφήνει αβοήθητη και απροστάτευτη και πως με εκθέτει με τη συμπεριφορά του, (έχει συμβεί να έρθει πελάτης και να με βρίσει σκαιότατα ενώ αυτός έχει φύγει για να μην τον δει και φυσικά εγώ δεν ήξερα τίποτα).

Όλα αυτά του τα έχω πει. Πολλάκις. "Ναι ναι ναι" είναι η καλύτερη απάντηση ".... το ..... μου εγώ για σένα τα κάνω όλα, κανείς δε με καταλαβαίνει" είναι η χειρότερη. Του χουν μιλήσει και άλλα μέλη της οικογένειας. Δε θέλει να καταλάβει.

Ξέρω πως με λατρεύει και πως όντως ό,τι κάνει το κάνει για μένα, με τρόπο που δε μου ταιριάζει καθόλου. Να σημειώσω εδώ πως είχε μια πάρα πολύ δύσκολη και στερημένη συναισθηματικά, οικογενειακά, οικονομικά παιδική ηλικία και πως ό,τι έχει κάνει (και έχει κάνει πολλά) τα έκανε ολομόναχος.

Από τη δουλειά δε θέλω να φύγω αλλά και δεν μπορώ, ένεκα η οικονομική συγκυρία. Ούτε να ξεκινήσω κάτι μόνη μου, ούτε να πάω αλλού. Δεν τον αντέχω όμως άλλο. Νοιώθω πως είμαι σε αδιέξοδο. Καμία γνώμη για το πώς να το διαχειριστώ; Σε ευχαριστώ.- μπερδεμένη

Η εργασιακή σας σχέση περιπλέκεται επειδή είναι και πατέρας σου, αλλά λιγότερο από όσο νομίζεις.

Τα προβλήματα σας δεν υπάρχουν λόγω της συγγένειας σας, αλλά επειδή δεν έχετε ορίσει με σαφήνεια το είδος της επαγγελματικής σχέσης που έχετε. Σε μια μικρή χώρα, όπως είναι η Ελλάδα, αυτό είναι πολύ συνηθισμένο. Πολλά αφεντικά ξεπερνούν τα όρια που χάνονται μεταξύ φιλίας και φιλότιμου, ακόμα και αυτοί που έχουν καλές προθέσεις. Και αλλού να πήγαινες, αν δεν είσαι σε θέση να διεκδικήσεις και να περιφρουρήσεις τα όρια σου, μπορεί να πάθαινες τα ίδια, μπορεί και χειρότερα.

Αυτά τα προβλήματα δε λύνονται με συζητήσεις και δηλώσεις. Μόνο στις ταινίες πετυχαίνουν αυτά. Τα προβλήματα ίσως δεν λύνονται καν, αλλά επαναπροσδιορίζονται, μετατοπίζονται, αλλάζουν, με μεγάλη προσπάθεια και επιμονή, και με πράξεις. Όχι με κουβέντες. Μην περιμένεις να μαζευτεί ο άλλος επειδή το ζήτησες – δεν μπορεί, δε θέλει, δεν πρόκειται. Κάποια πράγματα πρέπει κι εσύ να τα δεχτείς. Εννοείται πως θα σου δώσει να κάνεις χαμαλίκια. Είναι ανώτερός σου. Για να σου αναθέσει κάτι δύσκολο πρέπει να αποδείξεις ότι το κάνεις πιο καλά και πιο γρήγορα από αυτόν, αλλιώς γιατί να το κάνει; Οπότε, πάρε πρωτοβουλίες για να το αποδείξεις. Μην περιμένεις να σου εξηγήσει τη δουλειά. Αν το κάνει, θαυμάσια, αλλά δεν θα το κάνει επειδή έχετε δουλειά. Κάνε ερωτήσεις, ξανά και ξανά, συγκεκριμένες, έξυπνες και βγάλε τα συμπεράσματα σου. Πρόσεχε να μην κάνεις χαζές ερωτήσεις, χάνεις αξιοπιστία. Ο ρόλος του εκεί δεν είναι να σε προστατεύει και να σε προσέχει. Αυτά θα τα κάνει σπίτι, όχι στη δουλειά, εκεί πρέπει να είσαι αποτελεσματική, επαγγελματίας και υπεύθυνη.

Αυτές είναι οι δικές σου υποχρεώσεις ως εργαζόμενη. Ως κόρη, έχεις και μια επιπλέον: να τον κάνεις περήφανο. Και αν είσαι εντάξει σε όλα αυτά, τότε μπορείς να αρχίσεις να διεκδικείς. Μπορείς να αρχίσεις να κάνεις προτάσεις για βελτίωση του συστήματος, ή να φέρνεις αντιρρήσεις, ή ακόμη και να παρακούς εντολές. Με μάχες κερδίζονται όλα αυτά. Κανείς δεν θα σου τα χαρίσει, ούτε καν ο πατέρας σου.

________________
2.

Αγαπητή Αμπα. Έκανα κάτι άσχημο και δεν ξέρω πώς να το διαχειριστώ. Είμαι κοπέλα, σε σχέση με ένα αγόρι, στα 23 και οι δύο. Η σχέση μας δεν είναι ήρεμη, συχνά υπάρχει πρόβλημα επικοινωνίας. Τις τελευταίες μέρες είχαμε διάφορες προστριβές. Σήμερα, έχασα τον έλεγχο. Είχαμε συνεννοηθεί σήμερα ότι θα έρθει στο σπίτι μου γιατί τον χρειαζόμουν και ήταν ανάγκη να μου φέρει κάτι, εκείνος, με έστησε ντυμένη για 3 ώρες στο σπίτι μου, λέγοντας μου τελευταία στιγμή, την ώρα δηλαδή που έπρεπε ήδη να είχε έρθει, ότι πάει για ψώνια με τους γονείς του. Τα ψώνια κράτησαν 1.5 ώρα. Όταν ήρθε διαμαρτυρήθηκα, αλλά δεν έδειξε μετανιωμένος, αντίθετα, μου είπε να ζητήσω συγγνώμη για χτες, που "του χάλασα τη διάθεση" με κάποιες ερωτήσεις που έκανα για μία κοπέλα με την οποία είχε κάτι κατά το διάστημα που εμείς είχαμε χωρίσει. Επίσης, αφού μου έδωσε το πράγμα που μου έφερε, είπε ότι θα φύγει γιατί έχει δουλειές. (Είχα χωρίσει μαζί του γιατί δεν άντεχα τον τρόπο που μου φερόταν. Αλλά τα ξαναβρήκαμε με δική του πρωτοβουλία, μετά από αρκετή επιμονή με έπεισε ότι αξίζει να του δώσω μία ευκαιρία. Από τότε γενικά τα πηγαίναμε καλά, αλλά έχει παραδεχτεί ότι νιώθει κάποιες φορές ότι του "χρωστάω" να τον κυνηγήσω όπως με κυνήγησε αυτός για να τα ξαναβρούμε. Ως αποτέλεσμα αυτού του συναισθήματος μου έχει πει 2-3 φορές "Χωρίζουμε" για ψύλλου πήδημα και μετά το πήρε πίσω.) Βλέποντας λοιπόν την απάθειά του, και την αδιαφορία του που για άλλη μία φορά δε σεβάστηκε εμένα και το χρόνο μου -το έχει ξανακάνει να αργήσει, να αλλάξει τα σχέδια μας από μόνος του χωρίς να με ρωτήσει, απλά ενημερώνοντάς με τελευταία στιγμή- και έχοντας περάσει 3 ώρες ακινητοποιημένη, μου γύρισε το μάτι και σήκωσα χέρι πάνω του. Τον χτυπούσα στα μπράτσα και στο πόδι με τα χέρια μου κλαίγοντας και ρωτώντας γιατί δε με σέβεται και άρπαξα το κινητό του απειλώντας να το σπάσω -δεν το πέταξα όμως, το ακούμπησα προσεκτικά στο χαλί- Πόνεσε πιστεύω, αλλά δεν του έκανα κανένα σημάδι. Αυτός δεν σήκωσε χέρι πάνω μου, μου μίλησε άσχημα και έφυγε. Νιώθω απαίσια που σήκωσα χέρι. Το ξέρω ότι δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση. Και δεν ξέρω πώς να αξιολογήσω αυτό το γεγονός και πώς να είμαι σίγουρη ότι δε θα το ξανακάνω σε κανένα. Μπορείς να με βοηθήσεις;
Σε ευχαριστώ πολύ για την απάντηση-Κουρασμένη

Η γνώμη μου είναι ότι πρέπει να αποφεύγουμε τους ανθρώπους που μας εξωθούν στα άκρα. Δεν εννοώ αυτούς που το κάνουν επίτηδες – υπάρχουν και τέτοιοι – αλλά το να αποφεύγουμε αυτούς που μας πατάνε τα κουμπιά μας, έστω και αθέλητα. Δεν ξέρω αν έχεις ιστορικό τέτοιας συμπεριφοράς, το χαρακτήρα σου, τον χαρακτήρα του άλλου, οπότε δεν ξέρω πώς να το αξιολογήσεις και πώς να είσαι σίγουρη ότι δεν θα το ξανακάνεις. Μόνο αυτά που γράφεις ξέρουμε, και από αυτά για μένα είναι φανερό ότι η σχέση σας είναι τσίτα στα γκάζια και γεμάτη ένταση, κατηγορίες ένθεν κι ένθεν, διάφορα απωθημένα που δεν έχουν ειπωθεί και διάφορα που δεν έχουν λυθεί. Η αργοπορία δεν είναι λόγος για να σου γυρίσει το μάτι. Ξεκινάς όμως λέγοντας ότι έχετε πρόβλημα επικοινωνίας. Άρα, για πες μου. Γιατί τα έχετε;

Ελπίζω να μην είσαστε από αυτούς που ερμηνεύετε την τρέλα ως πάθος. Η τρέλα είναι τρέλα. Είναι επικίνδυνη και αφήνει κουσούρια. Δημιουργεί λάθος προσδοκίες από τους επόμενους και αποσυντονίζει την εσωτερική πυξίδα. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να είναι οκ από μόνοι τους, αλλά σε συνδυασμό μπορεί να είναι καταστροφική. Είσαστε μόλις 23. Πολύ νωρίς για να σχηματίζετε σχέσεις εξάρτησης.

________________
3.

Η παρακάτω ερώτηση ακολουθεί συντομευμένη:

Αγαπητή Λένα,

Με την καλύτερή μου φίλη γνωριζόμαστε από το γυμνάσιο (10 χρόνια δηλαδή περίπου) και μέχρι πρότινος ήμασταν πολύ καλά μεταξύ μας. $κείνη πάντα ήταν η δυναμική του ντουέτου, ενώ εγώ πάντα την ακολουθούσα.

Τον τελευταίο καιρό όμως, είχα αφιερωθεί σε κάτι άλλο που απαιτούσε πολύ από το χρόνο μου κι έτσι δεν την έβλεπα πάρα πολύ συχνά.
Πέρσι το φθινόπωρο αποφάσισα να φύγω για λίγο στο εξωτερικό. Εκείνη τότε, με την αφορμή αυτή, διάλεξε να με ακολουθήσει στην δραστηριότητα αυτή που έκανα. Από τη στιγμή λοιπόν που κάναμε αυτό το πράγμα μαζί ήταν σα να ξεχείλισε το ποτήρι. Με λίγα λόγια, όλα αυτά τα χρόνια που τη γνώριζα, συνειδητοποίησα ότι με καταπίεζε, αλλά πάντα το κατάπινα ή το ξέχναγα.
Για να μην τα πολυλογώ, πρώτη φορά νιώθω τέτοιο θυμό με άνθρωπο. Εκείνη βέβαια, δεν πήρε χαμπάρι (με αποτέλεσμα να θυμώνω ακόμα περισσότερο. Καταλαβαίνω ότι δεν έκανα σωστό χειρισμό, ότι εξαρχής θα έπρεπε να της πω πώς αισθάνομαι (αν και φοβήθηκα μήπως τσαντιστεί -γιατί ομολογουμένως ο καθένας θα στενοχωριόταν, και δεν ξαναμιλήσουμε) και τελικά επετεύχθη το ίδιο αποτέλεσμα.
Γενικότερα, έχω καταλάβει σίγουρα -μάλλον, ότι την έχασα από φίλη μου και στενοχωριέμαι εν μέρει γι αυτό. Γιατί 10 χρόνια δεν είναι λίγα. Από την άλλη όμως σκέφτομαι, ότι είναι προτιμότερο να είσαι μόνος σου παρά με άτομα που σε στενοχωρούν. Απλά θα ήθελα να μιλήσουμε, δεν ξέρω...

(Ακριβές ερώτημα δεν υπάρχει, τώρα που το ξαναδιαβάζω... Απλά θεωρείς ότι υπάρχει ελπίδα ή είμαι -τελικά, υπερβολική και τρελή;)

Πιστεύω ότι ο τεράστιος θυμός στρέφεται περισσότερο κατά του εαυτού σου και όχι εναντίον της. Θυμώνεις επειδή συμβολίζει την άβουλη και υποχωρητική σου συμπεριφορά, και μεταφέρεις στον θυμό σε αυτήν, επειδή σου το υπενθυμίζει. Αυτή ήταν/είναι ό,τι είναι, εσύ γιατί ακολουθούσες αδιαμαρτύρητα; Με την παθητική, σιωπηλή σου στάση (συνεχίζεις στο ίδιο βιολί!) προσπάθησες να δείξεις ότι δεν είσαι πια αυτή που ήσουν, και ότι είσαι δυναμική και ανεξάρτητη. Και τώρα που δεν κατάφερες να προκαλέσεις κάποια αντίδραση, νιώθεις κάπως ξεκρέμαστη. Γι αυτό και ο τεράστιος θυμός.

Αυτό είναι το δικό σου μερίδιο ευθύνης. Τώρα, το ότι δεν αναρωτήθηκε και δεν σε ρώτησε τι τρέχει, σημαίνει δυστυχώς ότι η φιλία σας δεν ήταν κάποια φοβερή φιλία. Λυπάμαι, δεν ξέρω πώς αλλιώς να το πω για να ακουστεί καλύτερο. Τα δέκα χρόνια ακούγονται πολλά αλλά δεν είναι αν μια σχέση έχει ξεκινήσει από το γυμνάσιο, που οι χαρακτήρες είναι ακόμη ασχημάτιστοι. Οι φιλίες δοκιμάζονται αργότερα, όταν ξεκινούν οι δουλειές και οι γάμοι και τα σοβαρά θέματα της ζωής. Ούτε τρελή είσαι, ούτε υπερβολική. Λάθη έκανες, και νομίζω ότι με τον καιρό θα τα καταλάβεις, για να μην τα επαναλάβεις. Δεν θέλεις πια μόνο να ακολουθείς, θέλεις ισότιμες φιλίες. Μην κατηγορείς τους άλλους αν δεν σου τις παραχωρούν χωρίς να προσπαθήσεις.

________________
4.

Απαντάς πάντα 7 ερωτήσεις κάθε μέρα ή έχεις ένα απόθεμα, ας πούμε 20-25 ερωτήσεων, κι όταν τελειώσει ξαναξεκινάς;- Rachel

Και τα δύο κάνω, αναλόγως το χρόνο που έχω. Μερικές φορές αλλάζω και τη σειρά των ερωτήσεων, αν θέλω να δημιουργήσω μια πιο ενιαία εικόνα (μερικές μέρες, μια ή δύο, όχι περισσότερο). Ο λόγος που το κάνω αυτό είναι για να μην επηρεάζεται η στήλη από την διάθεση της κάθε μέρας, και να είναι πιο ομοιόμορφο το αποτέλεσμα.

________________
5.

Τις καλές σου τις φίλες σε ποια ηλικία τις απέκτησες; Επειδή είμαι 25 χωρίς καλές φίλες (δλδ που να υπάρχει αμοιβαία συμπάθεια, ειλικρίνεια και ενδιαφέρον, για να μην πω αγάπη).- ματινα

Αρκεί να έχεις διάθεση, η ηλικία μη σε απασχολεί καθόλου. Αυτό που κάνει πιο δύσκολη τη δημιουργία φιλίας αργότερα είναι η έλλειψη χρόνου, όχι η ικανότητα ή κάτι άλλο. Χρειάζεται πολύς χρόνος για να δεθούν δύο άνθρωποι, και ο χρόνος πρέπει να είναι ουσιαστικός, με κοινές εμπειρίες, με γέλια και κλάματα. Αν θέλεις, θα αποκτήσεις. Πραγματικά δεν χρειάζεται κάτι άλλο.

________________
6.

... όχι!!!

Να ευχαριστήσω, αγαπητή Α μπα!!!

Ενα απλό και θερμό "ευχαριστώ' για τα όσα έχω δει και διαβάσει στη στήλη σου τόσους μήνες (γύρω στους 25, νομίζω)!

Μέσω των ερωτήσεων - απαντήσεων και σχολίων βρήκα κομμάτια του εαυτού μου, κομμάτια φίλων μου (που με βοήθησαν να δω τα πράγματα από άλλη οπτική γωνία), κομμάτια από ζωές άλλων που μπορεί να μη με αφορούν άμεσα, αλλά με βάζουν σε διαδικασία " τι θα γινόταν, αν..." Βοηθάει σίγουρα που λέγονται τα πράγματα με το όνομά τους, χωρίς υπεκφυγές και ψευτοσεμνότητα.

Δε λέω ότι μου άλλαξες τη ζωή, αλλά σίγουρα έγινα πιο διαλλακτική, πιο ανεκτική και πολλές φορές γέλασα με την ψυχή μου!!! Έχω την αίσθηση ότι βελτιώνομαι ως άνθρωπος, κυρίως όταν δε συμφωνώ με την άποψή σου ή κάποιων σχολιαστών.

Να είσαι καλά και να συνεχίζεις με το ίδιο ταλέντο!! -NatalyaK.

________________
7.

Αγαπητή Α, μπα,
Αρκετές από τις ερωτήσεις αφορούν σχέσεις εξ αποστάσεως. Σχέσεις φοιτητών, σχέσεις που αναγκάστηκαν να χωριστούν λόγω δουλειάς, σχέσεις που εξ επιλογής, κρατάνε χρόνια. Από ότι έχω καταλάβει η θέση σου είναι να τις αντιμετωπίζεις ως κανονικές.
Εγώ όμως πιστεύω ότι αυτές οι σχέσεις στην χειρότερη είναι αφελείς, στην καλύτερη, συνειδητά υποκατάστατα. Μία αληθινή σχέση έχει στιγμές βαρεμάρας, συνεχή τριβή, αποκαθηλώσεις... Η εξ αποστάσεως από την άλλη, τα κάνει όλα λαμπερά, αφού την περισσότερη ώρα η απουσία, σου επιτρέπει να φαντάζεσαι τι θα ήθελες ΕΣΥ να είναι ο σύντροφος σου και όχι τι θα ήταν στ' αλήθεια αν ήταν εκείνη τη στιγμή μπροστά σου, άσε που γλυτώνεις και την φθορά μιας αληθινής σχέσης. Νομίζω ότι οι μόνες ισότιμες σχέσεις είναι αυτές που και ο δύο είναι παρόντες και μοιράζονται συνεχώς και τα καλά και τα κακά των ζωών τους, και όχι από το skype. Οι εξ αποστάσεως έχουν νόημα αν συγκυρίες επιτάσσουν τον χωρισμό για λίγο (ένα χρόνο πχ) και το ζευγάρι είναι ήδη μαζί από πριν. Για φοιτητές δε το συζητάω, είναι πέταμα της εμπειρίας της φοιτητικής ζωής στο όνομα μιας μπερδεμένης ενοχής ή μίας ασαφούς αντίληψης για το τι είναι ένας δεσμός.

Αντιλαμβάνομαι ότι κάθε άνθρωπος είναι και μία άλλη περίπτωση και κάποιοι βρίσκουν μία γαλήνη και σιγουριά σε τέτοιες σχέσεις, τις οποίες μάλιστα υπάρχουν ορισμένοι που τις προτιμούν συνειδητά λόγω περιορισμένου χρόνου και διάθεσης να καταθέσουν ενέργεια σε κάτι που είναι καθημερινό. Μια χαρά μου φαίνεται αυτό-τίμιο.
Όταν όμως βλέπω κόσμο να χτυπιέται, να αναρωτιέται στο Α,μπα για κάτι που είναι αληθινό 28 μέρες κάθε χρόνο, δεν ξέρω αν πρέπει να βάλω τα γέλια ή να τους κοιτάξω με κατανόηση.

Να το πω τέλος συνοπτικά: Μία σχέση που το να δείτε μαζί στον καναπέ μια ταινία, να πάτε το βράδυ σε μια ταβέρνα με την παρέα σας, να κάνετε σεξ πριν κοιμηθείτε, χρειάζεται σχέδιο μάχης και από 300€ την φορά, για ένα τριήμερο τον μήνα, δεν είναι σχέση.

Θανασάκης.

Θανασάκη.

Ο αφελής της υπόθεσης είσαι εσύ.

Αν νομίζεις ότι οι ανθρώπινες σχέσεις είναι μια ταινία στον καναπέ, μια ταβέρνα με την παρέα και σεξ πριν τον ύπνο, έχεις τρομαχτικά περιορισμένη αντίληψη περί του τι είναι μια σχέση.

Ζήσε τη ζωή σου όπως θέλεις, μπορείς να απορρίψεις ανθρώπους επειδή είναι μακριά όσες φορές θέλεις, αλλά μην κρίνεις τις σχέσεις των άλλων, και κυρίως μην τις κατατάσσεις σε κανονικές και ακανόνιστες σύμφωνα με αυτά που έχεις ζήσει ή με τις προσωπικές σου αντιλήψεις. Οι σχέσεις των ανθρώπων έχουν εντάσεις, βάθος και ποικιλία που –φανερά- δεν υποψιάζεσαι.

Κάνεις πολύ τετριμμένες παρατηρήσεις και τα επιχειρήματα για το ποια είναι τα προβλήματα μιας σχέσης από απόσταση είναι τόσο κοινότοπα και ρηχά που δείχνουν ότι δεν έχεις ιδέα για τι μιλάς. Γενικώς, η σιγουριά σου για το «αληθινό» και το «κανονικό» είναι παιδιάστικη και τόσο απλοϊκή που μου προκαλεί αμηχανία. Το καλύτερο είναι ότι μάλλον νομίζεις ότι λες κάτι θεμελιώδες, που το έχεις σκεφτεί πολύ και γι' αυτό είσαι τόσο σίγουρος. Ξέρω ότι δεν σου άλλαξα γνώμη. Ποιος ξέρει, μπορεί να σου την αλλάξει η ζωή.