Τα βάσανα ενός Σουμέριου μαθητή το 2000 π.Χ.

Facebook Twitter
7

Στον Περσέα που εχτές έγινε ενός έτους
κι ευτυχώς αργεί ακόμη να γνωρίσει
τον καταναγκασμό της σχολικής ζωής

 

Το εύρημα

Πινακίδα σφηνοειδούς γραφής από τη Nippur (σημερινό Ιράκ)

«Μαθητή που πήγες όταν ήσουν μικρός;»

«Πήγα σχολείο»
«Τι έκανες στο σχολείο;»
«Διάβασα την πινακίδα μου, έφαγα το κολατσιό μου,
προετοίμασα την πινακίδα μου, την έγραψα, την τέλειωσα.
Έπειτα μου δόθηκαν οι προετοιμασμένες μου γραμμές
και το απόγευμα τα προετοιμασμένα μου χειρόγραφα.
Όταν τέλειωσε το σχολείο γύρισα στο σπίτι μου.
Μπήκα στο σπίτι κι εκεί καθόταν ο πατέρας μου.

Μίλησα στον πατέρα μου για τα χειρόγραφά μου,
έπειτα του διάβασα την πινακίδα μου και ο πατέρας μου χάρηκε.
Πραγματικά ο πατέρας μου ήταν ευχαριστημένος.
«Διψάω, δώσε μου να πιώ,
πεινάω, δώσε μου ψωμί,
πλύνε μου τα πόδια, στρώσε το κρεβάτι, θέλω να κοιμηθώ.
Ξύπνα με νωρίς το πρωί,
δεν πρέπει να αργήσω, γιατί ο δάσκαλος μου θα με δείρει.»
Όταν ξύπνησα νωρίς το άλλο πρωί,
είδα τη μητέρα μου και της είπα:
«Δώσε μου το κολατσιό μου, θέλω να πάω στο σχολείο.»
Η μητέρα μου μού έδωσε δυό ψωμάκια κι έφυγα.
Η μητέρα μου μού έδωσε δυό ψωμάκια, πήγα στο σχολείο.
Στο σχολείο ο επιστάτης μου είπε: «Γιατί άργησες;»
Φοβήθηκα, η καρδιά μου χτύπαγε γρήγορα.
Μπήκα στην τάξη μπροστά στο δάσκαλό μου, έκατσα στη θέση μου.
Ο δάσκαλός μου μού διάβασε την πινακίδα μου,
μου είπε «αυτό λείπει» και με έδειρε με το καλάμι.
Ο δάσκαλός μου μου έφερε την πινακίδα μου.
Ο επιστάτης της αυλής μου είπε «γράψε» κι έκατσα σε ένα ήσυχο μέρος,
πήρα και έγραψα την πινακίδα μου.
Ο δάσκαλος μου είπε «Γιατί όταν έλειπα μίλαγες;» και με έδειρε με το καλάμι.
Ο δάσκαλος μου είπε «Γιατί όταν έλειπα δεν κράταγες ψηλά το κεφάλι σου;» και με έδειρε με το καλάμι.
Ο δάσκαλος του σχεδίου μου είπε «Γιατί όταν έλειπα σηκώθηκες όρθιος;» και με έδειρε με το καλάμι.
Ο επιστάτης της πύλης μου είπε «Γιατί όταν έλειπα βγήκες έξω;» και με έδειρε με το καλάμι.
Ο δάσκαλος των Σουμεριακών μου είπε «Μίλαγες» και με έδειρε με το καλάμι.
Ο δάσκαλος μου είπε «Το χέρι σου δεν είναι καλό» και με έδειρε με το καλάμι.

Αμέλησα την τέχνη του γραφέα, εγκατέλειψα την τέχνη του γραφέα.
την τέχνη να γίνω νεαρός γραφέας, την τέχνη να γίνω «μεγάλος αδελφός».
Ο δάσκαλός μου δεν με έμαθε την τέχνη της γραφής.

[Στο σημείο αυτό το κείμενο λείπει ή είναι ασαφές, αλλά εννοείται ότι ο μαθητής αφηγείται τα βάσανά του στον πατέρα του]

Κάλεσαν τον δάσκαλο από το σχολείο.
Με το που μπήκε στο σπίτι τον έκατσαν σε θέση τιμητική.
Ο μαθητής πήρε ένα κάθισμα κι έκατσε κάτω μπροστά του.
Ό,τι είχε μάθει από την τέχνη του γραφέα τα αφηγήθηκε στον πατέρα του.
Ο πατέρας, με χαρούμενη καρδιά, λέει ευτυχισμένος στον δάσκαλο:
«Έδωσες ευχέρεια στο χέρι του μικρού, τον έκανες ειδικό,
του έδειξες όλα τα λεπτά σημεία της τέχνης της γραφής.
Του έδειξες όλες τις λεπτομέρειες της κατασκευής της πινακίδας, των μαθηματικών και της λογιστικής
Φέρτε καλό κρασί, φέρτε ένα υποπόδιο, φέρτε καλό λάδι,
δώστε του να φορέσει καινούργιο ένδυμα, δώστε του ένα δώρο, βάλτε στο χέρι του δακτυλίδι»
Του φέρνουν κρασί, του φέρνουν υποπόδιο, φέρνουν το λάδι,
του έδωσαν να φορέσει καινούργιο ένδυμα, του έδωσαν δώρο, του φόρεσαν δακτυλίδι.

Ο δάσκαλος με χαρούμενη καρδιά είπε αυτά τα λόγια:
«Νεαρέ, επειδή δεν αμέλησες τα λόγια μου, δεν τα αγνόησες,
θα φτάσεις στην κορυφή της τέχνης της γραφής, θα την κατακτήσεις πλήρως.
Επειδή μου έδωσες αυτά που σε καμιά περίπτωση δεν ήσουν υποχρεωμένος να μου δώσεις,
μου χάρισες δώρο πολύ μεγαλύτερο από το μισθό μου, μου έδειξες μεγάλη τιμή,
είθε η Νιντάμπα, η βασίλισσα των θεοτήτων, να σε προστατεύει,
να δείχνει εύνοια στην πένα σου,
να πάρει το κακό από τα χειρόγραφά σου.
Στα αδέλφια σου, θα είσαι ο οδηγός,
στους συμμαθητές σου, θα είσαι ο αρχηγός,
θα είσαι ο καλύτερος από όλους τους μαθητές.
Νεαρέ, έχεις ήδη έναν πατέρα, μα εγώ θα είμαι δεύτερος
θα σου μιλήσω, θα ορίσω τη μοίρα σου:
αληθινά ο πατέρας και η μητέρα σου θα σε υποστηρίξουν στο ζήτημα αυτό,
αυτό που πρέπει στην Νιντάμπα, αυτό που ταιριάζει στη θεά,
θα της προσφέρουν αφιερώματα και προσευχές.
Εκπλήρωσες σωστά τα καθήκοντα του σχολείου, έγινες άνθρωπος της γνώσης.
Δόξασες την Νιντάμπα, την βασίλισσα του οίκου της μάθησης.»

Δόξα τη Νιντάμπα!

Άγαλμα του διάσημου Σουμέριου γραφέα Dudu, Lagash, περίπου 2400 π.Χ.

Οι πινακίδες σφηνοειδούς γραφής από την αρχαία Μεσοποταμία διασώζουν ένα πλήθος εγγράφων, επί το πλείστον διοικητική αλληλογραφία, ύμνους για βασιλείς και θεούς και μυθολογικές αφηγήσεις. Υπάρχουν όμως και ορισμένα κείμενα που αποκαλύπτουν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πτυχές της ζωής γι'αυτή τη μακρινή εποχή, όπως το παραπάνω που αφηγείται τις ταλαιπωρίες της σχολικής ζωής ενός νεαρού Σουμέριου μαθητή που εκπαιδευόταν να γίνει γραφέας.

 

Η ιστορία του μαθητή, που μετέφρασα εδώ από την αγγλική μεταγραφή της (παραλείποντας λιγα κομμάτια όπου οι πινακίδες είναι αποσπασματικές), χρονολογείται το 2000 π.Χ. και είναι γνωστή από 21 διαφορετικές πινακίδες που έχουν βρεθεί σε διάφορες θέσεις της αρχαίας Μεσοποταμίας Η ευρεία διασπορά της οφείλεται στο γεγονός ότι την χρησιμοποιούσαν στα σχολεία ως κείμενο για να μάθουν οι μαθητές αντιγραφή –προφανώς με ευχάριστο, παιγνιώδη τρόπο, γελώντας δηλαδή κατά κάποιον τρόπο με τα βάσανα της σχολικής ζωής τους (ή μήπως υποδεικνύοντας τον τρόπο να γλυτώσουν από αυτά τα βάσανα;).

 

Στo σχολείo, που ονομαζόταν edubba («οίκος των πινακίδων») πήγαιναν οι μαθητές των οικογενειών που είχαν οικονομική άνεση και μπορούσαν να πληρώνουν τα δίδακτρα προκειμένου να μάθουν τα παιδιά την τέχνη της γραφής. Διευθυντής του σχολείου ήταν ένας έμπειρος γραφέας που είχε συνήθως έναν βοηθό, «τον μεγάλο αδελφό», και ειδικούς καθηγητές για το σχέδιο. Οι μαθητές είχαν μόνον 6 μέρες το μήνα ξεκούραση και έτρωγαν ξύλο για διάφορους λόγους: επειδή αργοπορούσαν το πρωί, μιλούσαν ή σηκώνονταν όρθιοι χωρίς άδεια ή δεν έκαναν καλή δουλειά. Η Νιντάμπα ήταν η θεά-προστάτιδα της γραφής.

Αρχαιολογία & Ιστορία
7

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας αναπτύχθηκε 100 χρόνια νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε, λέει αρχαιολόγος

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας αναπτύχθηκε 100 χρόνια νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε, λέει αρχαιολόγος

Νέα έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Warwick δείχνει ότι η άνοδος του πολιτισμού της αρχαίας Ελλάδας ξεκίνησε τουλάχιστον έναν αιώνα νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε
THE LIFO TEAM
Τέχνη σε χρυσό - Το κόσμημα στους ελληνιστικούς χρόνους

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τo χρυσάφι των ελληνιστικών χρόνων έρχεται στο μουσείο Μπενάκη

Σημαντικά κοσμήματα αλλά και τα αποτελέσματα μιας ενδελεχούς έρευνας πάνω στην τεχνογνωσία της κατασκευής των κοσμημάτων των ελληνιστικών χρόνων αποτελούν τους δύο πυλώνες της μεγάλης έκθεσης που ξεκινά στο Μουσείο Μπενάκη. Τριάντα μουσεία και εφορείες αρχαιοτήτων από όλη την Ελλάδα και πέντε μουσεία του εξωτερικού συμμετέχουν στην έκθεση-σταθμό. Η επιμελήτρια Ειρήνη Παπαγεωργίου και ο κοσμηματοποιός και επιστημονικός σύμβουλος Άκης Γκούμας μας ξεναγούν στην έκθεση.
M. HULOT
Πως διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Ιστορία μιας πόλης / Πώς διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Δαυίδ Ναχμία για τη ζωή και την πορεία του πρωτοπόρου συνθέτη του ελαφρού τραγουδιού των αρχών του 20ού αιώνα Αττίκ, την «Μάντρα» του και την ιστορία του τραγουδιού «Ζητάτε να σας πω».
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Ιστορία μιας πόλης / Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Το Τμήμα Ιστορικών Φυτών του Κήπου είναι ίσως μοναδικό στον κόσμο και περιλαμβάνει φυτά όπως η μυρτιά, το κώνειο, ο δίκταμος και η ελιά. Η Κατερίνα Στέφη «ξεναγεί» την Αγιάτη Μπενάρδου σε μια έκταση 1.860 στρεμμάτων, στις βόρειες πλαγιές του Όρους Αιγάλεω.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μεταπτυχιακός φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Αρχαιολογία & Ιστορία / Φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Η Valeriana φαίνεται να έχει τα χαρακτηριστικά μιας πρωτεύουσας των Μάγια, με κεντρικές πλατείες, ναούς και χώρους λατρείας, καθώς και μια ειδικά διαμορφωμένη αυλή για το αρχαίο παιχνίδι με μπάλα των Μάγια
LIFO NEWSROOM
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM
Παναγιά Βλασσαρού: Μια τοιχογραφία που επιβίωσε θαμμένη για δεκαετίες

Ιστορία μιας πόλης / Παναγιά Βλασσαρού: Μια τοιχογραφία που επιβίωσε θαμμένη για δεκαετίες

Ένας ναός που θυσιάστηκε για την ανάδειξη της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών και μια τοιχογραφία που «έζησε» μέχρι να ξαναβγεί στο φως. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τους Γιώργο Μαστρογιάννη, υπεύθυνο του εργαστηρίου συντήρησης του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών, και Γιάννη Παπαδόπουλο, διευθυντή των ανασκαφών στην Αρχαία Αγορά και καθηγητή αρχαιολογίας και φιλολογίας στο UCLA.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Υπήρχαν καμηλοπαρδάλεις, φοίνικες και τζακατράντες στον Πύργο Βασιλίσσης;

Ιστορία μιας πόλης / Υπήρχαν καμηλοπαρδάλεις, φοίνικες και τζακαράντες στον Πύργο Βασιλίσσης;

Γιατί η Αμαλία δεν κοιμήθηκε ποτέ μέσα στον κυρίως πύργο και γιατί ο Όθωνας δεν επισκεπτόταν το κτήμα; Ο Βασίλης Κουτσαβλής «ξεναγεί» την Αγιάτη Μπενάρδου σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά και καλοδιατηρημένα μνημεία γοτθικού ρυθμού στην Ελλάδα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Αγγεία ηλικίας 4.500 ετών στη Συρία είναι προϊόν παιδικής εργασίας λένε αρχαιολόγοι

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αγγεία ηλικίας 4.500 ετών στη Συρία φτιάχτηκαν από 8χρονα παιδιά, λένε αρχαιολόγοι

Οι αρχαιολόγοι ανέλυσαν 450 αγγεία που κατασκευάστηκαν στην Τελ Χάμα και διαπίστωσαν ότι τα δύο τρίτα των αγγείων κατασκευάζονταν από παιδιά ηλικίας επτά και οκτώ ετών
THE LIFO TEAM
Το ξεχασμένο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Καρυά Φθιώτιδας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το ξεχασμένο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Καρυά Φθιώτιδας

Η έκθεση του Μουσείου Μπενάκη «Καρυά 1943. Καταναγκαστική εργασία και Ολοκαύτωμα» είναι αφιερωμένη σε μια άγνωστη πτυχή της εξόντωσης των Ελλήνων Εβραίων κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πού έμαθαν να πίνουν μπίρα οι Αθηναίοι;

Ιστορία μιας πόλης / Πού έμαθαν να πίνουν μπίρα οι Αθηναίοι;

Φιξ, Μετς, Κλωναρίδη. Τρία τοπωνύμια, τρεις περιοχές της Αθήνας που σχετίζονται με τη ζυθοποιία. Επιχειρήσεις που έμαθαν στην αθηναϊκή κοινωνία να πίνει μπίρα, να την απολαμβάνει κατ’ οίκον ή σε πάρκα. H Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Βασίλη Νάστο για τη ζυθοποιία Κλωναρίδη και την εξέλιξη της περιοχής των Πατησίων.
THE LIFO TEAM
Οι «ερωτοφωλιές» στην Αθήνα του Μεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / Οι «ερωτοφωλιές» στην Αθήνα του Μεσοπολέμου

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Εύα Γανίδου και τον Τάσο Θεοφίλου για τις γκαρσονιέρες, τα σεπαρέ και τα απρόσμενα μέρη στην πόλη τα οποία επέλεγαν οι Αθηναίοι για τις ερωτικές συνευρέσεις τους.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Κλάους-Μίκαελ Κουν

Iστορία / Κλάους-Μίκαελ Κουν: Οι ναζιστικές ρίζες του πιο πλούσιου Γερμανού στον κόσμο

Ο πατέρας του Γερμανού μεγιστάνα έχτισε μεγάλο μέρος της οικογενειακής επιχείρησης επωφελούμενος από τις διώξεις και τη γενοκτονία των Εβραίων. Αντίθετα όμως με άλλες μεγάλες γερμανικές εταιρείες όπως η Volkswagen και η Deutsche Bank, η εταιρεία του αρνείται να ανοίξει τα σκοτεινά αρχεία της.
THE LIFO TEAM

σχόλια

6 σχόλια
υπηρχε ζωη πριν την αρχαια ελλαδα;υπηρχε γραφη πριν απο εμας;Δε μας τα λετε καλα.Δεν ειμαστε το κεντρο του κοσμου;Ωιμε,σε τι πατριδα μου ελαγχε να μεγαλωσω;
Αν μαθεις καλυτερα για την ζωη που υπηρχε, πραγματι, πριν και μετα την αρχαια ελλαδα, θα μπορεσεις να την εκτιμησεις πολυ καλυτερα και να την τοποθετησεις στην θεση που τις αξιζει στο ευρυτερο ιστορικο πλαισιο.