Αγαπητή Α,μπα: Ναι ή όχι;

Λόγω επικαιρότητας, ακολουθεί μανιφέστο

01. τι θα ψήφιζες την Κυριακή; Προσωπικό ζήτημα, αλλά έχω πελαγώσει, Τόση πληροφόρηση και παρα-πληροφόρηση, που αισθάνομαι πελαγωμένη που είναι αρχίζουν τα όρια του εκφοβισμού, της άγνοιας του κινδύνου, του λαϊκισμού, της χαζομάρας σε όσα λέγονται αυτές τις μέρες.

02. Χωρίς να αποκαλύψεις τι θα ψήφιζες (ή θα ψηφίσεις εάν είσαι εδώ) στο δημοψήφισμα θα ήθελα να ακούσω τα ερωτήματα που θα έθετες εσύ (για αλλαγή) προκειμένου να αποφασίσεις τι θα ψηφίσεις.

Εδώ που φτάσαμε παιδιά, δεν έχω πρόβλημα να αποκαλύψω τι θα ψηφίσω  (είμαι στην Ελλάδα αυτές τις μέρες και ευτυχώς θα ψηφίσω), αν και νομίζω ότι όποιος με διαβάζει ξέρει ήδη. Θα ψηφίσω ναι, χωρίς καμία αμφιβολία. Ο λόγος που δεν έχω αμφιβολία δεν είναι ότι η μια απάντηση είναι ολόσωστη και η άλλη εντελώς λάθος, αλλά επειδή πιστεύω ότι είναι σίγουρα η καλύτερη από τις δύο, έτσι όπως τίθεται το ερώτημα.

Και τώρα η εξήγηση.

Αναγκάζομαι, όλοι μας αναγκαζόμαστε, να απαντήσουμε με ένα 'ναι' και ένα 'όχι' σε ένα ερώτημα που δεν είναι για δημοψήφισμα. Είναι ένα ερώτημα που ίσχυε πριν από μερικές μέρες και είναι ρευστό. Ήδη τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ποιος ξέρει τι θα γίνει μέχρι την Κυριακή. Αυτό είναι το πολύ μεγάλο μου πρόβλημα: ότι το δημοψήφισμα είναι βεβιασμένο, και το ερώτημα είναι εσκεμμένα παραπλανητικό, και αυτό το προϊόν επιπόλαιων πολιτικών σκοπιμοτήτων χωρίζει τον λαό για λάθος λόγους σε στρατόπεδα που δεν θα έπρεπε καν να υπάρχουν.

Τα δημοψηφίσματα είναι για ερωτήματα απολύτως ξεκάθαρα, όταν υπάρχουν δύο απαντήσεις που οδηγούν οπωσδήποτε σε διαφορετική πορεία και έχουν απολύτως ξεκαθαρισμένα αποτελέσματα. Πρέπει να είναι ερωτήματα που δεν πιέζονται από το χρόνο, και ερωτήματα που μπορούν να απαντηθούν χωρίς να χρειάζονται εξειδικευμένες γνώσεις. Αλλιώς είναι σφυγμομέτρηση. Σφυγμομέτρηση με όμηρο έναν λαό, με αποτελέσματα πολύ σοβαρά και άμεσα χειροπιαστά.

Αυτό το δημοψήφισμα είναι εντελώς λάθος. Είναι απολύτως πιεστικό χρονικά. Το ερώτημα όχι μόνο δεν είναι σταθερό και ξεκάθαρο ('ΤΑ ΜΕΤΡΑ'), αλλά ελάχιστοι από εμάς έχουμε τα εφόδια για να τα καταλάβουμε και να τα εκτιμήσουμε.

Οπότε ο κόσμος αντιδρά με το συναίσθημα, και όχι με τη λογική του. Και αυτό είναι το χειρότερο που μπορούμε να κάνουμε. Ως λαός έχουμε και μια τάση στο συναίσθημα και αυτή η εβδομάδα είναι σαν ομαδική ψυχανάλυση ενάντια στη μαμά μας.

Όταν ρωτάς κάποιον 'μήπως θέλεις να υποφέρεις κι άλλο;' δεν είναι πιθανό να απαντήσει 'ναι', και αυτοί που ρωτούν, αυτό το ξέρουν πολύ καλά. Όταν κάποιος δεν ξέρει με ποιον τρόπο θα υποφέρει αν πει 'ναι' κα με ποιον τρόπο θα υποφέρει αν πει 'όχι', αν επιπλέον του λείπουν τα εργαλεία για να κάνει υποθέσεις, και του λες ότι έχει μια εβδομάδα για να αποφασίσει, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να υποθέσει βασιζόμενος στα αντανακλαστικά του. Τα αντανακλαστικά του είναι 'σε ποια ομάδα ανήκω;' και όχι 'τι με συμφέρει περισσότερο'. Η απάντηση θα είναι συναισθηματική. Δεν θα είναι η απάντηση στη ερώτηση. Είναι απάντηση στο φόβο, και η απάντηση στον φόβο είναι 'όχι'. Θες να πονέσεις; Φυσικά και δεν θέλω!

Πολλοί από όσους υποστηρίζουν το 'όχι' πιστεύουν ότι το κάνουν επειδή είναι ανένδοτοι, ή επειδή δεν φοβούνται, ή επειδή δεν έχουν κάτι άλλο να φοβηθούν. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι έχουν κουραστεί να φοβούνται, και αυτό είναι εντελώς άλλο πράγμα. Προσπαθούν να ξορκίσουν τον φόβο, να τον διώξουν, δείχνοντας αυθάδεια και απειθαρχία. Παράλληλα δεν πιστεύουν ότι η καταστροφή είναι μια πιθανότητα. O ίδιος φόβος τους εμποδίζει να δουν αυτή την πιθανότητα ξεκάθαρα. Έχουν την ελπίδα ότι η Ελλάδα στο τέλος θα τα καταφέρει, γιατί έτσι μας έχουν μάθει. Ότι η Ελλάδα στο τέλος τα καταφέρνει. Μόνο που δεν είναι καθόλου έτσι. Αυτό που έχει καταφέρει η Ελλάδα αυτά τα λίγα χρόνια που έχει δημοκρατία είναι να μην είναι ο παίκτης που θα μπορούσε να είναι μέσα στην Ευρώπη, παρά το κλίμα της, το φυσικό της περιβάλλον, την ευνοϊκή της θέση, και έναν λαό που έχει όλα τα προσόντα να διαπρέψει. Έχει καταφέρει να πάρει λάθος αποφάσεις και το έχει πληρώσει πάρα πολύ ακριβά, για πολλές γενιές. Τώρα ζούμε μια τέτοια ιστορική στιγμή. Θα δούμε αν έχουμε μάθει κάτι από τα λάθη μας. Εξακολουθούμε να πιστεύουμε στο μύθο της ανίκητης Ελλάδας;

Δεν είναι μάχη μεταξύ δεξιών και αριστερών. Δεν είναι μάχη μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Τα πράγματα έχουν ανακατευτεί πια, υπάρχουν φτωχοί και πλούσιοι μέσα στο ίδιο επάγγελμα, αριστεροί και δεξιοί στην ίδια κυβέρνηση άλλωστε. Σας εκλιπαρώ, μην ψηφίσετε σύμφωνα με αυτό που κάνει η ομάδα στην οποία νομίζετε ότι ανήκετε. Ψηφίστε σύμφωνα με την ομάδα στην οποία θέλετε να ανήκετε. Για τους περισσότερους Έλληνες αυτή η ομάδα είναι η Ευρώπη. Το έχουμε ήδη δηλώσει. Θα ψηφίσω 'ναι', χωρίς καμία αμφιβολία. Είναι από τις λίγες φορές που δεν έχω καμία αμφιβολία. Κακώς τίθεται αυτό το ερώτημα, αλλά αφού φτάσαμε ως εκεί, η απάντηση είναι 'ναι', γιατί θέλω να ελέγχω το μέλλον μου.

ΥΓ. Όσο για αυτούς που πιστεύουν ότι το 'όχι' δεν οδηγεί στην έξοδο: μπορεί και να μην οδηγεί. Όμως αυτή τη στιγμή, οι τράπεζες αδειάζουν, τα λεφτά τελειώνουν μέσα σε λίγες μέρες, και είμαστε ακόμη μέσα στην Ευρώπη. Αυτό είναι το 'όχι', και είμαστε ακόμα στη αρχή του. Τα χρέη οδηγούν σε καταστροφή, και σε ατομικό επίπεδο, και σε συλλογικό, και η *μαζική* φτώχια φέρνει αναξιοπρέπεια. Η φτώχια αφαιρεί και όσα χαρτιά διαπραγμάτευσης υπάρχουν. Δεν είναι εκφοβισμός. Όποιος έχει ζήσει με απλήρωτες πιστωτικές, έχει δει μόνο ένα κλάσμα αυτής της πραγματικότητας.