«Πόσο άσχημα είναι τα πράγματα για τον λαό της Ελλάδας», αναρωτιέται το BBC και παραθέτει εννέα γραφήματα που αποκαλύπτουν τον αντίκτυπο της κρίσης στους Έλληνες, ενώ συγκρίνει την κατάσταση με άλλες περιπτώσεις οικονομικής ύφεσης.
Η μακρά ύφεση
Είναι πλέον γενικά αποδεκτό ότι η Ελλάδα βιώνει μια οικονομική κρίση σε κλίμακα αντίστοιχη εκείνης της Μεγάλης Ύφεσης στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1930, σημειώνει το BBC.
Σύμφωνα με στοιχεία της ελληνικής κυβέρνησης, η οικονομία μπήκε σε ύφεση για πρώτη φορά στο τελευταίο τρίμηνο του 2008 και -εκτός από κάποια αδύναμη ανάπτυξη το 2014- συρρικνώνεται από τότε. Η ύφεση έχει μειώσει το μέγεθος της ελληνικής οικονομίας κατά περίπου ένα τέταρτο -πρόκειται για τη μεγαλύτερη συρρίκνωση προηγμένης οικονομίας από το 1950.
Παρά το γεγονός ότι η ελληνική ύφεση δεν είναι τόσο βαθιά όσο η Μεγάλη Ύφεση, έχει διαρκέσει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και πολλοί παρατηρητές πιστεύουν ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα μειωθεί περαιτέρω το 2015.
Μείωση των θέσεων εργασίας
Οι θέσεις εργασίας έτσι και αλλιώς είναι δυσεύρετες στην Ελλάδα, ειδικά για τους νέους, τονίζει το βρετανικό δίκτυο, προσθέτοντας ότι το 1/4 του πληθυσμού είναι άνεργο, ενώ τα νούμερα ανεβαίνουν πολύ περισσότερο για τους νέους: σχεδόν τα μισά άτομα κάτω των 25 είναι άνεργα. Σε ορισμένες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας, το ποσοστό ανεργίας των νέων ξεπερνά πολύ το 60%.
Σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα είναι και το ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας. Όπως έχει επισημάνει σε έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το να βρεθεί κάποιος εκτός εργασίας για μεγάλες χρονικές περιόδους έχει σοβαρές συνέπειες. Όσο περισσότερο καιρό μένει κάποιος άνεργος, τόσο πιο δύσκολο είναι να ενταχθεί στον τομέα εργασίας στο άμεσο μέλλον.
Το BBC επισημαίνει ακόμα ότι ένας στους τρεις νέους βρίσκεται εκτός εργασίας για πάνω από ένα χρόνο, ενώ μετά από δύο χρόνια ανεργίας χάνεται και η ασφάλιση υγείας. Η μακροχρόνια ανεργία έχει οικονομικές επιπτώσεις και στα έσοδα των Ταμείων, ενώ καθώς όλο και περισσότεροι Έλληνες βρίσκονται χωρίς δουλειά, όλο και περισσότεροι συνταξιούχοι συντηρούν τις οικογένειές τους με ένα μειωμένο εισόδημα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από την ελληνική κυβέρνηση, το 45% των συνταξιούχων λαμβάνει συντάξεις κάτω από το όριο της φτώχειας των 665 ευρώ.
Κατακόρυφη μείωση εισοδημάτων
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του Reuters, που βασίστηκε σε στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ, από το 2008 έως το 2013 οι Έλληνες έγιναν φτωχότεροι 40% κατά μέσο όρο. Το παραπάνω εξηγείται από το γεγονός ότι εκτός από τις απώλειες θέσεων εργασίας και τις μειώσεις στους μισθούς, σημειώθηκαν και μεγάλες περικοπές στις αποζημιώσεις των εργαζομένων και στις κοινωνικές παροχές. Το 2014, το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών στην Ελλάδα έπεσε κάτω από το επίπεδο του 2013.
Αύξηση της φτώχειας
Όπως σε όλες τις περιόδους ύφεσης, οι φτωχοί και ευάλωτοι έχουν πληγεί περισσότερο. Ένας στους πέντε Έλληνες αντιμετωπίζουν σοβαρές υλικές στερήσεις -ποσοστό που έχει σχεδόν διπλασιαστεί από το 2008.
Περίπου τέσσερα εκατομμύρια άτομα που ζουν στην Ελλάδα, περισσότερο από το ένα τρίτο του πληθυσμού της χώρας, χαρακτηρίστηκαν ως «σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού» το 2014.
Σύμφωνα με τον Δρ Πάνο Τσακλόγλου, οικονομολόγο και καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η κρίση έχει αποκαλύψει την έλλειψη διχτυού κοινωνικής ασφάλειας στη χώρα.
Περικοπές στην υγειονομική περίθαλψη
Η υγειονομική περίθαλψη είναι μία από τις δημόσιες υπηρεσίες που έχει πληγεί περισσότερο από την κρίση. Εκτιμάται ότι 800.000 Έλληνες είναι χωρίς ιατρική πρόσβαση λόγω έλλειψης ασφάλισης ή λόγω φτώχειας.
Μια έκθεση του 2014 στο επιστημονικό περιοδικό Lancet υπογράμμισε τις καταστροφικές κοινωνικές και υγειονομικές συνέπειες της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της λιτότητας για τον πληθυσμό της Ελλάδας. Όπως τόνιζε, η κλίμακα και η ταχύτητα των επιβαλλόμενων αλλαγών περιόρισαν την ικανότητα του δημόσιου συστήματος υγείας να ανταποκριθεί στις ανάγκες του πληθυσμού.
Ενώ ένας αριθμός κοινωνικών πρωτοβουλιών και κλινικών υγείας που βασίζονται σε εθελοντές έχουν κάνει την εμφάνισή τους, πολλά κέντρα πρόληψης και θεραπείας για την χρήση ναρκωτικών και ψυχιατρικές κλινικές έχουν κλείσει λόγω περικοπών στον προϋπολογισμό. Οι μολύνσεις από τον ιό HIV στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών αυξήθηκαν από 15 το 2009 σε 484 άτομα το 2012, αναφέρει το BBC.
Ψυχική υγεία και αυτοκτονίες
Η κρίση φαίνεται επίσης πως αφήσει τα σημάδια της στην ευημερία των ανθρώπων. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η βαριά κατάθλιψη έχει σχεδόν έχει τριπλασιαστεί από το 3% στο 8% του πληθυσμού κατά τα τρία έτη από την έναρξη της κρίσης έως το 2011.
Ενώ το ποσοστό αυτοκτονιών ήταν πολύ χαμηλό, αυξήθηκε κατά 35% στην Ελλάδα μεταξύ του 2010 και του 2012, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο British Medical Journal. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι αυτοκτονίες των ατόμων σε παραγωγική εργασία, σχετίζονται με τα μέτρα λιτότητας.
Οι δημόσιες και μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας στην Ελλάδα έχουν αναγκαστεί να μειώσουν τις δραστηριότητές τους, να κλείσουν, ή να μειώσουν το προσωπικό, ενώ τα σχέδια για την ανάπτυξη ψυχιατρικών υπηρεσιών για παιδιά έχουν εγκαταλειφθεί. Η χρηματοδότηση για την ψυχική υγεία μειώθηκε κατά 20% μεταξύ 2010 και 2011 και κατά επιπλέον 55% το επόμενο έτος.
Διαρροή εγκεφάλων
Τα τελευταία πέντε χρόνια, ο πληθυσμός στην Ελλάδα έχει μειωθεί περίπου κατά 400.000. Μια μελέτη του 2013 διαπίστωσε ότι περισσότεροι από 120.000 επαγγελματίες, συμπεριλαμβανομένων γιατρών, μηχανικών και επιστημόνων, είχε εγκαταλείψει την Ελλάδα από την αρχή της κρίσης το 2010.
Μια πιο πρόσφατη έρευνα του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου διαπίστωσε ότι από εκείνους που μετανάστευσαν, 9 στους 10 είναι κάτοχοι πανεπιστημιακού πτυχίου και περισσότεροι από το 60% είχαν ένα μεταπτυχιακό, ενώ το 11% ήταν κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος.
