Λίγες μόλις ώρες μετά την πολύ σημαντική στιγμή της Αθήνας ως πόλης και τη συμμετοχή χιλιάδων πολιτών την Κυριακή που μας πέρασε στο κάλεσμα του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης για συγκέντρωση στο Σύνταγμα ειδών πρώτης ανάγκης για τους πρόσφυγες, ξένισε πολλούς η προσφυγή 47 κατοίκων της Νέας Φιλοθέης και Τουρκοβουνίων με αφορμή τη σχεδιαζόμενη εγκατάσταση μεταναστών σε πολυκατοικία της περιοχής. Οι κάτοικοι, με λίγα λόγια, ζητούν από το Συμβούλιο της Επικρατείας να ακυρωθούν οι υπουργικές αποφάσεις για τη μετατροπή τριώροφης πολυκατοικίας, που έχει μισθωθεί από το ελληνικό γραφείο του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, σε κέντρο φιλοξενίας μεταναστών για μια σειρά λόγων. Πέραν των «τεχνικών» ενστάσεων για το συγκεκριμένο οίκημα (επικαλούνται την ύπαρξη αυθαίρετων κατασκευών και έργα μικρής κλίμακας που θα πραγματοποιηθούν στο εσωτερικό του), στην προσφυγή εκφράζονται ευθέως και φόβοι για την «προοπτική της υποβάθμισης της περιοχής πλησίον του Αττικού Άλσους».
Λίγες μέρες νωρίτερα είχε δημοσιοποιηθεί έρευνα της Public Issue για την ιδιωτικοποίηση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού, η οποία ανέδειξε μια αρκετά ευκρινή διαφοροποίηση στις απόψεις των μόνιμων κατοίκων της περιοχής και των υπόλοιπων Αθηναίων ως προς το μέλλον του μεγάλου «φιλέτου» της παραλιακής. Η πλειονότητα των κατοίκων (60% των ερωτηθέντων) των τριών «καλλικρατικών» Δήμων Αλίμου, Γλυφάδας και Αργυρούπολης-Ελληνικού τάσσεται σαφέστατα υπέρ της ιδιωτικοποίησης, με το 28% να διαφωνεί και ένα 12% να μην έχει ξεκάθαρη γνώμη. Στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Πρωτεύουσας μόνο το 51% συμφωνεί με την ιδιωτικοποίηση και το 36% διαφωνεί, με ένα 13% να εμφανίζεται ουδέτερο. Την ίδια ώρα, το 87% των συμμετεχόντων επιθυμεί την κατασκευή μεγάλου μητροπολιτικού πάρκου.
Το πιο δύσκολο ερώτημα, όμως, είναι τι γίνεται με τα πιο μεγάλα θέματα: έχουν το δικαίωμα οι μόνιμοι κάτοικοι μιας περιοχής να αποφασίζουν για ζητήματα που αφορούν όλη την πόλη;
Αν ανατρέξουμε στο παρελθόν, ακόμα και στο πρόσφατο, θα βρούμε πολλές στιγμές που οι μόνιμοι κάτοικοι εναντιώθηκαν σε κάτι, σε κάποιο σχέδιο, σε μια εξέλιξη στην περιοχή τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα βέβαια πετυχημένης αντίστασης η «Κερατέα» – σε εισαγωγικά το όνομα, γιατί η λέξη έχει φτάσει να συμβολίζει πολύ περισσότερα από την ομώνυμη πόλη. Το ότι τελικά, έπειτα από μήνες επεισοδίων με τα ΜΑΤ που είχαν σταλθεί εκεί, δεν κατασκευάστηκε ο ΧΥΤΑ που είχε σχεδιαστεί δεν πρέπει να στενοχώρησε και πολλούς. Όμως η στήριξη της κοινής γνώμης δεν είναι δεδομένη. Αισθανόμαστε το ίδιο αλληλέγγυοι, για παράδειγμα, με τους κατοίκους που ξεσηκώνονται για να μη δημιουργηθούν δομές ΟΚΑΝΑ στις γειτονιές τους; Ή με κατοίκους του Βοτανικού που δεν ήθελαν την κατασκευή τζαμιού, υποστηρίζοντας στην προσφυγή τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας, μεταξύ άλλων, ότι «η ύπαρξη μουσουλμανικού τεμένους στον Βοτανικό θα επιφέρει διατάραξη των συνθηκών ζωής και ασφάλειας στην περιοχή» και ότι «θα αποτελέσει κέντρο διαμάχης και αποσταθεροποίησης»;
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το δικαίωμα των μόνιμων κατοίκων σε μια καλή ζωή. Όμως δεν είναι λίγο υποκριτικό να διαμαρτύρονται για ηχορρύπανση οι ιδιοκτήτες των πανάκριβων lofts που κατασκευάστηκαν στο Γκάζι μετά την ανάπτυξη της γειτονιάς τα τελευταία χρόνια και την ταύτισή της με τη νυχτερινή διασκέδαση; Πριν από τα μπαρ, τα εστιατόρια και τα κλαμπ, τα μαγαζιά εκείνα δηλαδή που ενοχλούν τους (καινούργιους) κατοίκους, το Γκάζι ήταν μια φτωχογειτονιά. Δεν είναι λίγο περίεργο να μετακομίζεις σε μια hip περιοχή με συγκεκριμένο χαρακτήρα και μετά να προσπαθείς να τον αλλάξεις;
Το συγκεκριμένο ζήτημα, βέβαια, είναι απλό στη λύση του, είναι αρκετή η εφαρμογή των νόμων. Το θέμα είναι τι κάνουμε με άλλα, που είναι πιο περίπλοκα. Οι μόνιμοι κάτοικοι μιας περιοχής πρέπει να έχουν σαφώς τον πρώτο λόγο για θέματα «χαμηλής» πολιτικής. Είναι αυτοί, άλλωστε, που πρέπει να ζουν κάθε μέρα εκεί, αυτοί που πληρώνουν δημοτικούς φόρους, αυτοί που μεγαλώνουν τα παιδιά τους εκεί. Πέρα από τοπικά δημοψηφίσματα, οι ανοιχτές στο κοινό συζητήσεις των εκλεγμένων αντιπροσώπων σε δήμους και δημοτικά διαμερίσματα είναι ένα καλό φόρουμ για να ακούγονται οι φωνές όλων των κατοίκων και όχι μόνο κάποιων ηχηρών μειονοτήτων που συνηθίζουν να «καπελώνουν» διάφορα θέματα που προκύπτουν. Αυτή είναι και η αποστολή της, δαιμονοποιημένης στην Ελλάδα, γραφειοκρατίας: ο απρόσωπος μηχανισμός της υποτίθεται ότι τηρεί τους θεσπισμένους κανόνες και διασφαλίζει τα νόμιμα δικαιώματα όλων, αποτρέποντας πολιτικές, πολιτιστικές και άλλες μειονότητες από το να δρουν αυθαίρετα στον δημόσιο χώρο που ανήκει σε όλους. Το πιο δύσκολο ερώτημα, όμως, είναι τι γίνεται με τα πιο μεγάλα θέματα: έχουν το δικαίωμα οι μόνιμοι κάτοικοι μιας περιοχής να αποφασίζουν για ζητήματα που αφορούν όλη την πόλη;
σχόλια