ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΠΑΣΙΑ ΚΑΚΑΡΗ
Το ελικόπτερο της Ελληνικής Αστυνομίας πετάει εναλλάξ με το ελικόπτερο του Πυροσβεστικού Σώματος πάνω από τον καταυλισμό. Ένα φορτηγό με ξύλα ξεφορτώνει λίγο πριν τις γραμμές του τρένου. Άνθρωποι ξεπετάγονται από τις σκηνές και τρέχουν να προλάβουν το μερίδιό τους. Μια ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στήνει ακόμη μια μεγάλη σκηνή. Εθελοντές και μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων απ' όλο τον κόσμο πηγαινοέρχονται. Κουβαλούν κουβέρτες, οργανώνουν τη διανομή φαγητού, δίνουν πληροφορίες. Συνεργεία καθαρισμού μαζεύουν σκουπίδια. Μικρές φωτιές ανάβουν έξω από τις σκηνές. Οι γυναίκες ετοιμάζουν το μεσημεριανό φαγητό. Καθαρίζουν χόρτα, τηγανίζουν πατάτες, ζεσταίνουν κονσέρβες με όσπρια. Οι ουρές για τσάι, σάντουιτς, είδη προσωπικής υγιεινής μεγαλώνουν. Τα πρώτα αυτοσχέδια μαγαζάκια Σύρων έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Ένα μικρό μπακάλικο πάνω σε δυο-τρία καφάσια, ένα κουρείο κάτω από ένα δέντρο, ένας πλανόδιος που πουλάει τσιγάρα. Παιδιά σέρνουν τα παιχνίδια τους στο χώμα, φτιάχνουν κουκλόσπιτα στις γραμμές του τρένου.
"We are human"! "Είμαστε άνθρωποι, δεν είμαστε ζώα", γράφει και το χαρτόνι που κρατά ένας νεαρός που εκμεταλλεύεται την παρουσία των μέσων ενημέρωσης στον καταυλισμό για να στείλει ένα μήνυμα στην Ευρώπη. "Τα ανθρώπινα δικαιώματα πέθαναν. Δώστε μας τα δικαιώματα των ζώων. Θα τα δεχτούμε".
Έτσι κυλάει η ζωή στην αυτοσχέδια “πόλη” της Ειδομένης όπου περίπου 12.000 άνθρωποι από τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ και το Πακιστάν περιμένουν μέρα με τη μέρα να ανοίξουν τα σύνορα. Άνθρωποι όλων των ηλικιών και σχεδόν όλων των τάξεων που ξεπέρασαν πολλά εμπόδια για να καταφέρουν να φτάσουν σ' αυτό το μικρό χωριό στα σύνορα με την ΠΓΔΜ αλλά δεν μπορούν πλέον να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς την Ευρώπη.
“Πότε θα ανοίξουν τα σύνορα;” με ρωτάει η μητέρα της 5χρονης Esrah καθώς η μικρή χώνεται στην αγκαλιά μου. Τα παιδιά στον καταυλισμό χρειάζονται φαγητό, ρούχα, παιχνίδια αλλά πιο πολύ έχουν ανάγκη από μια αγκαλιά. Σου χαμογελούν και με την ευθύτητα που τα διακρίνει ανοίγουν διάπλατα τα χέρια τους και πέφτουν πάνω σου, σε φιλούν, σε σφίγγουν, δεν σ' αφήνουν να φύγεις. Οι γονείς της Esrah με καλούν στη σκηνή τους για να πιούμε τσάι. Είναι συγκινητικό πως αυτοί οι άνθρωποι που έχουν χάσει τα πάντα και δεν ξέρουν τι τους περιμένει, μοιράζονται ακόμη και τα λιγοστά που διαθέτουν. Προσπαθούν να χαμογελάσουν αλλά η αγωνία και η θλίψη στα πρόσωπά τους δεν κρύβεται. Κάθε μέρα που περνά βλέπουν τις ελπίδες τους για μια καλύτερη ζωή να θάβονται στα χωράφια της Ειδομένης.
Η ζωή στον καταυλισμό είναι πολύ δύσκολη. Δείτε πως κοιμόμαστε 24 άτομα ο ένας πάνω στον άλλον. Μπείτε να δείτε, μόνο που δεν έχουμε συγυρίσει γιατί κοιμούνται τα παιδιά”. H 17χρονη Avaz βρίσκεται στην Ειδομένη εδώ και 20 μέρες. Η οικογένειά της μοιράζεται μια σκηνή με άλλες δύο οικογένειες από τη Συρία. “Το πιο δύσκολο είναι όταν βρέχει και πρέπει να ζούμε μέσα στη λάσπη. Και το μαγείρεμα είναι δύσκολο. Και το πλύσιμο. Έχω κάνει ένα μόνο ντους αυτές τις 20 μέρες. Και το νερό ήταν κρύο. Για τις γυναίκες είναι όλα πιο δύσκολα εδώ”.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα που βρίσκονται στην Ειδομένη εδώ και έναν χρόνο έχουν εγκαταστήσει 150 τουαλέτες, 50 ντουζιέρες, 150 βρύσες με πόσιμο νερό αλλά δεν αρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες όλων των ανθρώπων που έχουν συγκεντρωθεί γύρω από τον καταυλισμό. “Η Ειδομένη ξεκίνησε σαν ένας προσωρινός καταυλισμός για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που αναγκάζονταν να μείνουν 1-2 μέρες μέχρι να περάσουν τα σύνορα. Σήμερα οι ανάγκες έχουν αλλάξει.” Ο Αιμίλιος Δούνιας είναι υπεύθυνος του τεχνικού τμήματος της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ειδομένη. Εδώ και 8 μήνες προσπαθεί να ξεπεράσει όλες τις τεχνικές δυσκολίες και να βρει λύσεις για να εξασφαλίσει τα στοιχειώδη. “Αυτή τη στιγμή διαθέτουμε 25 οικογενειακές σκηνές και 17 θερμαινόμενες αδιάβροχες σκηνές 200 ατόμων. Επίσης προσφέρουμε πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα και υπηρεσίες καθαριότητας. Προσπαθούμε να αντεπεξέλθουμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στις ανάγκες και να μην μένουμε πίσω από αυτές”.
Η αλήθεια είναι ότι 12.000 άνθρωποι που τρέφονται κυρίως με συσκευασμένες τροφές παράγουν πολλά σκουπίδια. Όσοι έχουν τη δυνατότητα, αγοράζουν τρόφιμα από το μπακάλικο του χωριού της Ειδομένης. Όπως ο Ali και η οικογένειά του που κάθε μέρα αγοράζουν τρόφιμα και τα μαγειρεύουν στη φωτιά που ανάβουν έξω από τη σκηνή τους. Είναι Κούρδοι από το Χαλέπι της Συρίας και έχοντας κλείσει ένα μήνα στον καταυλισμό, ψάχνουν απεγνωσμένα μια πιο ανθρώπινη διαμονή. “Μήπως ξέρετε αν νοικιάζεται κάποιο σπίτι εδώ κοντά; Που θα πάει αυτή η κατάσταση; Πόσο καιρό θα μείνουμε ακόμα εδώ; Πρέπει να βρω μια δουλειά για να συντηρήσω την οικογένειά μου. Στη Συρία είχα δικό μου μαγαζί, χασάπικο. Ζούσαμε μια χαρά. Ίσως ήταν καλύτερα κι από την Ευρώπη. Τώρα όμως είναι η χειρότερη περίοδος. Τώρα έχουμε εμφύλιο, πολεμάνε όλοι με όλους. Φύγαμε για να πάμε στη Γερμανία όπου ζει ο μεγαλύτερος γιος μου. Αλλά έκλεισαν τα σύνορα. Πίσω στη Συρία δεν μπορούμε να γυρίσουμε. Στην Τουρκία τα παιδιά μου δεν μπορούν να πάνε σχολείο και εγώ δεν έχω δικαίωμα να εργαστώ. Τι να κάνω; Είμαι απελπισμένος”.
Και δεν είναι ο μόνος. “Οι άνθρωποι που είναι εδώ δεν ξέρουν αν θα μείνουν εδώ, αν θα σταλούν πίσω στη χώρα τους ή αν θα πάνε σε κάποια τρίτη χώρα που θέλει να τους δεχτεί. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σ' ένα αδιέξοδο. Δεν θέλουν να φύγουν από τον καταυλισμό, δεν βλέπουν να έχουν κάποιο μέλλον στην Ελλάδα”, μου εξηγεί ο Jan Van't Land, αναπληρωτής επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. “Χρειάζεται μια πιο υπεύθυνη και ανθρώπινη λύση για τους πρόσφυγες που αναζητούν προστασία στην Ευρώπη. Οι άνθρωποι δεν είναι πορτοκάλια που μπορείς να τα μεταφέρεις έτσι απλά από μια χώρα στην άλλη”.
Η κουβέντα με τον Jan διακόπτεται απότομα. Μια ομάδα νεαρών από τη Συρία και το Αφγανιστάν έχουν συγκεντρωθεί στις γραμμές του τρένου, κοντά στην κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και φωνάζουν το αυτονόητο: “We are human”! “Είμαστε άνθρωποι, δεν είμαστε ζώα”, γράφει και το χαρτόνι που κρατά ένας νεαρός που εκμεταλλεύεται την παρουσία των μέσων ενημέρωσης στον καταυλισμό για να στείλει ένα μήνυμα στην Ευρώπη. “Τα ανθρώπινα δικαιώματα πέθαναν. Δώστε μας τα δικαιώματα των ζώων. Θα τα δεχτούμε”.
Είναι δύσκολο να μην αισθανθείς μικρός μπροστά στη δύναμη αυτών των ανθρώπων που συνεχίζουν να παλεύουν για τα αυτονόητα. Είναι δύσκολο να μην αισθανθείς θυμωμένος μπροστά στις τσαλαπατημένες αξιοπρέπειες της Ειδομένης. Είναι δύσκολο να μην αισθανθείς φθηνός μπροστά στις εκπτώσεις των αξιών που μας επιτρέπουν να παραμένουμε αδρανείς. Καλέ μου Μοhamed, δεν είσαι είσαι εσύ που έχεις χάσει την ιδιότητα του ανθρώπου. Είμαστε εμείς που έχουμε χάσει την ανθρωπιά μας.
σχόλια