Τέτοιες μέρες το 2015, ήμουν στο εξωτερικό, χωρίς να μπορώ φυσικά να ψηφίσω και διάβαζα συνεχώς τις ειδήσεις, ανήσυχος για το τι θα συμβεί. Θα χρεοκοπούσαμε; Θα βγαίναμε απ' το ευρώ; Θα μας έφερνε ο Τσίπρας χειρότερο μνημόνιο; Αλλά καθώς εμένα μ' έτρωγε η αγωνία, όσοι θα ψήφιζαν ΟΧΙ είχαν μια σιγουριά, μια μακάρια βεβαιότητα και μια οργασμική χαρά.
Το άχρηστο και διχαστικό δημοψήφισμα με ερώτημα που δεν ίσχυε καν (αφού η συμφωνία στην οποία λέγαμε ΝΑΙ ή ΟΧΙ είχε ήδη αποσυρθεί απ' τους δανειστές) έδωσε την ευκαιρία να εκτονωθούν κάποιοι και να νιώσουν εθνική υπερηφάνεια, και μετά να ξανασκύψουν «στα τέσσερα» [φράση που χρησιμοποιούσε ο... Πάνος Καμμένος και ισχυριζόταν ότι αναφερόταν στα σκυλιά κι όχι σε σεξουαλική πράξη!] για να ξαναβάλουν το κεφάλι μέσα.
Στις 4 Ιουλίου του 2015, είχα γράψει το παρακάτω άρθρο, απ' το οποίο δεν αλλάζω ούτε ένα κόμμα. Όχι τόσο γιατί έπεσα μέσα (παρότι ούτε εγώ δεν περίμενα τόσο άμεση κωλοτούμπα και πλαστογράφηση του αποτελέσματος), αλλά γιατί αυτό είναι το δίκαιο: Να μείνει όπως ήταν.
Η ανάγκη για αισιοδοξία
Γιατί όσοι θα ψηφίσουν ΟΧΙ πιστεύοντας ότι όλα θα φτιάξουν με τρόπο μαγικό, περιέργως *δεν* θα εκπλαγούν δυσάρεστα
Κάτι που θαυμάζω σε μεγάλη μερίδα Ελλήνων που θα ψηφίσουν Όχι είναι η τωρινή αισιοδοξία τους. Ναι, υπάρχουν και αυτοί που ψηφίζουν ΟΧΙ τιμωρητικα ή επειδή (νομίζουν ότι) δεν έχουν τίποτα να χάσουν. Όμως η μεγάλη πλειοψηφία είναι αισιόδοξη ότι όχι απλώς δεν θα χάσει, αλλά θα κερδίσει κιόλας.
Ρώτησα μια φίλη που σκεφτόταν να βγάλει τις οικονομίες της από την τραπεζα την περασμένη εβδομάδα -αλλά δεν το πρόλαβε λόγω αναβλητικότητας- αν φοβάται μήπως τα χάσει ή γίνουν δραχμές.
"Όχι, όλα καλά θα πάνε. Θα μας στείλουν λεφτά ως χρεοκοπημένη χώρα της ΕΕ" μου απάντησε. Στη δυσπιστία μου για το αν αυτό είναι όντως ένα καλό/αισιόδοξο σενάριο, με αποπήρε. "Άντε βρε, αφού προβλέπεται. Τον πιστεύω τον Αλέξη" Δεν χρειάστηκε να ρωτήσω αν θα ψηφίσει ΟΧΙ - ήταν φανερό.
Η αισιοδοξία και η ελπίδα που έφερε μαζί του ο ΣΥΡΙΖΑ όταν εξελέγη, δεν έχει σβήσει από τις καρδιές των περισσότερων ψηφοφόρων του. Και η εμπιστοσύνη επίσης, παρότι μοιάζει να προδώθηκε πολλές φορές μέχρι σήμερα.
Το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, το σκίσιμο του μνημονίου και η πλουσιοπάροχη ζωή χωρίς αυτό, η κατάργηση της Τρόικας και του ΕΝΦΙΑ, η πρότασή μας που δεν υπήρχε ούτε μία στο εκατομμύριο να μη δεχτούν, η σωτηρία που θα ερχόταν απ' τη Ρωσία και την Κίνα, το Plan B που είχαμε είναι μερικά παραδείγματα απ' τους τελευταίους μήνες. Και ακόμα πιο πρόσφατα; Δεν θα γίνει δημοψήφισμα, η συμφωνία καθαρογράφεται, δεν θα κλείσουν οι τράπεζες, δεν θα γίνει έλεγχος κεφαλαίων κλπ.
Δυστυχώς, το να εισαι ορθολογιστής και πραγματιστης, αν και συνήθως ειναι ό,τι πιο χρήσιμο και αποτελεσματικό στη ζωή, συχνά δεν ειναι καθόλου διασκεδαστικό, ούτε εμψυχωτικό, ούτε φαντάζει ηρωϊκό.
Παρόλα αυτά, οι αισιόδοξοι που δεν είναι γεμάτοι αμφιβολίες και μελαγχολία όπως εγώ τώρα, παραβλέπουν με ευκολία κάθε υπόσχεση που ακυρώθηκε και κάθε λανθασμένη πρόβλεψη, και πιστεύουν μετά χαράς ένα σωρό νέες υποσχέσεις του Πρωθυπουργού: Πως το Όχι θα είναι ισχυρό διαπραγματευτικο χαρτί. Πως δεν υπάρχει ούτε μία στο εκατομμύριο να οδηγήσει σε χρεοκοπία ή έξοδο από το ευρώ. Πως οι τράπεζες θα ανοίξουν μόλις θα έχουμε συμφωνία και πως καλή συμφωνία θα έχουμε -100% ασχέτως αποτελέσματος- εντός 48 ωρών από το δημοψήφισμα...!
Τι κι αν οι δανειστές (όπως και η κοινή λογική) λένε πως με ένα Οχι η στάση τους μάλλον θα σκληρύνει και πως οι διαπραγματεύσεις θα πάρουν πολύ χρόνο - και πάντως σίγουρα πάνω από 48 ώρες; Τι κι αν είναι απίθανο να έχουμε ανοιχτές τράπεζες την Τρίτη - οι αισιόδοξοι (κάνουν πως;) το πιστεύουν και πορεύονται με όμορφα όνειρα μιας διαφορετικής, ζωής που θα έρθει με τρόπο μαγικό την άλλη εβδομάδα.
Θα εκπλαγούν δυσάρεστα;
Δεν νομίζω. Οι αισιόδοξοι (όπως και ενίοτε οι ευκολόπιστοι) προσαρμόζονται στο πι και φι σε νέα δεδομένα. Δέχονται τις διαψεύσεις των ελπίδων τους χωρίς πολλή σκέψη και επενδύουν κατευθείαν συναισθηματικά σε άλλες ελπίδες. Κι αν διαψευστούν κι εκείνες, σε τρίτες. Δεν θα νιώσουν εξαπατημένοι από δημαγωγούς αν τα πράγματα δεν πάνε όπως τους τα έταξαν, -ίσως υποσυνείδητα και να το υποψιάζονταν έτσι κι αλλιώς.
Πίστευα ότι είμαι γενικά αισιόδοξος άνθρωπος αλλά ζηλεύω πλέον αυτούς με τις απόλυτες βεβαιότητες και την άσβεστη ελπίδα. Όμως, (παρότι για προσωπικούς λόγους δυστυχώς δεν θα μπορέσω να ψηφίσω την Κυριακή) ούτε θα τους ακολουθούσα στο παντελώς άγνωστο με βάρκα την ελπίδα, ούτε βέβαια θα τους πίστευα μόνο και μόνο επειδή έχουν ενθουσιασμό και ελπίδα.
Δυστυχώς, το να εισαι ορθολογιστής και πραγματιστης, αν και συνήθως ειναι ό,τι πιο χρήσιμο και αποτελεσματικό στη ζωή, συχνά δεν ειναι καθόλου διασκεδαστικό ή εμψυχωτικό, ούτε φαντάζει ηρωϊκό. Αυτό το παραδέχομαι.
***
*Και για να δείτε ότι όντως δεν άλλαξα ούτε μία λέξη, ακολουθεί η περσινή, αυθεντική ανάρτηση.
(Κοιτώντας πίσω και άσχετα με το αν είχα δίκιο ή άδικο, χαίρομαι που, παρ'όλη την ένταση της ιστορικής στιγμής, τους τσακωμούς και τον μίνι εμφύλιο, είχα γράψει ένα όσο πιο ψύχραιμο γινόταν κείμενο, χωρίς τους ακραίους χαρακτηρισμούς που αποκαλούσαν οι μεν τους δε, για τους οποίους σήμερα θα ντρεπόμουν και θα μετάνιωνα. Όπως, ελπίζω, ντρέπονται και μετανιώνουν εκείνοι.)
