Πίσω ακριβώς από το Δημαρχείο Αθηναίων, στο τρίτο όροφο της οδού Ικτίνου 2, βρίσκεται το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Αθήνας.
Ως αυτοδιαχειριζόμενη δομή, η οποία λειτουργεί αποκλειστικά με εθελοντές από τις αρχές του 2013, σήμερα παρέχει ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε ασθενείς αλλοδαπούς χωρίς χαρτιά ή αλλοδαπούς που ακόμα δεν έχουν ΑΜΚΑ αλλά και σε ασθενείς που διαπιστωμένα δεν μπορούν να ανταποκριθούν στη συμμετοχή που απαιτεί η φαρμακευτική τους αγωγή.
Σε ένα νευραλγικό σημείο της πόλης, γιατροί, φαρμακοποιοί, εθελοντές κάθε ηλικίας και επαγγέλματος προσφέρουν καθημερινά μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους και δίνουν την ψυχή τους.
Το Κοινωνικό Ιατρείο - Φαρμακείο της Αθήνας άρχισε να λειτουργεί τον Φλεβάρη του 2013. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Ιατρείου, από την αρχή της λειτουργίας του έχουν εξυπηρετηθεί συνολικά περισσότερα από 31.000 περιστατικά. Ειδικότερα, περίπου 14.000 ασθενείς εξετάστηκαν στο Ιατρείο ή από τους αλληλέγγυους γιατρούς στα ιατρεία τους, 12.000 ασθενείς έλαβαν τα φάρμακά τους από το φαρμακείο και περισσότερες από 3.500 περιπτώσεις ανθρώπων ενημερώθηκαν και βοηθήθηκαν για να απευθυνθούν στις δημόσιες δομές υγείας.
Σήμερα προσφεύγουν εκεί για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη άνεργοι, χαμηλοσυνταξιούχοι, αλλοδαποί, πρόσφυγες που δεν έχουν ΑΜΚΑ, ασθενείς που χρειάζονται φάρμακα, οδοντίατρο ή ψυχιατρική και ψυχολογική υποστήριξη.
Ταυτόχρονα, την περίοδο από τον Οκτώβριο 2015 έως και τον Σεπτέμβριο 2016, οπότε το προσφυγικό εντάθηκε, το Κοινωνικό Ιατρείο της Αθήνας κάλυψε ανάγκες σε φάρμακα, είδη υγιεινής, είδη πρώτης ανάγκης, παιδικά γάλατα και άλλα είδη για παιδιά στα κέντρα ανοιχτής φιλοξενίας στο Γαλάτσι, στον Ελαιώνα, στο Ελληνικό, στο Σχιστό, στον Σκαραμαγκά και στην Ελευσίνα, καθώς και στην Πέτρου Ράλλη και στην Αμυγδαλέζα.
Την ίδια στιγμή, μόνο το 2016, αγοράστηκαν και μεταφέρθηκαν σε δομές φιλοξενίας περισσότερα από 18.500 κουτιά φάρμακα, 21.000 τεμάχια ειδών υγιεινής και 1.000 τεμάχια ειδών πρώτης ανάγκης, 200 κιλά φρούτα, 2.800 κουτιά παιδικά γάλατα και 900 τεμάχια ειδών για παιδιά.
Τα Κοινωνικά Ιατρεία δημιουργήθηκαν στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης με βασικό στόχο την περίθαλψη των ασθενών που είναι αποκλεισμένοι από το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Πρόκειται για ένα κοινωνικό δίκτυο που απλώθηκε πανελλαδικά και ο κομβικός του ρόλος διευρύνθηκε ακόμα περισσότερο, από την ψυχολογική και ηθική στήριξη των ασθενών μέχρι την ενημέρωσή τους σχετικά με εκείνα που χρειάζεται να γνωρίζουν όσον αφορά τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.
Στο Κοινωνικό Ιατρείο με υποδέχτηκε η κ. Λένα Κουγέα, η οποία απασχολείται ως εθελόντρια εκεί από την ίδρυσή του, αρχές του 2013. «Το Κοινωνικό Ιατρείο δημιουργήθηκε κατεξοχήν για να εξυπηρετήσει τους Έλληνες ανασφάλιστους, οι οποίοι δεν είχαν πρόσβαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα. Παράλληλα, δεχόμασταν και αλλοδαπούς. Ειδικά σήμερα η αναλογία είναι 85% αλλοδαποί και 15% Έλληνες.
Έχει σημασία ότι στα πρώτα χρόνια υπήρχε σημαντικό ποσοστό ασθενών προερχόμενο πιο πολύ από τις βαλκανικές χώρες και σχετικά λιγότερο από την Ασία ή την Αφρική. Αντιθέτως, σήμερα το 70% των αλλοδαπών ασθενών προέρχεται από τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, το Πακιστάν και το Ιράν».
Για την κ. Κουγέα το Ιατρείο έχει γίνει συνώνυμο της καθημερινότητάς της. Αφιερώνει πολλές ώρες την εβδομάδα με σκοπό την παροχή βοήθειας σε ανθρώπους που τη χρειάζονται. «Έχω να θυμάμαι πολλές στιγμές από δω, το ότι καταφέραμε να στέλνουμε ασθενείς από την "πίσω πόρτα" στα νοσοκομεία, όπως μια γυναίκα η οποία σώθηκε λόγω της έγκαιρης διάγνωσης στο "Αλεξάνδρα", αλλά και το γεγονός ότι υπήρξε φαρμακευτικός σύλλογος που επιδίωκε να μας κλείσει, χρησιμοποιώντας ως αιτία τον αθέμιτο ανταγωνισμό».
Όπως μου εξήγησε, σήμερα προσφεύγουν εκεί για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη άνεργοι, χαμηλοσυνταξιούχοι, αλλοδαποί, πρόσφυγες που δεν έχουν ΑΜΚΑ, ασθενείς που χρειάζονται φάρμακα, οδοντίατρο ή ψυχιατρική και ψυχολογική υποστήριξη. Πάντως, όπως υπερτονίζουν, είναι θετικό το γεγονός ότι έχουν μειωθεί συνολικά οι ασθενείς που προσέρχονται στο Κοινωνικό Ιατρείο για ιατρική περίθαλψη, καθώς παρέχεται πλέον η δυνατότητα δωρεάν πρόσβασης στις δημόσιες δομές υγείας για όσους έχουν ΑΜΚΑ ή άδειες παραμονής.
Στη συνέχεια η κ. Κουγέα με ξενάγησε στους χώρους του Ιατρείου. Παλιοί υπολογιστές, κλειστές σακούλες με αντικείμενα, ένα δωμάτιο γεμάτο με φάρμακα, μια αίθουσα ψυχολογικής υποστήριξης, αποθηκευτικοί χώροι ρουχισμού και ειδών πρώτης ανάγκης και το οδοντιατρείο.
Αναρωτήθηκα πού βρίσκουν όλα αυτά τα υλικά. «Από αλληλέγγυους υποστηρικτές του Κοινωνικού Ιατρείου Φαρμακείου Αλληλεγγύης Αθήνας (ΚΙΦΑΑ) σε Ελλάδα και εξωτερικό, οι οποίοι μας προσφέρουν φάρμακα καθημερινά. Επίσης, δεν δεχόμαστε κανένα είδος χορηγίας από φαρμακευτικές ή άλλες εταιρείες. Το ενοίκιό μας το πληρώνει μια συλλογικότητα αλληλεγγύης από τη Γερμανία» απαντά.
«Προσφέρω εθελοντικά τις υπηρεσίες μου στο Κοινωνικό Ιατρείο από τις αρχές του 2014» θα μου πει η κ. Ελένη Νικολάου, η οποία συνεισφέρει ως βοηθός οδοντιάτρου. «Το Κοινωνικό Ιατρείο ήταν και είναι μια απαραίτητη πρωτοβουλία. Καθημερινά ερχόμαστε σε επαφή με διαφορετικούς ανθρώπους που έχουν τον πόνο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό τους και οι οποίοι μας τονίζουν συνεχώς ότι αν δεν υπήρχε το Κοινωνικό Ιατρείο δεν θα ήξεραν τι να κάνουν. Όμως η ανταμοιβή μας δεν είναι άλλη απ' όταν τους βλέπουμε να φεύγουν, έχοντας αποκτήσει και πάλι την ελπίδα και τη χαρά.
Δεν δεχόμαστε κανένα είδος χορηγίας από φαρμακευτικές ή άλλες εταιρείες. Το ενοίκιό μας το πληρώνει μια συλλογικότητα αλληλεγγύης από τη Γερμανία
Επιπλέον, εδώ έχουμε αναπτύξει κοινωνικές σχέσεις, δημιουργήσαμε φιλίες, ήρθαμε κοντά με άτομα που δεν γνωρίζαμε πριν μας επισκεφθούν. Δυστυχώς, οι περισσότερες εικόνες που διατηρώ στη μνήμη μου είναι δυσάρεστες. Δεν θα ξεχάσω ποτέ έναν πατέρα με την κόρη του που είχα έρθει μαυροφορεμένοι και μας έφεραν τα φάρμακα της μητέρας της οικογένειας, η οποία είχε "φύγει" λίγες μέρες πριν.
Βέβαια, είναι στιγμές που μου επιβεβαιώνουν τους λόγους που ένιωσα την ανάγκη να μην μένω σπίτι μου. Ο εθελοντισμός είναι επιλογή και αποτελεί μια κατάθεση ψυχής. Όταν κάθε μέρα συναντάς τόσο μεγάλη ποικιλία χαρακτήρων, αντιλαμβάνεσαι κι εσύ ποια είναι τα σημαντικά της ζωής» αναφέρει.
Στις θέσεις αναμονής ήταν άνθρωποι όλων των ηλικιών που περίμεναν υπομονετικά, όπως η κ. Κατερίνα Νίνου που πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη κι επισκέπτεται το Ιατρείο επειδή εκεί αισθάνεται πιο άνετα. «Εδώ σ' ακούν, υπάρχει μια κατανόηση και, το βασικότερο, μπορείς να συνεννοηθείς. Επίσης, ούτε σε κοιτούν περίεργα ούτε σου μιλούν απότομα και, φυσικά, σου δίνουν σημασία. Για εμάς, τους ηλικιωμένους, αυτό είναι πρωταρχικό. Είναι μια όαση στον πολύπαθο χώρο της Υγείας. Δείτε, για παράδειγμα, την οδοντιατρική και ψυχιατρική φροντίδα του ΕΣΥ που πάσχουν τρομερά, με αποτέλεσμα το Κοινωνικό Ιατρείο να αποτελεί για πολλούς μονόδρομο» υποστηρίζει.
Στην κεντρική αίθουσα του οδοντιατρείου συνάντησα τον Γιάννη Πεντεφούντη, έναν νέο οδοντίατρο 27 ετών, ο οποίος εργάζεται εθελοντικά στο Κοινωνικό Ιατρείο, προκειμένου όχι μόνο να αποκτήσει μεγαλύτερη εμπειρία αλλά και να έρθει σ' επαφή με όλη την γκάμα οδοντιατρικών περιστατικών. «Είναι κάτι που με γεμίζει, είναι ένα ισχυρό εφόδιο, διότι τον Μάρτιο θα πάω να εργαστώ στη Μεγάλη Βρετανία. Θεωρώ, λοιπόν, ότι είναι επιτακτική η ανάγκη να βοηθήσω όσο μπορώ. Αν θες να μάθεις, να εκπαιδευτείς και επιθυμείς ένα αύριο με καλύτερες προοπτικές, τότε γιατί να μην έρθεις να συμβάλεις εθελοντικά;» σημειώνει.
Λίγο πριν τους αποχαιρετίσω μου υπενθυμίζουν ότι «η αλληλεγγύη και ο εθελοντισμός είναι οι μοναδικές δυνάμεις δημιουργίας στην Ελλάδα της σημερινής εποχής. Η οικονομική κρίση δεν έχει τελειώσει και σκοπός μας είναι να λειτουργούμε έως ότου υπάρξει η εξασφάλιση ότι κανένας ασθενής δεν θα μείνει χωρίς φροντίδα».
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
