«Έφτασε, επιτέλους, η ώρα το Πεδίον του Άρεως να περάσει στον δήμο Αθηναίων» μου λέει ο υποψήφιος για τον δήμο της Αθήνας, Κώστας Μπακογιάννης, εξηγώντας τον λόγο που επέλεξε το πάρκο ως σημείο συνάντησής μας.
«Βρισκόμαστε σε μια περιοχή που αποτελεί την καρδιά του πολεοδομικού συγκροτήματος των Αθηνών, γι' αυτό δεν μπορεί να μην ανήκει στη δικαιοδοσία του δήμου. Απαιτείται να μετατρέψουμε το Πεδίον του Άρεως σε πολιτιστικό κέντρο της πόλης. Πρόκειται για έναν πολύ σημαντικό πνεύμονα της πρωτεύουσας, τον οποίο όμως έχουμε εγκαταλείψει, ενώ για πάρα πολλά χρόνια ήταν αόρατος στα μάτια των όποιων διοικούντων.
Το Πεδίον του Άρεως είναι, δυστυχώς, άλλο ένα παράδειγμα της αθηναϊκής κακοδαιμονίας. Γενιές και γενιές πολιτικών έχουν δημιουργήσει ένα σύστημα αλληλοεπικάλυψης και συγκεχυμένων αρμοδιοτήτων» τονίζει.
Όση ώρα περπατάμε υπάρχει αρκετός κόσμος που τον σταματά για να του σφίξει το χέρι, να του πει διάφορες ιστορίες και, κυρίως, για να του εκφράσει τα παράπονα της γειτονιάς του, ενώ το ίδιο συμβαίνει και στο παρακείμενο καφέ του Άλσους, όπου καθόμαστε για τη συνέντευξη.
Φανερά ευδιάθετος, ανοιχτός και κοινωνικός με όσους τον πλησίαζαν, επισήμανε: «Ο δήμαρχος και ο δήμος πρέπει να βγουν μπροστά και να διεκδικήσουν τα δικαιώματα των Αθηναίων. Να παίξουν επίθεση και να σταματήσουν να παραμένουν στην άμυνα».
Στο συγκεκριμένο σημείο υποστηρίζει ότι θα πρέπει να καταργηθεί η ΑΝΑΠΛΑΣΗ Α.Ε., διότι αυτή η αναπτυξιακή εταιρεία υποκαθιστά τον δήμο μέσα στον δήμο και γι' αυτό αναρωτιέται: «Γιατί κάνουμε εκλογές; Γιατί πάνε οι Αθηναίοι στις κάλπες;».
Έχοντας ως κεντρικό μότο τη φράση «Δεν συμφιλιωνόμαστε με τη μιζέρια που κυριαρχεί γύρω μας και μέσα μας», υπενθυμίζει το καλωσόρισμα που είχε κάνει ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Τσάτσος, στον τότε δήμαρχο Παρισίων και μετέπειτα Πρόεδρο της Γαλλίας, Ζακ Σιράκ, λέγοντας: «Υπάρχουν πόλεις ισχυρές, πόλεις πλούσιες αλλά και πόλεις-ιδέες. Κι η Αθήνα είναι μια πόλη-ιδέα».
Αν αισθανόμουν για οποιονδήποτε λόγο ότι δεν μπορώ να πάω στην πλατεία Εξαρχείων, τότε προφανώς δεν θα ήμουν άξιος να είμαι υποψήφιος δήμαρχος, πόσο μάλλον αυτής της πόλης. Τα Εξάρχεια, όμως, είναι κομμάτι του συνολικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η Αθήνα. Έφτασε η ώρα που οι γόρδιοι δεσμοί, όταν δεν λύνονται, κόβονται.
— Γιατί να επιλέξει κάποιος το ψηφοδέλτιο του Κώστα Μπακογιάννη;
Γιατί είναι η πρώτη φορά, μετά από πάρα πολλά χρόνια, που έχει ξεκινήσει μια αμιγώς αυτοδιοικητική προσπάθεια.
Όπως γνωρίζετε, προέρχομαι από την αυτοδιοίκηση, την οποία υπηρετώ σχεδόν δέκα χρόνια με όλες μου τις δυνάμεις κι αυτή η αφετηρία μάς έχει επιτρέψει να κάνουμε μια σειρά από υπερβάσεις.
Η πρώτη είναι ότι έχουμε συστήσει το πιο υπερκομματικό και πολυσυλλεκτικό ψηφοδέλτιο εδώ και πολλές δεκαετίες. Ένα ψηφοδέλτιο που αποτελείται από ανθρώπους με διαφορετικές αφετηρίες, εμπειρίες, διαδρομές και παραστάσεις. Όλους, όμως, μας ενώνει η αγάπη για την πόλη και η πίστη πως μπορούμε να τη σηκώσουμε ψηλά.
Η δεύτερη είναι πως στον πυρήνα της προσπάθειάς μας βρίσκεται ένα ολοκληρωμένο και κοστολογημένο πρόγραμμα. Από μας δεν πρόκειται να δείτε τα ωραία φυλλάδια και τα κλισέ του παρελθόντος.
Αντίθετα, τις επόμενες εβδομάδες παρουσιάζουμε ένα επιχειρησιακό σχέδιο στο οποίο θα περιγράφονται αναλυτικά τα έργα και οι παρεμβάσεις που θέλουμε να κάνουμε, οι προϋπολογισμοί, οι πηγές χρηματοδότησης και τα χρονοδιαγράμματα.
Με άλλα λόγια, αντιμετωπίζουμε αυτή την προεκλογική εκστρατεία μέσα από μια άλλη ματιά. Για εμάς, προφανώς, έχει πολύ μεγάλη σημασία να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των Αθηναίων, αλλά ταυτόχρονα προσπαθούμε να δημιουργήσουμε εκείνα τα πεδία σύγκλησης και συνεννόησης που είναι απαραίτητα ώστε να κάνουμε δουλειά όλοι μαζί.
Μπορεί για δύο μήνες να είμαστε αντίπαλοι, αλλά την επόμενη μέρα θα κληθούμε να είμαστε σύμμαχοι στο ίδιο δημοτικό συμβούλιο.
— Υπήρξαν πολλές αντιδράσεις επειδή στο ψηφοδέλτιο συμπεριλάβατε πρόσωπα που είχαν κομβικές θέσεις σε προηγούμενες δημοτικές παρατάξεις, άρα φέρουν ευθύνη για την εικόνα της Αθήνας. Τι απαντάτε;
Αντιλαμβάνομαι ότι επειδή η λογική του ψηφοδελτίου μας είναι πολύ καινούργια, έχει ταράξει τα νερά. Έχουμε συνηθίσει ο καθένας να κάθεται στη γωνίτσα του.
Το ψηφοδέλτιό μας αποτελείται από ανθρώπους που ανήκαν σε τέσσερις αντίπαλες παρατάξεις και τώρα έχουν ενωθεί σε μία.
Αναμφίβολα, ήταν κάτι δύσκολο να συμβεί, αφού απαιτεί όχι μόνο κομματικές και ιδεολογικές υπερβάσεις αλλά και προσωπικές, γι' αυτό είμαι πολύ περήφανος.
Επιπλέον, καταφέραμε να συνδυάσουμε την εμπειρία με την ανανέωση, αφού έξι στους δέκα υποψηφίους δεν έχουν δοκιμαστεί ποτέ σε εκλογές. Είναι μια νέα ομάδα, με νέα φιλοσοφία, πρόγραμμα και λογική.
— Θεωρείτε ότι οι εκλογές έχουν μετατραπεί σε ένα παιχνίδι επικοινωνίας;
Σε έναν βαθμό αυτό είναι, δυστυχώς, αναπόφευκτο. Όλοι μας προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αλλά πάντα πρέπει να θυμόμαστε ότι υπάρχουν κάποιες ουσιαστικές διαφορές ανάμεσα στις εθνικές εκλογές και στις αντίστοιχες αυτοδιοικητικές.
Στην αυτοδιοίκηση δεν κρίνεσαι από το τι λες αλλά από το τι κάνεις. Το απτό αποτέλεσμα έχει σημασία.
Πριν από λίγο, όταν περπατούσαμε στο Πεδίον του Άρεως, βρήκαμε ένα ζευγάρι ηλικιωμένων με το «καλημέρα» μάς είπαν για την παιδική χαρά της γειτονιάς τους.
Επομένως, δεν τους νοιάζει αν θα βγει ωραία η φωτογραφία. Οι εκλογές δεν είναι καλλιστεία. Χόρτασε η Αθήνα από υποσχέσεις και διαπιστώσεις.
Έχουμε διαβάσει κατά καιρούς για διάφορα μεγαλεπήβολα σχέδια, αλλά δεν είδαμε να γίνεται τίποτα. Εμείς μιλάμε όσο γίνεται πιο πρακτικά και χειροπιαστά και επιμένουμε σ' αυτά τα μικρά που κάνουν τη μεγάλη διαφορά.
Γι' αυτό δίνουμε βαρύτητα στον πολιτισμό της καθημερινότητας. Αυτό είναι το μεγάλο μας στοίχημα. Πώς μπορεί η δική σου ζωή να γίνει, έστω και λίγο, καλύτερη.
— Πώς αξιολογείτε το γεγονός ότι ο κόσμος φαίνεται να μην ενδιαφέρεται τόσο για τις δημοτικές εκλογές, όπως άλλοτε; Μήπως βαρέθηκε να ακούει τα ίδια και τα ίδια;
Οι εκλογές είναι σε δύο μήνες. Έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας και σ' εμάς εναπόκειται να κερδίσουμε το ενδιαφέρον του κόσμου.
Αν μπούμε σε κοκορομαχίες, αν επιτρέψουμε στον εαυτό μας να διολισθήσει σε ένα διχαστικό παιχνίδι ή έναν διαγωνισμό εντυπώσεων, τότε προφανώς ο δημότης θα «αλλάξει κανάλι» και θα έχει χίλια δίκια.
Από κει και πέρα, όμως, πρέπει να πω, ότι περπατώντας καθημερινά στις γειτονιές της Αθήνας, συνομιλώντας με πολύ κόσμο, η αίσθησή μου είναι ότι υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Απλώς, κάνουμε ένα λάθος. Ακόμα κι εμείς, μεταξύ μας, συγκρίνουμε τις δημοτικές με τις εθνικές εκλογές.
Οι δημότες, όταν μιλάμε για την αυτοδιοίκηση και την Αθήνα, μπορεί να μη μιλάνε για τον Μπακογιάννη, τον Ηλιόπουλο, τον Γερουλάνο ή τον Σοφιανό, αλλά να αναφέρονται στην καθαριότητα, στο πράσινο, στον ηλεκτροφωτισμό, στον δημόσιο ελεύθερο χώρο που έχει ή δεν έχει.
Αν θέλουμε πραγματικά να πετύχουμε, όχι μόνο στις εκλογές αλλά και μετά, επιβάλλεται να έχουμε ενσυναίσθηση, να μάθουμε να περπατάμε μέσα στα παπούτσια του άλλου. Το να κουνάς το δάχτυλο και να του λες τι πρέπει να κάνει έχει πεθάνει.
Άλλωστε, δεν μπορείς να υποδεικνύεις σ' αυτόν που δεν έχει φαγητό στο πιάτο του πώς να κρατάει το μαχαιροπίρουνα. Βουτάς στην καθημερινότητα, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να λερώσεις τα χέρια σου. Κάνεις τη λάντζα για να αισθανθεί ο δημότης ότι αποτελεί ο ίδιος κομμάτι του δήμου.
Κι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να απομονώσουμε τους ακραίους και να τους βάλουμε στη θέση τους.
— Πείτε μου μια ρηξικέλευθη πρόταση που έχετε για την Αθήνα.
Για μας ρηξικέλευθο είναι το ρεαλιστικό και το πραγματοποιήσιμο. Ένα από τα μεγαλύτερα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα αυτής της πόλης είναι ο κτιριακός της πλούτος. Η Monumenta έχει υπολογίσει ότι αυτήν τη στιγμή έχουμε στην Αθήνα 10.400 κτίρια κατασκευασμένα από το 1840 ως το 1940, χωρίς να συνυπολογίζουμε εκείνα του μοντερνισμού της δεκαετίας του '50 και του '60.
Σήμερα αυτά μελετώνται στις αρχιτεκτονικές σχολές της Ευρώπης. Τι κάνουμε, λοιπόν, με τον κτιριακό μας πλούτο; Τίποτα. Απαξιώνεται χρόνο με τον χρόνο. Και μαζί απαξιώνεται και η περιουσία των Αθηναίων.
Πριν από μερικές εβδομάδες πήγα στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και κάναμε μια πολύ ουσιαστική συζήτηση. Καταλήξαμε ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων μπορεί να συνεργαστεί με τον δήμο της Αθήνας και να δίνει σχεδόν άτοκα δάνεια, τα οποία θα αποπληρώνονται σε μεγάλο βάθος χρόνου.
Μπορούμε με αυτά να βάψουμε τις προσόψεις, να αλλάξει δηλαδή η εικόνα των πολυκατοικιών, να δημιουργήσουμε πράσινες στέγες, όχι μόνο λόγω κλιματικής αλλαγής αλλά και για την ποιότητα ζωής. Αναλογιστείτε πόσα τετραγωνικά ελεύθερου χώρου έχουμε στην πραγματικότητα σε αυτήν τη πόλη και στις στέγες των πολυκατοικιών μας, τα οποία δεν τα ζούμε.
Επίσης, μπορούμε να προσφέρουμε οικονομικά κίνητρα αξιοποίησης των εγκαταλελειμμένων κτιρίων. Το πρόβλημα είναι ότι σήμερα το κράτος δημιουργεί μια σειρά από γραφειοκρατικές δεσμεύσεις και μετακυλύει μια σειρά από βάρη στους ιδιοκτήτες, αλλά δεν τους δίνει τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τις περιουσίες τους.
— Μπορεί η Αθήνα να γίνει μια πόλη καθαρή;
Αυτή η ερώτηση επανέρχεται με την ίδια ένταση σε όλες τις προεκλογικές αναμετρήσεις, καταδεικνύοντας την αποτυχία μας. Ας κοιταχτούμε στον καθρέφτη και ας κάνουμε την αυτοκριτική μας.
Το θέμα της καθαριότητας δεν είναι θέμα ενός προσώπου. Δεν μπορώ να δεχτώ ότι όλοι οι προηγούμενοι δήμαρχοι, από τη δεκαετία του '80 μέχρι σήμερα, ήταν ανίκανοι. Όλο αυτό είναι θέμα επιχειρησιακού σχεδιασμού και οργάνωσης.
Εμείς λέμε ότι πρέπει να ξαναρχίσουμε από το μηδέν, στηρίζοντας τους ανθρώπους της καθαριότητας. Προχθές το πρωί μιλούσα με έναν οδοκαθαριστή.
Οι άνθρωποι αυτοί δίνουν πραγματικά πάμπολλες μάχες χωρίς μέσα, εργαλεία ή πόρους. Όταν μιλάμε για καθαριότητα, δεν μιλάμε μόνο για αποκομιδή αλλά συνολικά για την εικόνα της πόλης.
Δεν μπορεί, για παράδειγμα, να βγαίνει το πιεστικό και να πλένει μόνο με νερό, γιατί δεν έχει σαπούνι. Χρειάζεται να δούμε συνολικά όλο τον σχεδιασμό, από τον προγραμματισμό των προμηθειών μέχρι τα δρομολόγια των απορριμματοφόρων.
Και ας μη δαιμονοποιούμε ενέργειες, όπως οι συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα και η εφαρμογή του μεικτού συστήματος, το οποίο υπάρχει σε εννιά στις δέκα ευρωπαϊκές πόλεις αλλά και σε δεκάδες δήμους της Ελλάδας.
Ως πότε θα πληρώνει ο Αθηναίος τον λογαριασμό για τους δικούς μας δογματισμούς και ιδεοληψίες; Στο κάτω-κάτω, αυτός ή αυτή που θα διαβάσει τη συνέντευξή μας κατά πάσα πιθανότητα σκέφτεται ότι δεν τον ενδιαφέρει το πώς θα το κάνεις, απλώς κόψει τον λαιμό σου να βρεις τρόπο να το κάνεις.
— Το παράδειγμα της Μαδρίτης που υψώνει τείχος στο Airbnb πώς το σχολιάζετε;
Το Airbnb είναι μια μεγάλη, παγκόσμια πρόκληση και κάθε πόλη το αντιμετωπίζει με διαφορετικό τρόπο. Δεν υπάρχει αυτήν τη στιγμή μια ενιαία συνταγή.
Το βέβαιο είναι πως το Airbnb δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε σε επίπεδο κεντρικού κράτους. Σε όλες τις χώρες, εκτός της Δανίας, είναι σε επίπεδο δήμων.
Παρακολουθώ τη συζήτηση σχετικά με αυτό και φοβάμαι ότι μερικές φορές κινείται στα άκρα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το Airbnb είναι «δώρο Θεού» και συνυφασμένο με την ανάπτυξη, την οικονομία και την πρόοδο.
Άλλοι λένε ότι αποτελεί έναν εφιάλτη και ότι θα σημάνει το τέλος του τρόπου ζωής μας, ότι θα αδειάσει η πόλη και θα είναι ένα τεράστιο πλήγμα σε όλους μας.
Η δική μου γνώμη είναι πως το Airbnb μπορεί να είναι και ευλογία και κατάρα. Εξαρτάται από εμάς το πώς θα το διαχειριστούμε.
Προφανώς, χρειάζεται ένα ρυθμιστικό σχέδιο με αναπτυξιακή και όχι εισπρακτική λογική. Ας δούμε την πραγματικότητα. Αυτήν τη στιγμή έχουμε περίπου 10.000 διαμερίσματα Airbnb μέσα στην πόλη. Υπάρχουν περιοχές που αγγίζουν τον κορεσμό αλλά και περιοχές στις οποίες θέλεις το Airbnb, το οποίο μπορεί να δώσει μία ανάσα.
Ένα άλλο ζήτημα αφορά τις ιδιοκτησίες, το κατά πόσο θέλουμε να έχουμε εταιρείες που να διαχειρίζονται πολλά ακίνητα μαζί ή κατά πόσο μας συμφέρει να βοηθήσουμε τον ιδιοκτήτη, έναν από εμάς, ο οποίος προσπαθεί να αποπληρώσει τον ΕΝΦΙΑ.
Επίσης, τίθεται ένα ζήτημα ως προς το ανώτατο χρονικό όριο εκμίσθωσης. Ας ανοίξουμε τη συζήτηση, χωρίς φόβο και πάθος, με γενναιότητα και, κυρίως, με ανοιχτά μυαλά.
Νομίζαμε ότι έχουμε φτιάξει το νέο Βερολίνο, ότι ακόμα και η κρίση είναι κατά κάποιον τρόπο προϊόν που διαφημίζουμε και εμπορευόμαστε, αλλά στην πραγματικότητα ζούμε στην παρακμή κι έχουμε δημιουργήσει το νέο Κάιρο.
— Έχετε πάει ως υποψήφιος στην πλατεία Εξαρχείων;
Αν αισθανόμουν για οποιονδήποτε λόγο ότι δεν μπορώ να πάω στην πλατεία Εξαρχείων, τότε προφανώς δεν θα ήμουν άξιος να είμαι υποψήφιος δήμαρχος, πόσο μάλλον αυτής της πόλης.
Τα Εξάρχεια, όμως, είναι κομμάτι του συνολικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η Αθήνα. Έφτασε η ώρα που οι γόρδιοι δεσμοί, όταν δεν λύνονται, κόβονται.
Δίπλα μας υπάρχει μια μοναδική τριλογία: το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Ακροπόλ. Αυτά τα τρία θα πρέπει να τα ενώσουμε για να φιλοξενήσουν τη σπουδαιότερη αρχαιολογική συλλογή του κόσμου.
Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο έχει αυτήν τη στιγμή 11.000 εκθέματα και άλλα 200.000 στις αποθήκες. Μιλάω για μοναδικά αριστουργήματα. Αυτά θα πρέπει να τα προβάλουμε. Δεν είναι μόνο το παρελθόν μας, είναι το παρόν μας και το μέλλον μας.
Επίσης, πρέπει να μετατρέψουμε αυτή την περιοχή σε πόλο έλξης για εκατομμύρια επισκέπτες απ' όλο τον κόσμο. Με αυτό τον τρόπο λύνεις και το πρόβλημα της ασφάλειας.
Διότι αυτό που γίνεται σήμερα είναι ότι οι μπαχαλάκηδες, αφού λεηλατήσουν, κάψουν και διαλύσουν την περιοχή, βρίσκουν καταφύγιο στο Πολυτεχνείο με το άλλοθι του ασύλου. Αυτό πρέπει να τελειώσει.
Η ανομία στην περιοχή υποθάλπει ταυτόχρονα το οργανωμένο έγκλημα, επωάζει την έξαρση των βιασμών και των ομοφοβικών επιθέσεων. Χρειαζόμαστε μια «επίθεση» πολιτισμού.
— Είναι ικανή αυτή η επίθεση πολιτισμού να λύσει το πρόβλημα;
Σε μεγάλο βαθμό. Το πρόβλημα της ανομίας δεν είναι ένα φυσικό φαινόμενο, αυτό πρέπει να το καταλάβουμε. Δεν είναι όπως ο καιρός: βρέχει, φυσάει, έχει κρύο ή ζέστη.
Δυστυχώς, επιτρέψαμε να συμβεί διότι δώσαμε στο θέμα ιδεολογική και πολιτική χροιά. Λέμε: «Εντάξει, καλά παιδιά είναι, μωρέ, δεν πειράζει, έχουν καλές προθέσεις. Έχουν αγνά πολιτικά κίνητρα».
Τη βία, όμως, θα πρέπει να την καταδικάζουμε απερίφραστα απ' όπου κι αν προέρχεται, χωρίς αστερίσκους, γενικεύσεις και συμψηφισμούς. Δεν υπάρχει καλή και κακή βία.
Η επιστολή που έστειλαν οι κάτοικοι των Εξαρχείων στον πρωθυπουργό ήταν μια κραυγή αγωνίας η οποία, δυστυχώς, απευθύνθηκε σε ώτα μη ακουόντων. Οι άνθρωποι που συνυπογράψανε αυτή την επιστολή το κάνανε επειδή είναι δεξιοί, αριστεροί, κεντρώοι; Η απλώς απελπισμένοι πια και εξοργισμένοι;
— Πολλοί σας κατηγορούν ότι με τη θέση σας περί σύμπραξης ελληνικής και δημοτικής αστυνομίας δημιουργείτε μια λογική «νόμου και τάξης».
Δεν καταλαβαίνω, ειλικρινά, γιατί αποτελεί κατηγορία και πρέπει να απολογείσαι επειδή θέλεις να ισχύσει το κράτος δικαίου. Δεν κατανοώ γιατί πρέπει να απολογείσαι επειδή πιστεύεις στην ασφάλεια, ένα συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα και υποχρέωση της πολιτείας. Έλεος, πλέον, με τα πολιτικά παιχνίδια.
Κι εκείνοι που τα λένε αυτά καθισμένοι μπροστά σε ένα πληκτρολόγιο στο σπίτι τους, ας πάνε να τα πουν στη μητέρα που συνάντησα προχθές στον Προμπονά, η οποία, όταν βραδιάζει, φοβάται να πάει το παιδί της βόλτα.
Αλλά και στο νεαρό ζευγάρι στα Θυμαράκια που μου έλεγαν ότι σκέφτονται πάρα πολύ σοβαρά να φύγουν από την πόλη, επειδή είναι έγκυος η κοπέλα και φοβούνται να κυκλοφορήσουν.
Αυτή η λογική είναι βούτυρο στο ψωμί των ακραίων. Δεν μπορούμε να βάζουμε το κεφάλι μας στην άμμο και να αρνούμαστε την απαράδεκτη πραγματικότητα που βιώνουν εκατοντάδες χιλιάδες Αθηναίοι.
Εμείς, λοιπόν, τι λέμε; Λέμε μερικά πράγματα, τα οποία είναι κοινή λογική. Η πρότασή μας προβλέπει τη δημιουργία ενός ενιαίου κέντρου ασφάλειας, το οποίο υπάρχει σε πολλές πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής.
Επιπρόσθετα, τη συνεργασία μεταξύ της ελληνικής και της δημοτικής αστυνομίας, μεταξύ άλλων, και κοινές περιπολίες. Παράλληλα, αναβάθμιση της δημοτικής αστυνομίας με νέα μέσα και εργαλεία. Η δημοτική αστυνομία δεν είναι μόνο για τις κλήσεις αλλά και για να αισθάνεται ασφαλής ο Αθηναίος.
Τέλος, δεν πρέπει να φοβηθούμε να συνεργαστούμε με ιδιωτικές εταιρείες φύλαξης. Στη βόλτα μας στο Πεδίον του Άρεως συναντήσαμε αυτοκίνητα ιδιωτικής εταιρείας με φύλακες οι οποίοι επέβλεπαν προκειμένου να αντιμετωπίσουν την παραβατικότητα. Αυτό ήταν απόφαση της περιφέρειας Αττικής.
Φυσικά, πρέπει να φωτίσουμε τα σκοτεινά σημεία της πόλης, να φροντίσουμε την πόλη ώστε να γίνει φιλική στις οικογένειές μας και εχθρική στον εγκληματία και στον παραβάτη.
— Έχετε σκοπό να τιμωρήσετε την παραβατικότητα των πολιτών στο πλαίσιο της καθαριότητας, π.χ. με πρόστιμα, όπως σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις;
Η εικόνα της πόλης είναι κατά το ήμισυ ευθύνη του δημάρχου και κατά το ήμισυ ευθύνη των δημοτών. Χρειαζόμαστε μια αλλαγή νοοτροπίας η οποία δεν θα πραγματοποιηθεί με ευχολόγια. Ο δήμος πρέπει να λειτουργεί παραδειγματικά και να μη φοβάται να επιβάλει κανόνες.
Δεν επιθυμούμε μια αποστειρωμένη πόλη, δεν ταιριάζει άλλωστε στο DNA μας. Αλλά ούτε μια πόλη που να φεύγεις το πρωί και να μην ξέρεις τι θα σου έχει συμβεί μέχρι το βράδυ που θα επιστρέψεις.
Για παράδειγμα, είμαστε η μοναδική χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχει εφαρμόσει τον αντικαπνιστικό νόμο. Και το λέω εγώ που είμαι καπνιστής. Όμως, θα πρέπει επιτέλους να προστατεύσουμε τη δημόσια υγεία και την υγεία των παιδιών μας.
Νομίζαμε ότι έχουμε φτιάξει το νέο Βερολίνο, ότι ακόμα και η κρίση είναι κατά κάποιον τρόπο προϊόν που διαφημίζουμε και εμπορευόμαστε, αλλά στην πραγματικότητα ζούμε στην παρακμή κι έχουμε δημιουργήσει το νέο Κάιρο.
— Σας χρεώνουν ότι δεν επιλέγετε τις συγκρούσεις με τους συνυποψηφίους σας γιατί έχετε τον αέρα της πρωτιάς. Ποιο είναι το σχόλιό σας;
Η αλήθεια είναι ότι δοκιμάζω κάτι πρωτόγνωρο, ένα πείραμα που μπορεί να πετύχει, αλλά πιθανόν και να αποτύχει. Επιλέξαμε μια προεκλογική εκστρατεία εντελώς διαφορετική από εκείνες του παρελθόντος.
Μέχρι πρότινος κυριαρχούσε η λογική της λεγόμενης οριοθέτησης, «εμείς ή αυτοί», μια λογική που στόχευε στον αντίπαλο, θίγοντας αδυναμίες, ελαττώματα και λάθη, και με αυτό τον τρόπο έχτιζες το δικό σου ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Εμείς επενδύουμε στον πολιτικό πολιτισμό. Κι όταν οι άλλοι στοχεύουν χαμηλά, εμείς κοιτάμε ψηλά. Συνειδητά, λοιπόν, αρνούμαι να υποκύψω στον πειρασμό.
Ξέρετε, είναι πάρα πολύ εύκολο! Για παράδειγμα, όταν είσαι σε debate το πρώτο πράγμα που περνάει από το μυαλό σου, όταν ο άλλος σου την πέφτει, είναι να απαντήσεις και να πεις το απλό, το ανθρώπινο. Δεν οδηγεί όμως πουθενά αυτό, γιατί αντίπαλοί μας είναι τα προβλήματα των Αθηναίων.
Αν θέλουμε να βγάλουμε τον καλύτερο εαυτό της Αθήνας, θα πρέπει να βγάλουμε τον καλύτερο εαυτό των Αθηναίων και αν θέλουμε να βγάλουμε τον καλύτερο εαυτό των Αθηναίων, πρέπει πρώτ' από όλα τους να βγάλουμε οι ίδιοι τον καλύτερο δικό μας εαυτό.
Αν ένα πράγμα με κάνει να αισθάνομαι σιγουριά, λοιπόν, είναι αυτό ακριβώς, ότι συναντώ καθημερινά ανθρώπους έτοιμους να επενδύσουν τον χρόνο τους, την ενέργειά τους, τα χρήματά τους σε αυτή την πόλη και πολίτες που δεν έχουν παραιτηθεί. Δεν έχουν συμφιλιωθεί με τη μιζέρια γύρω μας και μέσα μας.
Συναντώ ανθρώπους οι οποίοι είναι έτοιμοι να δώσουν τις μάχες τους. Ναι, δεν θα τις κερδίσουμε όλες τις μάχες, θα χάσουμε κάποιες. Αλλά πρέπει να τις δώσουμε όλες.
— Οποιοδήποτε κι αν είναι το αποτέλεσμα των δημοτικών εκλογών, θα εξαντλήσετε την τετραετία στον δήμο της Αθήνας;
Εννοείται. Αυτό με γεμίζει, με αναζωογονεί και με ενθουσιάζει. Και ξέρετε, έχω πάει και ένα βήμα παραπέρα. Επειδή προέρχομαι από την αυτοδιοίκηση και έχω πλήρως συναίσθηση του τι θα αντιμετωπίσουμε αύριο το πρωί, δεν έχω αυταπάτες ούτε το άλλοθι της άγνοιας.
Ξέρω, λοιπόν, ότι η Αθήνα χρειάζεται τουλάχιστον δύο θητείες. Γι' αυτό και αν οι Αθηναίοι μου κάνουν την τεράστια τιμή να με εμπιστευθούν, έχω σκοπό να διεκδικήσω ξανά την εμπιστοσύνη τους, μετά από τέσσερα χρόνια.
Ναι, εμείς είμαστε έτοιμοι ή, να το πω αλλιώς, με όλη μας τη γνώση, την εμπειρία όλων αυτών των ετών αισθανόμαστε ότι είμαστε έτοιμοι και δεν θα μάθουμε στου κασίδη το κεφάλι.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως μπορώ να πω, ακόμα και τώρα, δύο μήνες πριν από τις εκλογές: «Παιδιά, αν με ψηφίσετε, σε έναν ή σε δύο χρόνια θα έχουμε γίνει Χάγη». Δεν υπάρχουν μαγικά ραβδιά. Θέλει πολλή δουλειά, θέλει κόπο και θέλει και χρόνο.
— Το ενδεχόμενο στον δεύτερο γύρο να είστε μαζί με τον ακροδεξιό υποψήφιο τι θα σημάνει για την Αθήνα;
Δεν πιστεύω ότι έχει πιθανότητες ένα τέτοιο σενάριο. Σε κάθε περίπτωση, νομίζω ότι οφείλουμε όλοι μας να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μην επιτρέψουμε να συμβεί κάτι τέτοιο. Αναμφίβολα, θα είναι μια ήττα όλων μας.
Μες στους επόμενους δύο μήνες, όταν διάφοροι θα βγάλουν τα «δημοκρατόμετρά» τους και γι' άλλη μια φορά ενδεχομένως θα μπουν σε μια διχαστική και πολωτική λογική, ας θυμηθούν ότι όλοι εμείς που υπηρετούμε τη δημοκρατία οφείλουμε να είμαστε ενωμένοι, έστω στα βασικά.
— Συνυποψήφιοί σας είπαν ότι πήγατε στον Άγιο Παντελεήμονα και δεν είπατε ούτε μισή λέξη για τη Χρυσή Αυγή.
Καλά, τώρα, έχουν πει πολύ χειρότερα από αυτά. Λίγο-πολύ, βγήκαν και με παρουσίασαν ως χρυσαυγίτη. Και μετά, βεβαίως, η ίδια η «Αυγή», η εφημερίδα που με έκανε πρωτοσέλιδο, ζήτησε συγγνώμη, κάτι που δεν έκαναν συνυποψήφιοί μου.
Εντάξει, τι να κάνουμε, καταλαβαίνω, προεκλογική εκστρατεία κάνουν. Αυτά είναι αστεία πράγματα.
Κανείς μας δεν γεννήθηκε χθες. Κι εγώ, τουλάχιστον, κρίνομαι εδώ και 10 χρόνια γι' αυτά που κάνω αλλά και για τις απόψεις που έχω εκφράσει κατά καιρούς. Κανείς δεν μπορεί να μου προσάψει μια τέτοια κατηγορία.
Κάποια στιγμή, πάντως, θα πρέπει να αποφασίσουν αν είμαι κομμουνιστής, όπως λένε κάποιοι, ή χρυσαυγίτης, όπως λένε κάποιοι άλλοι.
Πάντως, δεν θα κάνω σε κανέναν τη χάρη να φορέσω έναν στενό κορσέ ή ένα κοστούμι που μπορεί να βολεύει κάποιους, αλλά δεν είμαι εγώ.
— Ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ένας καλός πρωθυπουργός ή όχι;
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει προδώσει τη γενιά μας. Και το λέω αυτό επειδή ηλικιακά είμαστε κοντά. Πέρα από κόμματα και ιδεολογίες, ο κόσμος περιμένει από εμάς να πράξουμε διαφορετικά. Να τα αλλάξουμε όλα. Ακόμα κι όταν κάνουμε λάθη, ας είναι τα δικά μας λάθη και όχι των περασμένων ετών.
Δυστυχώς, ο Αλέξης Τσίπρας επιμένει να κουβαλά όλα τα κακά της Μεταπολίτευσης. Επιμένει σε μια παλαιοκομματική και διχαστική λογική, αναπαράγοντας όλον αυτό τον τρόπο σκέψης, ο οποίος μας έφτασε στη χρεοκοπία του 2010.
— Το να είναι κανείς απόφοιτος του Χάρβαρντ είναι εφόδιο ή εμπόδιο για να γίνει καλός δήμαρχος της Αθήνας;
Εντάξει, δεν είναι κριτήριο αν είσαι απόφοιτος του Χάρβαρντ ή όχι. Στο κάτω-κάτω, η παιδεία είναι προσωπική υπόθεση. Όλοι μας προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε.
Τι λέμε, άλλωστε, οι γονείς στα παιδιά μας; Πως μπορεί κάποιος να σου πάρει τα πάντα, αλλά σίγουρα όχι αυτά που έχεις μες στο κεφάλι σου.
Από κει και πέρα, επειδή καταλαβαίνω γιατί μου κάνετε αυτή την ερώτηση, είμαι ένας άνθρωπος πάρα πολύ τυχερός, ο οποίος γεννήθηκε με όλες τις αντικειμενικές ευκολίες.
Όμως, δούλεψα πολύ και έκανα ό,τι μπορούσα, στηριζόμενος, ναι, πάνω στους ώμους του πατέρα μου, ο οποίος δεν είχε τις ίδιες ευκολίες μ' εμένα, αλλά έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να μου τις προσφέρει.
Κι όταν ήρθε η στιγμή, άνοιξα το χρυσό κλουβί και βγήκα έξω. Πήγα στο Καρπενήσι και ξεκίνησα να δουλεύω από κάτω προς τα πάνω.
Καταλαβαίνω ότι για άλλη μια φορά η δική μου πορεία δεν χωράει στα συνηθισμένα κουτάκια. Τι να κάνουμε; Αυτός είμαι, με τα θετικά και τα αρνητικά μου.
— Έχετε κάποιον δήμαρχο ως πρότυπο;
Σε όλο τον κόσμο το κεντρικό κράτος χωλαίνει και αδυνατεί επειδή έχει παγιδευτεί στην πόλωση, στο σκότος και στον διχασμό. Οι γραφειοκρατίες είναι βαριές και σκουριασμένες και οι προκλήσεις και τα προβλήματα είναι τόσο σύνθετα, που ξεπερνούν πολλές φορές τα σύνορα των κρατών.
Οι πόλεις και η αυτοδιοίκηση έχουν μετατραπεί σε εργαστήρια καινοτομίας, δημιουργίας και δημοκρατίας. Ό,τι πιο ενδιαφέρον σε επίπεδο εφαρμοσμένης δημόσιας πολιτικής σήμερα στον πλανήτη ξεκινάει από τις πόλεις και όχι από τα κεντρικά κράτη.
Με αυτήν τη λογική, λοιπόν, θα μπορούσα να σας πω πολλά παραδείγματα επιτυχημένων δημάρχων, αλλά θα μείνω σε αυτό που μου αρέσει περισσότερο, αυτό του δημάρχου της Ιερουσαλήμ, Teddy Kollek, που έμεινε στον δημαρχιακό θώκο περισσότερο από είκοσι χρόνια και θεωρήθηκε ο «χτίστης» της πόλης.
Στην πραγματικότητα, παρέλαβε μια πόλη επαρχιακή, σχεδόν χωριό, και τη μετέτρεψε σε ένα σύγχρονο αστικό κέντρο.
Κάποτε, βρέθηκαν στο γραφείο του εκπρόσωποι όλων των θρησκειών, οι οποίοι καβγάδιζαν για την πρόσβαση στους Άγιους Τόπους. Τους άκουγε για ώρα και κάποια στιγμή, απαυδισμένος, τους είπε: «Αφήστε τα όλα αυτά κι εγώ θα σας φτιάξω τις αποχετεύσεις». Για μένα, αυτό είναι το πρότυπο του δήμαρχου, αυτός που κάνει τη δουλειά.
— Θα τοποθετούσατε στη θέση του αντιδημάρχου έναν μετανάστη;
Γιατί όχι; Αν δείτε την ομάδα μας, θα διαπιστώσετε ότι έχουμε από πάππου προς πάππου Αθηναίους μέχρι μετανάστες δεύτερης γενιάς. Αυτή είναι η Αθήνα σήμερα. Και γι' αυτή την Αθήνα πρέπει να είμαστε όλοι υπερήφανοι.
Παρακολουθώ τη συζήτηση για τη διαφορετικότητα. Κάποια στιγμή πρέπει να καταλάβουμε ότι η διαφορετικότητα είναι κανονικότητα. Ότι οι διακρίσεις σχετικά με την καταγωγή τη δική μας ή των γονιών μας, τη σεξουαλική μας ταυτότητα και το χρώμα του δέρματός μας είναι όπως οι διακρίσεις για το ύψος, το χρώμα των μαλλιών και των ματιών.
— Τι κρατάτε περισσότερο από τον παππού και τον πατέρα σας;
Είμαι ένας πάρα πολύ τυχερός άνθρωπος. Είχα δύο σπουδαίους παππούδες. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης διετέλεσε πρωθυπουργός της χώρας και ο άλλος μου ο παππούς ήταν παπάς στα χωριά των βουνών της Ευρυτανίας.
Δύο πολύ διαφορετικοί άνθρωποι οι οποίοι με δίδαξαν, ο καθένας με τον τρόπο του, το πιο σημαντικό, τη δύναμη της κατανόησης και της συγχώρεσης.
Να διαθέτεις πάντα τη δυνατότητα να εισχωρείς στο μυαλό του άλλου. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι το καταφέρνω πάντοτε, ήταν και οι δύο πολύ ανώτεροί μου, αλλά, το παλεύω.
— Ποιοι είναι οι ήρωες της καθημερινότητας;
Είναι αυτοί που με τον τρόπο τους, ο καθένας ξεχωριστά, όταν συναντούν το εμπόδιο, όταν έρχονται αντιμέτωποι με το πρόβλημα, όταν βιώνουν μια επίθεση, απαντούν λέγοντας: «Σιγά μη φοβηθώ, σιγά μην κλάψω».
Είναι η Θετική Φωνή που δέχτηκε αυτή την επίθεση μίσους και είπε αμέσως: «Όχι, εδώ είμαστε, στεκόμαστε όρθιοι και κρατάμε τη σημαία μας ψηλά».
Είναι η μαμά, που πριν από μερικές εβδομάδες μου είπε ότι «δεν με ενδιαφέρει, εγώ θα το πηγαίνω το παιδί μου στην παιδική χαρά. Κι ας φοβάμαι, δεν πρόκειται να το κλειδώσω σπίτι. Θα πάω, γιατί αυτή η πόλη είναι και δική μου».
Είναι η κοπέλα με τις ειδικές ανάγκες, που κινείται με αμαξίδιο, η οποία μου είπε: «Εγώ δεν είχα νιώσει ποτέ ανάπηρη στη ζωή μου, μέχρι να έρθω στην Αθήνα». Αλλά, βγαίνει και χορεύει και είναι συγκλονιστική, είναι πανέμορφη, λάμπει ολόκληρη.
Οι ήρωες της καθημερινότητας είναι οι ήρωες μιας ολόκληρης ζωής που ξέρουν να αντιστέκονται στον φόβο.
To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
